مسئله نابرابری ناشی از تبعیض دارایی و سه جهت گیری غلط دولت

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، طی روزهای اخیر آمارهای مربوط به کاهش ضریب جینی منتشر شده است. براساس این آمار که از سوی بانک مرکزی منتشر شده است، در حال حاضر شاهد یکی از پایین‌ترین شاخص‌های ضریب جینی در طول سال‌های گذشته بوده‌ایم.

با این وجود نمی‌توان این کاهش اختلاف طبقاتی را در جامعه به طور محسوسی مشاهده کرد. به نظر می‌رسد که علت اصلی این موضوع عدم توجه به چالش تبعیض دارایی در برابر توجه بیشتر به تبعیض در درآمد است.

این موضوع سبب شده است تا از ابتدا سه جهت‌گیری غلط نسبت به موضوع شکاف طبقاتی رخ دهد.

1. آزمون وسع و دهک بندی: تمرکز بر واریزی به حساب به جای اولویت دارایی برای دهک بندی

اول اینکه در حوزه یارانه نقدی، شاخص‌های اصلی آزمون وسع متمرکز بر واریزی به حساب افراد بوده است.

شاخص‌های مختلفی برای دهک‌بندی لحاظ شده است اما مهم‌ترین این شاخص‌ها به حوزه گردش مالی و واریزی به حساب خانوار مرتبط بوده است. به این ترتیب دارایی‌ها از جمله ملک و مسکن سهم پایین‌تری در دهک‌بندی خانوارها داشته است. براین اساس دیدیم برخی خانوارها با ثروت بسیار زیاد همچنان مشمول دریافت یارانه هستند.

نمونه دیگر این دهک ‌بندی غلط براساس درآمد به موضوع تخصیص سهام عدالت بازمی‌گشت که طبق اعلام رئیس وقت کمیسیون افتصادی مجلس، 20 میلیون نفر که باید سهام عدالت دریافت می‌کردند، با معیارهای غلط از سهام عدالت محروم شدند و ده‌ها میلیون نفر که باید مشمول می‌شدند، از دریافت سهام جاماندند.

براین اساس چه در مورد دریافت یارانه نقدی، چه در مورد دریافت سهام عدالت، با دهک‌بندی غلط و تعیین ضریب پایین‌تر برای ثروت، مسیر درستی برای کاهش فاصله طبقاتی طی نشده است.

2. مالیات: تمرکز بر درامد و بی‌توجهی به دارایی در نظام مالیات‌ستانی

دوم اینکه در حوزه مالیات‌ستانی گفته می‌شود که به حساب پز شما چقدر پول واریز می‌شود. بسیاری از افراد از این طریق فرار مالیاتی می‌کنند. علت این بود که معیار شناسایی درآمد بود نه شناسایی دارایی. این در حالی است که دارایی‌های عده‌ای خاص به طور مداوم افزوده شده و سیستم مالیاتی نتوانسته است جلوی گسترش تبعیض را بگیرد. حتی در تبعیض درآمد نیز موفقیت چشم‌گیری حاصل نشده است.

3. ارز ترجیحی: کاهش ضریب جینی و توزیع یارانه به قیمت شوک تورمی ناشی حذف ارز ترجیحی

سومین مسئله به بحث ضریب جینی بازمی‌گردد. به این دلیل که تصور بر این بود که شکاف طبقه مربوط به حوزه درآمد است، ارز ترجیحی حذف شد و رقمی بیشتری به عنوان یارانه نقدی به مردم پرداخت شد. اگر برداشت مرسوم را بپذیریم، افزایش یارانه نقدی سبب شد تا ضریب جینی کاهش پیدا کند اما این کاهش به نوعی ناشی از کاهش تبعیض درآمد بود اما مسئله اصلی نابرابری در کشور تبعیض در دارایی افراد است.

مسئله اختلاف طبقاتی، مربوط به شکاف در دارایی و ثروت است نه درآمد

در نتیجه مسئله اصلی در کشور ما تبعیض در دارایی است و به نظر می‌رسد که طی سال‌های اخیر به غلط به سه محوری که در بالا اشاره شد به منظور پرداخته شده است. این سه محور نتوانسته است به موضوع فقر و شکاف طبقاتی موجود پاسخ قابل قبولی بدهد. علت نیز این بوده است که پرسش از ابتدا غلط مطرح شده است.

به گزارش تسنیم، در حقیقت مسئله اختلاف بین دارایی‌های اشخاص و شاخص درآمد آنها سبب شده است که کاهش شکاف طبقاتی که براساس شاخص ضریب جینی محاسبه شده است، چندان برای عموم مردم قابل درک نباشد. توجه به این موضوع تغییر رویکرد دولت‌ها در آینده را طلب می‌کند که 

انتهای پیام/