سهم ناچیز معرفی پیامبر(ص) در کتاب‌های درسی جهان
معاون فرهنگی کانون پرورش فکری در اختتامیه جشنوراه خاتم گفت: متوسط جهانی مواجهه کودکان و نوجوان در کتاب‌های درسی در دنیا یک و نیم صفحه از ابتدا تا دیپلم است، یعنی برای یک دانش‌آموز مسیحی، مسلمان، لاییک و...
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم اختتامیه نهمین دوره جشنواره داستان‌نویسی خاتم پیش از شهر امروز سه‌شنبه 12 تیرماه با حضور محسن چینی‌فروشان مدیردفتر نشر فرهنگ اسلامی، یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت ارشادف علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب، حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری در کتابخانه ملی برگزار شد.
ظرفیت جانبی جشنواره خاتم در تولید فیلم و تصویر
محسن چینی فروشان مدیرعامل دفتر نشر فرهنگ اسلامی در این مراسم در سخنانی با اشاره به نزدیک بودن سالگرد 50 سالگی فعالیت نشر دفتر فرهنگ اسلامی گفت: زمانی که جشنواره خاتم را راه می‌انداختیم تصور نمی‌کردیم این جشنواره که همچون شمعی روشن شد، به این اندازه نورانیت برسد که قطعاً همه آن از برکات وجود پیامبر(ص) است. هر چه از عمر جشنواره می‌گذرد، حس می‌کنیم که این همراهی‌هابیشتر می‌شود. ظرفیت جشنواره در قوالی آثار ارسالی نیز افزایش یافته و امروز ظرفیت‌های بیشتری به جشنواره اضافه شده است، اگر از ابتدا قابل اصلی داستان کوتاه بود، امروز یک ظرفیت جانبی هم می‌تواند ایجاد شود و آن فیلم و تصویر است، برخی داستان‌ها ظرفیت تولید فیلم کوتاه و بلند دارد که روی این ها هم کارهایی شده است.
محمدرضا شرفی خبوشان دبیر علمی جشنواره نیز دیگر سخنران این نشست بود که با ابراز خرسندی از پیشبرد جشنواره در مجموعه‌ای که به گفته او صاحب تجربه و دارای پیشینه مبارک عظیم و قابل توجهی در نشر متون اسلامی است، گفت: شایسته و بسیار قابل انتظار بود که چنین نشری همت گمارده و جشنواره‌ای را ترتیب دهد که مورد توجه نسل جوان باشد و نیازش احساس می‌شد.
وی در ادامه گفت: داستان عرصه‌ای است برای ارائه زمینه‌های کشف معنا و مضمون، داستان از آنجایی شکل می‌گیرد که آدمیزاد نیازمند کشف و جست‌وجوست، داستان راه‌هایی را پیش روی خوانندگان قرار می‌دهد تا مضمون و محتوا را از آن خود کنند، لذت کشف محتوا و مضمون از طریق داستان وبا تماشای شخصیت‌ها، دقت در رخدادها، توجه به فضای داستان و زمانه داستان.
خبوشان تصریح کرد: زمینه این کشف و تأمل را پیامبر(ص) با اسلام فراهم کرد؛ اسلام انسان را به تامل و تفکر دعوت می‌کند، داستان و رمان هم قالبی است که تکیه بر تامل، تفکر و دریافت دارد. چنین کاری، کار خجسته و شایسته‌ای بود که در این 9 سال شاهد نتایجش هم هستیم. جشنواره‌ای که از یک پیشینه محکم و استوار بر آمده است و ما این پیشنیه را در دفتر نشر فرهنگ اسلامی داریم که با کتاب‌هایی که منتشر کرده و ذخایری که فراهم کرده، محققان را در تدبر در اسلام و سیره پیامبر عظیم‌الشان یاری می‌کند، آنچیزی که ما از جنبه خود داستان شاهد هستیم این است که رهاورد این 9 دوره، نوشتن و دریافت از ذخیره‌های فنون روایت پردازی است.
وی ادامه داد: بی‌تعارف، بسیار بسیار از ظرفیت‌های روایی متون اسلامی که فقط محتوا ارائه نمی‌دهند، بلکه شیوه روایت را هم آموزش می‌دهند، نقد را به ما یاد می‌دهند، روایت‌گری از منظرهای مختلف را پیش روی ما قرار می‌دهند، شگردهای پرداخت داستانی را به ما آموزش می‌دهند، غفلت کردیم. بسیاری از نویسندگان به بهانه جشنواره خانم متون روایی مربوط به سیره پیامبر(ص) را نیز مرور کردند.
جشنواره خاتم آبشخور روایی نویسندگان را به متون اسلامی متصل کرد
این نویسنده تصریح کرد: در بخش روایت‌گری جشنواره خاتم این مسیر را باز کرد که نویسندگان ما آبشخورهای روایی خود را از متون اسلامی برداشت کنند، این عدم اعتماد به نفس بسیاری از نویسندگان به واسطه پیشینه ادبیات داستانی ما و سایه سنگین قرائت نویسندگان غرب پیرامون قالب‌های مدرن و جدید جایی باید تدبیر می‌شد و این اعتماد به نفس ایجاد می‌شد که ما خود صاحب داشته‌هایی هستیم، چه در فرم چه در محتوا. ما خود صاحب کلام از کسانی هستیم که راه دشوار روایت‌گری را طی کردند، نقل حدیث، راویان سیره‌های متعدد، اندیشمندانی که نسبت به نوع روایت و داستان پردازی بی‌تجربه نبودند.
دبیر علمی نهمین دوره جشنواره داستان‌نویسی افزود: ماحصل این 9 دوره جشنواره مبارک بوده است، ما باید بررسی کنیم که چقدر نویسندگان راه‌های روایت‌گری را از متون اسلامی دریافت کردند، توجه و دقت به شیوه زیست پیامبر، کلام مبارک ایشان، رویکرد ایشان در فرازهای متعدد زندگانی پربرکت و... حتی جا دارد در جشنواره دهم کارگروهی را برای بررسی این تاثیرپذیری شیوه روایت از متون اسلامی اختصاص دهیم که امیدوارم در دستور کار جشنواره دهم قرار گیرد.
وی با اشاره به افزایش و جهش آثار ارسال شده به جشنواره نهم نسبت به دوره گذشته گفت: ما یک پیشرفت حدود 200 اثری نسبت به جشنواره سال گذشته داشتیم، همچنین توجه به حوزه نوجوان نشان می‌دهد، چقدر نوجوانان ما، خانواده‌های دانش‌آموزان به این موضوع اهمیت می‌دهند و سعی می‌کنند، اگر وارد دنیای نوشتن می‌شوند، با خواندن، پژوهش و دریافت‌ها از زندگی پیامبر(ص) باشد، نسل دهه‌های 40 و 50 وقتی وارد عرصه نوشتن می‌شدند، نوشتارشان تقلیدی از برخی داستان‌های کوتاه بود که آنها هم تقلیدی از داستان‌های غرب بود، داستان‌هایی که نه تنها تمدن اسلام و پیشینه بزرگ و تاثیر بزرگ اسلام را در تفکر ایرانیان نشان نمی‌دادند، بلکه به آن حمله نیز می‌کردند، داستان‌هایی که به جای پخش و نشر بذر امید، ناامیدی را در جامعه گسترش می‌داد، این در حالی است که وقتی به سراغ زندگی‌نامه پیامبر(ص) می‌رویم، امید، شوق و اشتیاق به حیات در زندگی پیامبر(ص) نمود دارد، یک زندگی مطهر و قابل اعتنا که باعث فخر انسان و پیرامونیانش باشد. این 9 دوره خیلی سهل ممکن نشده است، همیاری و همراهی نویسندگان حرفه‌ای و دلسوزی را ما در هر دوره شاهد بودیم.
اگر موضوع جشنواره ادبیات است باید در ادبیات و گسترش و تعالی آن تاثیرگذار باشیم، اگر ادعای جشنواره نشر افکار و سیره پیامبر(ص) است، باید در این نشر و اشاعه تاثیرگذار باشد و خوشبختانه در هر دوی این بخش‌ها می‌بینم که اثرگذار بوده است.
ورود متون نمایشی به جشنواره خاتم از دوره دهم
دغدغه جشنواره در آموزش نسل جوان دغدغه خوب و مبارکی است، پراکندگی در سطح استان‌ها قابل تقدیر است. گسترش حضور جشنواره در متون متعدد داستانی قابل تقدیر است چرا که در دوره نهم در عرصه رمان و داستان کوتاه کوتاه نیز ورود کرده‌ایم، سیاست جشنواره این است که هر باید به هر متن روایی و داستانی که می‌تواند پذیرای چنین محتوای متعالی باشد، پرداخت. در جشنواره دهم هم تصمیم اداره‌کنندگان بر این است که به سراغ متون نمایشی بروند و میدان برای علاقه‌مندان باز شود.
فرهاد فلاح معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودک و نوجوان نیز در این مراسم با اشاره به کتاب صد که فهرستی از صد فرد تاثیرگذار تاریخ که در آن نام پیامبر اکرم(ص) به عنوان اولین فرد تاثیرگذار تاریخ آمده است، گفت: ما برای معرفی شخصیت پیامبر به جهان از نگاه مذهبی استفاده می‌کنیم، درحالیکه در دنیای امروز نگاه مذهبی نگاه برجسته‌ای نیست و به این ترتیب از چشم‌ها پنهان می‌ماند. اساسا تعریف ما از دین با تعریف مسیحیت از دین یکسان نیست، ما دین را یک سبک زندگی معرفی می‌کنیم و مسیحیت دین را ارتباط فرد با خدای خود معرفی می‌کند.
متوسط مواجهه یک و نیم صفحه‌ای کتاب‌های درسی دنیا با پیامبر اکرم(ص)
وی در ادامه با اشاره به لزوم معرفی پیامبر اکرم(ص) به کودکان و نوجوانان در سطح جهان گفت: متوسط جهانی مواجهه کودکان و نوجوان در کتاب‌های درسی در دنیا یک و نیم صفحه از ابتدا تا دیپلم است، یعنی برای یک دانش‌آموز مسیحی، مسلمان، لاییک و... متوسط مواجه با ساحت پیامبر در کتاب‌های درسی یک و نیم صفحه در طول 12 سال تحصیلی است، بقیه را من و شما باید ایجاد کنیم، امروز بیش از اینکه به تولید توجه داشته باشیم باید نسبت به مهندسی مواجه کردن کودکان با شخصیت و ابعاد زندگی پبامبر طراحی داشته باشیم.اگر می‌خواهیم در این حوزه تاثیرگذار باشیم باید جهانی بیاندیشیم و جهانی اقدام کنیم.
به هر اندازه درباره پیامبر کار کردیم باید توبه کنیم چون حق مطلب را ادا نکردیم
فلاح تصریح کرد: به شخصه معتقد نیستم، آنچیزی که که در ایران تولید می‌کنیم را باید ترجمه هم کنیم، ادبیات، فهم و هرمونتیک فهم مطالب متفاوت است؛ رمان محمد ابراهیم حسن‌بیگی یکی از رمان های موفق در حوزه معرفی پیامبر در دنیاست؛ ما در ترجمه به زبان اسپانیولی بخش‌های متعدد را حذف و تغییر دادیم، باید در این حوزه بیشتر کار کرد، نسبت به بخش بین‌الملل با نگاه جدید و جامع ورود کرد، هم نویسنده‌ها و هم ناشران باید نگاه را تعییر دهند. همه ما به هر اندازه درباره پیامبر کار کردیم، باید از آن توبه کنیم، چون حق کار و مسئولیتی که باید در این زمینه انجام دهیم را انجام ندادیم و باید فراتر انجام دهیم.
جشنواره خاتم از خدمات ماندگار علی‌اکبر اشعری است
یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت ارشاد نیز در سخنانی کوتاه گفت: آقای اشعری آثار ماندگار و خدمات ماندگاری در حوزه فرهنگ داشته است. که یکی از آنها جشنواره خاتم استف جشنواره‌ای ارزنده‌ای که ان شالله روز به روز بهتر برگزار شود. نوشتن درباره پیامبر و مفاهیم دینی کار بسیار مهمی است. وجود همه ما حفره‌‌هایی دارد که یکی از راه‌های پوشاندن آن نوشتن است و نوشتن دینی می‌تواند این خلاءها را جبران کند.
وی گفت: ان‌شالله نویسندگان در اوضاع مختلف به ویژگی‌های وجودی پیامبر بپردازند و توسعه دهند، دانسته‌هایی که درباره پیامبر(ص) مردم باید بدانند.
در این مراسم جوایز برگزیدگان بخش‌های مختلف جشنواره اهدا شد.
انتهای پیام/
