مدل تأمین مالی استارتاپ‌ها در ایران اشتباه است!/ چرا استارتاپِ شتاب‌دهنده قادر به دریافت تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه نیست؟
رئیس یک شتاب‌دهنده گفت: بزرگترین چالش زیست‌بوم ما این است که بانک‌ها عمدتاً راجب کالای فیزیکی صحبت می‌کنند و به کالای مجازی اهمیتی نمی‌دهند ضمن آنکه مدل مالی تأمین مالی استارتاپ‌ها در ایران بسیار اشتباه است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، مهران آقایی؛ رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" در جریان حضور خبرنگاران در تور علمی و فناورانه معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در استان مازندران و بازدید از شتاب‌دهنده "مهروتک" اظهار کرد: در سال 1398 شرکت شتاب‌دهنده مهروتک افتتاح شد. وظیفه این شتاب‌دهنده توسعه استارت‌آپ‌ها بوده است، در واقع شرکت‌ها توسط ما توسعه آسانسوری پیدا می‌کنند تا سریع‌تر به هدف خود برسند.
آقایی گفت: یک تفاهم‌نامه 5 ساله از معاونت علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری دریافت کردیم که با عنوان شتاب‌دهی 5 ساله بوده است که براساس آن بر روی تیم‌ها سرمایه‌گذاری انجام دادیم که این تیم‌ها بعد از دوره شتاب‌دهی ما خروج موفق داشتند و در سال 1399 نزدیک به 12 شرکت خروج موفق داشتند که منجر به محصول شده است.
مهم‌ترین کار شتاب‌دهنده‌ها در مرحله اول، دریافت R&D شرکت‌ها است نه ایده آنها
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" تصریح کرد: در استارتاپ احتمال شکست وجود دارد. اوایل کار نگاه ما این بود که افرادی که فقط دارای ایده هستند جذب کنیم و براساس ایده، محصول را توسعه دهیم که در این زمینه احتمال شکست بسیار بالا است. اما امروز قبل از هرکاری R&D شرکت‌ها را دریافت می‌کنیم یا اینکه می‌گوییم اگر شرکت‌های بزرگ قصد LANCH کردن استارتاپ‌های بزرگ را دارند احتمال موفقیت آنها بسیار زیاد است.
وی تأکید کرد: یک شیرینی‌فروشی را در نظر بگیرید که در ماه نزدیک به 8 میلیارد تومان فروش داشته است و قصد راه‌اندازی فروش آنلاین و مجازی داشته باشد احتمال موفقیت این فرد نسبت به فردی که اصلاً فضای فیزیکی در اختیار ندارد بیشتر است. استارتاپ‌هایی که وابسته به یک بیزینس فیزیکی هستند می‌توانند موفق‌تر عمل کنند.
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" با اشاره به استارتاپ‌های موفق در این شتاب‌دهنده گفت: یک مجموعه‌ای با یک تیم توانمند، کارخانه سنگ‌شکن و شن و ماسه دارند و R&D آنها در اختیار ما است؛ این تیم پلتفرمی را طراحی کرده که در این پلتفرم به جای اینکه از یک کارخانه شن و ماسه بفروشند از کارخانه‌های زیادی شن و ماسه را می‌فروشند و افرادی که در این شبکه هستند با این کار به یکدیگر وصل می‌شوند.
"تجربه" مهم‌ترین آیتم در قوی‌شدن استارتاپ‌ها
وی ادامه داد: پلتفرم دیگری با نام "های‌شاپ" از پلتفرم‌هایی است که هیچ بستری فیزیکی را به صورت بیسیکالی نداشته است. به نظر من یکی از آیتم‌هایی که در قوی‌شدن استارتاپ‌ها مؤثر است، "تجربه" است. این پلتفرم به این صورت کار می‌کند که هر کارت عابر بانکی که داشته باشید می‌تواند در سامانه این پلتفرم تعریف کنید و سامانه "های‌شاپ" قراردادهایی با فروشگاه‌های مختلف دارد و زمانی که شما با همان کارت عابر بانک خودتان در فروشگاه کارت می‌کشید درصد تخفیفِ آنی را به شما می‌دهد.
آقایی با بیان اینکه هایپرمارکت‌های بسیار بزرگی در سطح استان مازندران وجود دارد، تصریح کرد: این استارتاپ با هایپرمارکت‌های بسیار بزرگ طرف قرارداد است و به مشتریان خود خدمات ارائه داده و با قدرت پیش می‌رود.
تأمین مالی کمتر از 2 میلیارد تومان به درد استارتاپ‌ها نمی‌خورد!
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" تأکید کرد: ما به استارتاپ‌ها آموزش می‌دهیم که چگونه بیزینس خود را LANCH کنند. از طرفی دیگر هیچ استارتاپی بدون توانمندی مالی موفق نخواهد بود. کمترین بحث مالی برای استارتاپ‌های کوچک 2 میلیارد تومان است و کمتر از آن به درد نخواهد خورد. استارتاپ‌هایی که نیاز به تأمین مالی دارند به خاطر تفاهم‌نامه‌ای که با پارک علم و فناوری مازندران داریم تسهیلات و امکانات را به استارتاپ‌های خود معرفی می‌کنیم تا سهم خود از بازار را جذب کنند.
"هم‌سرمایه‌گذاری" شتاب‌دهنده "مهروتک" با صندوق نوآوری و شکوفایی
آقایی با اشاره به قرارداد این شتاب‌دهنده با صندوق نوآوری و شکوفایی تصریح کرد: یکی از خدماتی که صندوق نوآوری و شکوفایی ارائه می‌دهد هم‌سرمایه‌گذاری با شتاب‌دهنده‌ها است که شتاب‌دهنده ما نیز این قرارداد را امضا کرده است. هم‌سرمایه‌گذاری به این معناست که شرکت شتاب‌دهنده، تیم‌های مختلف را پیدا کرده و ارزیابی کند و بر روی آنها سرمایه‌گذاری را انجام دهد و هرچقدر که شتاب‌دهنده بر روی شرکت سرمایه‌گذاری می‌کند دوبرابر آن را صندوق نوآوری و شکوفایی انجام می‌دهد که البته این سقف دارد.
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" اظهار کرد: البته استارتاپ‌هایی که پشتوانه مالی قوی نداشته اما ایده قوی دارند و افراد بسیار قوی در این استارتاپ‌ها حضور دارند، یک سرمایه کوچکی به صورت گام به گام و در سه مرحله به آنها داده می‌شود تا سرمایه خود را از دست ندهند سپس این استارتاپ به بازار رفته و قادر خواهد بود تا تسهیلات بیشتری را دریافت کند. ما با یکسری افرادی که بازیگران بزرگی در بازار هستند صحبت و رایزنی می‌کنیم به عنوان مثال یکی از آنها نماینده تجارت الکترونیک پارسیان در استان مازندران است که 40 هزار مشتری دارد که ظرفیت بسیار بزرگی است.
آقایی گفت: سال گذشته یک تفاهم‌نامه دیگر با معاونت علمی امضا کردیم که Concept خود را به سمت خانه خلاق و نوآوری بردیم که در آن زمینه نیز استارتاپ‌هایی در حال فعالیت هستند.
جذب استارتاپ‌ها فقط از طریق صنعت انجام می‌شود
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" اظهار کرد: یک کارگروهی متناسب با کار و فعالیت هدف، تشکیل می‌شود و گزاره‌های مختلفی از جمله سابقه فرد در فعالیت مورد هدف، سن فرد، کارهای انجام‌شده قبلی، میزان دریافت وام فرد در گذشته و ... مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. ما فقط در صنعت به دنبال جذب استارتاپ‌ها هستیم و صنعت نیز به شدت از این مورد استقبال کرده است و امروز صنعت به دنبال دانش‌بنیان‌ها است.
وی با بیان دلایل استقبال صنعت از دانش‌بنیان‌ها گفت: شرکت‌های صنعتی از اینکه یک برند دانش‌بنیان بر روی آنها وجود داشته باشد به شدت استقبال می‌کنند. مورد بعدی مزایایی است که درنظر گرفته شده است. امروز صنعت اگر بخواهد R&D خود را ایجاد کند در طول سال 20 تا 25 درصد از اظهارنامه مالیاتی خود را در R&D هزینه می‌کند و از مالیات وی کسر می‌شود.
بزرگترین چالش زیست‌بوم فناوری و نوآوری؛ عدم آشنایی بانک‌ها با مفهوم "کالای مجازی" است
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" با بیان چالش‌های پیش‌روی این زیست‌بوم تأکید کرد: چالش نخست و بزرگترین چالش ما این است که بانک، concept مجازی را متوجه نمی‌شود با توجه به اینکه بسیاری از استارتاپ‌ها فعالیت خود را در فضای مجازی دنبال می‌کنند و این مالکیت معنوی در حیطه یک گوشی موبایل است اما بسیار ارزشمند است. بانک‌ها عمدتاً راجب کالای فیزیکی صحبت می‌کنند و به کالای مجازی اهمیتی نمی‌دهند.
مدل تأمین مالی استارتاپ‌ها در ایران بسیار اشتباه است!
آقایی گفت: اگر به اکوسیستم امارات یا هلند نگاهی بیاندازید متوجه می‌شوید که تزریق مالی آنها با ایران بسیار متفاوت است. در ایران به یک استارتاپ پولی می‌دهیم که امروز بیکار است اما سال آینده، بدهکارِ بیکار است! یعنی استارتاپ با شکست مواجه می‌شود و به دنبال پرداخت اقساط خود است. بنابراین مدل مالی ما در ایران با استارتاپ‌ها، بسیار اشتباه است!
وی ادامه داد: ما تسهیلاتی با عنوان بلاعوض به استارتاپ‌ها نمی‌دهیم اما باید اینکارو بکنیم. شاید در گوشه و کنار این تسهیلات ارائه شود اما رقم آن کمتر از 100 میلیون تومان است!
لزوم حمایت معاونت علمی از خانه‌های خلاق، شتاب‌دهنده‌ها و VCها
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" گفت: معاونت علمی ریاست جمهوری باید به خانه‌های خلاق، شتاب‌دهنده‌ها، VCها به عنوان بازوهای قدرتمند خود باور داشته باشد. معاونت علمی باید آموزش‌ها را راه‌اندازی کرده و تسهیلاتی را فراهم کند که از اکوسیستم کشورهای مختلف از جمله هلند، دوبی، مالزی، ترکیه، سنگاپور و ... بازدید کنیم و این تجربیات را در ایران پیاده کنم.
آقایی ادامه داد: معاونت علمی باید ابزارهایی در اختیار شتاب‌دهنده‌ها قرار دهد که ما بتوانیم از استارتاپ‌های خود حمایت کنیم. امروز ما در کشوری زندگی می‌کنیم که اگر هر پولی را در ملک و زمین سرمایه‌گذاری کنیم چند سال دیگه سرمایه ما چند برابر خواهد شد! امروز در کدام مارکت و کدام سرمایه‌گذاری حاضر است در این اکوسیستم سرمایه‌گذاری کند. شما در تهران برای سرمایه‌گذاری در ملک باید نزدیک به 5 تا 10 میلیارد تومان پول داشته باشید درحالی که در استان مازندران با 1 میلیارد تومان زمینی خریداری می‌کنید و در چند سال سرمایه شما چند برابر خواهد شد!
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" تصریح کرد: معاونت علمی ریاست جمهوری بایستی یک پروسه جذب درست را برنامه‌ریزی کند و قراردادهای مناسبی نیز داشته باشد تا در صورت مواجه شدن استارتاپ‌ها با شکست، دچار بحران در پرداخت وام‌های خود نشود! امروز شتاب‌دهنده‌های شکست‌خورده در کشور بسیار زیاد داریم و همچنین خانه‌های خلاق شکست‌خورده نیز در این سیستم بسیار زیاد هستند و اگر هم سودی دارند سودشان در زمینه‌های دیگر است چرا که به کارهای دیگری مشغول شده‌اند.
وی گفت: ما برنامه‌نویسی در حوزه IT داریم که به صورت فریلنسی با اروپا و آمریکا کار می‌کند و 1000 تا 1500 دلار در ماه دریافت می‌کند و حالا که با بیت‌کوین و مشابه آن قادر به معامله هستیم چرا اینکار را نکنیم؟! تا با جاهای دیگر ارتباط بهتری بگیریم.
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" گفت: به جوان‌هایی که در شتاب‌دهنده‌ها و خانه‌های خلاق فعالیت می‌کنند هیچکس بهایی نمی‌دهد وبرای همین است که بین شتاب‌دهنده، مرکز رشد و پارک علم و فناوری، پارک را انتخاب می‌کنند!
چرا استارتاپِ مستقر در شتاب‌دهنده قادر به دریافت تسهیلات تبصره 18 قانون بودجه نیست؟
آقایی با اشاره به تبصره 18 قانون بودجه برای توسعه دانش‌بنیان‌ها در زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور گفت: استارتاپِ شتاب‌دهنده قادر به دریافت تسهیلات تبصره 18 قانون بودجه برای دانش‌بنیان‌ها نیست! و الزام شده است که استارتاپ حتماً بایستی عضو پارک علم و فناوری باشد!
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" تأکید کرد: concept کلی دانش‌بنیان‌ها، شتاب‌دهنده، خانه خلاق، پارک علم و فناوری و تمام بازیگران این سیستم را کسی نمی‌شناسد! معاونت علمی در هیچ جایی نگفته که به خانه‌های خلاق تسهیلات ارائه کنند؟ در تبصره 16 استان مازندران 550 میلیارد تومان اعتبار داشت که 165 میلیارد آن جذب شده و مابقی برگشت می‌خورد! چرا به خانه‌های خلاق کمکی نمی‌کنند چون که کسی این خانه‌های خلاق را نمی‌شناسد و درکی از این موضوع ندارد.
وی ادامه داد: ما یک طرح با عنوان "میز خلاق روستایی" داشتیم به این معنا که ابزارهایی که در کشور وجود دارد در شهرهای مختلف بازیگران زیست بوم فناوری و نوآوری حضور دارند اما در روستاها نیستند. 43 درصد از جمعیت استان مازندران روستایی است و می‌توان گفت که تقریباً نصف جمعیت مازندران روستایی هستند و ما می‌خواستیم از طریق بهیاری میز خدمت را راه‌اندازی کنیم.
آقایی ادامه داد: رایزنی‌ها با استانداری مازندران، پارک علم و فناوری مازندران و جاهای مختلف انجام شد تا بتوانیم این اکوسیستم را در روستاها جا بیاندازیم اما هیچ بودجه‌ای تا به امروز به ما تخصیص پیدا نکرده است.
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" تأکید کرد: این چالش‌ها به صورت عمدی نیست و در بسیاری از جاها با خلأ قانون مواجه هستیم به عنوان مثال بانک می‌گوید که ما اصلاً با مفهوم خانه خلاق آشنا نیستیم و از طرف معاونت علمی سیاستگذاری برای ارائه امکانات به شتاب‌دهنده‌ها و خانه‌های خلاق وجود نداشته است.
آقایی گفت: امروز بسیاری از شرکت‌ها که در شتاب‌دهنده‌ها مستقر می‌شوند در پارک‌ها نیز ثبت‌نام می‌کنند تا بعضی از سرویس‌ها را از طریق پارک علم و فناوری دریافت کنند و این به این معناست که شتاب‌دهنده‌ها در کشور شناخته‌شده نیستند.
وی با اشاره به تعدادی از شرکت‌های موفق این شتاب‌دهنده تصریح کرد: یک اپلیکیشن مربوط به یک شیرینی‌فروشی است که بسیار موفق در حال فعالیت است؛ مورد بعدی یک انبوه‌ساز است که نخستین CRM ساختمانی را توسعه داده و کار کرده است؛ یک استارتاپ دیگر داریم که پیش‌رشد آن به اتمام رسیده و این استارتاپ، طراح لباس،دوزنده، خریدار و فروشنده‌ها را در یک اکوسیستم جذب کرده و طراحی می‌کند؛ این استارتاپ به جایی رسیده است که از کشور کانادا تقاضا برای سرمایه‌گذاری در این طرح داریم تا این استارتاپ در کانادا راه‌اندازی شود.
رئیس شتاب‌دهنده "مهروتک" تأکید کرد: ما یک استارتاپی در حوزه زبان انگلیسی داریم که 12 هزار عضو فعال دارد و به صورت فوق‌العاده قوی در حال کار کردن است که امروز مجموعه "حرکت اول" در این استارتاپ سرمایه‌گذاری کرده است.
انتهای پیام/
