اهداف ترکیه از توسعه رابطه با ازبکستان چیست؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سفر شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان به ترکیه، به عنوان یکی دیگر از مصادیق بارز توجه ویژه دولت اردوغان به کشورهای ترک زبان تلقی می‌شود.

میرضیایف در کاخ ریاست جمهوری بش تپه مورد استقبال اردوغان قرار گرفت و سومین نشست شورای همکاری استراتژیک سطح عالی ترکیه ازبکستان را برگزار کردند. آمارها نشان داده که مبادلات تجاری ترکیه با ازبکستان با افزایش قابل توجهی روبرو بوده و آنکارا قصد دارد سهم بیشتری از صادرات کالا به این کشور را در اختیار بگیرد.

هم اکنون ترکیه، چهارمین شریک تجاری بزرگ ازبکستان است. حجم تجارت دوجانبه که در سال 2016 یک میلیارد و 242 میلیون دلار بود، در سال 2020 به 2.1 میلیارد دلار رسید، اما در سال 2023 میلادی به 3.1 میلیارد دلار افزایش پیدا کرد. تا قبل از سال 2016 میلادی، ترکیه یکی از 5 کشور برتر تجارت خارجی ازبکستان بود. اما در سال گذشته با سهم 5 درصدی، چهارمین شریک تجاری بزرگ این کشور شد.

سخنان اغراق آمیز اردوغان درباره ازبکستان

روسای جمهوری ترکیه و ازبکستان، پس از دیدار دو جانبه و دیدار بین هیات ها در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند.

اردوغان در وصف عملکرد همتای ازبک خود گفت: «میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان با پروژه های جدید خود، رنسانس سوم و اصلاحات اقتصادی را صورت داده و ترکیه از صمیم قلب از این اقدامات او حمایت می کند. برادرم شوکت به ازبکستان کمک کرد تا همچون کشوری بزرگ با تاریخ و باشکوه، با همراهی و حمایت مردم، توسعه و خیزش اقتصادی را تجربه کند. ما به عنوان ترکیه به موفقیت هایی که برادر ترک ما در ازبکستان در همه زمینه ها به دست آورده افتخار می کنیم. او با اصلاحات اقتصادی که در زمینه های مختلف از انرژی گرفته تا اقتصاد ازبکستان را به سطح غبطه انگیزی رسانده است. او در مدت کوتاهی ازبکستان را به جایگاه یک کشور برجسته رسانده است».

اردوغان با یادآوری اینکه امسال سی و دومین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین ترکیه و ازبکستان است، گفت: «امیدوارم روابطمان را که به سطح مشارکت راهبردی همه جانبه رسانده ایم، از این هم بالاتر ببریم. پیوندهای دوستی و برادری بین ما و رهبری استثنایی برادرم شوکت، راه را برای رسیدن به سطح عالی امروز هموار کرد».

اردوغان با اشاره به تنوع زمینه های همکاری های دو کشور گفت: «خوشحالیم که سرمایه گذاری ترکیه در ازبکستان روز به روز در حال افزایش است و ما بازرگانان خود را تشویق می کنیم که سرمایه گذاری های خود را در این کشور افزایش دهند. ما به اقدامات لازم برای اجرای سریع برنامه اقدام 107 ماده ای که در پایان هفتمین دوره نشست کمیسیون مشترک اقتصادی بین دولتی ترکیه و ازبکستان امضا شد، ادامه خواهیم داد. اهمیت ژئواستراتژیک و ارزش منطقه ای و جهانی ازبکستان واقع در قلب آسیای مرکزی با جمعیت جوان و پویا نزدیک به 37 میلیون نفر روز به روز در حال افزایش است و در سازمان کشورهای ترک جایگاه ویژه دارد و از سال 2019 میلادی تاکنون در این سازمان، همواره نقشی پویا داشته است».

میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان که از سوی اردوغان نشان دولتی را دریافت کرد، درباره روابط دو کشور گفت: «امروز یک روز واقعاً تاریخی در روابط بین کشورهای ماست و متعهد به تعمیق مشارکت راهبردی همه جانبه هستیم. من از دریافت مدال دولتی، بالاترین جایزه جمهوری ترکیه در این لحظات فراموش نشدنی و پربار، بسیار مفتخرم و این نمادی از روابط برادرانه باستانی بین ازبکستان و ترکیه است. من همیشه بر این موضوع تاکید می کنم که ترکیه نزدیک ترین کشور برادر برای ازبکستان است».

امضای 19 سند همکاری بین ترکیه و ازبکستان

اردوغان و میرضیایف پس از برگزاری نشست کمیته عالی همکاری های فی ما بین، 19 سند همکاری امضا کردند که مهمترین آنها عبارتند از:

سند همکاری بین آکادمی دادگستری ترکیه و مرکز آموزش حقوقی وزارت دادگستری جمهوری ازبکستان.

تفاهم بین دفتر منابع انسانی رئیس جمهور جمهوری ترکیه و وزارت آموزش عالی، علوم و نوآوری جمهوری ازبکستان در مورد همکاری در زمینه بهبود فعالیت های مراکز شغلی مؤسسات آموزش عالی.

پروتکل همکاری بین وزارت بازرگانی جمهوری ترکیه و نماینده ویژه رئیس جمهور ازبکستان در امور سازمان تجارت جهانی.

پروتکل همکاری در زمینه زیرساخت ایمنی و کیفیت محصول بین وزارت بازرگانی جمهوری ترکیه و آژانس مقررات فنی ازبکستان.

پروتکل همکاری در زمینه رسانه و ارتباطات.

موافقتنامه تجارت ترجیحی بین جمهوری ترکیه و جمهوری ازبکستان.

طرح اقدام برای گسترش همکاری در زمینه کشاورزی.

موافقت نامه همکاری در زمینه های علمی، مهندسی و فناوری عالی بین دولت جمهوری ازبکستان و دولت جمهوری ترکیه.

موافقتنامه بین جمهوری ترکیه و جمهوری ازبکستان برای توسعه همکاری در زمینه توسعه منطقه ای.

پروتکل همکاری در زمینه گردشگری.

پروتکل در زمینه تبدیل انرژی.

پروتکل همکاری در زمینه های استفاده صلح آمیز از فضا، علوم فضایی، فناوری ها و کاربردها.

اردوغان و میرضیایف همچنین بیانیه مشترک تعمیق مشارکت راهبردی جامع بین جمهوری ترکیه و جمهوری ازبکستان را امضا کردند.

اهمیت ازبکستان برای ترکیه

یکی از مهمترین اهداف و محورهای نوین سیاست خارجی ترکیه، تلاش برای افزایش نفوذ در قفقاز و آسیای میانه است. تصور تیم اردوغان این است که افزایش همکاری با کشورهای ترک زبان و برجسته کردن نقش سازمان کشورهای ترک، می تواند یکی از ابزارهای مهم ترکیه برای توسعه روابط سیاسی، امنیتی و تجاری باشد.

طی چند سال گذشته، آنکارا چندین هیات سیاسی به ازبکستان و دیگر کشورهای ترک زبان اعزام کرده تا در مورد ضرورت توسعه روابط فرهنگی، قلم بزنند.

پروفسور ادریس نبی اویسال از دانشگاهیان ترکیه پس از سفر به ازبکستان گفته است: «سال ها آرزو داشتم به ازبکستان سفر کنم و این آرزو بالاخره عملی شد. ما از لحظه ای که به تاشکند قدم گذاشتیم، بلافاصله مشخص شد که تصمیم مان برای بازدید از این حوزه مهم فرهنگی – تاریخی، چقدر مهم و ارزشمند بوده است. این کشور جوان برای جهان اسلام و جهان ترکیه از اهمیت بالایی برخوردار است. مراکز مهمی مانند سمرقند، بخارا، فرغانه، نمنگان، اندیجان و اورگنچ اهمیت فرهنگی خاصی دارند. این سرزمین ها که در قرون وسطی با نام های توران، ترکستان و ماوراءالنهر و ازبکستان امروزی شناخته می شدند، تاریخی غنی و پویا دارند».

در پایان باید گفت، رسانه های تحت امر حزب عدالت و توسعه به طور مداوم درباره اهمیت کشورهای ترک صحبت می کنند. اما نهایتاً این فقط ترکیه است که به طور گسترده این موضوع را برجسته کرده و کشورهای دیگر، روابط تجاری را مهم تر از موضوع اشتراک فرهنگی و تباری قلمداد می کنند. 

انتهای پیام/