نه دین را رها کن، نه دنیا را!

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در اسلام، ترک دنیا به‌معنای فاصله گرفتن کامل از زندگی دنیوی و تمرکز صرف بر عبادات و امور معنوی، مذموم و ناپسند دانسته شده است. این نگرش به این دلیل است که اسلام دینی است که به تعادل میان امور دنیوی و اخروی تأکید دارد و زندگی انسان را به‌عنوان یک مجموعه‌ی جامع و متوازن می‌بیند که هر بخش آن باید به‌درستی مدیریت شود. دین اسلام از پیروان خود می‌خواهد که از مواهب دنیا بهره‌مند شوند و در عین حال، آن را به‌عنوان وسیله‌ای برای نزدیکی به خداوند ببینند. به‌عبارت دیگر، دنیا در اسلام مذموم نیست، بلکه دنیاپرستی و غرق شدن در دنیا بدون توجه به آخرت و ارزش‌های معنوی است که مورد نکوهش قرار گرفته است.

روایات و احادیث متعددی در این زمینه وجود دارد که تأکید می‌کنند ترک دنیا به‌معنای رها کردن مسئولیت‌های دنیوی، مانند کار، ازدواج، تشکیل خانواده و خدمت به جامعه، پسندیده نیست. برای مثال، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: «الدُّنْیَا مَزْرَعَةُ الْآخِرَةِ»، یعنی دنیا مزرعه آخرت است. این بیان به این معناست که اعمال و کارهای انسان در این دنیا، تأثیر مستقیم بر سرنوشت او در آخرت دارد و بنابراین، ترک دنیا به‌معنای از دست دادن فرصت‌هایی است که خداوند برای تکامل روحی و معنوی انسان فراهم کرده است.

امام رضا علیه‌السلام نیر در روایتی ضمن مذمت شمردن ترک دنیا فرمود «لَیسَ مِنّا مَن تَرَکَ دُنیاهُ لِدِینِهِ و دِینَهُ لِدُنیاهُ»؛ یعنی «از ما نیست آن که دنیای خود را برای دینش و دین خود را برای دنیایش ترک کند.» در این عبارت، افرادی را که به‌طور افراطی یا زندگی دنیوی یا امور دینی خود را ترک می‌کنند، از جامعه اسلامی طرد کرده و آنها را از «عترت» نمی‌داند. این یعنی یک مؤمن واقعی نه دنیا را به‌خاطر دین رها می‌کند و نه دین را برای دنیا قربانی می‌کند. چنین رویکردی به این معناست که دین و دنیا باید در خدمت یکدیگر باشند، و مؤمن باید از مواهب دنیوی به‌صورت مشروع استفاده کند، همزمان که به وظایف دینی خود پایبند می‌ماند.

این حدیث همچنین بر ضرورت یک نگرش متعادل و همگرا در زندگی تأکید دارد. دین و دنیا دو جنبه از زندگی انسان هستند که باید با یکدیگر همسو شوند. کسانی که یکی را به قیمت دیگری رها می‌کنند، نه‌تنها از لحاظ دینی بلکه از نظر اجتماعی نیز به‌دلیل فقدان تعادل و ناتوانی در ادغام این دو بخش از زندگی، دچار نقصان خواهند شد. این حدیث به مؤمنان یادآور می‌شود که برای رسیدن به کمال، باید از دنیا به‌عنوان وسیله‌ای برای تقویت ایمان استفاده کنند و در عین حال، ایمانشان را به گونه‌ای در زندگی خود تجلی دهند که بتوانند از مواهب دنیوی نیز بهره‌مند شوند.

نتیجه آنکه دین به انسان کمک می‌کند تا مسیر درست را در دنیا پیدا کند، و دنیا نیز می‌تواند وسیله‌ای برای تقویت ایمان و نزدیک شدن به خدا باشد. از این رو، فرد مسلمان باید به دنبال تعادلی باشد که او را هم در دنیا و هم در آخرت موفق کند. این تعادل نه تنها از جنبه فردی بلکه از منظر اجتماعی نیز اهمیت دارد، زیرا جامعه‌ای که اعضایش در توازن میان دین و دنیا زندگی می‌کنند، به توسعه و پیشرفت در هر دو حوزه دست خواهد یافت.

انتهای‌پیام/