جزییات «گنبد فولادی ترکیه»/ هدف ترکیه چیست؟ (بخش اول)
تاسیس یک سیستم پدافند هوایی بر فراز آسمان ترکیه با استفاده از تسلیحات تولید شده در این کشور، اهداف سیاسی خاصی را دنبال می‌کند که ضرورت ایجاد آن و رویکرد سیاسی و حزبی دولت به پدیده صنایع دفاعی، محل بحث است.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ظاهراً مقامات سیاسی ترکیه علاقه بسیاری به مفهوم دفاعی استفاده شده توسط رژیم صهیونیستی دارند. مفهومی که نزد صهیونیست‌ها به عنوان «گنبد آهنین» و سامانه دفاع هوایی شناخته شده حالا در ترکیه، با اندکی تغییر به «گنبد پولادین» (Çelik Kubbe) تغییر یافته است.
روزنامه‌ها و شبکه‌های تلویزیونی نزدیک به حزب عدالت و توسعه و اردوغان، تاسیس سیستم دفاع هوایی را به عنوان نقطه عطفی در تاریخ ترکیه توصیف کرده‌اند. اما منتقدین بر این باورند که این اقدام، غالباً رویکردی حزبی و تبلیغاتی دارد و اردوغان به دنبال آن است تا از سویی اثرات بحران اقتصادی در اخبار و رسانه‌ها را کم اثر کند و از دیگر سو، می‌خواهد نام خود را همتراز برخی از پادشاهان عثمانی همچون سلطان محمد فاتح و دیگران ثبت کند که در تاریخ امپراتوری، همواره به تقویت ارتش و ساخت سلاح، اهمیت ویژه داده‌اند.
روزنامه ینی شفق از روزنامه‌های تندرو طرفدار اردوغان نوشته است: «در جلسه کمیته اجرایی سازمان صنایع دفاعی در نهاد ریاست جمهوری، هدف از تاسیس گنبد پولادین به این شکل اعلام شده است: باید اطمینان حاصل کنیم که سیستم‌های دفاع هوایی لایه‌ای و همه حسگرها و سلاح‌ها به طور یکپارچه با یکدیگر تحت یک ساختار شبکه‌ای کار می‌کنند، یک تصویر هوایی مشترک ایجاد می‌کنند و آن را به مراکز عملیات تحویل می‌دهند و این شبکه در سریعترین زمان ممکن، با استفاده از دانش روز، هوش مصنوعی و مختصات میدانی، امکان تصمیم‌گیری و مقابله با تهدیدات را ایجاد می‌کند. این پروژه با دانش بومی و ملی در حال توسعه است».
درباره توضیحات فنی گنبد پولادین ترکیه به این اشاره شده که بیش از 18 نوع تجهیزات و تسلیحات جنگ الکترونیک، موشک، توپخانه، رادار، پهپاد و ضدهوایی با هم مرتبط شده‌اند و پروژه هواپیمای رزمی ملی KAAN و همچنین پهپادهای مسلح Bayraktar TB3 و نوع AKINCI و AKSUNGUR و زیرسیستم‌های مرتبط، با هم لینک شده‌اند.
شرکت بزرگ دولتی صنایع دفاعی «آسلسان ترکیه» (aselsan) در زمینی به وسعت چهل هکتار، نمونه‌ای از سامانه دفاعی گنبد پولادین را به شکل لینک شده به نمایش گذاشته است. اما هنوز مشخص نیست با توجه به روابط حسنه ترکیه با روسیه، آمریکا، یونان و رژیم صهیونیستی، کدام احساس تهدید امنیتی به عنوان مهمترین بنیاد تحلیلی منجر به تاسیس این گنبد مورد توجه قرار گرفته است.
هنوز درباره میزان بودجه و اعتبارات صرف شده برای تاسیس گنبد پولادین ترکیه اطلاعات شفافی منتشر نشده اما شواهد نشان می‌دهد که اجزای متعدد این پروژه، علاوه بر بخش تحقیق و طراحی، در حوزه تولید نیز هزینه‌های مالی سنگینی داشته است.
قبلاً رسانه‌های طرفدار اردوغان، درباره قدرت دفاعی و امنیتی ترکیه دو شعار مشهور داشتند: «بدون اجازه ترکیه، حتی یک برگ در منطقه بر زمین نمی‌افتد»، «حتی یک پرنده هم نمی‌تواند از چشم ارتش و دستگاه امنیتی ترکیه دور بماند و پر و بال بزند». اما حالا اغراق به منتهی الیه خود رسیده و شعار سامانه گنبد پولادین ترکیه این است: «حتی یک مگس، بدون اجازه وارد فضای‌ترکیه نخواهد شد».
آیا ترکیه نیازمند یک سامانه هوایی گرانقیمت است؟
پروفسور خلوق گورگون، رئیس سازمان صنایع دفاعی ترکیه که مستقیماً زیر نظر رییس جمهور کار می‌کند، درباره سیستم گنبد پولادین گفته است: «این یک سیستم دفاع هوایی داخلی و ملی است که دانش روز و هوش مصنوعی در ساخت آن نقش دارد. این گنبد پولادین با همکاری شرکت‌های ASELSAN، ROKETSAN، TÜBİTAK SAGE و MKE تاسیس شده و امیدوارم برای کشور و ملت ما خوش یمن باشد».
خلوق گورگون در توجیه تاسیس گنبد پولادین، به این اشاره کرده که دو عامل محیطی مهم، ترکیه را برای تاسیس سامانه دفاع هوایی چند لایه تشویق کرده است: 1.نبرد روسیه و اوکراین. 2.تنش بین ایران و رژیم صهیونیستی.
اما نکته عجیب اینجاست که در طول دوران جنگ بین روسیه و اوکراین، نه تنها تهدیدی متوجه ترکیه نشد، بلکه این کشور توانست از روسیه امتیازات مالی قابل توجهی بگیرد و در عین حال به اوکراین پهپاد بفروشد.
در مورد تنش بین ایران و رژیم صهیونیستی نیز باید گفت؛ ترکیه تا همین چند ماه پیش و در شرایطی که شمار شهدای غزه از عدد سی هزار نفر هم بیشتر بود، تجارت با رژیم صهیونیستی را متوقف نکرده بود و روابط دیپلماتیک نیز هنوز معلق نشده است.
بر اساس اطلاعاتی که سازمان صنایع دفاعی ترکیه در اختیار رسانه‌ها گذاشته، در سامانه موسوم به گنبد پولادین، یک موشک‌انداز تولید ملی به نام «حصار» (HİSAR) برای مقابله با تهدیدات سطح متوسط و میان برد در نظر گرفته شده اما در مقطع بالاتر، دو سلاح دیگر با نام کالکان 1 و کالکان 2 (KALKAN) ارتفاع 10 تا 15 کیلومتری را پوشش می‌دهد.KALKAN در این مرحله به نوعی نقش نگهبان را دارد. این سیستم در ساده‌ترین شکل خود به عنوان رادار دفاع هوایی متحرک تعریف شده است. اهداف هوایی را سریع و دقیق تشخیص می‌دهد و اولین رادار هشدار زودهنگام دفاع هوایی ملی ترکیه است.
در مقطعی بالاتر از تهدیدات میانبرد، سیستم تسلیحاتی دیگری به نام سپر (SİPER) در ارتفاع بین 15 تا 30 کیلومتر مورد استفاده قرار می‌گیرد که برد آن بیش از 60 کیلومتر است که اولین سامانه دفاع هوایی دوربرد ترکیه با منابع داخلی و ملی توسعه یافته است و البته هنوز برخی از مشکلات آن حل نشده و در حال تکمیل است.
رصد هزینه‌های دفاعی ترکیه
یکی از دلایل مهم افزایش معنی‌دار هزینه‌های دفاعی و تسلیحاتی ترکیه در چند سال اخیر، تلاش برای تاسیس یک سامانه دفاعی ملی و خودکفا بوده که حالا از آن به عنوان گنبد پولادین نام برده می‌شود.
بخش ترکیه گروه رسانه‌ای دویچله آلمان در یک گزارش تفصیلی، به این اشاره کرده که از بین تمام کشورهای جهان، 25 کشور به طرز چشمگیری هزینه دفاعی خود را بالا برده‌اند و حالا ترکیه از حیث سنگین بودن مقدار اعتبارات تسلیحاتی بر رده بیست و دوم جهان ایستاده است.
خبرگزاری دولتی آناتولی ترکیه در یک گزارش درباره وضعیت قدرت دفاعی این کشور، به روند معنی‌دار افزایش هزینه‌های تسلیحالتی پرداخته و نوشته است: «هزینه نظامی ترکیه تنها در عرض 9 سال یعنی از 2014 تا 2023 میلادی، 59 درصد افزایش یافته است. با آن که سال 2023 میلادی، سال بحران اقتصادی و اوج‌گیری تورم در ترکیه بود، اما میزان افزایش هزینه دفاعی کشور با رشد 37 درصدی نسبت به سال قبل از آن به 15.8 میلیارد دلار رسید.
در بخش بعدی این گزارش، به موضوع ارتباط سامانه دفاع هوایی گنبد پولادین ترکیه و تسلیحات روسی خواهیم پرداخت و این مساله را بررسی خواهیم کرد که ترکیه تحت چه شرایط خاصی، ناچار شد در گنبد پولادین، نقشی به موشک اس 400 روسی محول نکند.
ادامه دارد...
انتهای پیام/
