الکسی ناوالنی؛ مخالفی سرسخت با میراثی پیچیده

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «الکسی ناوالنی»، مخالف غربگرای دولت روسیه و یکی از مهم‌ترین مخالفان «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه در یک دهه اخیر، جمعه گذشته (16 فوریه/27 بهمن) در زندانی در «مدار شمالگان» فوت کرد.

ناوالنی در هنگام مرگ 47 ساله سن داشت و به تحمل حبس به مدت 19 سال در این زندان به اتهام ارتکاب «فعالیت‌های افراطی» محکوم شده بود. از او در غرب به عنوان یک قهرمان شجاع، در اوکراین به عنوان یک ملی‌گرای افراطی روسیه و در داخل کشور خودش به عنوان چهره‌ای با میراثی پیچیده و متناقض یاد می‌شود. 

او در سال 1976 متولد شد؛ در سال 1998 از دانشکده حقوق فارغ‌التحصیل شد و در سال 2001 در رشته امور مالی مدرک گرفت، اما این زمینه‌ها را رها کرد و وارد عرصه سیاست شد. سال 2009 در مصاحبه‌ای با روزنامه کامرسنت گفت: «من همیشه دغدغه داشته‌ام وارد سیاست شوم.»

بین سال‌های 2000 تا 2007 ناوالنی عضو حزب لیبرال «یابلوکو» بود و پس از آن با همکاری چند نفر دیگر اقدام به تأسیس یک جنبش ملی‌گرای دیگر به نام «نارود» کرد. بلافاصله بعد از آن، او با عضویت در دو ویدئوی جنجالی یوتیوب سر و صدا به پا کرد.

در یکی از آن ویدئوها او از حق داشتن سلاح برای مبارزه با «حشرات و سوسک‌ها» حمایت کرده بود که منظورش مبارزه با مسلمانان در جنوب قفقاز بود. در ویدئوی دیگر او مهاجران از کشورهای مسلمان را با دندان پوسیده مقایسه کرده بود.

اوت 2008 ناوالنی از مداخله روسیه علیه گرجستان به طرفداری از «اوستیای جنوبی» حمایت کرد. او در سه راه‌پیمایی سالانه برای حمایت از ملی‌گرایی قومی شرکت کرد. مدت‌ها بعدتر یکی از فعالان روسیه مدعی شد که هدف ناوالنی از شرکت در این راه‌پیمایی برگرداندن جنبش ملی‌گرایی قومی علیه کرملین بوده است.

اندکی بعدتر ناوالنی تلاش کرد چهره یک وبلاگ‌نویس افشاگر انگلیس از خودش به نمایش بگذارد. ناوالنی گروهی به نام «اتحادیه سهام‌داران اقلیت» راه‌اندازی کرد و فساد در برخی از شرکت‌های بزرگ دولتی مانند «روزنفت»، «گازپروم» و لوکویل» را افشا کرد.

سال 2011 «بنیاد ضد فساد» که ناوالنی تأسیس کرد سمت و سوی تندتری نسبت به مسکو گرفت و او به صورت مستقیم دولت روسیه، فرمانداران محلی و شرکت‌ها را به فریبکاری‌های مالی، اختلاس و فساد متهم می‌کرد و البته خودش هم در پرونده‌های متعدد قضایی بابت افترا تحت تعقیب قرار می‌گرفت.

فوریه 2011 او از حزب حاکم روسیه به عنوان مشتی «حقه‌باز و دزد» یاد کرد و در ماه دسامبر 2011 مدعی شد که در انتخابات تقلب شده است. از این زمان به بعد رسانه‌های غربی تمرکزشان را روی او معطوف کردند و بعد از انجام چندین سخنرانی در تظاهرات‌های ضد دولتی رسانه‌های غربی به او لقب «رهبر مخالفان روسیه» را دادند.

اوج موفقیت ناوالنی در عرصه سیاست در انتخابات جولای 2013 بود که او در رقابت برای رسیدن به سمت شهردار مسکو دوم شد و 27.24 درصد آرا را به خود اختصاص داد. کمیسیون انتخابات به دلیل سوابق مجرمانه او از نامزد شدنش برای انتخابات ریاست‌جمهوری 2018 جلوگیری کرد،

اتهامات قضایی علیه ناوالنی

نخستین اتهام ناوالنی برای اختلاس از یک شرکت جنگل‌داری دولتی به نام «کرفلس» که در بازار چوب فعال است ثبت شد او سال 2013 به تحمل پنج سال حبس محکوم شد اما این حکم بعدا به حبس تعلیقی تغییر پیدا کرد. دادگاه حقوق بشر اروپا صدور این حکم را در سال 2016 محکوم کرد و گفت که حقوق ناوالنی زیر پا گذاشته شده است و به روسیه دستور داد که به او غرامت پرداخت کند.

سال 2019، دولت روسیه بنیاد ضد فساد که ناوالنی موسس آن بود را «عامل خارجی» معرفی کرد و فعالیت‌های او را به شدت محدود کرد.

اوت 2020، ناوالنی در پروازی از «تومسک» به مسکو بر فراز سیبری بی‌هوش شد و به بیمارستانی در شهر «امسک» منتقل شد. یک سازمان خیریه در آلمان مقام‌های روسیه را راضی کرد تا ناوالنی را برای درمان به برلین بفرستند.  

 دولت آلمان یک ماه بعد اعلام کرد که او با عامل اعصاب «نوویچوک» مسموم شده است. مسکو این ادعا را «تحریک آمیز» توصیف کرد و هر گونه تلاش برای گرفتن جان ناوالنی را تکذیب کرد. در دورانی که ناوالنی در زندان بود مسئله او به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های رسانه‌های غربی تبدیل شده بود. 

با این حال آقای ناوالنی پس از مدتی سلامتی خود را به دست آورد و از بیمارستان مرخص شد. او پنج ماه بعد از مسمومیتش به روسیه بازگشت و در فرودگاه بازداشت شد. الکسی ناوالنی پس از آن بارها در دادگاه مجرم شناخته شد و به احکام حبس طولانی مدت دریافت کرد. سال 2022 او به تحمل 9 سال و سال 2023 به تحمل 19 سال حبس به اتهام تأمین مالی فعالیت‌های افراطی محکوم شد.

دلیل مرگ ناوالنی هنوز اعلام نشده و دولت روسیه اعلام کرده تحقیقات درباره آن ادامه دارد. برخی گزارش‌های تأییدنشده حاکی است که به مادر این مخالف روسیه گفته شده که او بر اثر «سندروم مرگ ناگهانی» جانش را از دست داده است. این سندروم به مرگ ناگهانی بر اثر حمله قلبی اطلاق می‌شود.

خبرگزاری ریانووستی در گزارش روز جمعه خود به نقل از منابع قضایی این کشور اعلام کرده بود که ناوالنی بعد از یک پیاده‌روی احساس ناخوشایندی کرد و بی‌درنگ هوشیاری خود را از دست داد. بنا بر این گزارش، کارکنان پزشکی زندان برای احیای وی وارد عمل شدند و یک تیم فوریت های پزشکی فراخوانده شد؛ آنها سعی کردند ناوالنی را احیا کنند، اما موفق نشدند.

با این حال، برخی از رسانه‌های روسیه هم گزارش داده‌اند که او بر اثر لخته خون درگذشته است.  دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین امروز دوشنبه گفت که تحقیقات درباره این مرگ ادامه دارد و تمامی اقدامات در حال انجام است.

رسانه‌ها و مقام‌های غربی اما مدعی شده‌اند که ناوالنی «کشته شده.» جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه گفت که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را بابت مرگ ناوالنی مقصر می‌داند. سخنگوی کرملین چنین اظهاراتی را با توجه به مشخص نشدن نتیجه تحقیقات «احمقانه» توصیف کرده است.

انتهای پیام/