عدالت آموزشی در محاق با آزمون و خطا‌های ناتمام کنکوری!
قرار بود با تأثیر معدل امتحانات نهایی برای قبولی در دانشگاه، غول کنکور از بین برود، اما شاهد آن هستیم که غول امتحانات نهایی نیز ایجاد شده و فاصله طبقاتی را به شکل فاحشی گسترش داده‌است.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، تصمیمات ضد و نقیض نشان از عدم آگاهی و اشراف کامل افراد به اصل ماجرا دارد، به همین دلیل است که امروز قانون وضع می‌کنیم و فردا روز، قوانین کاملاً جدید که قبلی‌ها را نقض می‌کند، تعیین می‌کنیم! کاش یک روز و برای همیشه، تصمیم می‌گرفتیم که زمان کافی برای بررسی همه‌جانبه طرح‌های مطرح شده اختصاص بدهیم؛ برای نمونه بهترین طرح‌ها را طی یک بازه در محدوده‌های مختلف اعمال و آزمایش کنیم، بدون آنکه نتیجه‌اش تأثیری در عاقبت و آینده دانش‌آموزان داشته‌باشد. بی‌شک آن‌وقت و بعد از جمع‌بندی تمام آزمون و خطاها، می‌توانستیم به یک تصمیم ایده‌آل برسیم که نتیجه مثبتی در پی داشته‌باشد، اما تصمیمات هر ساله تغییرات کنکوری، به دلیل اشتباهات و تأثیرات مخرب، مدام تغییر کردند و نتوانستند نتیجه‌ای که باید را بدهند، تصمیمات و طرح‌هایی که هیچ فرصتی برای آزمون و خطا نداشتند و تبدیل به آواری بر سر دانش‌آموزان شدند، بدتر اینکه به طور مستقیم روی سرنوشت آن‌ها تأثیر مخربی گذاشتند!
برخی از تصمیم‌گیری‌ها اگر چه اشتباه نیست، اما به‌گونه‌ای پیش می‌رود که نشان می‌دهد تصمیم‌گیرندگان، اشراف کامل به همه شرایط ندارند و این تصمیم که اتفاقاً می‌توانست درست هم باشد، نواقصی را در اجرا دارد، آن‌وقت به جای تبدیل‌شدن به فرصت، یک تهدید جدی می‌شود. قرار بود با تأثیر معدل امتحانات نهایی برای قبولی در دانشگاه، غول کنکور از بین برود، اما شاهد آن هستیم که غول امتحانات نهایی نیز ایجاد شده و فاصله طبقاتی را به شکل فاحشی گسترش داده‌است. وقتی همه دانش‌آموزان از شرایط آموزشی باکیفیت و یکسانی برخوردار نیستند، چگونه می‌توان انتظار داشت که همه آن‌ها در مواجهه با سؤالات امتحان نهایی نمرات بالایی کسب کنند. وقتی تفاوت آموزش میان شهر‌های کوچک و بزرگ زیاد است، وضعیت تفاوت آموزش میان روستا‌ها و شهر‌ها که دیگر نیازی به توضیح ندارد! این تفاوت‌ها گاهی به قدری فاحش است که شرط معدل برای محصلان را تبدیل به یک چیز «ویرانگر» می‌کند.
از اعتراض داوطلبان کنکور تا درخواست از رئیس‌جمهور
طبق آخرین مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی قرار است در کنکور 1404، خبری از درس‌های عمومی نباشد، اما به جای آن، سوابق تحصیلی نقش مهمی در نتیجه کنکور دارند. در واقع داوطلب کنکور باید در امتحانات پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم نمرات خوبی کسب کند، زیرا 60 درصد کنکور 1404 را میانگین همین نمرات تشکیل می‌دهد. همچنین این کنکور دو بار در سال برگزار خواهد شد و داوطلبان در هر آزمون که نمره بهتری کسب کنند، آن آزمون ملاک موفقیت و انتخاب رشته آن‌ها خواهد شد. از طرفی گفته‌شده که نتیجه آزمون تا دو سال اعتبار دارد و تمامی این موارد باعث می‌شود که شانس موفقیت داوطلب بالا رود. این در حالی است که پس از برگزاری امتحانات نهایی در تابستان امسال و ماجرا‌های پرچالش تصحیح اوراق این امتحان، (که در کنکور1404 تأثیر قطعی دارد) بسیاری از داوطلبان نسبت به مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی اعتراض کردند و گفتند که با این نحوه تصحیح اوراق که پر از اشکال بوده، نباید نمرات این امتحانات در کنکور تأثیر داده شود، اما حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر این شورا عنوان کرد که این درخواست را قبول نمی‌کنند و تأثیر معدل در کنکور امسال قطعاً 60درصد خواهد بود!
در ادامه این ماجرا، اعضای کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی وارد شدند و عنوان کردند که مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی درباره کنکور لازم‌الاجرا نیست و باید مجلس به عنوان قانونگذار در این‌باره نظر دهد. آن‌ها در نامه‌ای به رئیس‌جمهور کشور خواستار لغو این مصوبه شدند. احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در این رابطه گفت: «این مصوبه نه استرس را کاهش داده، نه مافیای کنکور را کنترل کرده‌است. در اسرع وقت، دستور تعلیق مصوبه جنجالی و ناعادلانه شورا را صادر فرمایید.»
آن نقطه بهینه کجاست؟!
اواخر شهریور ماه، علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی، دولت، هیئت وزیران و مجلس ناظر بر مؤلفه‌های تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور هستند و در این‌باره تصمیم‌گیری می‌کنند، گفت: «هدف همه خدمت به دانش‌آموزان است و کسی قصد اذیت آن‌ها را ندارد، تنها قصد دارند استرس کنکور دانش‌آموزان و استرس امتحان آن‌ها زدوده شود تا در یک فضایی آرام، بحث سنجش تحصیلی دانش‌آموزان انجام شود.» او با بیان اینکه چیزی مطلق نیست، افزود: «هر روشی در پیش گرفته شود، مزایا و معایب خود را به همراه دارد، اما مهم است که بهترین حالت برای دانش‌آموزان در نظر گرفته شود تا کمترین استرس را داشته‌باشند.» فرهادی گفت: «سال‌های قبل در زمان کنکور اعلام می‌شد چگونه دانش‌آموز در چهار ساعت 12 سال را توضیح دهد که حرف درستی بود، سپس پای تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور به میان آمد و اعلام شد امتحانات سخت است؛ هر چیزی تبعات، محاسن و معایبی دارد، اما آنچه مهم است اینکه نقطه بهینه را باید در نظر بگیریم که آیا حذف کامل کنکور خوب است یا نه که کارشناسان این مطلب را رد کرده‌اند و تأثیر سوابق تحصیلی را بهترین روش در نظر گرفتند.» به نظر می‌رسد که تا نقطه بهینه‌ای که سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از آن سخن می‌گوید، فرسنگ‌ها فاصله داریم! چراکه سال‌هاست درباره چگونگی سنجش از متقاضیان برای ورود به دانشگاه بحث می‌شود، اما هنوز به تصمیم درستی منتج نشده‌است! در چنین شرایطی عمر، جوانی و آینده بسیاری از متقاضیان از بین می‌رود و بسیاری از آن‌ها به دلیل تحمل فشار استرس امتحانات نهایی و کنکور و همچنین تصمیماتی که هر چند وقت یکبار تغییر می‌کند، سلامتشان به خطر می‌افتد. متأسفانه سال‌هاست که دانش‌آموزان بازیچه آزمون و خطای مسئولان و تصمیم‌گیرندگان در این زمینه شده‌اند و کسی هم پاسخگوی آن نیست!
جای خالی برنامه‌ریزی جدی
قرار بود تصمیمات برای تأثیر نمرات امتحانات نهایی در قبولی کنکور به نفع دانش‌آموزان تمام شود، اما آنطور که مشخص است این اتفاق نیفتاده؛ موضوعی که به وضوح جای خالی برنامه‌ریزی‌های جدی و همچنین تصمیمات کارشناسانه را در گرفتن تصمیمات کنکوری نشان می‌دهد.
هفته گذشته و همزمان با شروع سال تحصیلی جدید بود که احمد محمود‌زاده، معاون وزیر آموزش و پرورش در نشستی با تشکل‌های دانش‌آموزی آذربایجان شرقی با بیان اینکه ما اعتقاد داریم هر آنچه در مدرسه اتفاق می‌افتد، باید در آینده دانش‌آموز اثر داشته باشد، گفت: «تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور از این جهت، انجام شده‌است که دانش‌آموزان به سمت فعالیت‌های آموزشگاهی و تست‌محور نروند. جریان آموزش باید از پایه اول ابتدایی تا آخر در زندگی شخصی و آینده شغلی دانش‌آموز تأثیرگذار باشد و در زمینه تأثیر سوابق تحصیلی باید برنامه‌ریزی جدی‌تری اتفاق بیفتد و دانش‌آموز، اثرگذاری تمامی کتب درسی از تاریخ تا جغرافیا را در زندگی‌اش ببیند.»
تحقق عدالت آموزشی یک رؤیای دست‌نیافتنی
در همین رابطه هادی سنگیان، کارشناس آموزش به «جوان» می‌گوید: «تا یک سالی صرفاً کنکور در سرنوشت متقاضیان ورود به دانشگاه اثر داشت و از یک سالی به بعد تأثیر مثبت نمرات امتحان نهایی به آن اضافه شد، یعنی اینکه اگر کسی می‌توانست نمره امتحان نهایی بالایی کسب کند، درصدی از آن در نتیجه کنکورش تأثیر می‌گذاشت وگرنه صرفاً نتایج آزمون کنکور برایش درنظر گرفته می‌شد. این تصمیم خوبی بود که متأسفانه اجرای آن به فراموشی سپرده شد.»
او ادامه می‌دهد: «از آنجایی که دانش‌آموزان در مدارس مختلف و با کیفیت آموزشی متفاوتی درس می‌خوانند، تحقق عدالت آموزشی با کمک تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور یک رؤیای دست‌نیافتنی است، ولی می‌توان به آن نزدیک و نزدیک‌تر شد. طبیعتاً دانش‌آموزی که در مدارس غیردولتی، زمان آموزشی بیشتری دارد و معلمان باکیفیتی در اختیارش قرار می‌گیرد، امکانات بهتر و بیشتری برای یادگیری دروس دارد و با کمی تلاش و پشتکار می‌تواند هر چه بهتر و بیشتر از عهده پاسخ به سؤالات امتحان نهایی و همچنین تست‌های کنکور بربیاید، اما این امکان را دانش‌آموز یک مدرسه دولتی در شهر کوچک یا روستا ندارد.»
محصلان درگیر تنش و اضطراب
سنگیان در پاسخ به این سؤال که آیا با تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور موافق است یا نه، می‌گوید: «خیلی خوب است که سوابق تحصیلی در کنکور تأثیر داشته باشد، اما نه با این روندی که انجام می‌شود، به نظر من باید در شیوه تأثیر نمرات امتحان نهایی در نتیجه کنکور، تجدیدنظر شود تا دانش‌آموزان کمتری متضرر شوند و آسیب روحی ببینند. یکی از کار‌هایی که می‌توان انجام داد، این است که سوابق تحصیلی قطعی و همچنین مثبت روی کنکور اثر داشته باشد و ملاک ورود متقاضیان به دانشگاه شود، یعنی ادغام تأثیر مثبت و تأثیر قطعی صورت گیرد؛ مثلاً اگر گفته می‌شود نمرات امتحانات نهایی، تأثیر قطعی 60 درصدی دارد، 30 درصد آن تأثیر مثبت و 30 درصد دیگر تأثیر قطعی داشته‌باشد، بدون شک از این طریق استرس کمتری به دانش‌آموز وارد خواهد شد.»
به گفته این کارشناس آموزش، تأثیر سوابق تحصیلی زمانی خوب خواهد بود که دانش‌آموزان را درگیر اضطراب و تنش نکند.
اخبار ضد و نقیض روی مخ دانش‌آموزان و معلمان
سنگیان به اخبار ضد و نقیض و بحث‌ها و جدل مسئولان بر سر تأثیر معدل امتحانات نهایی در کنکور نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «در حال حاضر شاهد بلبشویی هستیم که ارگان‌های مختلف و افراد تصمیم‌گیرنده ایجاد کرده‌اند، آن‌ها حرف‌های ضدو‌نقیضی می‌زنند و دانش‌آموزان را بیش از پیش سردرگم می‌کنند، داوطلبان که بار استرس کنکور را همچنان به دوش می‌کشند، هنوز نمی‌دانند که قرار است چه تصمیمی برایشان گرفته شود! حتی نمی‌دانند چطور برای نحوه درس خواندنشان برنامه‌ریزی کنند؟ این‌ها به استرس مضاعف برایشان تبدیل شده و باید به حال روحی این بچه‌ها توجه بیشتری کرد.»
این کارشناس آموزش ادامه می‌دهد: «متأسفانه چند سال است که مسئولان حوزه آموزش و حتی آن‌هایی که مسئولیتی در این زمینه ندارند، با اظهارنظر غیرکارشناسانه خود، به طور مداوم برنامه‌ریزی‌های دانش‌آموزان را به هم می‌ریزند، این بچه‌ها تبدیل به موش آزمایشگاهی شده‌اند. این بچه‌ها یک فرصت و یک انگیزه‌ای دارند که اگر دائماً با تصمیمات اشتباه، فرصتشان از بین برود و انگیزه‌شان کشته شود، ممکن است به بیراهه بروند.»
او در پایان تأکید می‌کند: «از سال 90 دانش‌آموزان و معلمان درگیر این هستند که بالاخره کنکور برداشته می‌شود یا نه؟ باید یکبار برای همیشه تصمیم کارشناسانه و واحد گرفته شود و نتیجه‌اش را تا دیرتر از این نشده به دانش‌آموزان اعلام کنند. آن وقت است که هم محصلان و معلمان و هم اساتیدی که در این زمینه کار می‌کنند تکلیفشان را می‌دانند و با آرامش به کارشان می‌رسند.»
ابربحرانی به نام استقرار آموزش طبقاتی
همچنین مزبان حبیبی، کارشناس آموزشی نیز در این رابطه می‌گوید: «برای اجرای عادلانه تأثیر معدل در دانشگاه، راهی جز تحقق عدالت آموزشی نیست و لازم است با فراهم کردن شرایط دسترسی عادلانه به آموزش، حذف آموزش طبقاتی، حذف لابی‌های تصمیم‌گیری، طراحی استاندارد سؤالات، استانداردسازی برگزاری امتحانات و تصحیح اوراق، به سمت استقرار آموزش مبتنی بر عدالت و برابری‌های اجتماعی حرکت کنیم. بدون حذف آموزش طبقاتی و نفوذی‌ها و لابی‌های طرفداران آن، به هیچ عنوان نتایج امتحانات نهایی در پذیرش عادلانه در کنکور سراسری، مؤثر نخواهد بود.»
او ادامه می‌دهد: «بار‌ها هشدار دادیم که شورای عالی آموزش‌وپرورش، نمایندگان مجلس به‌ویژه کمیسیون آموزش و نهاد‌های نظارتی، باید هر چه زودتر با ورود به موضوع ویرانگر آموزش طبقاتی در کشور، بستر رشد چنین معضلی را مسدود کنند. از آنجا که شورای عالی آموزش‌وپرورش تاکنون چنین اراده‌ای را نداشته‌است، امیدواریم تا نمایندگان مجلس بر اساس وظیفه نظارتی، از بروز ابربحرانی به‌نام استقرار آموزش طبقاتی پیشگیری کنند.»
منبع: جوان
انتهای پیام/
