کنگره پیرترین حزب ترکیه؛ آیا رهبر حزب جمهوری خلق تغییر خواهد کرد؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، کنگره حزب جمهوری خلق (CHP) یکی از مهمترین رویدادهای سیاسی پس از انتخابات اخیر در ترکیه است. این کنگره امروز شنبه برگزار می شود و از بسیاری جهات برای جامعه و فضای سیاسی ترکیه، اهمیت دارد. چرا که حزب مزبور در سال 1923 میلادی همزمان با تاسیس جمهوری ترکیه به دست مصطفی کمال آتاترک تاسیس شده و نقش مهمی در تحولات سیاسی ترکیه ایفا کرده است.

کمال کلیچدار اوغلو نیز به عنوان رقیب شکست خورده اردوغان در انتخابات اخیر، سیاستمداری است که با وجود شکست هایی که در کارنامه او ثبت شده، برای نخستین بار، بزرگترین ائتلاف های سیاسی را در ترکیه به وجود آورده و توانست جبهه گسترده ای از مخالفین اردوغان را زیر یک سقف در کنار هم گرد آورد.

به همین دلیل، یکی از مهمترین سوالات محافل سیاسی و خبری ترکیه این است: آیا کمال کلیچدار اوغلو، حاضر است سکان رهبری حزب جمهوری خلق را به فرد دیگری بسپارد یا خیر؟

با کلیچدار اوغلو یا بدون او؟ مساله این است

در مورد سرنوشت سیاسی کمال کلیچدار اوغلو رهبر با تجربه حزب جمهوری خلق، دو دیدگاه مختلف و متضاد هم وجود دارد.

دسته ای می گویند: او تاکنون در چندین انتخابات بزرگ پارلمانی و ریاست جمهوری شکست خورده و لازم است کنار برود تا رهبر دیگری، حزب را در یک مسیر تازه پیش ببرد.

اما گروه دیگری می گویند: کلیچدار اوغلو در انتخابات سال 2018 میلادی، سه قلعه بزرگ استانبول، آنکارا و آدانا را از اردوغان گرفت و شکست سنگینی را بر او تحمیل کرد. او نشان داده که اهل ایجاد تعامل و اشاعه دهنده شعار همزیستی و صلح سازی است و باید فعلاً به عنوان رهبر حزب سر جایش بماند.

کلیچدار اوغلو اعلام کرده که حاضر است سکان حزب را به یک رهبر قدرتمند بسپارد که هم دارای دانش و تجربه سیاسی باشد و هم از لحاظ مشی فکری و شخصیتی، یک سوسیال دموکرات واقعی باشد. این سخن کلیچدار اوغلو به این معنی است که او تمایل دارد فعلاً این پست را به کسی تحویل ندهد.

شکست دوقطبی کمال – اکرم

یکی از مهمترین استراتژی های اردوغان و باغچلی، به راه انداختن دوقطبی بزرگی بود که می خواست نشان دهد بین کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق و کرم امام اوغلو شهردار استانبول، اختلاف بزرگی برای تصاحب قدرت وجود دراد.

ماشین تبلیغاتی عظیم حزب عدالت وتوسعه مدتها برای تحقق این سناریو فعالیت کرد. اما کلیچدار اوغلو، ریاست کنگره امروز را به اکرم سپرد و نشان داد که می تواند به موقع با بازی های هوشمندانه، بازی اردوغان را به هم بریزد. اما حالا عملاً دوقطبی دیگری ایجاد شده و سیاستمدار جوانی به نام اوزگور اوزل، به دنبال آن است که با کسب رای اعضای کنگره، رهبر حزب شود و کلیچدار اوغلو را کنار بزند.

اوزگور اوزل، 2 روز قبل از برگزاری سی و هشتمین کنگره حزب، ضمن تاکید مجدد بر نامزدی خود برای رقابت با کلیچدار اوغلو اسامی تیم خود را نیز اعلام کرد.

او جمعی از دانش آموختگان علوم سیاسی، روابط بین الملل و متخصصین اقتصادی را با خود همراه کرده است. علاوه بر این، یک دریاسالار بازنشسته را به عنوان نامزد معاونت دفاع ملی حزب معرفی کرده است.

همچنین جمعی از دیپلمات های بازنشسته وزارت امور خارجه ترکیه و به ویژه نامق تان سفیر پیشین ترکیه در آمریکا، از افرادی هستند که در تیم اوزگور اوزل جای گرفته اند.

اوزل در پاسخ تندی به گورسل ارول معاون کلیچدار اوغلو که طرفداران تغییر را «فرصت‌طلب» می‌خواند، گفت: «این اظهارات تحقیرآمیز حتی ارزش پاسخ دادن ندارد. ارول برادر نزدیک من است. او گاهی سخنان هیجانی و عاطفی بر زبان می آورد. ما اهل معامله و تجارت نیستیم که بخواهیم فرصت طلبی کنیم. ما خواهان تغییر هستیم. همین».

اوزل در سخنان خود، از امام اوغلو نیز حمایت کرده و به این اشاره کرد که اگر موفق شود کرسی رهبری حزب را در اختیار بگیرد، نامزد او برای حوزه استانبول، کسی نخواهد بود مگر امام اوغلو.

اوزل به شکلی نرم و مودبانه از کلیچدار اوغلو نیز انتقاد کرده و او را به مخفی کاری متهم کرد. او به این اشاره کرد که در جریان انتخابات ریاست جمهوری، بدون اطلاع ارکان حزب، به امید اوزداغ رهبر حزب ظفر وعده وزارت کشور داده و این از مصادیق پنهان کاری و بی توجهی به دموکراسی حزبی برای تجلی توافق داخلی است.

کفه ترازو به نفع کیست؟

حزب جمهوری خلق، هم اکنون از مجموع ششصد کرسی پارلمان ترکیه تنها 130 کرسی را در اختیار دارد. چرا؟ به این دلیل که در جریان معاملات و چانه زنی های تشکیل ائتلاف انتخاباتی در اردیبهشت ماه گذشته، کلیچدار اوغلو ناچار شد بیش از 60 کرسی مسلم حزب خود را در اختیار باباجان، کاراملا اوغلو، داوداوغلو و دیگران بگذارد.

رقابت برای اوزل، بسیار دشوار خواهد بود. چرا که از مجموع 130 نماینده فعلی، 95 نفر از نمایندگان، با برگزاری یک کنفرانس مطبوعاتی آشکار در پارلمان، اعلام کردند که در کنگره، به فردی غیر از کلیچدار اوغلو رای نخواهند داد. اما مساله فقط بدین جا ختم نمی شود و از بین 81 استان ترکیه، سران 55 شاخه استانی حزب، از کلیچدار اوغلو حمایت کردند و به این ترتیب، تا اینجای کار، اوضاع به نفع اوست و می توان چنین پیش بینی کرد که او در کنگره، اوزگور اوزل را شکست خواهد داد.

چرا سرنوشت سیاسی کلیچدار اوغلو مهم است؟

همچنان که در آغاز اشاره شد، حزب جمهوری خلق دقیقاً یکصد سال عمر دارد و احتمالاً نه تنها قدیمی ترین حزب همچنان فعال ترکیه، بلکه قدیمی ترین حزب زنده منطقه است. اما این حزب در سه دهه گذشته به شکل جدی دچار ضعف شده و نتوانسته قدرت را در اختیار بگیرد. شاید به این دلیل که سه دهه گذشته، دقیقاً دوران قدرت گرفتن اسلامگرایان بوده است.

حزب جمهوری خلق، به طور طبیعی مدافع اندیشه های مصطفی کمال آتاترک است و دو اصل لاییسم و کمالیسم را از هر موضوع دیگری مهم تر و حیاتی تر می پندارد. با این حال، در دوران رهبری کلیچدار اوغلو، تحولاتی در این حزب روی داده است و او برای جلب توجه کردها و محافظه کاران، اقدامات بزرگی انجام داده است. این در حالی  است که نزدیک شدن به این دو کنشگر جامعه ترکیه، به معنی در افتادن با اصول کمالیسم و لاییسم است.

کلیچدار اوغلو با انتخاب راه میانه و جستجوی راه سازش با احزاب دیگر، مورد توجه دولت های غربی نیز قرار گرفته و آمریکا و اغلب کشورهای اروپایی، تمایل دارند او همچنان بر سر کار بماند. چرا که دو جناح چپگرا و ملی گرای داخل حزب جمهوری خلق، در صورت کنار زده شدن کلیچدار اوغلو، حزب را دچار تنش جدی خواهند کرد.

از این گذشته، در شرایط حساس کنونی که کمتر از 5 ماه به انتخابات شهرداری ها مانده است، عزل کلیچدار اوغلو می تواند منجر به قدرت گرفتن نامزدهای مورد حمایت اردوغان  و باغچلی شود.

انتهای پیام/