وزیر ارشاد، تحول‌آفرین یا مدارا گر؟
با نگاهی به روند تغییرات گسترده فرهنگی و اجتماعی در کشورمان باید از خود بپرسیم سکان‌دار واقعی این وزارتخانه کدام یک از این دو رویکرد را بایست مدنظر قرار بدهد.رویکرد مداراگر یا رویکرد تحول‌آفرین؟
خبرگزاری تسنیم،علی محمدپور؛ ناشر و دبیر انجمن ناشران دیجیتال:
این روزها بنا به دعوت رئیس‌جمهور منتخب، گمانه‌زنی‌ها و جلسات کارشناسی برای انتخاب وزرا و معاونان آن‌ها در جریان است. یکی از وزارتخانه‌های حساس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که انتخاب وزیر مربوط به آن با چالش‌های بیشتری روبرو است. چرا که گروه‌های فرهنگی مختلف بایست موافقت خود را اعلام کنند و بتوانند با رویکردهای این وزیر تعامل داشته باشند.
در انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دو رویکرد اصلی می‌تواند ثمربخش باشد.
1- رویکرد تحول‌آفرین و ساختار ساز و به روزرسان
2- رویکرد مداراگر و تعامل‌گر با حداقل تنش‌ها
با نگاهی به روند تغییرات گسترده فرهنگی و اجتماعی در کشورمان باید از خود بپرسیم سکان‌دار واقعی این وزارتخانه کدام یک از این دو رویکرد را بایست مدنظر قرار بدهد.
حوزه فرهنگ و هنر دو تغییر بزرگ را در چند سال اخیر شاهد بوده است. یک تغییر به سمت تنوع‌بخشی فرهنگی و گفتمانی و تنوع گروه‌ها و تشکل‌ها و دیدگاه‌ها و تغییر دیگر در حوزه قالب‌های رسانه و شیوه‌های انتشار و مصرف و مهاجرت بخش بزرگی از تحولات فرهنگی به شبکه‌های مجازی و تبدیل هر کاربر به انسان رسانه (انتقال بستر فرهنگ به فضای مجازی)
هر کدام از این تغییرات، تأثیرات متنوعی در بازار فرهنگ و هنر به جا گذاشته است. صندلی وزارت ارشاد کسی را نیاز دارد که در این وضعیت جدید تصمیم‌های درستی بگیرد. ولی این تصمیم‌ها با رویکرد فکری و علمی آن فرد باید هماهنگ باشد. یعنی توان شخصی و شخصیتی کافی برای آن رویکرد را داشته باشد. هر رویکردی می‌تواند تأثیرات متفاوتی در جامعه و در گروه‌های فرهنگی و هنری به جا بگذارد.
رویکرد تحول‌آفرین در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند منجر به اصلاحات بنیادی و نوآوری‌های اساسی شود. این رویکرد نیازمند وزیری است که بتواند با شناخت دقیق از نیازهای جامعه و با بهره‌گیری از تجربیات جهانی، و توانایی گروه‌های مرجع داخلی، ساختارهای موجود را بهبود ببخشد و بسترهای جدیدی برای رشد و توسعه فرهنگ و هنر فراهم کند. وزیر تحول‌آفرین باید جسور، خلاق و دارای دیدگاه‌های بلندمدت باشد. این وزیر باید قادر باشد با بهره‌گیری از فنّاوری‌های نوین و استفاده از ظرفیت‌های موجود در جامعه، فرهنگ و هنر کشور را به سطحی جدید ارتقا دهد. قوانین را ارتقا ببخشد و ریل‌گذاری جدیدی در این حوزه داشته باشد.
از سوی دیگر، رویکرد مداراگر و تعامل‌گر نیازمند وزیری است که بتواند با کمترین تنش‌ها و با حفظ تعادل و توازن میان گروه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی، به اهداف موردنظر دست یابد. این وزیر باید مهارت‌های بین‌فردی قوی و توانایی برقراری ارتباط مؤثر با تمامی گروه‌ها را داشته باشد. در این رویکرد، حفظ آرامش و ایجاد فضایی مناسب برای گفتگو و تعامل سازنده میان گروه‌ها و تشکل‌ها و دیدگاه‌های مختلف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این دیدگاه نیاز به کمترین و بیشترین تعامل هست.
حال ما از وزارت ارشاد چه توقعی داریم؟
- گروهی از فعالان دنبال ارتباط بیشتر و بهتر برای تداوم وضعیت موجود هستند.
- گروه دیگری از فعالان زیستشان در تحول و رویکردهای نو و ساختارهای جدید است.
بنا به گزارش‌ها و آمارها بخش بزرگی از روندهای فرهنگی در کشور ما ذیل سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست. تا جایی که کمتر از 2 درصد محتوای مصرفی مردم از کانال نظارتی وزارت ارشاد رد می‌شود و در این 2 درصد هم وزارت ارشاد توان جریان سازی ندارد بلکه بیشتر نقش تنظیم‌گر و ناظر و ممیز را ایفا می‌کند.
- در حوزه کتاب حجم ورودی کتاب‌ها به خاطر نقش‌آفرینی هوش مصنوعی بسیار زیاد شده و بیشتر هم خواهد شد و به نوعی ظرفیت موجود وزارت ارشاد را در ممیزی انسانی کتاب‌ها به بن‌بست خواهد کشاند.
- نقش رسانه‌های انسانی و شبکه‌های اجتماعی آن‌قدر پررنگ شده است که جای مطبوعات سنتی را گرفته و رسانه‌های مجازی رسمی را هم تحت تأثیر گذاشته است.
- در حوزه موسیقی جریان موسیقی زیرزمینی و غیررسمی از جریان رسمی بسیار درشت‌تر شده است.
- در حوزه کتاب دیجیتال مرجعیت کتاب دیجیتال روی پلتفرم‌های خارجی ایجاد شده است و هنوز کتاب دیجیتال در چهارچوب وزارت ارشاد رسمیتی ندارد.
با وجود این چالش‌ها و تحولاتی که در حوزه‌های مختلف فرهنگ و هنر در جریان است. آیا تداوم و حفظ وضعیت موجود برای کشورمان بهتر است یا تغییر ساختارها و ایجاد تحول و نقش‌آفرینی مؤثر وزارت ارشاد؟
تحول در این حوزه و در این وزارتخانه لاجرم اتفاق خواهد افتاد. چه بهتر که در دولت تحول‌آفرین با رویکرد اصلاح طلبانه با مشارکت‌طلبی از گروه‌های مختلف فرهنگ و هنر و نشر انجام شود.
انتهای پیام/
