متخصص طب سنتی: داروهای گیاهی را خودسرانه مصرف نکنید

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ علیرضا عباسیان؛ پزشک و متخصص طب ایرانی با بیان اینکه دارو‌های گیاهی معمولاً نسبت به دارو‌های شیمیایی ایمنی بیشتری دارند اما مصرف آن‌ها مانند هر داروی دیگری، آدابی دارد و نباید خودسرانه این گیاهان را مصرف کرد؛ اظهار کرد: برخی گمان می‌کنند که گیاهان دارویی و دارو‌هایی که پایه گیاهی دارند، نمی‌توانند مشکلی برای سلامت ایجاد کنند و بر این باورند که مصرف گیاهان دارویی اگر فایده نداشته باشد، ضرر هم ندارد؛ در حالی که گیاهان دارویی و دارو‌های گیاهی هم مانند هر داروی شیمیایی، عوارض خاص خودشان را دارند و لازم است پیش از مصرف، نسبت به آن‌ها آگاهی کافی پیدا شود.

وی افزود: آثار رعایت نکردن این آداب می‌تواند طیفی گسترده از بی‌اثر بودن درمان تا خطرات جدی و جبران‌ناپذیر را در بر بگیرد؛ فروشندگان گیاهان دارویی و عطارها، از سویی می‌توانند نقشی مفید و سازنده داشته باشند و از سوی دیگر، در صورت مداخله درمانی و گذر از نباید‌ها نقشی زیان‌بخش ایفا کنند.

عباسیان ادامه داد: مواد گیاهی ممکن است به‌عنوان غذا هم مصرف شوند اما زمانی که از این مواد به‌عنوان دارو استفاده می‌شود باید آن‌ها را بر اساس نظر فردی متخصص در زمان‌های مشخص و به‌مقدار معین مصرف کرد. متخصص پس از بررسی وضع سلامت فرد، بیماری‌هایی که دارد و دارو‌های دیگری که مصرف می‌کند، نوع، مقدار و روش مصرف داروی گیاهی موردنظر را تعیین می‌کند.

وی با اشاره به عوارض مصرف خودسرانه گیاهان دارویی نیز بیان کرد: برای نمونه، مصرف خودسرانه گل‌گاوزبان به‌عنوان دارو برای کسانی که فشار خون بالا دارند مضر است؛ یا زنجبیل می‌تواند برای کسانی که دارو‌های رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنند ایجاد مشکل کند همچنین همه فرآورده‌های گیاهی احتمال ایجاد حساسیت دارند، حتی بسیاری از فرآورده‌های گیاهی "با مقادیر دارویی" در دوران بارداری منع مصرف دارند و ممکن است باعث وارد آمدن صدمه به جنین شوند. مصرف ترکیبات گیاهی به‌ویژه در کودکان زیر 2 سال نیز می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند واکنش‌های حساسیتی شود؛ بنابراین در این موارد باید احتیاط کرد.

این متخصص طب ایرانی در ادامه توضیح داد: بسیاری از دارو‌های گیاهی با دارو‌های شیمیایی تداخل عملکرد دارند و باعث افزایش یا کاهش اثر آن‌ها می‌شوند؛ بنابراین اگر فردی داروی شیمیایی مصرف کند باید حتماً پیش از مصرف هر نوع داروی گیاهی با پزشک خود مشورت کند، همچنین مقدار مصرف گیاهان دارویی یا دارو‌های گیاهی در میزان اثر درمانی آن‌ها تأثیر می‌گذارد و باید در مورد آن از متخصص راهنمایی دریافت شود. در ضمن، بسیاری از گیاهان دارای حداقل دوز سمی هستند و اگر بیشتر از این مقدار مصرف شوند می‌توانند باعث بروز مسمومیت شوند.

وی تصریح کرد: مصرف درازمدت برخی گیاهان دارویی که در نگاه اول بی‌ضرر به‌نظر می‌رسند می‌تواند عوارضی را به‌دنبال داشته باشد؛ مثلاً برگ سنا که به‌وفور برای درمان یبوست استفاده می‌شود، اگر بیش از دو هفته مصرف شود می‌تواند منجر به تنبلی روده، تشدید یبوست و اشکالاتی در روده بزرگ شود؛ یا مصرف درازمدت ریشه شیرین‌بیان می‌تواند در افراد مستعد منجر به افزایش فشار خون و یا ورم اندام‌ها شود.

این پزشک و متخصص طب ایرانی در ادامه به اهمیت شیوه نگهداری و مصرف صحیح گیاهان دارویی اشاره کرد و گفت: امروز متأسفانه به‌دلیل اختلاط بخش‌های چوبی یا ساقه‌ای گیاه با برگ و گل مورد استفاده در عرق‌گیری، برخی عرقیات حاوی مقادیری الکل متانول هستند که مصرف مقادیر زیاد و درازمدت این عرقیات می‌تواند مسمومیت با الکل و عوارض آن را به‌دنبال داشته باشد.

عباسیان افزود: همچنین بسیاری از گیاهان معطر مانند آویشن، نعنا، گلپر، رازیانه، زیره سبز، زیره سیاه، دارچین، برگ مورد و کاکوتی به‌شکل پودرشده در عطاری‌ها عرضه می‌شوند که اگر مدتی از پودر شدن آن‌ها بگذرد ماده مؤثره و عطر و بوی آن‌ها به‌سرعت کاهش می‌یابد و اثرات درمانی آن‌ها کم می‌شود. ترکیبات روغنی و روغن‌ها عموماً در معرض هوا اکسیده می‌شوند لذا از مصرف مغز‌ها و بذر‌های روغنی پودرشده چون مغز بادام، مغز گردو، سیاه‌دانه و کنجد اجتناب کنید به‌ویژه اگر تغییر رنگ یا تغییر بو در آن‌ها مشاهده شود، این قاعده در مورد روغن‌ها نیز صادق است.

وی گفت: گیاهان دارویی متناسب با مدت ماندگاری، عمر مفید متفاوتی دارند. غالباً با زرد شدن برگ‌های سبز به‌شدت از اثرات درمانی آن‌ها کاسته می‌شود؛ پس اگر با این گیاهان دارویی (که آویشن، سنا، برگ مورد، پر سیاوشان، کاکوتی را می‌توان نمونه‌هایی از آن‌ها برشمرد) روبه‌رو شدیم و دیدیم رنگ سبز آن‌ها به زردی گراییده است باید از مصرف آن‌ها اجتناب کنیم.

در آخر باید همواره به‌یاد داشت که در برخی موارد مشغول شدن به درمان‌های گیاهی بدون مشورت با متخصص می‌تواند موجب از دست رفتن فرصت‌های درمان به‌موقع شود.

انهای پیام/+