دوسالانه‌های تجسمی با چه چالش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کنند؟

دوسالانه‌های تجسمی با چه چالش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کنند؟

با کمی اغماض و مسامحه، می‌توان گفت دوسالانه‌ها تا اینجا کارنامۀ قابل قبولی داشته‌اند اما نیازهای هنری و فرهنگی جامعه ما گسترش یافته و لزوم  بازنگری در مورد نحوه، سطح برگزاری و گستردگی آن‌ها محسوس است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حسین عصمتی هنرمند شناخته‌شده عرصه هنرهای تجسمی که در زمینه نگارگری و مجسمه‌سازی فعالیت دارد، در یادداشتی به بررسی مسائل و چالش‌های دوسالانه‌های هنری پرداخته است.

متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار گرفته به شرح زیر است:

«دوسالانه‌ها پیش از انقلاب اسلامی شروع به فعالیت کردند. به واسطۀ برگزاری آن‌ها در این سال‌ها، اتفاقات خوبی در عرصه هنر افتاده است. جوانانِ هنرمندِ متعددی در این فعالیت‌های هنری دیده شده و به دلیل معرفی در دوسالانه‌ها به عرصه رسیده‌اند. دوسالانه‌­ها، انگیزه و شوق مناسبی را برای هنرمندان جوان جهت انجام فعالیت‌های هنری ایجاد کرده و آن‌ها را در ادواری در کنار هم جمع کرده است. با کمی اغماض و مسامحه، می‌توان گفت دوسالانه‌ها تا اینجا کارنامۀ قابل قبولی داشته‌اند اما نیازهای هنری و فرهنگی جامعه ما گسترش یافته و لزوم  بازنگری در مورد نحوه، سطح برگزاری و گستردگی آن‌ها محسوس است. به دلیل برنامه‌ریزی دقیق‌تر و کامل‌تر، ضروری است چالش‌ها و مشکلات دوسالانه مورد بررسی قرار گیرد. دوسالانه‌ها دارای مشکلات متعددی هستند که باید در آسیب‌­شناسی رشته‌های مختلف در یک فرایند دقیق تحقیقاتی مورد توجه قرار بگیرد. اما فی‌­الحال به دلیل این که خود در دوسالانه‌­های نگارگری فعال بوده‌ام و در حوزه مجسمه نیز فعالیت دارم، مواردی که آشکار است و در این دو دوسالانه دیده می‌­شود را طرح می­‌کنم.

هنرهای تجسمی , نگارگری , مجسمه سازی , فرهنگ و هنر ,

به نظر می‌رسد عنوان هر دوسالانه (دوسالانه نگارگری، مجسمه‌سازی، نقاشی و ...) ، از این لحاظ که گرایش‌های مختلف را در خود جای می­‌دهد، ظرفیت این وسعت و فراوانی را ندارد. بر اساس این عناوین، باید تمام گرایش‌های موجود در هر رشته امکان حضور در دوسالانه و بخش مسابقات را داشته باشند اما آنچه که تا کنون اتفاق افتاده، این‌گونه نبوده است. کیفیت و نحوۀ برگزاری دوسالانه‌ها چنان محدود بوده که نتوانسته تمام هنرمندان با گرایش‌های متنوع آن رشته را در برگیرد. گاهی این گرایش‌ها، گرایش‌هایی هستند که در عرصۀ تولیدات فرهنگی و هنری، باید بخشی از نیاز فرهنگی جامعه را تأمین کنند. یکی از مشکلات، فراگیر نبودن دوسالانه‌­هاست؛ فراگیر نبودن به این معنا که در هر دوسالانه، متناسب با نظرات و سلایق ارکان دوسالانه مانند، شورای سیاست‌گذاری، دبیر و داوران؛ گسترۀ خاص و محدودی از آثار مورد توجه قرار می­‌گیرد و بخش عمده و متنوعی از آثار امکان دیده شدن و محک خوردن را به دست نمی‌آورند. لذا خواسته یا ناخواسته، شکل مشخصی از آثار که مورد توجه دبیر و داوران است، ارزش­‌گذاری شده و باقی آثار در حاشیه قرار می‌­گیرند. به تعبیری، با حمایت از نوع مشخصی از سبک و جریان هنری، دیگر سبک‌­ها که البته مورد نیاز فرهنگ و هنر ایران است، مغفول مانده و به هنگام نیاز دست فرهنگ و هنرِ ایران، تقریبا از این تخصص‌های هنری خالی می­‌ماند.

هنرهای تجسمی , نگارگری , مجسمه سازی , فرهنگ و هنر ,

این چالش در تمامی دوسالانه‌­ها یا اکثر آنها وجود دارد. در این راستا مثالی از هر دوسالانه، ضروری و تبیین‌کننده موضوع خواهد بود. چنین چالشی در برگزاری دوسالانه مجسمه دیده می‌شود. در مقایسه با کیفیت برگزاری دوسالانه در این سال­‌ها، مجسمه‌سازی معنای گسترده‌تری دارد و هرگونه پیکرتراشی و شکل دادن به اشیاء را در بر می‌گیرد. امروزه این تعریف گسترده‌تر هم شده است. پرسش این است که آیا می‌توان در یک دوسالانه با امکانات محدود گرایش‌های متعدد مجسمه‌سازی را در نمایشگاه پذیرفت؟ با توجه با سابقه این دوسالانه و حداقل در سال‌های اخیر، آثاری بیشتر به نمایشگاه راه یافته‌اند که بهره‌ای از نگاه مدرن در مجسمه‌سازی برده‌اند. به تعبیری می‌توان ادعا کرد یک شیوۀ خاص که مورد وثوق برگزارکنندگان بوده، در نمایشگاه غلبۀ بیشتری یافته است. به اعتقاد اینجانب چنین اتفاقی سبب شده است هنگامی که جامعه نیاز دارد هنرمندانی به شیوه واقع‌گرا و کلاسیک اثری را تولید کنند، دچار کمبود شود. به عنوان مثال، وقتی باید سردیس شخصیتی ساخته شود، به واسطۀ محدودیت، چالش ایجاد می­‌شود. به همین دلیل آثاری در این زمینه تولید می‌شوند که به‌واسطه ضعف اجرایی اکثراً مورد وهن قرار می‌گیرند. در صورتی که باید تعداد این هنرمندان بیش از این باشد. با توجه به این مطلب، چند سوال طرح می‌شود؛ کسانی که به شیوه کلاسیک و یا واقع‌گرا کار می‌کنند، در دوسالانۀ مجسمه‌سازی چه جایگاهی دارند؟ کسانی که مایل هستند در حوزه مجسمه­‌سازی با رویکرد عامه‌­پسند(اثری که مورد توجه جامعه قرار گیرد) خلق اثر کنند، چه جایگاهی دارند؟ و ...

هنرهای تجسمی , نگارگری , مجسمه سازی , فرهنگ و هنر ,

البته منظور این نیست که دوسالانه‌ها ریشه این معضلات و ضعف‌ها است. ریشه را باید در بخش‌های دیگری مانند آموزش جست‌وجو کرد. اما دوسالانه امکان و انگیزه‌­ای است برای هنرمندانی که به صورت خودجوش فعالیت می‌­کنند و به این عرصه‌ها علاقه‌مند هستند. این نوع از آثار، نیاز بخشی از جامعه است.

در دوسالانه نگارگری نیز چنین مشکلی دیده می‌­شود. گرایش‌­ها و بخش­‌های متنوعی در نگارگری وجود دارد. به عنوان مثال در بخش گل و مرغ، هنرمندانی به شیوه قدیم کار می­‌کنند و برخی به شیوه‌­های جدید. در هر دو شیوه آثار فاخری خلق می­‌شود اما به دلیل محدودیت و گاهی گرایش داوران، یکی از این دو شیوه که معمولا شیوه قدیم است، با بی‌مهری مواجه می­‌شود. در ساخت گل و مرغ به شیوه‌­های جدید نیز تنوع و گوناگونی وجود دارد که با همین چالش مواجه است. هنرمندانی هستند که در شهرستان­‌ها مشغول خلق اثر هستند و معمولاً نادیده گرفته می­‌شوند. در بخش نگارگری نیز هنرمندان در سبک‌­های مختلف مشغول تولیدات هنری هستند. هر هنرمندی شیوه‌ای را انتخاب و به آن شیوه، تولید اثر دارد اما به دلایل مختلف، برخی از شیوه‌ها دیده نشده و مورد توجه واقع نمی­‌شود. همچنین بخش­‌هایی مانند تشعیر و طراحی که هر کدام اهمیت خود را دارند نیز در دوره‌­هایی از دوسالانه نگارگری حذف می‌­شوند.

هنرهای تجسمی , نگارگری , مجسمه سازی , فرهنگ و هنر ,

به نظر می‌­رسد در دوسالانه­‌های دیگر نیز مسائل مشابهی وجود دارد که موجب می­‌شود برخی از گرایشات به آن­ها راه پیدا نکنند.

چنان­که عرض شد، دوسالانه­‌ها پاسخ­گویِ درخواست تمام هنرمندان با گرایشات متنوع نیست. شاید دلیل اصلی، علایق و نوع نگاه ارکان دوسالانه‌­ها باشد. بخشی هم مربوط به محدودیت امکانات دوسالانه‌­ها است. سوال این‌جاست که چه باید کرد؟ آیا باید دوسالانه‌­ها با همین ساختار از این محدودیت رها شوند؟ آیا نیاز به تأسیس دوسالانه­‌های بیشتری برای گرایشاتی که مورد نیاز جامعه است، داریم؟ این‌ها سوالاتی است که برای پاسخ به آن‌­ها نیاز به تحقیق و بررسی گسترده­‌تری وجود دارد».

انتهای پیام/

واژه های کاربردی مرتبط
واژه های کاربردی مرتبط
پربیننده‌ترین اخبار فرهنگی
اخبار روز فرهنگی
آخرین خبرهای روز
تبلیغات
رازی
مادیران
شهر خبر
فونیکس
او پارک
پاکسان
رایتل
میهن
triboon
گوشتیران
مدیران