هجمه معنی‌دار اربکانی‌ها به اردوغان در ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در روزهای گذشته و در محافل سیاسی ترکیه طرح مجدد اختلافات جدی بین حزب حاکم و رهبر آن با مکتب فکری – سیاسی مرحوم اربکان، توجه محافل سیاسی ترکیه را برانگیخت. 

با آن که حکایت اختلاف و ستیز اردوغانی‌ها و اربکانی‌ها قدیمی و تکراری شده اما حالا نکات و اطلاعات جدیدی مطرح شده و همزمان با آن، فاتح اربکان فرزند ارشد مرحوم نجم الدین اربکان و رهبر حزب دوباره رفاه، در برابر اردوغان قدرت نمایی می‌کند و او را در رقابت انتخاباتی پیش رو، در تنگنا قرار داده است.

فرزند ارشد اربکان، زیر میز ائتلاف با اردوغان زده و شوهرخواهر خود را در حوزه استانبول به عنوان نامزد پست شهرداری به میدان آورده است. در همین حال، حزب سعادت نیز به بازگویی مسائلی پرداخته که تاکنون از چشم رسانه‌ها و افکار عمومی ترکیه، پنهان نگه داشته شده بود.

در نتیجه آگاهان سیاسی می‌گویند محافظه کاران ترکیه نیز همچون چپ‌های لیبرال، یک مقطع زمانی و تقویمی خاص دارند و بر اساس آن، باید هر چند سال یک بار، با هم درگیر شوند و تسویه حساب کنند.
 

خشم اربکان از شاگردان جاه طلب و قدرنشناس

جدایی رجب طیب اردوغان، عبدالله گل و ده‌ها تن از دوستان همراه آنان از استاد پیشکسوتشان نجم الدین اربکان در آغاز سده بیستم میلادی، یکی از مهمترین نقاط عطف تاریخ معاصر ترکیه است.

آنان به عنوان شاخه متجددین و لیبرال‌های حزب فضیلت، از اربکان جدا شدند و در سال 2001 میلادی حزب عدالت و توسعه را تاسیس کردند. این اتفاق، باعث شد که حزب تازه تاسیس عدالت و توسعه در سال 2002 میلادی، با یک قدرت و نفوذ خیره‌کننده به تنهایی کابینه تشکیل دهد و دولت را در دست بگیرد.

اما در عین حال، به قیمت شکست کامل و ناکامی اربکان تمام شد و تقریباً، او را از صحنه سیاسی ترکیه پاک کرد. به نحوی که یاران او، تا چندین سال، حتی نمی‌توانستند یک کرسی در پارلمان به دست بیاورند.

اظهارات بعدی مرحوم نجم الدین اربکان نخست وزیر فقید اسلامگرای ترکیه، نشان داد که او شاگردان خود را نبخشیده و به شدت از آنان آزرده خاطر شده است. اما بعدها گل در مقام رئیس جمهور و اردوغان در مقام نخست وزیر، تلاش کردند از استاد خود حلالیت طلبیده و طلب عفو کنند.

با این حال، در روزهای گذشته، یک بار دیگر، پرونده قدیمی دعوای اربکان – اردوغان، مانند یک بمب خبری سر و صدا به پا کرد. در نتیجه اردوغان مجبور شده تحلیلگران همسو با خود را وادار کند تا در برابر اربکانی‌ها قلم بزنند و اظهارات آنان در مورد دعوای محرمانه سال 2006 میلادی را تکذیب کنند.

اردوغان می‌خواست استاد خود را زندانی کند

همه چیز از یک مصاحبه تلویزیونی شروع شد. کسی فکر نمی‌کرد که تمل کاراملا اوغلو از شاگردان قدیم و وفادار اربکان و رهبر کنونی حزب اسلامگرای سعادت، به عنوان یک سیاستمدار باتجربه و خویشتن‌دار، به شکل ناگهانی، به اردوغان حمله کند و دست به افشاگری بزند. او پرده از یک اقدام عجیب اردوغان برداشت و نشان داد که او در سال 2006 میلادی، به تندی به استاد قدیمی خود حمله کرده و حتی در صدد بوده او را به زندان بفرستد!

به گفته رهبر حزب سعادت، ممنوعیت فعالیت سیاسی اربکان، حتی در دوران به قدرت رسیدن گل – اردوغان نیز ادامه پیدا کرده و اردوغان در مقام نخست وزیر ترکیه، در سال 2006 میلادی دستور داده اطراف خانه اربکان توسط نیروهای پلیس محاصره شود و سپس در برابر دوربین شبکه های تلویزیونی، اربکان را کت بسته به زندان بفرستند.

کاراملا اوغلو در ادامه می‌گوید: «نیت اردوغان این بود که استاد ما را زندانی کند. اما مرحوم حسن کایلونجو از رفقای قدیمی‌مان، قضیه را فیصله داد. او با وجود آن که از ما جدا شده و همراه با اردوغان حزب عدالت و توسعه را تاسیس کرده بود، از این اتفاق عصبانی شد و نزد اردوغان رفت. به او گفت: تو حالا نخست وزیر هستی. اما اگر بخواهی استاد را زندانی کنی، خانه حزب را بر روی سرت خراب می‌کنم. با این تهدید، اردوغان عملاً از دستگیری استاد منصرف شد اما وضعیتی شبیه به حبس خانگی را بر او تحمیل کرد و بعدها جناب عبدالله گل رئیس جمهور شد و با صدور یک عفو رسمی، اجازه داد جناب استاد باز هم به دنیای سیاست بازگردد».

لازم به ذکر است که در آن دوران احمد نجدت سزر از قضات کمالیست و سکولار ترکیه، رئیس جمهور بود و تمایلی به فعالیت سیاسی اربکان نداشت. اما اقدام اردوغان نیز، در نوع خود عجیب بوده است. به ویژه با توجه به آن که اربکان عملاً در محضر اربکان درس سیاست را آموخته و با حمایت او شهردار استانبول شده بود.

مهمت آلتنوز داماد اربکان نیز اظهارات کارملا اوغلو را تایید کرده اما گفته است: «ما دشمن هم نیستیم و لازم نیست دوباره به این مسائل پرداخته شود».

اما بلنت آرنچ رئیس اسبق پارلمان ترکیه و از مشاورین سابق اردوغان گفته است: «تلاش برای زندانی کردن استاد مرحوم ما اربکان، به خواست رئیس جمهور احمد نجدت سزر بود و نه جناب اردوغان. من شخصاً دخالت کردم و خواستار پایان محکومیت او شدم اما رئیس جمهور، درخواست ما را وتو کرد. بعدها استاد اربکان نیز شخصاً از من تشکر کرد. حالا در آستانه انتخابات، چرا به این مسائل می‌پردازید؟ این کارها دور از اخلاق و ادب سیاسی است».

عبدالقادر سلوی از مفسرین روزنامه حریت و از روزنامه نگاران معتمد اردوغان نوشته است: «اردوغان و گل به قدرت رسیده بودند اما تا سالیان متمادی، قدرت در دست ارتش و قوه قضاییه بود. حتی خبر دارم که در جلسه شورای عالی امنیت ملی، یک ژنرال به نخست وزیر عبدالله گل گفته بود، من جای شما باشم این تکه پارچه را از سر همسرم بر می‌دارم. یک روز بعد از آن هم یک هواپیمای جنگنده از روی خانه اردوغان پرواز کرد تا به او نشان دهد که ارتش، همچنان با ذهنیت کودتای سال 1998 میلادی، دولت را ضعیف می‌بیند. اما حتی در آن شرایط دشوار، این اردوغان بود که مانع از زندانی شدن اربکان شد. طرح این اختلافات غلط است. کاراملا اوغلو بعد از این همه سال، چرا در کنار کلیچدار اوغلو قرار گرفت؟ او باید از اردوغان حمایت می‌کرد».

پرداختن به حواشی نزاع سیاسی و تاریخی بین اردوغانی‌ها و اربکانی‌ها، نشان دهنده این است که در صف محافظه کاران ترکیه نیز اختلاف جدی وجود دارد و با وجود سپری شدن 26 سال تمام از کودتای سال 1998 میلادی، هنوز هم شاگردان مرحوم اربکان، در مورد آینده سیاسی ترکیه و سمت و سوی فکری دولت، اختلاف نظر جدی دارند.

می توان بخشی از دلایل ادامه این دعواها را در رقابت بر سر قدرت دید و بخش دیگر را نیز به تداوم دعوای سیاسی اسلامگرایی اربکانی‌ها و غربگرایی اردوغانی‌ها ربط داد.

انتهای پیام/