پدیده انتخابات شهرداری‌های ترکیه که بود؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ترکیه هنوز هم در یک شوک سیاسی بزرگ به سر می‌برد. چرا که در انتخابات شهرداری‌های این کشور، شکست سنگین و بی‌سابقه‌ای بر حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان تحمیل شد.

این حزب برای اولین بار در 22 سال گذشته، مقام حزب اول بودن ترکیه را از دست داد و حالا حزب دوم است. 

بسیاری از رسانه‌های منطقه و جهان، پیروزی اکرم امام اوغلو در استانبول و همچنین پیروزی قاطعانه منصور یواش در آنکارای پایتخت را به عنوان شوک‌های سیاسی بزرگ قلمداد می‌کنند و این رسانه‌ها، به چنین تصوری دامن زده‌اند که گویی اکرم امام اوغلو یا منصور یواش مهمترین پدیده‌های شگفتی ساز انتخابات ترکیه بودند، اما آمار نهایی میزان رای احزاب، چیز دیگری می‌گوید.

چرا که هر دو سیاستمدار مزبور چهره‌های گمنامی نیستند و در حقیقت، هر دو آنها در سال 2019 میلادی شگفتی آفریدند و در 5 سال اخیر نیز همواره در کانون تحولات سیاسی بوده‌اند.

اما یک سیاستمدار گمنام که کسی انتظار پیروزی او را نداشت، یک تنه به پدیده انتخابات تبدیل شد و توجه تمام محافل سیاسی و اجتماعی ترکیه را به سوی خود جلب کرد.

او کسی نیست مگر فاتح اربکان رهبر «حزب مجدداً رفاه». حزبی که به تمام معنای کلمه، در انتخابات اخیر شهرداری‌های ترکیه شگفتی آفرید و نه تنها به یکی از مهمترین عوامل شکست اردوغان و حزب حاکم تبدیل شد، بلکه در برابر مخالفین اردوغان نیز، دست به قدرت نمایی زد.

ممکن است خیلی‌ها تصور کنند که اکرم امام اوغلو یا منصور یواش مهمترین پدیده‌های شگفتی ساز انتخابات ترکیه بودند اما آمار نهایی میزان رای احزاب، چیز دیگری می‌گوید.
رقابت بزرگ برای کلید 1 هزار و 444 شهرداری
نتایج نهایی میزان رای مهمترین و مشهورترین احزاب ترکیه در انتخابات اخیر که با مشارکت 78 درصدی و رای شهروندان برگزار شد، با اعداد گرد شده از این قرار است: 
1.حزب جمهوری خلق به رهبری اوزگور اوزل:
34.47 درصد آرا معادل 15 میلیون و 800 هزار رای.
2. حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان:
 32.42 درصد عادل 14 میلیون و 855 هزار رای.
3.حزب دوباره رفاه به رهبری فاتح اربکان:
6.96 درصد آرا معدل 3 میلیون و 190 هزار رای.
4.حزب حرکت ملی گرا به رهبری دولت باغچلی:
6.58 درصد آرا معادل 3 میلیون و 16 هزار رای.
5.حزب دموکراسی و برابری یا دم پارتی نهاد اقماری پ.ک.ک:
5.77 درصد آرا معادل 2 میلیون و 645هزار رای.
6.حزب خوب به رهبری مرال آکشنر:
4.59 درصد معادل 2 میلیون و 100 هزار رای.
7.حزب ظفر به رهبری امید اوزداغ:
2.44 درصد معادل 1 میلیون و 118 هزار رای. 
8.حزب سعادت به رهبری تمل کاراملا اوغلو:
1.30 درصد معادل 594 هزار رای.

این لیست نشان می‌دهد که 8 حزب ترکیه توانسته‌اند در مجموع 97 درصد از کل آرای مردم را به دست آورند و برخی دیگر از احزاب متعلق به سیاستمداران مهم و قدیمی حتی 1 درصد هم رای نگیرند.

مثلاً سیاستمدارانی همچون احمد داود اوغلو، علی باباجان، محرم اینجه، دوغو پرینچک و دیگران، متحمل شکست سنگینی شدند و همگی زیر 1 درصد ماندند. 

آرای بالا منجر به این شد که تعداد شهرداری‌های ترکیه بین احزاب به این شکل تقسیم شود:
1.حزب عدالت و توسعه 549 شهرداری.
2.حزب جمهوری خلق 433 شهرداری.
3.حزب حرکت ملی گرا 228 شهرداری.
4.حزب دموکراسی و برابری 85 شهرداری.
5.حزب دوباره رفاه 65 شهرداری.
6.حزب خوب 32 شهرداری.
7.حزب وحدت بزرگ 20 شهرداری.

در نگاه نخست، یک تناقض مهم آشکار می‌شود و هر خواننده‌ای می‌تواند بپرسد: چگونه ممکن است که حزب وحدت بزرگ که در لیست 8 حزب اول جای ندارد، 20 شهرداری را در اختیار بگیرد، اما حزب ظفر به عنوان حزب هفتم و حزب سعادت به عنوان حزب هشتم لیست، حتی یک شهرداری را در اختیار نگیرند؟

پاسخ چنین است: حزب ظفر، تمام انرژی خود را برای به دست آوردن شهرداری استانبول خرج کرده و نتیجه‌ای نگرفته است. اما حزب وحدت بزرگ، با آن که آرای کمی داشته، اما همان آرای پایین را صرف رقابت در حوزه‌هایی کرده که به عنوان مثال، حتی با 6 هزار رای، می‌توان شهرداری یک بخشداری کوچک را به دست آورد. 

حزبی که یک شبه ره صد ساله پیمود

برای اولین بار در 50 سال گذشته، حزب جمهوری خلق، دوباره توانست حزب اول شود. حزب عدالت و توسعه نیز دوم شد. اما چه شد که حزب جدیدالتاسیس پسر نخست وزیر فقید ترکیه، توانست جایگاه سوم را از آنِ خود کند؟

این یکی از مهمترین چالش‌های انتخابات بود. فاتح اربکان در یک بازه زمانی کوتاه، نه تنها حزب قدرتمند مرال آکشنر، حتی حزب کردها را نیز کنار زد و جایگاه خود را به عنوان رهبر سومین حزب قدرتمند ترکیه تثبیت کرد.

محمد علی فاتح اربکان متولد 1 ژانویه 1979 میلادی، سومین فرزند مرحوم پروفسور دکتر نجم الدین اربکان نخست وزیر اسبق ترکیه و رهبر یک جریان سیاسی اسلامگرایانه به نام چشم‌انداز ملی است.

او تحصیلات متوسطه خود را در مدرسه دینی امام خطیب آنکارا به پایان رساند. تحصیلات دبیرستان خود را در دبیرستان آیرانجی آنکارا به پایان رساند. سپس از دانشگاه باشکنت، گروه مهندسی برق و الکترونیک با رتبه ممتاز فارغ التحصیل شد.

او برای تحصیل در مقطع فوق لیسانس به انگلستان رفت، اما به دلیل فوت مادرش مجبور به بازگشت شد و فوق لیسانس خود را در رشته مهندسی برق و الکترونیک در دانشگاه باشکنت به پایان رساند و بعدها از همان دانشگاه دکترای خود را در رشته مدیریت را دریافت کرد.

او نقش فعالی در شاخه جوانان هر دو حزب پدرش یعنی حزب فضیلت و حزب سعادت ایفا کرد.

پس از مرگ پدرش بنیاد اربکان را تاسیس کرد، اما حاضر نشد با شاگردان قدیمی پدرش در حزب سعادت کار کند و در 23 نوامبر 2018 حزب مجدداً رفاه را به همراه 99 عضو هیئت موسس تأسیس کرد.

«حزب رفاه» یکی از مهمترین احزاب اسلامگرای ترکیه در آخرین دهه قرن بیستم بود که توسط نجم الدین اربکان تاسیس شده بود و به حکم دادگاه تعطیل شد. فاتح جوان، با الهام از آن وقایع، حزب خود را مجدداً رفاه، نام نهاد.

فاتح اربکان، در انتخابات سال 2023 میلادی از اردوغان حمایت کرد و وارد ائتلاف جمهور شد. اما در انتخابات شهرداری‌ها، اردوغان ظرفیت حزب او را نادیده گرفت و حاضر نشد هیچ امتیازی بدهد.

اربکان نیز اعلام کرد که در سراسر ترکیه نامزد معرفی می‌کند و راه خود را از اردوغان جدا می‌کند. او شوهر خواهر خود را در استانبول به عنوان نامزد به میدان فرستاد و در آنکارا و ازمیر نیز نامزد معرفی کرد.

در استان‌های جنوب و جنوب شرقی ترکیه نیز در چندین حوزه توانست رای بگیرد و کلانشهر استان مهم و استراتژیک شانلی اورفا، به دست این حزب افتاد که برای یک حزب نوپا، دستاوردی شگرف است. آن هم استانی که زادگاه عبدالله اوجالان، قلعه کردهای هوادار اردوغان و دارای ترکیب کُردی – عربی و ترکی است. 

اربکان اعلام کرده که تعداد اعضای رسمی حزب او از ششصد هزار نفر فراتر رفته و هر روز بین 1 تا 2 هزار عضو جدید برای ثبت نام، به دفاتر حزب مراجعه می‌کنند.

اربکان گفته است: «شهروندان خواهان تغییر هستند. از بی‌عدالتی، استاندارد دوگانه، بهره بانکی، بدهی، گستاخی مدیران دولتی، شهرداری رانت پرور، مالیات سنگین، تورم، گرانی، فقر و حقوق زیر خط گرسنگی به ستوه آمده‌اند و حتی نمی‌توانند قبوض خود را پرداخت کنند. شهرداری‌های وابسته به حزب حاکم، غرق در بدهی هستند. چرا؟ چون اهل تبذیر و تجمل گرایی و خودنمایی هستند، به جای حل مشکلات ملت، با برند و مدل خودروهای تجملی شهردار سر و کار دارند. ملت ما از این همه رشوه، رانت و فساد خسته است».

فاتح اربکان درباره دولت نیز گفته است:«وظیفه دولت‌ها توزیع هیزم و زغال سنگ و ماکارونی و صدقه بین ملت نیست. وظیفه دولت، افزایش قدرت خرید و سطح رفاه ملت است».

رهبر حزب دوباره رفاه در هفته‌های اخیر، بارها از سیاست خارجی اردوغان انتقاد کرده و خواهان توقف کامل روابط تجاری و سیاسی بین ترکیه و رژیم صهیونیستی شده است.

انتهای پیام/