مانع شکسته شدن انحصار خودرو کیست؟

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،کیفیت پایین و قیمت بالای محصولات خودروسازان ایرانی معضلی است که از چند سال گذشته به‌وجود آمده و طی تصمیم‌های دولت قبل، فضای این معضلات هموارتر شد. برهمین اساس علاوه ‌بر کیفیت پایین، بالابودن قیمت، عدم‌تناسب میان عرضه و تقاضا و... می‌توان آلودگی هوا و مصرف بی‌رویه بنزین را نیز ازجمله معضلات این روزهای صنعت خودرو دانست. برهمین اساس در این گزارش قصد داریم چرایی نیاز کشور به واردات خودرو و شکستن انحصار خودروسازان داخلی را توضیح دهیم.

ناترازی بنزین یکی از معضلاتی است که می‌توان آن را به وضعیت صنعت خودروی کشور گره زد. بر همین اساس برای بررسی مسأله ناترازی بنزین، ابتدا باید به صنعت خودرو توجه کنیم. بازار خودرو در ایران طی سال‌های اخیر به بازاری انحصاری تبدیل شده که فقط دو خودروساز ایرانی در حال رقابت با یکدیگر و چرخاندن چرخه صنعت خودروی کشور هستند.
     
جلوگیری از واردات خودرو در سال 1397
نگاهی به روند تاریخی تصمیم‌گیری‌ها در صنعت خودرو نشان می‌دهد که معضلات این صنعت از اواخر سال 1391 شروع شد. زمانی که انتظارات تورمی در کشور بالا رفت و نوسانات بازار ارز افزایش یافت، تاثیراتی را بر بازار خودرو نیز گذاشت. درپی این اتفاق سیاست‌گذارتصمیم‌های مختلفی رابرای بحث خودرو وقیمت‌گذاری آن گرفت که فارغ از نقش‌آفرینی‌هایی که شورای رقابت داشت، درسال1397 جلوی واردات خودرو گرفته شد. ممنوعیت واردات خودرو در سال 1397 در پی کمبود منابع ارزی در کشور رخ داد. در همین راستا بازار  خودروهای خارجی نوسانات شدیدی پیدا کرد و در همان سال افزایش 200درصدی قیمت خودروهای خارجی را رقم زد. براساس آمارهای منتشرشده در سال 1397 در شرایط‌عادی سالانه 1.5میلیون دستگاه خودرو در کارخانجات ایرانی تولید و 70هزار خودرو به ارزش تقریبی دومیلیارد دلار نیز از مسیر واردات تامین می‌شد.
     
ارز 4200 تومانی به واردات خودرو تعلق نگرفت
در فروردین 1397 بود که پای دلار 4200 تومانی به اقتصاد ایران باز شد. واردات خودرو در حالی در این سال متوقف شد که دولت وقت برای نگه داشتن نرخ دلار روی این عدد 18میلیارد دلار در بازار عرضه کرد اما حاضر به پرداخت 2 میلیارد دلار برای واردات خودرو نشد.  از سوی دیگر خودروسازان که رقیب خارجی نداشتند به‌جای آن‌که بازار خودرو را حفظ کرده و خود را ارتقا دهند اما تولید خود را در سال1398 به حداقل‌ترین میزان رساندند و قیمت محصولات را نیز افزایش دادند. براساس آمار منتشرشده تعداد 759هزار و 137دستگاه خودرو در 12ماه سال 1397 توسط خودروسازان ایران تولید شد که نسبت به سال گذشته خود(1397) از کاهش 15درصدی خبر می‌داد.
     
راهکارهای اجرایی‌نشده و استیضاح وزیر
پس از آغاز دولت سیزدهم و نشستن سیدرضا‌فاطمی‌امین بر کرسی ریاست وزارت صمت، امید بر آن بود که سیاست‌های اشتباهی صنعت خودرو تغییر کرده و تحولی در این حوزه رخ دهد. در همین راستا فاطمی‌امین، وزیر سابق صمت با ارائه لایحه واردات خودروهای کارکرده و نو به مجلس، سعی بر احیای واردات خودرو داشت. این مسأله می‌توانست انحصار بازار خودرو را شکسته و خودروسازان ایرانی را نیز ارتقا دهد.  واردات خودروهای نو و کارکرده در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. بااین‌حال اما مجلس شورای اسلامی فاطمی‌امین را به‌دلیل پابرجا بودن مسائل و چالش‌های صنعت خودرو استیضاح کرد. پس از آن عباس علی‌آبادی به‌عنوان وزیر صمت از سوی دولت معرفی شد‌. بااین‌حال تغییر وزیر نیز مشکلات صنعت خودرو را حل نشد. 
     
تعلل در واردات خودرو
به‌رغم تصویب لایحه واردات خودروهای نو و کارکرده اما این موضوع هنوز به اجرای کامل نرسیده است. وارداتی که باید خیلی زودتراتفاق می‌افتاد بادلایل مختلفی تعلل یافته واکنون به اعتقاد برخی نمایندگان مجلس وکارشناسان این حوزه، قطره‌چکانی در حال انجام است. این به آن معناست که اگر این رویه ادامه‌دار باشد، مشکلات صنعت خودرو همچنان باقی خواهد ماند و انتظارات ناشی از واردات برآورده نخواهد شد.

خودروهای برقی، راهی برای خلاصی از ناترازی
در بحث ناترازی بنزین نیز علاوه‌ بر راه‌حل‌هایی که از سوی کارشناسان انرژی ارائه شده، اگر واردات خودرو صورت گیرد و خودروهای برقی به خیابان‌های کلانشهرها برسند و همچنین در پی این اتفاق افزایش کیفی خودروهای ایرانی رخ دهد، کمک شایانی به رفع ناترازی بنزین خواهد شد.  به گفته حمیدرضا صالحی، نماینده مجلس شورای اسلامی استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی و تسهیل واردات آن که اخیرا نیز اتفاق افتاده است می‌تواند گزینه‌ مناسبی برای رفع ناترازی بنزین در کشور باشد. با واردات، خودروسازان داخلی به رفع نواقص خودشان می‌پردازند و اندک‌اندک به سطح‌کیفی قابل قبولی می‌رسند و معضل ناترازی بنزین نیز حل خواهد شد.

منبع: جام جم

انتهای پیام/