شلیک سه گلوله و پایان آرزوهای «مردی که می‌خواست سلطان باشد»
نام حاجعلی رزم‌آرا در سطور مربوط به تاریخ معاصر ایران با نهضت ملی شدن صنعت نفت گره خورده است. آنجا که او در مقام نخست‌وزیر سخت مخالف این نهضت بود، زیرا هم‌وطنان خود را برای استخراج نفت‌شان فاقد توانایی لازم می‌دید.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، اما رزم‌آرا در چشم سیاسیون و رجال زمان خویش واجد یک صفت بارز دیگر نیز بود: «جاه‌طلبی» بی‌حد و حصر. رزم‌آرا مسیر فرماندهی لشکر اول مرکز تا ریاست لشکر آمادگاه تعلیماتی ارتش و ریاست ستاد ارتش و در ادامه فرماندهی دانشکده افسری و دفتر نظامی شاه را در مدتی کوتاه پیمود و پس از ارتقاء به درجه سپهبدی (به عنوان چهارمین نظامی تاریخ ایران که مفتخر به دریافت این درجه شده است) تنها پست نخست‌وزیری او را ارضاء می‌کرد که این مهم نیز در سال ١٣٢٩ به سرانجام رسید. اما همه می‌دانستند رزم‌آرایی که همه او را با رضاخان مقایسه می‌کردند پس از مدتی به نخست‌وزیری نیز قانع نخواهد شد. شاید به همین دلیل وقتی گلوله‌های خلیل طهماسبی بدن او را شکافتند حتی دربار نیز نفسی به راحتی کشید.
تحقیر ایران و ایرانی، مانیفست رزم‌آرا
٧٣ سال پیش در چنین روزی، برابر ١٦ اسفند ١٣٢٩ خورشیدی، سپهبد حاجعلی رزم‌آرا، نخست‌وزیر وقت ایران که برای شرکت در مراسم ختم آیت‌اله فیض وارد مسجد شاه تهران شده بود، توسط خلیل طهماسبی از اعضای فدائیان اسلام هدف سوءقصد قرار گرفت و با شلیک سه گلوله به قتل رسید. رزم‌آرا سرسخت‌ترین مخالف ملی شدن صنعت نفت ایران بود و این جمله معروف (که در جلسه‌ای خصوصی بیان شده) از اوست که: «ما لیاقت لولهنگ‌سازی هم نداریم. ٥ سال است که آن را می‌سازیم ولی ترقی نکرده‌ایم، بعد چطور می‌توانیم خودمان صنعت نفت را اداره کنیم؟» رزم‌آرا از موافقان تمدید قرارداد گس – گلشائیان بود که امتیاز بهره‌برداری از منابع نفت ایران را به انگلستان می‌داد و تنها روی مذاکره و چانه‌زنی با لندن برای افزایش حق‌السهم ایران تاکید داشت. دربار این زمان ترجیح می‌داد در دعوای بین نخست‌وزیر و ائتلاف نیروهای مذهبی و ملی بی‌طرف باشد هرچند کله‌پا شدن رزم‌آرا غایت آرزوی شاه بود.
مرگ نخست وزیر و ملی شدن نفت
وجود رزم‌آرا در پست نخست‌وزیری، به دلیل ترس دربار از او، سرسختی ذاتی خودش و همچنین اعتبار ارتشی‌اش، کار را برای آن‌هایی که نهضت ملی کردن صنعت نفت را پیش می‌بردند بسیار دشوار کرد. نتیجه این‌که از جایی به بعد مشخص شد تا رزم‌آرا زنده است کار ملی شدن نفت بر زمین خواهد ماند. در واقع گشودن این گره کور در آن مقطع زمانی حساس، به واقع از دست هیچ کس جز نواب صفوی و یاران او بر نمی‌آمد، آن چنان‌که روز بعد از سوءقصد و قتل نخست‌وزیر قدرتمند ایران، نشریه «نبرد ملت» ارگان فدائیان اسلام با شجاعت تمام تیتر زد: «رزم‌آرا به جهنم رفت و سایر خائنین به دنبال او رهسپار می‌شوند.» یک روز پس از مرگ رزم‌آرا، کمیسیون نفت، طرح ملی کردن صنعت نفت را تصویب کرد و قانون ملی شدن صنایع نفت ایران ٢٧ اسفند توسط مجلس شورای ملی و ٢٩ اسفند توسط مجلس سنا تصویب شد.
منبع: شهروند
انتهای پیام/
