اردوغان و باغچلی به پایان راه ائتلاف رسیده‌اند؟
قبل از آن که اردوغان و باغچلی در سال ۲۰۱۴ میلادی شریک شوند و ائتلاف حزبی تشکیل دهند، سایه همدیگر را با تیر می‌زدند. اردوغان، باغچلی را یک نژادپرست افراطی می‌دانست که به مفهوم برادری و اخوت اسلامی و تنوع قومی ترکیه لطمه می‌زند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، برخی از تحلیلگران سیاسی ترکیه در مورد پیری زودرس دو رهبر اصلی ساختار سیاسی این کشور یعنی اردوغان و باغچلی، نگران هستند.
رجب طیب اردوغان رهبر حزب عدالت و توسعه و رئیس جمهور ترکیه، از سال 2014 به این سو، به خاطر کاهش آرای حزب خود ناچار شده با دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی ائتلاف کند و دولت را بر اساس آرای این دو حزب و در چارچوب «ائتلاف جمهور» سر پا نگه دارد.
اردوغان 70 ساله و باغچلی 76 ساله، وانمود می‌کنند که هنوز هم مانند سابق، برای انجام تمام فعالیت‌های روزمره خود، توانایی کامل دارند. ولی تصاویر و گزارش‌های رسانه‌ای، چیز دیگری می‌گوید.
کارشناسان سیاسی ترکیه می‌گویند، احزاب ملی گرا و محافظه کار در ترکیه، معمولاً به شیوه سنتی و پدرسالاری اداره می‌شوند و در نتیجه، راه برای نشو و نمای جوانان هموار نیست و شانس و مجالی برای عرض اندام ندارند. اما در احزاب لیبرال و سوسیال دموکرات، وضعیت دیگری حاکم است و این همان موضوعی است که می‌تواند در آینده‌ای نزدیک احزاب اردوغان و باغچلی را با مشکل روبرو کند. چرا که این دو سیاستمدار، به دوران کهولت رسیده‌اند و رفاقت و همراهی آنها نیز کاملاً مصلحتی است و شواهد نشان داده که ممکن است هر دو سیاستمدار برای کله پا کردن یکدیگر، انگیزه و دلایل قابل توجهی داشته باشند.
پیرمردی با معاونین پیر
دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی، به ایام سالمندی رسیده اما دست از دنیای سیاست بر نمی‌دارد. مساله اینجاست که معاونین او نیز پیر هستند و نویدی از تغییر و تحول در این حزب مشاهده نمی‌شود.
دولت باغچلی حالا 76 سالگی را سپری می‌کند. اما جسم او پیرتر از سن اوست. چرا؟ شاید به این خاطر که باغچلی، تمام زندگی خود را وقف فعالیت سیاسی و سازماندهی جریان راست افراطی کرده است.
این مساله برای او چنان اهمیتی داشته که همه چیز خود را وقف موضوع هویت سیاسی ملی گرایی ترکی کرده و ازدواج نکرده است. تا همین چند سال پیش، دولت باغچلی در سخنرانی های میدانی و محافل سیاسی، با شور و هیجان پشت تریبون می‌رفت و در حرکات خود، چست و چابک بود، اما حالا چنین نیست.
در روزهای گذشته انتشار کلیپ جدیدی از سخنرانی شریک سیاسی اردوغان در پارلمان ترکیه جنجال برانگیز شد. در این کلیپ، دولت باغچلی برای خروج از پشت تریبون چوبی محل سخنرانی در تالار ویژه حزب خود، دچار مشکل شده و به آرامی از منشی جلسه می‌پرسد: «چه جوری باید خارج شوم؟ از این طرف؟» منشی در جواب می‌گوید:«خیر قربان. از طرف دیگر باید خارج شوید. اجازه بدهید کمک کنیم».
به عبارتی دیگر، سطح هوشیاری و قابلیت جسمی باغچلی در حدی است که برای خروج از تریبونی که به مدت 30 سالِ تمام از آن استفاده کرده ناتوان است.
در سوی دیگر ماجرا، اردوغان نیز به روال سابق به سمت میتینگ‌های میدانی و سفرهای استانی نمی‌رود و مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های او بسیار کوتاه است و بی‌رمق حرف می‌زند. او قبلاً سریع و پرشور حرف می‌زد. اما حالا به شکل شمرده شمرده، آهسته و با جملات کوتاه حرف می‌زند تا مرتکب سوتی و گاف نشود.
این فقط اردوغان و باغچلی نیستند که پیر شده‌اند. علاوه بر آن دو، میانگین سنی سران احزاب آنان نیز موضوع قابل توجهی است. شورای سیاست گذاری هر دو حزب عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی، توسط افرادی اداره می‌شود که در مقایسه با نسل جدید کمالیست‌های جوان، تحرک پایینی دارند. ولی حزب جمهوری خلق به عنوان مهمترین حزب مخالف اردوغان که حالا از حیث میزان رای بر جایگاه نخست احزاب نشسته، بسیار جوان‌تر است و دو شخصیت مشهور این حزب یعنی اوزگور اوزل رهبر حزب و اکرم امام اوغلو شهردار استانبول، حالا حالاها وقت دارند که با انرژی و جنب و جوش فراوان در محافل سیاسی حاضر شوند و حرف بزنند.
شطرنج باز پیر چگونه اردوغان را تهدید کرد؟
قبل از آن که اردوغان و باغچلی در سال 2014 میلادی شریک شوند و ائتلاف حزبی تشکیل دهند، سایه همدیگر را با تیر می‌زدند. اردوغان، باغچلی را یک نژادپرست افراطی می‌دانست که به مفهوم برادری و اخوت اسلامی و تنوع قومی ترکیه لطمه می‌زند.
باغچلی نیز اردوغان را به عنوان سیاستمداری قلمداد می‌کرد که به خاطر سازش با پ.ک.ک، عملاً بر آتش تجزیه طلبی بنزین می‌ریزد و در لیست خائنین به «ملت ترک» جای می‌گیرد. اما بازی سیاست کاری کرد که این دو رهبر پر شر و شور، رفیق شوند. ولی در عین حال، هر جا که لازم باشد، باغچلی ترمز دستی را می‌کشد و با استفاده از تجارب سیاسی طولانی خود، کاری می‌کند که اردوغان نتواند نظرات خود را بر او تحمیل کند.
باغچلی برای بیان دیدگاه‌های سیاسی خود، همیشه از ابزار سخنرانی و مصاحبه استفاده نمی‌کند و علاقه ویژه‌ای به نمادها و سمبل‌ها دارد. از کت و شلوار و لباس محلی گرفته تا انگشتر، کلاه، مجسمه، ترانه‌های مشهور و هر ابزار دیگری استفاده می‌کند تا مفهوم سیاسی مدنظر خود را منتقل کند.
همچنان که می‌دانیم، گرگ‌های خاکستری، نماد جریانات راست افراطی تُرک است و سیاستمداران اسلامگرا از این نماد متنفر هستند. اما روزی که اردوغان به خانه باغچلی رفت، او از مهمان خود خواست در کنار او در بین دو مجسمه گرگ‌های خاکستری حیاط بایستد و به این ترتیب نشان دهد که تفکر ملی گرایانه خود را بر اردوغان نیز تحمیل کرده است.
چند روز پیش دولت باغچلی، یک نماد دیگر رو کرد که تحلیلگران و سیاستمداران ترکیه، آنها را به مثابه تهدید علیه اردوغان تلقی کردند. باغچلی، حین سخنرانی در پارلمان، دست خود را روی یک پرونده یا زونکن کوچک گذاشته بود و همان انگشتری مشهور خود را در انگشت داشت که این عبارت بر روی آن حک شده است: «خداوند برای من کافیست».
امید اوزداغ رهبر حزب ملی گرای ظفر که قبلاً از شرکای باغچلی بوده و به خوبی او را می‌شناسد، در تحلیل عکس پرونده گفت: «با یکی از رفقایم در حزب عدالت و توسعه تماس گرفتم و از او پرسیدم جریان این پرونده چیست؟ دولت بیگ عادت ندارد حین سخنرانی، چیزی در دست بگیرد. ایشان در پاسخ گفت: متاسفانه یکی از وزرای سابق که از معتمدین جناب رئیس جمهور بود، اطلاعاتی درباره خطاها و اشتباهات رفقای ما برای جناب باغچلی فرستاده است».
اوزداغ می‌گوید: «وزیری که از کابینه اردوغان کنار نهاده شد و عملاً او را از حزب حاکم نیز بیرون انداختند، لیست همه کثافت کاری‌های حزب را برای باغچلی فرستاده و او نیز با این عکس، اردوغان را تهدید کرد. معنای ژست باغچلی این بود: می‌خواهی با اوزگور اوزل و حزب جمهوری خلق رفاقت کنی و ابعاد پرونده قتل سینان آتش را تحلیل کنی؟ بسیار خوب... اشکالی ندارد. ما هم اطلاعاتی داریم که شاید لازم باشد به رسانه‌ها بدهیم!»
کیوانچ ال از روزنامه نگاران ترکیه نیز گفته است: «آن پرونده و آن انگشتر، حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. دقت کنید، مساله فراتر از چند صفحه کاغذ آ چهار است. مساله در حد یک زونکن است و حالا باغچلی، چیزهایی راجع به حزب اردوغان می‌داند که انتشار آنها می‌تواند منجر به یک رسوایی بزرگ شود!»
فهمی کورو از تحلیلگران مشهور تحولات سیاسی ترکیه که خود و برادر دیپلمات او یعنی ناجی کورو از رفقای نزدیک عبدالله گل هستند، در یک یادداشت تحلیلی، به بررسی مواضع معنی‌دار باغچلی پرداخته و معتقد است که او عملاً اردوغان را تهدید به جدایی کرد.
کورو که چند سالی است در لیست مغضوبین اردوغان قرار گرفته، در تحلیل خود چنین نوشته است: «رمزگشایی از حرکات باغچلی برای ما کار دشواری نیست. ما می‌دانیم که او با انگشترهای خود، با ژست‌ها و دیدارهای هدفمند خود، پیام سیاسی می‌دهد».
کورو در ادامه نوشته است: «اگر تصور می‌کنید که ژنرال فرمانده نیروهای کماندویی ترکیه، صرفاً از سر ادب و احترام و از روی تصادف دستان باغچلی را بوسید، سخت اشتباه می‌کنید. این یک عکس هماهنگ شده بود. دولت باغچلی در انتخابات شهرداری‌ها ضرر کرد. چرا که به درخواست اردوغان، بسیاری از حوزه های انتخابیه را به حزب عدالت و توسعه سپرد و از رفقای خود خواست، برای آن مناطق نامزد معرفی نکنند. ولی تمام نامزدهای اردوغان در آن مناطق شکست خوردند و به این ترتیب، هر دو آنها ضرر کردند. اما اردوغان، پس از انتخابات، سراغ مخالفین رفت تا دل آنها را به دست بیاورد. باغچلی چه کرد؟ معلوم است! اردوغان را تهدید کرد! او به دیدار هنگ کماندویی ترکیه رفت و فرمانده هنگ در بدو ورود، دست باغچلی را بوسید. باغچلی دستور داد در همان لحظه، عکس منتشر شود تا اردوغان بداند که او نه تنها در تشکیلات ملی گراهای ترک، بلکه در بین نیروهای نظامی و امنیتی نیز جایگاه و نفوذ ویژه دارد و کسی نمی‌تواند او را دور بزند».
پایگاه تحلیلی دیکن خبر ترکیه نیز در مطلبی بر روی این موضوع تامل کرده و نوشته است: «قبلاً بسیاری از مشایخ، سران طریقت‌ها و چهره‌های پشت پرده در بین نیروهای نظامی و امنیتی ترکیه صاحب نفوذ بودند. اما حالا جایگاه همه آنان در دست باغچلی است و او نشان داد که نظامیان به راحتی بر دستانش بوسه می‌زنند و سیاستمداری نیست که اردوغان بتواند او را نادیده بگیرد».
انتهای پیام/