هنرهای تجسمی فرصتی برای گسترش دیپلماسی فرهنگی

به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم،  مرجان سیف‏‌اللهی هنرمند نقاش ایرانی است که در مالزی زندگی می‌کند و زندگی‌اش با هنر گره خورده است. حتی زمانی که با احترام به خواست پدرش در دانشگاه شیمی خواند، در نهایت به آنچه که روحش را اغنا می‏‌کرد، روی آورد، هنر خواند و تذهیب، مینیاتور و طراحی جواهرات را هم یاد گرفت تا با هنرش، زندگی بسازد. او حالا در مالزی است و با نقاشی‎های رئال و سورئالش، ایران را به روش خود به دیگران می‌‏شناساند. سیف‌‏اللهی با وجود این که از کشور دور است، اما مانند دیگر اقشار جامعه نسبت به مسائل اجتماعی و منطقه‌‏ای هم حساس است و از  هنر برای بیان حرف‎هایش استفاده می‌کند و ‌نقطه نظراتش را در قالب رنگ و خطوط به تصویر می‌کشد.

حسن دانستن چند سبک هنری با هم، می‎تواند هنری خلق کند تلفیقی؛ اتفافی که سیف‌اللهی زیاد از آن استفاده می‏‌کند، او اما از تلفیق هنرهایش، آثاری خلق می‎کند که بهانه‏ آن‏ها اتفاقات اجتماعی و منطقه‌‎ای است. او به ما می‌‏گوید به عنوان یک بانوی هنرمند که از بطن جامعه بیرون آمده است، به مسائل اجتماعی زیادی از جمله زن، تغییرات اقلیمی، تاریخ، مسائل ‌و معضلات اجتماعی-فرهنگی خارج از مرزبندی‌های جغرافیایی می‎پردازد. درواقع موضوع اصلی کارهای او در این چارچوب است.

به عنوان مثال این هنرمند دهه شصتی، چند تابلو درباره زلزله بم دارد و هر زمان که بر طرحی با موضوع یا طبیعتی شبیه کرمان سروکار دارد، زلزله بر آثارش تاثیرگذار است، مسلماً غم زلزله بم در کارهای او تاثیر خواهد داشت. سیف اللهی، به تاثیر از حادثه تروریستی اخیر کرمان که باعث شهادت کودکان شد، تابلویی خلق کرد که به گفته خودش، یکی از سخت‌‎ترین ‌و غمگین‌ترین کارهایش است.

او درباره اتفاقات غزه هم طراحی‌ها و ایده‌هایی دارد. تمرکز او اما در جنگ، متوجه بانوان و کودکان است. او می‏گوید: «کودکان ادامه دهنده نسل هستند. ‌بانوان سمبل تولد و اساس خانواده و کشتار این دو گروه در نهایت بی‌رحمی است، به طوری که با کشتن هر کدام از آن‎ها نابودی یک نسل جلوی چشمان تمام افراد زنده ‌حاضر روی کره زمین روی می‎دهد.»

سیف‌اللهی خود را هنرمندی معترض به ظلم معرفی می‏‌کند و توضیح می‏‎دهد: «هنر یعنی به تصویر کشیدن نادیده‌ها، یعنی پررنگ کردن چیزهایی که نادیده گرفته می‎شوند و بازبینی اتفاقات با دیدی وسیع‌تر و هر هنرمندی حتما با توجه به دوره تاریخی و برهه زمانی، محیطی و جغرافیای حاکم بر مکانی که زندگی می‎کند، باید حرفی برای گفتن داشته باشد.»

او توضیح می‎‏دهد که با توجه به نوع نگاه خاص یک هنرمند که مسلماً عمیق‌تر و متفاوت‌تر از افراد حاضر در جامعه است، مسائلی در کارهایش پررنگ‎تر می‌شود تا توجه افراد و یا مسئولین را برای رفع و ‌اصلاح ضعف و یا حتی تشویق نکات مثبت به موضوع مورد نظر جلب کند.

 تلاش برای تصویرسازی ایران 

سیف‌‏اللهی همان قدر که مسائل اجتماعی و منطقه‎‌‌ای برایش مهم است، تصویرسازی از کشورش هم برایش مهم است، با اینکه در خارج از ایران و در مالزی زندگی می‎‏کند. او می‎گوید که فرهنگ غالب ایرانی همیشه مایه مباهاتش بوده است و اتفاقاً همین را هم در قالب تابلویی با عنوان دروازه تمدن به تصویر کشیده، زمانی که زن در تمدن ایرانی، جایگاه و دانش او در تاریخ ایران در بازه‌ای از زمان و در شرایطی که در کشورهای دیگر زنان نویسنده بنا به زن بودنشان قادر به طبابت نبودند، از ارث پدر محروم بودند و نمی‌‏توانستند کتابی را منتشر کنند چون هیچ ناشری تمایل به انتشار آثار آن‎ها به نام زن بودنشان نداشت و زنان نویسنده برای چاپ کتابشان، مجبور به استفاده از نام مردانه بودند، بانوان ما در ایران مدرسه تاسیس می‏کردند. تدریس می‌کردند ‌حتی در مقام و در رده‌های بالای حکومتی فعالیت می‌کردند .

به جز این البته او با هنر مینیاتور و تذهیب که هنر اصیل ایرانی و خواستگاهش هم ایران است، ایران را به مخاطبینش می‏‌شناساند و  بازخورد مخاطب خارجی که ایران را با هنر او می‌شناسد هم جالب است.

این هنرمند می‎گوید: «بازخودرهای مثبتی درباره ایران داشتم. با چند شرکت کار کردم و با هنرم و تعریف‎‌‌هایی که از ایران داشتم، آن‌ها ترغیب شدند که بروند ایران و معماری خانه‌ها و بناها را بررسی کنند. اتفاقاً چندین بار هم به ایران سفر داشتند. مخصوصاً شهرهای یزد، کرمان و اصفهان برایشان جالب بود.» برای یکی از دوستانش، شهر شوشتر جالب بود و برای دوست دیگری، ماسوله. برخی از دوستانش که چینی بودند و دین بودایی داشتند و فکر می‏‌کردند مردم نسبت به دین آن‎ها حس منفی دارند، وقتی به ایران رفتند، عاشق ایران شدند. دوست دیگری، از طبیعت 4 فصل ایران لذت برد و دوست داشت که در فصل‎های متنوع مخصوصاً در زمستان و پاییز از ایران بازدید کند.

سیف‌‎اللهی اما در یک کشور اسلامی زندگی می‌کند و معتقد است هنرهای تجسمی، می‏تواند در توسعه دیپلماسی فرهنگی بین دو کشور موثر باشد. او می‏گوید: «هنر می‌تواند در هر زمینه‌ای مثل یک پل ارتباطی عمل کند، فارغ از مذهب، هنر بهترین پل ارتباطی و حتی به نظرم، کوتاه‎ترین راه دیپلماسی برای پیوند دو کشور است که البته هزینه آنچنانی هم بر اقتصاد تحمیل نمی‏کند. من در جلسه‌ای که با رییس صندوق اعتباری هنر جناب پوراحمدی در حضور رایزن فرهنگی ایران و جمعی از هنرمندان و فرهیختگان ساکن مالزی داشتم به این موضوع اشاره کردم.»

 هنر تجسمی که در کشور ما خلق می‌شود با هنر اسلامی که در کشور مالزی متولد می‌‏شود اما متفاوت است. به گفته سیف‌‎اللهی، میزان رشد و اعتلای هنر در کشورهای مختلف با توجه به قدمت ‌و پیشینه هر کشور متفاوت است و به  این باید تفاوت‎های سلیقه‌‎ای و جایگاه فرهنگی و هنری هر دو کشور را هم اضافه کرد.

او توضیح می‏‎دهد: «هنر ایران ریشه در چند هزار سال تمدن دارد و خیلی سخت می‎شود ایران را در زمینه هنر با کشوری مقایسه کرد اما رشد و پیشرفت هنر در مالزی سرعت فزاینده‌ای به خصوص در سال‌های اخیر داشته و من شاهد آثار خوبی به خصوص در کالیگرافی بودم.» تمایل و علاقه به هنر اسلامی در این کشور، رو به افزایش است و جمعیت جوان تمایل زیادی به هنر دارند و مسلما با حمایت‎های دولت مالزی از هنر و ‌هنرمندان در آینده ای نزدیک، هنر در این کشور نیز رشد و پیشرفت بیشتری خواهد داشت.

انتهای پیام/