گزارش اجرای سند ملی علوم نانو و فناوری میکرو منتشر شد
سند ملی توسعه علوم و فناوری نانو در آبانماه سال ۱۴۰۱ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است. ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو گزارش اجرای این سند در سال ۱۴۰۲ را در قالب ۶ فصل منتشر کرد.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سند ملی توسعه علوم و فناوری نانو در آبانماه سال 1401 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است. ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو گزارش اجرای این سند در سال 1402 را در قالب 6 فصل منتشر کرد. این گزارش به تشریح اقدامات صورتگرفته در راستای اهداف کلان، راهبردها، اقدامات ملی و حوزههای اولویتدار تعریفشده در این سند پرداخته است.
در فصل نخست از این گزارش به «وضعیت دستیابی به اهداف کلان توسعه فناوری نانو در ایران» پرداخته شده است. بر اساس این فصل از گزارش، در زمینه «حفظ جایگاه علمی و ارتقای اقتدار کشور در علم و فناوری نانو»، در سال 2023 میلادی، 11179 مقاله مرتبط با فناوری نانو توسط محققان ایرانی در WoS نمایه شده است. این تعداد معادل 4٫6 درصد از کل مقالات نانو منتشرشده و 18٫9 درصد از کل مقالات علمی منتشر شده ایران در WoS است. بدینترتیب ایران در رتبه پنجم جهان از نظر تعداد مقالات نانو قرار گرفته است. 32٫6 درصد از مقالات نانو ایران در این سال به صورت مشترک با کشورهای دیگر بوده است. ایران در سال 2022 در رتبه بیستم در جهان از لحاظ سرانه مقاله نانو به جمعیت قرار گرفته است. همچنین در همین سال، ایران در رتبه اول جهان از لحاظ تعداد مقاله به ازای مقدار GDP بر اساس نرخ برابری قدرت پول (PPP) قرار گرفته است. در سال 2023 دانشگاههای تهران، علم و صنعت و تبریز، در رتبههای اول تا سوم در بین دانشگاههای ایران از نظر تعداد مقاله نانو قرار داشتهاند. بر اساس معیارهای فدراسیون سرآمدان علمی ایران، جمعاً 97 مقاله نانو ایران در فهرست مجلات برتر علمی جهان در سال 2023 قرار داشته است. در همین سال، 4235 مقاله نانو ایران در مجلات Q1 نمایه شدهاند و رتبه ایران از این نظر در جهان هفتم بوده است. همچنین در شاخص h در 5 سال منتهی به 2023 (h-index پنج ساله)، رتبه جهانی ایران یازدهم بوده است. ایران در سال 2023 تعداد 8 پتنت نانو در دفتر ثبت پتنت آمریکا (USPTO) ثبت کرده است و بدینترتیب، تعداد کل اختراعات نانو ایران در دفاتر ثبت پتنت آمریکا و اروپا به 354 اختراع (17 درصد از کل پتنت های ثبت شده ایران و 0٫13 پتنت نانو در ازای هر 100 مقاله) رسیده است.
ستاد نانو در راستای «ارتقای نوآوری بر پایه فناوریهای بدیع با اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی بالا»، از توسعه 7 محصول نانو با نوآوری جهانی و ویژگیها و دستاوردهای منحصر به فرد حمایت کرده است. این 7 محصول عبارتاند از: «سیستم خنثیسازی کاستیک مستعمل با تماس دهندهی غشایی»، «کیت تشخیص سریع سرطان روده»، «جداکننده باتری لیتیوم-یون»، «سامانه تولید بوروفین با قابلیت انتقال و تست»، «آلوپلاستیک استخوانی ترمیمکننده بافتهای استخوانی»، «حسگر پوشیدنی هوشمند تشخیص و پایش زردی نوزادان» و «هیدروکسید آلومینیوم شفاف نانوساختار».
در راستای «ارتقای صنایع موجود با بهرهگیری از فناوری نانو»، در سال 1401 حجم فروش بازار فناوری نانوی ایران با حجم فروش 303795 میلیارد ریال(معادل با 1125 میلیون دلار) نسبت به سال 1400 رشد 50 درصدی داشته است. بازار فناوری نانو ایران در چهار سال منتهی به سال 1401 به طور متوسط 50٫8 درصد رشد فراتر از تورم داشته است. از حجم بازار فناوری نانو ایران در سال 1401، صادرات سهمی معادل با 6٫3 درصد (69 میلیون دلار) و فروش داخلی سهمی معادل با 93٫7 درصد را به خود اختصاص داده است. بازار فناوری نانو طبق تعریفی که در استانداردهای بینالمللی به آن اشاره شده، به سه بخش «بازار کالای فناوری نانو»، «بازار تجهیزات فناوری نانو» و «بازار خدمات فناوری نانو» تقسیم شده است. بر این اساس، بازار تجهیزات فناوری نانو ایران علیرغم آنکه در سالهای 1400 و 1399 رشد خوبی نسبت به سالهای قبل داشته، اما در سال 1401 با 2228 میلیارد ریال فروش، افت 16 درصدی نسبت به سال گذشته داشته است. این در حالی است که در همین سال بازار خدمات فناوری نانو ایران با 5363 میلیارد ریال فروش شاهد بیش از 150 درصد رشد نسبت به سال گذشته بوده است. در سال 1401 در بازار محصولات فناوری نانو ایران، از بین حوزههای صنعتی مختلف صنعت ساختوساز با سهم 48 درصد و از بین انواع فناوری در حوزه نانو فناوری نانوپوشش با سهم 57 درصد در رتبه نخست بازار محصولات نانو قرار داشتهاند. گفتنی است در سال 1401 جمعاً 385 شرکت در زمینه تولید محصولات، تجهیزات و خدمات حوزه فناوری نانو در ایران فعالیت داشته و 85 درصد از حجم بازار فناوری نانوی ایران در اختیار 69 شرکت اول بوده است. از بین انواع فناوری در حوزه نانو، بیشترین تعداد شرکتهای فناوری نانوی ایران در حوزههای نانوپوشش، نانومواد و نانوکامپوزیت فعالیت داشتهاند. در زمینه «صادرات پایدار و ارتقای نشان ساخت ایران محصولات نانو در بازارهای منطقهای و جهانی»، میزان صادرات محصولات نانو از سال 1398 تا 1401 افزایش بیش از سه برابری داشته است، این در حالی است که سهم صادرات از کل بازار در این بازه زمانی ثابت مانده است. بدینترتیب در سال 1401 حجم صادرات محصولات فناوری نانو ساخت ایران به 69٫1 میلیون دلار رسید. گفتنی است در این سال 50 کشور مقصد صادراتی محصولات نانو ایران بودهاند و کشورهای عراق، افغانستان و روسیه در رتبههای اول تا سوم بین این مقاصد از نظر ارزش صادرات قرار داشتهاند.
ستاد نانو در راستای «ارتقای اثرگذاری فناوری نانو در بهبود کیفیت زندگی و اثرگذاری اجتماعی»، از 7 محصول صنعتی با اثرات اقتصادی و اجتماعی بالا حمایت کرده است. این 7 محصول عبارتاند از: «نانوداروها»، «دستگاه تشخیص سرطان»، «کاتالیستهای نانوساختار»، «پکرها و پلاگهای متورمشونده چاههای نفت و گاز»، «سامانههای ژنراتور نانوحباب»، «رنگهای نانو مورد استفاده در صنایع هوایی» و «پوششهای نانوساختار پرههای کمپرسور هوایی».
در فصل دوم، گزارش اجرای 7 راهبرد و 22 اقدام ملی در سال 1402 ارائه شده است. بر اساس آنچه ذیل راهبرد 1، یعنی «ترویج و فرهنگسازی برای افزایش مشارکت ذینفعان در توسعه و بهکارگیری فناوری نانو» تشریح شده، ستاد نانو در راستای رصد و ارزیابی فعالیتهای ترویجی و حمایت از تولید و انتشار محتوا در رسانهها در سال 1402، به انتشار 4 شماره از فصلنامه فناوری نانو، 1400 خبر و گزارش خبری در سایت ستاد نانو، بیش از 1400 مطلب در کانال ستاد نانو در پیامرسانهای بله و تلگرام و بیش از 970 محتوای ویژه شبکههای اجتماعی پرداخته است. انتشار محتوای مرتبط با فناوری نانو به میزان 6614 دقیقه در تلویزیون، 7166 دقیقه در رادیو، 1140 مطلب در روزنامهها و 7800 مطلب در خبرگزاریها از دیگر اقدامات ستاد نانو در این راستا در سال 1402 بوده است. ستاد نانو در این سال به بیش از 328 درخواست رسانهای از سوی خبرنگاران رسانههای عمومی پاسخ داده است. برگزاری نهمین جشنواره «نانو و رسانه» از دیگر اقدامات ستاد نانو در سال 1402 بوده است.
ارتقای آموزش عمومی فناوری نانو برای دانشآموزان و دانشجویان، محور دیگر ترویج فناوری نانو در راهبرد 1 بوده است. برگزاری چهاردهمین المپیاد دانشآموزی علوم و فناوری نانو با شرکت 4092 دانشآموز، آموزش حدود 100 هزار دانشآموز در شبکه آزمایشگاههای دانشآموزی توانا و برگزاری مسابقات «نیلوفر آبی»، «ماهر»، «سازههای شگفتانگیز» و «ستون تصفیه آب» به منظور ترغیب دبیران و دانشآموزان به فعالیت آزمایشگاهی از جمله اقدامات ستاد نانو در سال 1402 در حوزه ترویج دانشآموزی فناوری نانو بوده است. در مجموع ستاد نانو در سال 1402 از برگزاری 456 رویداد آموزشی و ترویجی فناوری نانو در حوزه دانشآموزی و آموزش 88168 نفر در این رویدادها حمایت کرده است. در حوزه ترویج دانشجویی فناوری نانو، ستاد نانو در سال 1402 از برگزاری 116 کارگاه آموزشی فناوری نانو و ایجاد زمینه آشنایی 8995 نفر با فناوری نانو و کاربردهای آن و مفاهیم اولیۀ کسبوکار حمایت کرده است. برگزاری هفته نانو با برگزاری 55 رویداد و آموزش بیش از 4000 نفر، برگزاری دهمین دوره توانافزایی مروجان فناوری نانو، برگزاری نوزدهمین و بیستمین آزمون توانمندی تدریس و عضویت 25 مدرس جدید در شبکه مدرسان فناوری نانو، برگزاری برنامهی سخنرانی نانویی در دو نوبت، تداوم فعالیت وبگاه آموزش فناوری نانو، برگزاری دوازدهمین مسابقه ملی فناوری نانو با شرکت 5395 نفر، برگزاری ششمین دورهی نانواستارت آپ با مشارکت 560 طرح و راهبری 42 طرح پذیرششده و همچنین برگزاری جشنواره دانشجویی بنیاد آموزش فناوری نانو، اقداماتی بوده است که ستاد نانو در سال 1402 در راستای ترویج دانشجویی فناوری نانو انجام داده است.
«ترویج صنعتی فناوری نانو و آشناسازی صنایع کشور با کاربردهای فناوری نانو» آخرین محور اقدامات ترویجی در راهبرد 1 است. از جمله اقدامات ستاد نانو در این راستا میتوان به تدوین و انتشار ویرایش هشتم مجموعه کتب مرجع محصولات فناوری نانو ساخت ایران در قالب 2 جلد، انتشار 22 عنوان از مجموعه ویدئوهای رسانه نانو و صنعت، انتشار 6 عنوان گزارش صنعتی، اقتصادی و فناورانه، برگزاری 6 رویداد ترویج صنعتی فناوری نانو در شهرکهای صنعتی، برگزاری 15 تور حضوری و مجازی صنعتی و تخصصی، برگزاری چهارمین رویداد تریبون نانو و صنعت، برگزاری 5 دورهی صنعتی فناوری نانو، برگزاری 362 جلسه و سمینار ترویج صنعتی فناوری نانو در سازمانها و شرکتهای صنعتی، حضور کارگزاران بخش ترویج صنعتی فناوری نانو در 86 نمایشگاه صنعتی و دریافت بیش از 80 تقاضای صنعتی مرتبط با فناوری نانو در قالب رویدادهای ترویج صنعتی اشاره کرد.
راهبرد 2 از فصل دوم به «ارتقای کیفیت علمی و پرورش سرمایههای انسانی کارآمد متناسب با نیازهای آتی جامعه علمی، فناوری و صنعتی نانو» پرداخته است. ستاد نانو در سال 1402 به منظور حمایت از محققان فناوری نانو و تشویق انتشارات علمی باکیفیت، 1780 درخواست حمایت تشویقی از فعالیتهای پژوهشی را تایید کرده و به میزان 38102 میلیون ریال از آنها حمایت کرده است. حمایت از 798 مقاله، ارائه خدمات به 6 نشریه علمی و حمایت از 16 محقق و فناور در برنامهی «همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور»، از دیگر اقدمات ستاد نانو در این زمینه بوده است. ستاد نانو در سال 1402 در زمینه تشویق تحقیقات دانشگاهی و جهتدهی به پایاننامههای دانشجویی، جمعاً از 537 پیشنهاده، 494 پایاننامه و 27 دستاورد/نمونه اولیه پایاننامه دکتری حمایت کرده است. همچنین در همین سال و در راستای حمایت از برنامههای توانمندسازی دانشآموختگان، فرآیند توانمندسازی محققان فناوری نانو در 8 نوبت و با حضور 631 دانشجو به صورت برخط برگزار شده و 42 دانشجو در مشاوره توسعه فردی و 278 دانشجو در مشاوره توسعه محصول شرکت کردهاند.
«ارتقای توان نوآوری تخصصی و عمومی مبتنی بر فناوریهای بدیع نانو» موضوع اصلی راهبرد 3 از فصل دوم است. ستاد نانو در سال 1402 در راستای حمایت از توسعه و تجاریسازی طرحهای نوآورانه و توانمندسازی کسبوکارهای نوپای فناوری نانو، به برگزاری 8 دوره اعتبارسنجی مدل کسبوکارهای نوپای نانو برای 112 تیم، همکاری با 4 مرکز توسعه کسبوکار برای انتشار فراخوان تخصصی، حمایت از 44 طرح در برنامه بنیانگذاری، انتخاب 16 شرکت دارای گواهینامه نانومقیاس آزمایشی برای ورود به برنامه صنعتیسازی در مرکز آیکن و شناسایی و تأمین مالی 14 طرح صنعتیسازی در این مرکز پرداخته است. در راستای حمایت از فناوران مستعد و استخراج نظاممند نوآوریهای منتخب در سال 1402، شناسایی و ارزیابی فناوریهای تحولآفرین و نوظهور در حوزههای کوانتوم، چاپ زیستی سهبعدی، شخصیسازی درمان و هوش مصنوعی، حمایت ویژه از 60 طرح با موضوعات منتخب، حمایت از 58 فناور فعال در زمینهی توسعه محصولات بدیع در حوزه نانو، رصد فناوریهای نوظهور نانو در حوزهی ساختوساز و همچنین ارزیابی ظرفیت ورود 300 تیم کسبوکارهای نوآورانه به فضای بینالملل توسط ستاد نانو انجام شده است. در راستای توسعه سکوهای تخصصی تولید نیمهصنعتی، 12 تیم در سال 1402 در مرکز آیکن مستقر بودهاند. توسعه و تجهیز زیرساختهای سکوهای نیمهصنعتی و صنعتی، تعمیر و نگهداری زیرساخت آزمایشگاه عمومی، راهاندازی آزمایشگاه زیستی و برگزاری کارگاههای تئوری و عملی تخصصی از جمله اقدامات مرکز آیکن در سال 1402 بوده است. تا پایان سال 1402 جمعاً 86 آزمایشگاه متعلق به نهادهای مختلف عضو شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو بودهاند. ثبت و به اشتراک گذاشتن 3131 دستگاه آزمایشگاهی، حمایت از توسعه خدمات و خرید تجهیزات جدید آزمایشگاهی در 10 آزمایشگاه و تعمیر و نگهداری تجهیزات موجود در 18 آزمایشگاه، برخی از اقدامات شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو در سال 1402 بوده است. مؤسسه خدمات فناوری تا بازار نیز در سال 1402 جمعا 1551 خدمت/حمایت به ارزش حدود 100 میلیارد ریال به 308 شرکت نانو دارای گواهینامه نانومقیاس ارائه کرده است.
راهبرد 4 از فصل دوم گزارش به موضوع «ارتقای دانشبنیان صنایع موجود بر پایه فناوری نانو» پرداخته است. ستاد نانو در سال 1402 از اجرای 34 طرح توسعه کاربرد فناوری نانو در راستای رفع نیازها و چالشها در حوزههای صنعتی گوناگون حمایت کرده و با هدف شناسایی فناور به منظور رفع نیازهای صنعتی در برنامه اینوتن، 6 چالش برگزار کرده است. حمایت از 51 طرح تحقیق و توسعه درونزا در شرکتهای صنعتی بزرگ و متوسط، جذب حمایت صندوقهای پژوهش و توسعه فناوری و منابع دولتی و خصوصی در راستای تسهیل تأمین مالی شرکتها و برنامههای توسعه فناوری نانو از دیگر اقدامات ستاد نانو در این زمینه بوده است. در راستای توسعه شبکه تبادل فناوری نانو ستاد نانو در سال 1402 ستاد نانو علاوه بر جذب 7 کارگزار جدید در این شبکه، 5 رویداد فناورانه به صورت برخط با حضور 55 کارگزار در این شبکه برگزار کرده و از 58 طرح صنعتی در شبکه تبادل فناوری نانو حمایت کرده است. اعطای گواهی ارتباط با نانو به 17 تجهیز، حمایت از ساخت و توسعه کاربرد 18 نوع از تجهیزات و ماشینآلات صنعتی فناوری نانو و ارائه 181 خدمت مرتبط با تجاریسازی به 34 شرکت تجهیزاتساز، اقداماتی بوده است که ستاد نانو به منظور حمایت از ساخت تجهیزات و ماشینآلات صنعتی فناوری نانو در سال 1402 انجام داده است.
«توسعه و مدیریت بازار محصولات نانو در سطح ملی، منطقه و جهانی» موضوع محوری راهبرد 5 در فصل دوم گزارش است. ستاد نانو در سال 1402 در این راستا 1551 خدمت/حمایت به ارزش حدود 100 میلیارد ریال به 308 شرکت فناوری نانو ارائه کرده است. حمایت 63 میلیارد ریالی از 273 درخواست مرتبط با حضور در انواع نمایشگاههای داخلی و خارجی، تهیه 7 گزارش رصد و تحلیل بازار، حمایت از 12 درخواست اخذ گواهینامههای مورد نیاز شرکتهای نانو، ارائه 375 مشاوره تخصصی به شرکتهای نانو و انجام نزدیک به 5000 مورد پشتیبانی و 800 مورد تسهیلگری استفاده از خدمات در برنامه «مدار» از دیگر اقدامات ستاد نانو بوده است. همچنین ستاد نانو در سال 1402 به منظور تسهیل ورود محصولات نانو به بازار صادراتی، نشستهای متعددی با نمایندگان کشورهای خارجی برگزار کرده و از سفر شرکتهای منتخب دانشبنیان ایرانی به برزیل برای حضور در نمایشگاه Hospitalar 2023 و ژاپن برای شرکت در نمایشگاه Nanotech 2024 حمایت کرده است.
راهبرد 6 از فصل دوم گزارش «تدوین استانداردهای ملی و بینالمللی و مقررات مرتبط با کیفیت محصولات و ایمنی فناوری نانو» میپردازد. ستاد نانو در سال 1402 جمعاً به 351 محصول گواهینامه نانومقیاس و به 40 محصول تأییدیه آزمایشی اعطا کرده است و تعداد تجهیزات دارای گواهینامه ارتباط با نانو در این سال به 71 تجهیز رسیده است. در مجموع 371 شرکت فناوری نانو (شرکتهای دارای گواهینامه نانومقیاس و شرکتهای دارای گواهینامه ارتباط با نانو) تا پایان سال 1402 مشغول فعالیت بودهاند. در سال 1402 دستورالعمل جدید اعطای نشان ملی نانونماد از طرف سازمان ملی استاندارد ایران به کلیه ادارات کل استاندارد استانها ابلاغ شده است. ستاد نانو در راستای مشارکت در تدوین استانداردهای ملی و بینالمللی فناوری نانو در سال 1402 تعداد 17 استاندارد ملی فناوری نانو جدید را تدوین و به تصویب سازمان ملی استاندارد رسانده، 44 سند پیشنویس استاندارد ارسال شده توسط سازمان ایزو را بررسی کرده و 371 نظر تخصصی را به عنوان نظر ایران برای این سازمان ارسال نموده است. همچنین 2 استاندارد بینالمللی که قبلاً توسط جمهوری اسلامی ایران به سازمان ایزو پیشنهاد شده و مورد تصویب اولیه قرار گرفته بود منتشر شده 1 استاندارد در مرحله چاپ قرار گرفته است. ستاد نانو در سال 1402 در راستای مدیریت جنبههای اخلاقی و ایمنی فناوری نانو و ترویج و آموزش استاندارد و ایمنی در حوزه فناوری نانو، علاوه بر 11 دوره آموزشی برای 377 شرکتکننده، نشستهای تخصصی و کارگاههای متعددی در خصوص تدوین استانداردهای ملی و بینالمللی فناوری نانو در حوزههای مختلف صنعتی برگزار کرده است.
راهبرد 7 به «ارتقای همکاریها و تعاملات بینالمللی در حوزه فناوری نانو» پرداخته است. علاوه بر بهروزرسانی سایت انگلیسی ستاد نانو، فراهم کردن مقدمات برگزاری دومین المپیاد بینالمللی نانو (INO)، حضور نمایندگان ایران در نشست تجاری سالانه مجمع آسیایی نانو (ANF) در ژاپن، برگزاری دومین نشست کمیته راهبری شبکه نانوفناوری (ECONANO) با میزبانی ایران، برگزاری جلسه دورهای بخش صنعت و کشاورزی شورای برنامهریزی منطقه ای اکو (RPC) در دبیرخانه دائمی این نهاد با در تهران، برگزاری نشستهای تخصصی با نمایندگان کشورهای مالزی، مکزیک، برونئی، عربستان و ازبکستان و فراهم کردن مقدمات بازدید نمایندگان بخش خصوصی و دولتی کشورهای روسیه، سوریه، فیلیپین، ونزوئلا، برزیل، نیکاراگوئه، عربستان و اندونزی و همچنین نماینده سازمان همکاری اقتصادی (ECO) از چهاردهمین نمایشگاه فناوری نانو نیز از جمله اقدامات ستاد نانو در این راستا در سال 1402 بوده است. همچنین ستاد نانو در این سال به منظور تقویت توانمندی محققان و مراکز علمی و فناوری برای توسعه همکاریهای بینالمللی، از برگزاری دورههای آموزشی کوتاهمدت اساتید توسط کارگزار ستاد نانو در کشورهای فیلیپین و اتیوپی حمایت کرده و با نشستهایی با نمایندگان کشورهای اندونزی، عمان و کوبا برگزار کرده است.
فصل سوم، به گزارش اجرای مأموریتهای ویژه در حوزههای صنعتی اولویتدار که در سند ملی توسعه علوم و فناوری نانو به آنها اشاره شده پرداخته است. ستاد نانو در این راستا در سال 1402 از 106 پروژه مرتبط با مأموریتهای ویژه (42 % از کل پروژههای توسعه فناوری و محصول) حمایت کرده است. بدینترتیب ستاد نانو در این سال، 417937 میلیون ریال به حمایت از پروژههای مأموریتگرا در قالب تسهیلات، کمک بلاعوض، و پژوهانه شبکه آزمایشگاهی اختصاص داده است.
با توجه به اینکه ذیل ماده 6 این سند با تأکید بر وجود زیرساختهای مشترک فناوریهای میکرو با فناوریهای نانو بهویژه در زمینه توسعه و تجاریسازی، ستاد نانو موظف به تدوین برنامههای اختصاصی میکرو شد، برنامه توسعه و تجاریسازی فناوریهای میکرو تدوین و اقدامات مختلفی در راستای اجرای آن صورت گرفت. ستاد نانو در سال 1402 علاوه بر حمایت از توسعه زنجیره ارزش فناوری ابزارهای تشخیص بر بالین، در زمینه توسعه زنجیره ارزش فناوری میکروالکترونیک و نیمههادیها نیز از توسعه فناوری میکرو در 6 حوزه «تراشه و مدارهای مجتمع»، « الکترونیک چاپی»، «سامانههای پایش خودتوان»، «سلولهای خورشیدی نانوساختار» و «باتری» حمایت کرده است.
فصل پنجم و ششم از این گزارش نیز به ترتیب به «سیاست گذاری پیشرفت فناوری نانو و ارزیابی برنامهها و نهادها» و «ارزیابی شاخصها و گزارش تأمین مالی برنامه پیشرفت فناوری نانو و میکرو» اختصاص یافته است.
انتهای پیام/