بازتاب هویت اصیل زنِ ایرانی در نگارگری و ادبیات کهن فارسی

به گزارش خبرگزاری تسنیم، نشست «زنِ ایرانی، از منظرِ ایرانی» از سلسله نشست‌های بازایران‌شناسی، سه شنبه 1 اسفند 1402، در بنیاد ایران‌شناسی، با حضور دکتر سیده راضیه یاسینی، دانشیار پژوهش هنر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و به دبیری دکتر زهره شیرین‌بخش، عضو هیئت علمی بنیاد ایران‌شناسی برگزار شد.

در این نشست که با حضور جمعی از پژوهشگران حوزه ایران‌شناسی برگزار شد، بر ضرورت تجدیدنظر در مبادی شناخت انسانِ ایرانی، و به تبع، زنِ ایرانی در مطالعات ایرانشناختی و موضوع «هویت اصیل زنِ ایرانی در فرهنگ ایرانی در دوره‌های ایرانِ باستان و ایران اسلامی» با نگاهی به کهن الگوها و الگوهای مطلوب، تأکید شد.

یاسینی سخن خود را اینگونه آغاز کرد: این سوال مطرح است که برای بازشناسی هویت ایرانیان، آیا می‌توان صرفاً به منابع تاریخی رجوع و به آنها اعتماد کرد؟ و آیا می‌توان از منابع غیرمکتوب هم بهره برد؟

وی ادامه داد: در ایران باستان، انسان ایرانی و نیز زن ایرانی، علی‌رغم تحولات فرهنگی، هویت اصیل خود را داشته اما به‌تدریج در طی هزاره‌ها و تا رسیدن به زمان کنونی از آن فاصله گرفته است. دلیل این امر انقطاع از فرهنگ اصیل ایرانی است که به‌تدریج پس از دوره صفویه برای جامعه ایران رخ داده است.
دکتر یاسینی، ضمن مرور جایگاه زن در تمدن‌های مشرکانه، ادیان توحیدی و نیز جاهلیت عرب، به تحولات جایگاه فردی و اجتماعی زنان پیش و پس از ورود اسلام به ایران پرداخت و بیان کرد که با توجه به تعالیم والای دین اسلام، جایگاه زن دستخوش تحول بنیادین در همه عرصه‌ها شد.

دانشیار پژوهش هنر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در ادامه خاطرنشان کرد: ادبیات و هنر، به خصوص هنر نگارگری، دو متن قابل‌اعتماد برگرفته از حکمت در ایران اسلامی، برای شناخت هویت زنِ ایرانی در زمانه خود است. وی با شرح مصادیقی در ادبیات ایران، از جمله در آثار فردوسی، نظامی، سعدی، ناصرخسرو و ... به خوی و خصلت زن ایرانی از منظر حکمت اسلامی اشاره کرد و گفت که ادبیات حکیمانه فارسی نشان می‌دهد که هویت زن ایرانی، با ویژگی‌هایی از جمله: فرزانگی و دلاوری و همسری و مادری، حجب و حیا، پاکدامنی، متانت و وقار، تبیین شده است که این خصایص، در آثار نگارگری در قرن‌های گذشته به روایت تصویر درآمده است.

دکتر یاسینی در پایان، بر اهمیت رجوع به اصالت‌های حکمی در فرهنگ ایرانی برای شناخت هویت زن ایرانی تأکید کرد.
پایان پیام/