علایی: کشورهای بزرگ به دنبال تخلیه ژئوپلتیکی ایران هستند

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، نشست رهنامه استراتژیک ایران در کریدور زنگه زور با حضور کارشناسان منطقه و بین الملل در مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه برگزار شد.

علایی: کشورهای بزرگ به دنبال تخلیه ژئوپلتیکی ایران هستند

حسین علایی کارشناس سیاسی در این نشست با بیان اینکه جمهوری آذربایجان با کمک ترکیه و سکوت روسیه قره باغ را پس گرفت و حالا تلاش می کند تا کریدوری را در منطقه قفقاز جنوبی ایجاد کند، اظهار داشت: آذربایجان برای اتصال به نخجوان به ارمنستان نیاز ندارد زیرا از ایران متصل می شود. مسیر ایران بسیار امن تر از ارمنستان است.

وی با اشاره به برنامه کشورهای بزرگ برای به حاشیه راندن ایران از مسیرهای ترانزیتی که آخرین آن پروژه جاده توسعه عراق است، اظهار داشت: ایران ظرفیت هاب شدن هوایی و دریایی منطقه را دارد اما با تحریم های اعمال شده، کمترین میزان پروازها در ایران انجام می گیرد. قدرتهای بزرگ و کشورهای همسایه به دنبال تخلیه ظرفیت ژئوپلتیکی ایران هستند.

علایی ادامه داد: الان 2 موضوع اصلی در منطقه داریم؛ یکی جنگ کریدورهاست که همه آنها از خارج از ایران عبور کنند و دیگری تخلیه ژئوپلتیکی ایران است.

وی با بیان اینکه اگر کشوری مورد نیاز تبادلات بین المللی نباشد، امنیت ملی آن به خطر می افتد، گفت: ما باید نیازهای خود با همسایگان را به هم پیوند بزنیم. خطر بزرگ برای ایران این است که هر ارتباطات جهانی که ایران می تواند در آن نقش داشته باشد به صفر برسد.

این تحلیلگر نظامی امنیتی با ذکر این نکته که کشورهای دیگر اعم از منطقه ای و بین المللی نباید حس کنند که ایران در منگنه قرار گرفته است، اظهار داشت: اگر چنین تصوری کنند به دنبال گرفتن امتیاز می روند. روسیه در اوکراین به ایران احتیاج دارد اما در ماجرای زنگه زور و جزایر ایرانی علیه ایران رفتار می کند. 

علایی ادامه داد: احداث کریدور زنگه زور یعنی حذف ایران از مسیر کریدورها و ارتباط آینده با جهان آزاد است.

فریدون مجلسی: جغرافیا حکم می کند که ایران هاب زمینی و هوایی منطقه باشد

فریدون مجلسی دیپلمات پیشین ایران نیز در این نشست گفت: جمهوری آذربایجان جزو جامعه فرهنگی ایران است و بنا بر این بین ما با آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق نباید مرزی باشد زیرا تاریخ مشترکی داریم.

وی با اشاره به تلاش ها برای خروج ایران از مسیرهای ترانزیتی دنیا اظهار داشت: ایران دیر یا زود به هاب هوایی و زمینی منطقه تبدیل خواهد شد و این اتفاق خواهد افتاد زیرا جغرافیا اینطور حکم می کند.

شوری: امروز آذربایجان و ترکیه بازیگران اول قفقاز هستند و روسیه در درجه بعدی است

محمود شوری، معاون موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) نیز در این نشست درباره زنگه زور اظهار داشت: گفته می شود که فشار از سوی روسیه است اما باید واقع بینانه تر نگاه کرد.

وی افزود: اکنون آذربایجان در توافق صلح خود با ارمنستان موضوع کریدور را خارج کرده و توافق شده که دو طرف فعلاً در این خصوص بحثی نداشته باشند. اگر توافق حاصل شود یعنی مرزهای 2 کشور به رسمیت شناخته شده و این یعنی بحث ها درباره تغییرات مرزی و ژئوپلتیک پایان یافته است.

این کارشناس روسیه گفت: ارمنستان و آذربایجان به این سمت رفتند که یک شرکت بین المللی به جای نیروهای روسی، وظیفه امنیت کریدور را بر عهده بگیرد که دفترش در اروپا است و این موضوع باعث نگرانی روسیه شد. مسکو در پی همین موضوع، وارد ماجرا شد.

شوری با اشاره به پیشینه حضور و نفوذ روسیه در قفقاز گفت: روسیه از سال 1992 تا 2008 در منطقه نقش هژمونیک داشت. در سال 2008 گرجستان از این مجموع خارج شد و تصور این بود که روسیه ضامن امنیت منطقه است. در سال 2020 این وضعیت تغییر کرد. از آن سال روسها روی کاغذ در منطقه حضور دارند اما جایگاهشان از وضعیت هژمون تبدیل به یک بازیگر درجه دو شده و آذربایجان و ترکیه بازیگران درجه یک شده اند.

وی با بیان اینکه آذربایجان تا الان سرزمین خود را پس گرفته و در مرحله بعد می تواند خاک خود را به نخجوان متصل کند، اظهار داشت: در حال حاضر روس ها هستند که به ارمنستان فشار می آورند و آذربایجان نیاز به تلاش بیشتری نمی بیند و در هر صورت برنده این ماجرا باکو است.

این کارشناس اوراسیا ادامه داد: برنام اروپا کاهش وابستگی به گاز روسیه است که این یعنی خفگی ژئوپلتیک برای روسیه و به همین دلیل تلاش دارد تا همچنان در قفقاز نقش آفرین باشد.

شوری با بیان اینکه ارمنستان از سال 2018 با روی کار آمدن پاشینیان و سیاست های وی، کارکرد خود برای روسیه را از دست داده است، اظهار داشت: با وضعیت پیش آمده در اوکراین نیز، تمرکز روی ارمنستان در قفقاز هیچ منفعتی برای روسیه ندارد و به همین دلیل به سمت آذربایجان رفت.

وی ادامه داد: روند امور به گونه ای نیست که روسیه همچنان بتواند بازیگر منطقه بماند. ترکیه و آذربایجان امروز در سمت روسیه هستند اما به معنای آن نیست که همواره در کنار روسیه باشند زیرا بازیگری مستقل خود را دارند.

شوری درباره نقش روسیه در وضعیت کنونی ایران نیز گفت: روسیه هیچگاه موافق انتقال گازی ایران به ارمنستان و گرجستان و اتصال آن به اروپا از مسیر قفقاز نبوده است.

قهرمان پور: ترکیه برای تداوم رشد اقتصادی نیازمند قفقاز است

رحمان قهرمان پور استاد دانشگاه نیز در خصوص وضعیت ترکیه در قفقاز با اشاره به رشد اقتصادی این کشور طی یک دهه گذشته گفت: برزیل، ترکیه، آفریقای جنوبی و اندونزی، 4 کشوری هستند که از سال 2010 توانستند سطح قدرت خود را افزایش دهند.

وی ترکیه را یک قدرت متوسط نوظهور خواند که حضور و نقش خود را در نقاط مختلف جهان افزایش داده است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ترکیه طی 20 سال گذشته در همه مناطق پیرامون حضور خود را تقویت کرده است، گفت: بخشی از این حضور به دلیل توسعه صنایع نظامی این کشور است. در سال 2016 بعد از کودتا، اردوغان به فکر افتاد تا ماموریتهای خارجی به نظامیان بدهد که هم قدرت نظامی خود در مناطق مختلف را افزایش دهد و هم نظامیان را مشغول کند تا کودتای دیگری شکل نگیرد.

قهرمان پور مسئله قفقاز را برای ترکیه از چند نظر مهم خواند و اظهار داشت: یکی از آنها جلوگیری از کاهش رشد اقتصادی است که از طریق تبدیل شدن به مرکز انرژی منطقه و انتقال گاز روسیه و آذربایجان از طرف ترکیه به اروپا حاصل می شود.

وی کانال استانبول را یکی دیگر طرح های بلندپروازانه اردوغان خواند که می تواند کالا را از دریای سیاه به مدیترانه برساند و محدودیتهای تنگه های بسفر و داردانل را ندارد و افزود: این موضوع به سود روسیه هم هست.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در ماجرای کریدور میانی، هم اروپا و هم کشورهای آسیای میانه منافع مشترک دارند. اتحادیه اروپا برای این کریدور 10 میلیارد یورو سرمایه در نظر گرفته است.

قهرمان پور همچنین نگاه ترکیه به قفقاز را بخشی از نگاه استراتژیک این کشور به دنیا برای حفظ جایگاه خود به عنوان قدرت متوسط بین المللی خواند.

انتهای پیام/