یادداشت|بازی نیمه کاره نامزدها در مناظره دوشنبه

گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم- علی مزروعی:مناظره انتخاباتی دوشنبه شب به واسطه اینکه برای اولین بار پس از 15 سال به صورت مستقیم بین دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد با اقبال بیشتری به نسبت 5 مناظره دور اول مواجه شد. این مناظره فرصتی بود که اگر کاندیداها فرمول موفقیت در آن را بلد بودند و مجموعی از ایده‌های سلبی و ایجابی را ارائه می‌دادند احتمالا میتوانستند کار را یک سره کنند. اما نه پزشکیان آنقدر ایده ایجابی داشت که بتواند خودش را آلترناتیو پرقدرت جلیلی نشان دهد و نه جلیلی آنقدر ادبیات سلبی را به کار گرفت که بتواند از رقیب خود هویت زدایی کند.

جلیلی بازیکن خوب در میدانی اشتباه

فضای مناظره باید مجموعه‌ای از کنش‌های سلبی و ایجابی باشد، زمانی که نامزدی، ایده‌ای برای سلب هویت سیاسی و اجرایی از رقیب ندارد خودش در جایگاه پاسخگو قرار گرفته و باید در مقابل کنش‌های سلبی پی در پی حریف از خود دفاع کند.

این همان موقعیتی است که سعید جلیلی در مناظره شب گذشته در آن گیر کرده بود. جلیلی به جای اینکه خود نیز ایده‌ای برای بازی گردانی در صحنه مناظره داشته باشد میز مطالبه را دراختیار پزشکیان قرار داده و خود به جایگاه متهم رفته بود تا به این ترتیب ساده ترین راه را در مقابل پزشکیان گشوده باشد.

از آنجایی که زمان محدود در مناظرات فرصتی برای پاسخ‌های کارشناسانه نمی‌گذارد روش منطقی این است که کاندیدا‌ها ادبیاتشان را به کف جامعه نزدیک کرده و ایده‌هایشان را به زبانی ساده بگویند چیزی که کمیت جلیلی در آن می‌لنگد.

جلیلی بار دیگر در چهره کارشناس وارد میدان مناظره شد تا نشان دهد موفقیت او در مناظره چهارم استثا بوده است. البته بیان ایده‌ها نیز نباید آنقدر پیش پا افتاده باشد که از دل آن بی‌برنامه بودن برداشت شود یعنی آفتی که پزشکیان به آن دچار بود. ایراد اول سبد آرای عوام را کم رونق کرده و ایراد دوم نیز نخبگان را می‌راند.

جلیلی به عنوان یک چهره سیاسی واجد ایده سعی کرد بهتر از پزشکیان بازی کند اما توجهی نداشت که نتایج یک بازی خوب در زمین غلط تاثیری در جدول رده بندی ندارد.

پزشکیان میدان ساز خوب و بازیکن بد

مسعود پزشکیان در مناظره دوشنبه کمتر زمانی را به پاسخگویی در مورد ایده‌ها و برنامه‌های خودش اختصاص داد. او در بیشتر دقایق درحال بیان کردن مطالبات ساده سازی شده‌ای بود که حتماً در بدنه عمومی جامعه خواهان دارد اما پشتوانه فکری نمیتوان برای آن پیدا کرد.

البته اگر نسبت جمعیتی بدنه عمومی به بدنه نخبگانی جامعه را در نظر بگیریم می‌توانیم بگوییم کاندیدای اصلاح طلبان در جای درستی سرمایه گذاری کرده بود.

ایراد پزشکیان اما این بود که خودش نیز برای بازی کردن در زمینی که طراح آن بود پلنی نداشت به همین دلیل نیز با سرعت کلیدواژه‌هایی را در مورد حقوق قومیت‌‌ها، رانت استخدامی، گرانی، برجام و حق اعتراض مطرح کرد و بدون ارائه راهکاری دقیق از آن عبور کرد غافل از اینکه این مشی دست او را برای استفاده از کلمات در دقایق پایانی خالی کرده و او را روی دور تکرار می‌انداخت.

همین تکرار نیز پاشنه آشیلش یعنی نداشتن برنامه را نمایان کرد. در حقیقت این رویکرد غیر ایجابی خود پزشکیان بود که باعث شد در دقایق پایانی حرفی برای گفتن نداشته باشد اینکه فضای پایانی مناظره به دعوا بر سر داشتن یا نداشتن برنامه تبدیل بشود چیزی نیست که پزشکیان آن را مطلوب خود بداند به ویژه که چندین بار نیز به بی برنامه بودن اعتراف کرده بود.

ادبیات سلبی پزشکیان زمانی بهتر عمل می‌کرد که پزشکیان برای چالش‌های مطرح شده از جانب خودش پاسخی نیز آماده کرده باشد. اینکه پزشکیان مدام بر ضرورت برجام تاکید کند اما به سوال چند باره مجری در مورد برنامه دولتش برای مواجه با بدعهدی های احتمالی پاسخی نداشته باشد یعنی مشاوران پشت صحنه پزشکیان فقط به هویت زدایی از رقیب فکر‌ کرده‌اند و برنامه‌ای برای هویت سازی ندارند.

به طور کلی در مناظره دوشنبه شب پزشکیان با کشاندن دعوا به نقاطی که جلیلی را در موضع تدافعی قرار می‌داد خوب عمل می‌کرد اما بازی بد او در این میدان ایده‌آل باعث شد که نتیجه در دقایق پایانی به سمت برابری میل پیدا کند.

اثر مناظره ششم بر سبد آرا

مسعود پزشکیان در همان ابتدای مناظره، ایده گران کردن بنزین که در رسانه‌ها به او اطلاق می‌شود را تکذیب کرد تا مانع از چاق شدن مهمترین کمپین رسانه‌ای ضد خود شود.

او بلافاصله به سراغ حقوق قومیت‌ها رفت و با رد حواشی رسانه‌ای در مورد اهانت یکی از نزدیکانش به مولوی عبدالحمید سعی داشت بابی برای مذاکره احتمالی با امام جمعه مسجد مکی گشوده و سهم بیشتری از صندوق‌های جنوب شرق کشور را صاحب شود.

طرح موضوعاتی نظیر حق اعتراض و گرانی نیز به این امید بود که بخشی از بدنه غایب در دور اول به پزشکیان اقبال نشان داده و در دور دوم رایشان را داخل صندوق بی‌اندازند.

در جبهه مقابل اما ادبیات جلیلی در بهترین حالت آرای دور اول او را تثبیت کرده و سبد جدیدی را  به ارمغان نمی‌آورد. جلیلی برای اینکه از مناظره ششم طرفی بسته باشد باید امیدوار به ضریب منفی صحبت‌های پزشکیان باشد.

ایده‌های پزشکیان شاید برای بخشی از بدنه بیرن از انتخابات جذاب به نظر برسد اما کاندیدای اصلاح طلبان برای آوردن آنها قمار بزرگی کرده است چرا که بالفعل ترین سبد رایی که جلیلی و پزشکیان باید برای تصاحب آن تلاش کنند بیش 3 میلیون رای محمدباقر قالیباف است. آرایی که یا پشتوانه ایدئولوژیک دارند و یا با توجه به سابقه اجرایی رئیس فعلی مجلس به صندوق ریخته شده‌اند.

مواضع دوشنبه شب پزشکیان در مورد سیاست خارجی که با اشتباه کلامی او در مورد شهید سلیمانی در حال بازنشر در فضای مجازی است تا حد زیادی مانع از جذب این بدنه می‌شود.

در مورد بدنه‌ای که با شعار آبادانی از قالیباف حمایت می‌کردند نیز بعید به نظر می‌رسد جمعیت زیادی حضور داشته باشد که بی برنامه بودن پزشکیان برایش جذاب به نظر برسد.

لذا تا اینجای کار احتمال اینکه این بخش از آرا قالیباف هدر رفته و در دور دوم وارد صندوق نشود بیشتر از آن است که به صندوق حمایت از پرشکیان واریز شود مگر اینکه کاندیدا اصلاح طلبان در چند روز آینده و به ویژه در مناظره سه شنبه تغییر رویه داده و به این بخش  توجه نشان دهد.

پایان پیام/