نگاهی تحلیلی به بحران فوتبالی ترکیه در ریاض

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، دیشب(جمعه) در ترکیه در فرودگاه صبیحه گوکچه آنکارا، اتفاق عجیبی روی داد. صدها تن از هواداران تیم های گالاتاسرای و فنرباغچه، پس از ماجرای لغو شدن بازی در ریاض عربستان، به استقبال بازیکنان رفتند و با حمل تصاویر بزرگ مصطفی کمال آتاترک، از فوتبالیست ها استقبال کرده و آنها را فرزندان و سربازان راستین آتارک خواندند!

اما ماجرا چه بود و در ریاض چه اتفاقی افتاد؟ قرار بود دیدار فینال بازی های فوتبال سوپرجام ترکسل بین دو باشگاه مشهور ترکیه، در ریاض برگزار شود. اما به خاطر برخی اتفاقات سیاسی هر دو تیم تصمیم گرفتند به میدان بازی نروند و به کشورشان بازگردند.

وقتی که مقامات سعودی اجازه خواندن سرود ملی ترکیه را ندادند و حمل پوسترهای  بزرگ آتاترک را ممنوع کردند، روسای این دو باشگاه در اعتراض به عربستان سعودی، بازی را به زمانی دیگر موکول کرده و به خانه بازگشتند.

هواداران گالاتاسارای و فنرباغچه که بخشی از آنان کارگران ترک مقیم عربستان بودند و بخش دیگری نیز با صرف هزینه بسیار به عربستان رفته بودند، در حال ترک استادیوم الاول ریاض، سرود جمعی ما سربازان آتاترک هستیم را سر دادند. اما مسئولین استادیوم، صدای موسیقی بلندگوها را آن قدر بالا بردند که دیگر صدای ترک ها به گوش نرسید.

روزنامه قرار چاپ آنکارا در عکس و تیتر صفحه نخست امروز، موضوع فوتبال در ریاض را برجسته کرده و با تیتر «سوپر رسوایی» از این مساله یاد کرده است.

در گزارش تحلیلی این روزنامه اشاره شده: «قوانین فیفا و بازی در خارج از کشور، پروتکول های مشخصی دارد. کسی اجازه ندارد به منظور خودشیرینی و خودنمایی، تصمیم سرخود بگیرد و برای کشور، چالش سیاسی به وجود بیاورد».

روزنامه حریت به عنوان یکی از مهمترین روزنامه های تابع اتاق فکر حزب عدالت و توسعه با تیتر «فرزندان آتاترک» از رفتار دو باشگاه ترکیه حمایت کرد و روزنامه سوزجو به عنوان مهمترین تریبون مخالفین اردوغان، با تیتر تند «پاسخ سیل آسای آتارک به سعودی ها» از رویکرد ملی گرایان راست افراطی در دو باشگاه مزبور حمایت کرد.

شرکت نیمه دولتی سعودی ریاض سیزن، به عنوان برگزار کننده فینال سوپرجام در یک بیانیه اعلام کرد: «مایلیم قبل از هر چیز تاکید کنیم که به روابط نزدیک با برادرانمان در جمهوری ترکیه در زمینه های مختلف افتخار می کنیم. مشتاقانه منتظر بودیم که این مسابقه طبق قوانین و مقررات بین المللی فوتبال بدون هیچ شعار خارج از محدوده برگزار شود. پیش از بازی، به فدراسیون فوتبال ترکیه تاکید کردیم که باید طبق مقررات بین المللی و الزامات آیین نامه عمل کنند. همچنین موافقت کردیم که سرود ملی جمهوری ترکیه را پخش کنیم و پرچم های ترکیه را در ورزشگاه و جایگاه ها به نمایش بگذاریم. با این حال، متاسفانه هر دو تیم به تعهدات خود عمل نکردند و به دنبال چیزهایی بودند که خارج از قواعد فوتبال است».

ریاض به قوانین فیفا عمل کرد

اتفاقی که در ریاض روی داد، بازتاب گسترده ای در رسانه های ترکیه پیدا کرد و صدای ملی گرایان افراطی ترکیه را در آورد، اما منتقدینی هم هستند که مدیران هر دو باشگاه را مقصر می دانند و معتقدند که لازم بود آنان آداب مهمانی را به جای آورند و قوانین کشور میزبان را بپذیرند.

احمد چاکار، داور و مفسر مشهور فوتبال ترکیه، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی X قوانین فوتبال را یادآوری کرده و چنین  توضیح داد: «طبق قوانین، هر دو تیم باید 15 روز قبل به فیفا اطلاع دهند که در زمان گرم کردن و در طول مسابقه چه لباسی در زمین خواهند پوشید و احیاناً چه نمادها و نشانه هایی حمل خواهند کرد. اما دو تیم ما، بدون هماهنگی میزبان، با پیراهن های منقش به عکس آتاترک به میدان رفتند و میزبان اعلام کرد: باید لباس متعارف بپوشید! نه فیفا و نه مقامات سعودی نمی توانند در این مورد تصمیم سرخورد بگیرند و موضع آنها طبق مقررات جهانی بوده است. آقایان! هیچکدام از شما، از من بیشتر هوادار آتاترک نیستید. بهتر است به جای این اقدامات نمایشی، قوانین و قواعد را لحاظ کنید. این فیفاست که تصمیم می گیرد در مسابقه چه بپوشیم و نه عربستان سعودی. چرا این دوستان، قبل از مسابقه به فکر آتاترک نبودند؟ مهمترین قانون این است: قوانین را نمی توان در طول بازی تغییر داد».

یلدرای اوغور از تحلیلگران مشهور ترکیه درباره اتفاقی که در ریاض روی داد، چنین نوشته است: «پیش از دیدار دیروز سوپرجام فنرباغچه و گالاتاسرای، بحران بزرگی در ریاض، پایتخت عربستان سعودی رخ داد و بازیکنان به میدان نرفتند. متاسفانه بسیاری از سران احزاب، سیاستمداران و روزنامه نگاران، بدون منطق و بر اساس پیشدواری و خشم، عصبانیت خود را از عربستان ابراز کردند. می خواستند این تیم ها بازی را انجام ندهند. اما دلیل واقعی، رفتارهای غیرمنطقی باشگاه های ما بود. آنان بدون هماهنگی با میزبان و برخلاف قواعد فیفا، از لباس و نمادهای غیرمعمول استفاده کردند. چرا باید با این تصمیمات غلط، بحرانی بیافرینیم که ترکیه را به زانو درآورد، همه حساسیت‌های آتاترکی و ناسیونالیستی را برانگیزد و دشمنی با اعراب را تا حد نژادپرستی تحریک کند؟ آنچه در وهله اول بحران را آغاز کرد، امتناع سعودی ها از پخش سرود ملی ترکیه نبود، بلکه مخالفت مدیران فنرباغچه و گالاتاسرای با پخش سرود عربستان در بازی ریاض بود! این چه نوع گستاخی و تعصب عجیبی است که بخواهیم این مسابقه را در پایتخت عربستان انجام دهیم، بابت آن پول زیادی دریافت کنیم و در عین حال حاضر نباشیم دو دقیقه سرود میزبان را تحمل کنیم؟ چند بازیکن ما به دنبال آن بودند، بنر بزرگ منقش به سخن آتاترک را دور زمین بگردانند که گفته است: (چه خوشبخت است آن که که می گوید من ترک هستم.) همه می دانیم که بر اساس قوانین فیفا حمل شعارها و نمادهای سیاسی به داخل زمین در طول مسابقات ممنوع است و طرف خاطی جریمه می شود. شاید عکس آتاترک و صحبت های آتاترک برای ما سیاسی نباشد. اما ظاهراً سعودی ها در برابر این غافلگیری لحظه آخری که در برنامه نبود، مقاومت کردند و آن را به عنوان نماد سیاسی ممنوع کردند».

اوغور در ادامه ضمن به چالش کشیدن تصمیم مدیران هر دو باشگاه ترکیه نوشته است: «دو باشگاه بزرگ ترکیه که میلیون‌ها هوادار دارند و توسط بزرگ‌ترین تاجران این کشور اداره می‌شوند، در یک بن بست عجیب گرفتار شدند و طوری رفتار کردند که انگار اعتقادات کمالیستی آنها در بازی در عربستان آسیب دیده و حتماً باید به میزبان درس داده و نشان دهند که چگونه طرفدار آتاترک هستند! حالا ما کشوری داریم که در آن سیاست، تاریخ و تعصبات ایدئولوژیک حتی در یک مسابقه فوتبال مشکل ایجاد می کند و قطعاً پیشرفت برای چنین کشوری آسان نیست. چرا که خودش، بزرگترین مانع راه خودش است.

همچنان که یلدرای اوغور هم اشاره کرده، تعصبات ملی گرایانه و نژادپرستانه در ترکیه، اغلب حوزه ها را در برگرفته است. جالب است که برخی از بازیکنان مشهور ترکیه، از شنیدن سرود ملی عربستان ناراحت می شوند. چرا که بر اساس تعصب ترکی، آنجا را قلمرو قدیم عربستان سعودی می دانند و تصور می کنند که در آنجا مهمان نیستند و در سرزمین پیشین خود به سر می برند! به عبارتی دیگر محیط ورزش و به ویژه فوتبال، با مسائل حزبی و سیاسی آلوده شده و رویکرد ملی گرایی راست افراطی، دو تیم مشهور گالاتاساری و فنرباغچه را در شرایط سخت قرار داد.

دمیدن بر آتش ملی گرایی و تفکرات کمالیستی دارای صبغه نژادپرستانه در ترکیه، در گذشته فقط توسط احزاب لاییک و ملی گرا مورد تایید بود اما حالا، اردوغان و حزب او نیز به خاطر ائتلاف با ملی گرایان راست افراطی از این گفتمان حمایت می کنند و می توان چنین پیش بینی کرد که آتش ملی گرایی در ترکیه، سال به سال بیشتر و تندتر می شود.

انتهای پیام/