ترکیه و دشواری موازنه بین روسیه و آمریکا؛ دو راهی اس ۴۰۰ یا اف ۳۵؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، درست در شرایطی که دیروز جمعه، زلنسکی رئیس جمهور اوکراین در استانبول مهمان اردوغان بود، هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه نیز در واشنگتن با مقامات آمریکایی در حال دیدار و مذاکره بود.
فیدان از سه روز پیش، به منظور شرکت در هفتمین نشست مکانیزم مشترک همکاری‌های ترکیه – آمریکا به واشنگتن سفر کرده و رسانه های تحت امر حزب عدالت و توسعه، گفتگوهای او با مقامات آمریکا را مهم ارزیابی کرده اند.

اعتراض مداوم مقامات سیاسی و امنیتی ترکیه به تداوم همکاری نظامی آمریکا با نهادهای اقماری پ.ک.ک و شبه نظامیان کُرد در شمال سوریه و درخواست اعاده فتح الله گولن فراری مقیم پنسیلوانیا، به دو نقطه چالش مهم بین آنکارا و واشنگتن تبدیل شده است.

اما مقامات آمریکا هیچگاه حاضر نشده اند در این خصوص توضیحات مفصلی ارائه دهند. آنان تنها به بیان این نکات بسنده می کنند که از دید واشنگتن، کردهای مسلح گروه موسوم به «قسد» (نیروهای سوریه دموکراتیک) عین پ.ک.ک نیست و مساله بازگرداندن گولن نیز در حیطه اختیارات دادستان آمریکا است و ربطی به دولت ندارد.

فیدان به سالیاوان چه گفت؟

یکی از دیدارهای مهم وزیر امور خارجه ترکیه در واشنگتن، دیدار او با جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید بود.

هاکان فیدان، در دیدار روز پنجشنبه در واشنگتن به جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، گفت: «در غزه باید آتش بس فوری اعلام شود و کمک‌های بشردوستانه باید افزایش یابد». در این نشست همچنین بر لزوم طولانی نشدن بیشتر جنگ اوکراین تاکید شد.

اما مهمترین درخواست فیدان در این دیدار، اشاره مکرر به عزم ترکیه در مبارزه با سازمان ‌های تروریستی در سوریه بود. فیدان از آمریکا خواست تا مطابق روحیه اتحاد عمل کند و روابط خود را با گروه‌های تروریستی وابسته به پ.‌ک‌.ک قطع کند. اشاره به اهمیت ثبات سیاسی در عراق، حمایت از روند صلح آذربایجان و ارمنستان، از دیگر محورهای دیدار فیدان و سالیوان بود. 

وزیر امور خارجه ترکیه همچنین با بنجامین کاردین، رئیس کمیته روابط خارجی سنا و سناتورهای عضو این کمیته دیدار کرد. کاردین، رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا اعلام کرد که در دیدار با هاکان فیدان، بازگشت ترکیه به برنامه F-35 نیز مورد بحث قرار گرفته، اما بیشتر بر فروش F-16 تمرکز کرده‌اند.

کاردین در بیانیه خود پس از این دیدار تاکید کرد که ترکیه یک متحد مهم ناتو است و گفت که آنها نگرانی‌های خود را در مورد سوریه و حقوق بشر بیان کردند. 

آمریکا، چالش با ترکیه را پنهان نمی‌کند

سخنان آنتونی بلینکن در کنفرانس مطبوعایت مشترک با همتای ترکیه‌ای خود هاکان فیدان، نشان دهنده این است که واشنگتن از طرح این موضوع ابایی ندارد که نشان دهد بین دو کشور، چا‌لش ها و اختلافات جدی وجود دارد.

او گفت: خوشحالم که در واشنگتن پذیرای فیدان وزیر امور خارجه هستیم. به دوستم هاکان و همه همکارانمان خوش آمد می‌گویم. ایالات متحده و ترکیه متحدان بسیار نزدیک و حساسی هستند. در شرایطی که ما با هم چالش‌های زیادی را در پیش داریم، اما با همه این چالش‌ها رویارویی می‌کنیم. دیروز من این افتخار را داشتم که به طور رسمی از سوئد، به عنوان سی و دومین متحد ناتو در ائتلاف مشترکمان استقبال کنم. من دوباره می‌خواهم از وزیر امور خارجه و از رئیس جمهور اردوغان تشکر کنم. ترکیه کار بسیار خوب و مهمی کرد، برای پیوستن سوئد به ناتو. ما روی مسائل اتحاد، بسیار متمرکز هستیم و به ویژه درباره حمله روسیه به اوکراین. یعنی جایی که ترکیه به طرق مختلف، نقش مهمی در حمایت از اوکراین ایفا کرده است. ما همچنین به شدت بر خاورمیانه و درگیری در غزه متمرکز هستیم، میل قوی و مشترک برای به حداقل رساندن و پایان دادن به رنج زنان، کودکان و مردان بی‌گناهی که در تیراندازی متقابل گرفتار شده‌اند. کمک‌ها باید به طور مؤثرتری بین افرادی که به آن نیاز دارند توزیع شود. روی این موضوع متمرکز شده‌‌ایم که ببینیم آیا می‌‌توانیم با آزادی گروگان ‌ها، گسترش کمک ‌های بشردوستانه و محیطی برای کار بر روی یک راه‌ حل پایدار برای آتش‌ بس دست یابیم یا خیر. مسئله این است که آیا حماس تصمیم خواهد گرفت که آتش بس به نفع همه باشد یا نه.

وزیر امور خارجه ترکیه نیز به این شکل به بلینکن پاسخ داد: «متشکرم، تونی. مایلم با تشکر از وزیر بلینکن و تیمش به خاطر مهمان نوازی بسیار گرمی که از من و هیئت من کردند، شروع کنم. ما امروز اینجا هستیم تا هفتمین نشست مکانیزم همکاری استراتژیک ترکیه و آمریکا را برگزار کنیم. یعنی همان مکانیزمی که توسط پرزیدنت بایدن و رئیس جمهور اردوغان در سال 2021 تأسیس شد. تیم‌های ما دیروز بحث‌های گسترده‌ای در مورد طیف گسترده‌ای از موضوعات، از امنیت، همکاری منطقه‌ای، مسائل منطقه‌ای، تجارت، انرژی و مسائل دیگر داشتند. طی دو ماه گذشته، این سومین بار است که با تونی ملاقات می‌کنم. زیرا تحولات ژئوپلیتیکی و منطقه‌ای نیاز به همکاری و همکاری نزدیک دارد. در غزه توجه فوری ما به عنوان جامعه بین‌المللی برای توقف رنج مردم بیگناه، لازم و ضروری است. آنها به کمک‌های بشردوستانه فوری نیاز دارند. ما باید سخت با هم کار کنیم تا مطمئن شویم که آتش بس اجرا شود و کمک‌های بشردوستانه بدون مانع وارد غزه شود». 

فیدان در ادامه اعلام کرد که درباره مسائل منطقه‌ای، تحولات اوکراین و امنیت دریای سیاه و بسیاری از موضوعات مهم دیگر با همتای خود صحبت می‌کند.

در شرایطی که هنوز خبر رسمی و جدیدی درباره سفر به تعویق افتاده رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین به ترکیه اعلام نشده، ترکیه در حال گرم گرفتن با آمریکا است.

ظاهراً این تلاش تیم اردوغان، ارتباط عمیقی با مسائل دفاعی و امنیتی دارد و هاکان فیدان در دیدار با مقامات امنیتی و دفاعی آمریکا خواهان بازگرداندن ترکیه به لیست خریداران اف 35 شده است.

مدتی پیش، خانم ویکتوریا نولاند معاون سیاسی وزیر امور خارجه آمریکا در سفر به آنکارا، آشکارا در مصاحبه با سی.ان.ان ترک اعلام کرده بود: «اگر ترکیه از سامانه موشکی اس 400 روسیه بگذرد، بازگشت به لیست خریداران جنگنده اف 35 محتمل است».

به عبارتی دیگر، آمریکا به ترکیه پیشنهاد کرده تا با استفاده از همان راهکار یونان، مانع توسعه روابط با آمریکا را از میان بردارد. قبلاً دولت یونان با خرید سامانه موشکی اس 300 موجبات خشم آمریکا و ناتو را فراهم آورده بود و بعداً با تذکر و هشدار، تصمیم گرفت که موشک‌ها را به انباری و زیرزمین منتقل کند!

زمانی که نمایندگان مخالف اردوغان در پارلمان ترکیه در مورد عدم استفاده از سامانه موشکی اس 400 از ژنرال یاشار گول وزیر دفاع سوال کردند، او با عصبانیت در پاسخ گفت: «سامانه موشکی مانند ماشین لباسشویی نیست که مداوماً از آن استفاده کنیم. هر وقت لازم باشد استفاده خواهد شد».

اگر چه سخنان گولر موجبات بیان سخنان طنزآمیز درباره موشک های ترکیه شد، اما در هر حال، این موضوع یک بار دیگر نشان داد که دولت ترکیه از حیث انتخاب مسیر دقیق سیاست خارجی بین منگنه آمریکا و روسیه گرفتار شده است. چرا که از سویی منافع اقتصادی کلانی در حفظ رابطه با روسیه می‌بیند و از دیگر سو، از سرما و انجماد رابطه با آمریکا و ناتو نگران است.

انتهای پیام/