گزارش|حضور پزشکیان در بریکس/ گفتگو با پوتین، شی و مادورو
سفر پزشکیان به روسیه برنامه‌های متعددی از جمله سخنرانی در سه نشست ایران بریکس، دیدار با سران ۱۰ کشور جهان از جمله روسیه، چین، هند، مصر، ونزوئلا، امارات، بولیوی، بلاروس، ارمنستان و اتیوپی را در بر داشت؛ در این گزارش جزئیات این ملاقات‌ها را می‌خوانید.
به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری تسنیم، رئیس‌جمهور کشورمان هفتۀ گذشته سفری سه‌روزه و پُربرنامه به قازان روسیه داشت؛ از قبل اعلام شده بود که هدف اصلی سفر مسعود پزشکیان شرکت در اجلاس سران گروه بریکس و همچنین دیدار با سران کشورهای عضو است.
پزشکیان در این سفر ضمن سخنرانی در سه نشست سران بریکس، با رؤسای جمهور و مقام‌های عالی روسیه، چین، هند، اتیوپی، ارمنستان، آفریقای‌جنوبی، بلاروس، بولیوی، مصر، امارات و ونزوئلا دیدار و گفت‌وگو داشت.
بر اساس این گزارش، 2 شهریور 1402 در جریان سفر شهید آیت‌الله رئیسی رئیس‌جمهور وقت به آفریقای جنوبی عضویت جمهوری اسلامی ایران در گروه بریکس اعلام رسمی شد. ایده ایجاد گروه بریکس با نزدیکی 4 قدرت اقتصادی در حال ظهور جهان شامل برزیل، روسیه، چین و هند در دوران اوج یکجانبهگرایی آمریکا در اواسط دهه 1990 میلادی شکل گرفت. سابقه شکل‌گیری این گروه به حضور 4 عضو مؤسس، به سال 2001 بازمی‌گردد و نهایتاً «گروه بریک» در 16 ژوئن 2009 رسماً تأسیس شد، آفریقای جنوبی نیز در 21 سپتامبر 2010 به این گروه اضافه شد و نام آن پس از پیوستن این کشور از «بریک» به «بریکس» تغییر یافت.
در ادامه با برنامه‌های مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم در این سفر سه‌روزه آشنا می‌شوید:
** ترسیم اهداف سفر
رئیس‌جمهور عصر روز سه‌شنبه 1 آبان‌ماه پیش از عزیمت، در فرودگاه مهرآباد تهران درخصوص اهداف این سفر اعلام کرد سازمان بریکس متشکل از کشورهایی است که هدف آنان توسعه چندجانبه‌گرایی در جهان به منظور کنترل یکجانبهگرایی آمریکا و داد و ستد آزادانه همه کشورهای جهان است.
پزشکیان اظهار داشت این سفر فرصتی است که با روسای جمهور روسیه، چین، هند و تعداد دیگری از کشورها که در این اجلاس حضور دارند دیدار و گفتگو داشته باشیم و راهکارهای همکاری و تعاملات و تبادلات بیشتر را بررسی کنیم.
او که به‌دعوت ولادیمیر پوتین عازم روسیه شده بود، بعد از چندساعت پرواز با استقبال رئیس ایالت تاتارستان روسیه، وارد شهر قازان محل برگزاری اجلاس شد.
** اولین دیدار؛ گفت‌وگو با نخست‌وزیر هند
مسعود پزشکیان در اولین برنامۀ خود در روسیه، با «نارندرا مودی» نخست‌وزیر هند دیدار کرد و گفت ایران علاقمند و آماده توسعه روابط با هند است؛ عضویت دو کشور در بریکس زمینه مناسبی برای تقویت بیش از پیش روابط و همکاری‌های دو کشور در راستای تامین منافع متقابل است. امیدواریم در همین راستا در اجرای توافقات فیمابین به خصوص در زمینه توسعه بندر چابهار تسریع شود.
وی همچنین پیام و عمل جمهوری اسلامی ایران را گسترش صلح و دوستی و پیام و عمل رژیم صهیونیستی را جنایت، کشتار و جنگ‌افروزی توصیف و ابراز امیدواری کرد کشورهای مدعی حقوق بشر در توقف جنایات این رژیم عملی انجام دهند.
نخست‌وزیر هند نیز در این دیدار با اشاره به سفر قبلی خود به ایران و دیدارش با رهبر معظم انقلاب، از پزشکیان خواست که سلام‌های وی را به مقام معظم رهبری برساند و گفت گسترش همکاری با ایرانِ تحت مدیریت شما انتظار و خواسته هند است.
وی دربارۀ فجایای غزه و لبنان بیان کرد کشتار بی‌گناهان در غزه و لبنان از نظر هند قابل قبول نیست و با هدف استقرار صلح و آرامش در منطقه در حال رایزنی هستیم.
** اسرائیل هر اقدامی علیه ما کند، پاسخی غیرقابل باور می‌گیرد
پزشکیان صبح چهارشنبه با «آبی احمد» نخست‌وزیر اتیوپی ملاقات داشت؛ وی صریحاً به جنایات اسرائیل در منطقه اشاره و تصریح کرد حمایت‌های کشورهای غربی را در تداوم جنایات رژیم صهیونیستی موثر است؛ اگر رژیم صهیونیستی دست از پا خطا کند و اقدامی علیه جمهوری اسلامی ایران مرتکب شود، پاسخی قاطعانه و غیرقابل باور دریافت خواهد کرد. ما به‌هیچ‌وجه مایل به گسترش درگیری و تنش در منطقه نیستیم و از هر اقدامی در راستای صلح و آرامش استقبال می‌کنیم، اما اقدامات رژیم صهیونیستی دقیقاً با هدف به آتش کشیدن همه منطقه صورت می‌گیرد، لذا لازم است کشورهای دیگر به خصوص غربی‌ها، این رژیم متجاوز را کنترل کنند.
نخست‌وزیر اتیوپی نیز در این ملاقات دوجانبه با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در اتیوپی کشوری شناخته شده است و سابقه و تصویر مثبتی از روابط فیمابین در ذهن مردم ما وجود دارد، اظهار داشت ما با نگرانی روند تحولات در منطقه شما را دنبال می‌کنیم.
** پنج پیشنهاد مهم و راه‌گشای جمهوری اسلامی ایران به سران بریکس
پزشکیان ظهر چهارشنبه در اجلاس سران بریکس با ترکیب محدود شرکت کرد؛ وی در حضور سران ضمن تأکید کرد ایران با برخورداری از موقعیت استراتژیک، بستر عبور چندین کریدور حمل و نقل بین‌المللی از جمله کریدورهای شمال–جنوب و شرق–غرب بوده و می‌توانیم با توسعه همکاری‌های سازنده، شبکه جدیدی از روابط ترانزیتی برای انتقال انرژی و یا کالاهای تجاری در بستر بریکس، ایجاد نماییم.
رئیس جمهوری اسلامی ایران در ادامۀ سخنان خود 5 پیشنهاد مهم کشورمان به این گروه را اینگونه اعلام کرد:
اول ـ در عین عدم غفلت از دو رکن سیاسی-امنیتی و فرهنگی-مردمی، در سال آینده اولویت برنامه‌هایمان را به مسائل اقتصادی-مالی بدهیم و از همه نهادهای دولتی و خصوصی کشورهای متبوع‌مان بخواهیم که بر شتاب حرکت خود در ایجاد همکاری‌های به هم پیوسته اقتصادی و تجاری و استفاده از ظرفیت‌های داخل بریکس بیافزایند.
دوم ـ از چالش‌های بسیار مهم که کشورهای یک جانبه‌گرا علیه کشورهای مستقل و آزادی‌خواه تحمیل کرده‌اند، تحریم‌های اقتصادی است. سال‌ها پیش کشورهای تحت تحریم به تعداد انگشت‌های یک دست هم نمی‌رسید، ولی اکنون میلیون‌ها انسان در ده‌ها کشور در یک فرایندی غیر قانونی و ضدحقوق بشری مورد هدف‌های تحریمی در ابعاد مختلف قرار گرفته‌اند. مقابله با تحریم‌های غیرقانونی نیازمند اقدام گروهی و اجرای سازوکارهای مشترک است. خوشبختانه بریکس مخالفت خود را با تحریم بارها اعلام داشته و شمه‌ای از آن در اعلامیه قازان و اسناد دیگر به وضوح بازتاب داشته است، ولی برای اینکه در آینده هیچ کشوری جرأت و توان تحریم دیگران را نداشته باشد، ضروری است گام‌های عملی و حساب شده برداریم.
سوم ـ در زمان حاضر بیشتر کشورهای دنیا از اینکه آمریکا برای حل مشکلات داخلی و مالی خود، از دلار به عنوان سلاح و یا ابزار کنترل دیگر کشورها استفاده می‌کند، ناراضی هستند. دنیا بریکس را با هدف تلاش برای کاستن از قدرت دلار و افزایش مبادلات با پول‌های ملی می‌شناسد. این اقدامات به همراه راه‌اندازی و استفاده از ارزهای دیجیتال و بسترسازی برای استفاده از سازوکارها و فناوری‌های جدید مالی نظیر پیام رسان‌ها، در راستای اهداف اصلی بریکس است.
اینکه کشورهای عضو بریکس بزرگترین تولید کنندگان و در عین حال بزرگترین مصرف‌کنندگان انرژی، مواد غذایی و دیگر کالاها هستند و به مهمترین خطوط مواصلاتی و ترانزیتی دسترسی دارند، مزیت بسیار بزرگی است که موجب می‌شود انجام مبادلات با پول‌های ملی به سهولت انجام گیرد.
چهارم ـ کشورهای شمال همواره برای دستیابی کشورهای جنوب به فناوری‌های نوین مانع تراشی کرده‌اند، لذا ما وظیفه داریم با تشریک مساعی، مبادله اطلاعات، سرمایه‌گذاری مشترک و دیگر اقدامات، خود را به فناوری‌های نوین مجهز سازیم.
و پنجم ـ ضروری است بانک توسعه نوین (NDB) که یکی از نهادهای برآمده از بریکس به شمار می‌رود، تقویت شود و با پذیرش اعضای جدید و افزایش سرمایه بتواند در جهت توسعه زیرساخت‌های این کشورها گام بردارد. جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا همکاری‌های تنگاتنگی با این بانک داشته باشد.
پزشکیان همچنین پیشنهاد داد دبیرخانه‌ای برای این سازمان تشکیل شود تا امور به‌خوبی و سهولت پیش برود.
** بریکس صرفاً یک باشگاه گفت‌وگو نیست
مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران عصر روز چهارشنبه 2 آبان‌ماه 1403 در اولین نشست سران «بریکس با ترکیب گسترده» در قازان روسیه سخنرانی کرد.
وی در این نشست نیز بیان کرد طی بیش از سه دهه‌ای که از فروپاشی نظام دو قطبی می‌گذرد، این مسئله به وضوح آشکار شده است که از دیدگاه قدرت‌های غربی صلح، دمکراسی، رفاه و توسعه تنها از مسیر تعیین شده و تعریف‌شده از سوی آنها قابل تحقق است. نتیجه این نگاه انحصارطلبانه تاکنون افزایش خشونت، جنگ و تروریسم از یک سو و استفاده بی‌سابقه از ابزار تحریم‌های اقتصادی و سیاسی از سوی دیگر بوده است.
رئیس جمهور گفت جهان امروز با مشکلات فراوانی در زمینه امنیت غذایی، تغییرات اقلیمی، بحران بدهی‌ها، شکاف شمال-جنوب و بسیاری از مشکلات دیگر مواجه است. چاره‌اندیشی برای این مشکلات که بیش از هر جای دیگر کشورهای در حال توسعه و جنوب جهانی را در معرض تنش و آسیب قرار داده است، باید با مشارکت فعالانه این کشورها همراه باشد. مجموعه بریکس به آرمان خود برای انعکاس صداهای شنیده‌نشده در جامعه جهانی با جدیت بیشتری عمل کند و سازوکار گفتگوی بریکس با کشورهای دیگر را به طور موثری دنبال نماید.
پزشکیان تصریح کرد بریکس نباید فقط یک باشگاه گفتگو باشد. تصمیم‌های بریکس باید ضمانت اجرایی داشته باشند و ابزارهای متناسب برای تحقق آنها پیش‌بینی شود. رشد سطح همکاری اقتصادی از جمله میزان سرمایه‌گذاری و تجارت متقابل میان اعضای بریکس می‌تواند به عنوان معیار و شاخص موفقیت یا عدم موفقیت بریکس به صورت سالانه مورد ارزیابی قرار گیرد. برای این منظور ایجاد مرکزی برای گردآوری، تجمیع و ارزیابی داده‌های اقتصادی کشورهای عضو، امری ضروری است.
وی در پایان سخنان خود به مسئلۀ غزه و لبنان پرداخت و خطاب به سران گفت آنچه که امروز ما در فلسطین و لبنان شاهد آن هستیم تعمیق بنیان‌های جنگ و خشونت از طریق نادیده‌گرفتن حقوق اولیه مردمی است که چیزی جز حق حاکمیت بر سرزمین‌های اجدادی خود نمی‌خواهند. تداوم این وضعیت بدون تردید جهان را همچنان در خطر گسترش ناامنی و جنگ قرار خواهد داد. از این‌رو از تمامی اعضای محترم و مجموعه ارزشمند و تاثیرگذار بریکس تقاضا دارم از همه ظرفیت‌های جمعی و فردی خود برای توقف جنگ در غزه و لبنان، رسیدگی به آوارگان و کاهش تنش در منطقه بهره ببرند.
در حاشیۀ این نشست نیز برخی وزرای همراه پزشکیان با همتایان خود دیدار و گفت‌وگوهای کوتاهی داشتند.
** دیدار با رئیس امارات و گفت‌وگو درباره جنایات اسرائیل
در حاشیۀ اجلاس بریکس، پزشکیان با «محمد بن زاید بن سلطان آل نهیان» رئیس دولت امارات متحده عربی یکدیگر دیداری کوتاه داشتند و درباره مسائل و دغدغه‌های دو کشور از جمله ضرورت توقف حملات رژیم صهیونیستی گفتگو کردند.
همچنین عباس عراقچی وزیر امور خارجه با «عبدالله بن زاید آل نهیان» وزیر امور خارجه امارات دیدار جداگانه‌ای داشتند. به‌گفتۀ عراقچی اولین موضوع گفتگوی مقامات دو کشور ضرورت توقف حملات رژیم صهیونیستی به غزه و لبنان بود که دو کشور در این‌خصوص با یکدیگر اشتراک نظر دارند.
وزیر خارجه کشورمان همچنین توضیح داد در این دیدارها برخی اختلاف‌نظرها فیمابین دو کشور نیز مورد بحث قرار گرفته و تأکید کرد به‌طور طبیعی ما هیچ فرصتی را برای تبیین و دفاع قاطعانه از مواضع و منافع جمهوری اسلامی ایران به ویژه در زمینه مسئله جزایر سه‌گانه ایرانی از دست نمی‌دهیم.
** بررسی راهکارهای توقف جنایات اسرائیل در دیدار با السیسی
پزشکیان در ادامه برنامه‌های سفر به قازان، با عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر دیدار کرد؛ به‌اعتقاد کارشناسان این دیدار در ادامۀ ملاقات‌های اخیر مقامات دو کشور می‌تواند در افزایش تعاملات و روابط تهران و قاهره موثر باشد. پزشکیان در این ملاقات دوجانبه گفت جمهوری اسلامی ایران به هیچ‌وجه به دنبال جنگ و درگیری نیست.
وی همچنین تصریح کرد اگر رژیم صهیونیستی مرتکب خطایی، یقین بدانید که جمهوری اسلامی ایران پاسخ دردناکی به او خواهد داد. به‌طور طبیعی رژیم ممکن است به ایران آسیبی وارد کند، اما آسیبی که در پاسخ دریافت خواهد کرد، فراتر از تصور است.
رئیس جمهور مصر نیز در این دیدار با بیان اینکه عامل اصلی قدرت ما مسلمانان ، اتحاد با یکدیگر است، اظهار داشت مولفه‌های قدرت متعدد و متنوع هستند اما مهمترین آنها اتحاد و انسجام ما با یکدیگر است. ما باید با همکاری یکدیگر کمک کنیم تا جنگ در غزه و لبنان پایان یابد و همچنین درگیری‌ها به دیگر نقاط منطقه سرایت نکند.
السیسی همچنین گفت نه به‌عنوان یک عالم سیاسی، بلکه در وهله اول به‌عنوان یک مسلمان باور دارم که باید با تفاهم و گسترش دوستی امور خود را به پیش ببریم و از همین رو در تمام سال‌هایی که روابط ما دچار مشکل است، حتی یکبار علیه جمهوری اسلامی ایران موضعی اتخاذ نکرده‌ام.
** دیدار با پوتین در قازان/ تأکید بر تعمیق و گسترش روابط ایران و روسیه
رئیس‌جمهور کشورمان در ادامه برنامه‌های، با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دیدار کرد؛ پزشکیان در این نشست بیان کرد معتقدم روابط ایران و روسیه راهبردی و برای هر دو کشور بسیار مفید است. همچنین چارچوب بریکس را همچون اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان شانگهای که در هر سه با پشتیبانی روسیه عضو شده‌ایم، بستر مناسبی برای تعامل سازنده با شما می‌دانم.
وی همچنین با ابراز امیدواری نسبت به اینکه روابط اقتصادی، سیاسی، علمی، فرهنگی و تجاری دو کشور بیش از پیش گسترش یابد، اظهار داشت امیدوارم به‌زودی در جریان سفری رسمی که توافق شده به روسیه داشته باشیم، بتوانیم توافق‌نامه جامع میان دو کشور را امضا و وارد فاز عملیاتی کنیم.
پوتین نیز در این دیدار با اشاره به اینکه اولین سفر پزشکیان به‌عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران به این کشور، برای روسیه از اهمیت نمادین بالایی برخوردار است، بیان کرد دو کشور همواره در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی همکاری سازنده‌ای با یکدیگر داشته‌اند و روسیه از درخواست‌های جمهوری اسلامی ایران برای عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سازمان شانگهای و بریکس حمایت فعال کرده است.
وی با اشاره به اینکه نتایج رایزنی‌های مقامات دو کشور به زودی با امضای توافق جامع راهبردی میان دو کشور رسمیت خواهد یافت، گفت در گفتگوهای عشق‌آباد نیز گفتم که یکی از وظایف اصلی ما در روابط این است که روند مثبت همکاری‌های اقتصادی را تقویت کنیم. بر این اساس جنابعالی پذیرفتید که به زودی سفری رسمی به مسکو داشته باشید تا سند جامع همکاری و اسناد مهم دیگری را در همین راستا امضا کنیم.
رئیس جمهور روسیه در بخش دیگری از سخنانش گفت می‌خواهم از این فرصت استفاده می‌کنم، تا از شما بخواهم سلام‌ها و بهترین آرزوهایم را به رهبر معظم ایران برسانید؛ ما بسیار قدردان توجه و رویکرد سازنده ایشان درخصوص توسعه روابط ایران و روسیه هستیم.
** حضور ایران موجب تقویت بریکس می‌شود
مسعود پزشکیان در حاشیۀ اجلاس بریکس، با «سیریل رامافوزا» رئیس جمهور آفریقای جنوبی دیدار داشت؛ وی در این ملاقات با بیان اینکه نام آفریقای جنوبی در جهان با نام «نلسون ماندلا» و مبارزه با بی‌عدالتی و ظلم گره خورده است، نگاه منصفانه و عادلانه این کشور به مسائل منطقه و جنگ در غزه را بازنمایی از رویکرد برابری‌طلبی ماندلا دانست.
رئیس‌جمهور کشورمان همچنین با بیان اینکه حضور جمهوری اسلامی ایران در بریکس می‌تواند یکجانبهگرایی و تاثیرگذاری ابزار تحریم‌های غیرمنصفانه را کاهش دهد، اظهار داشت امروز شاهد قرائت دروغین از مفهوم حقوق بشر و ارتکاب جنایت به اسم حقوق بشر در جهان هستیم. افزایش تاثیرگذاری بریکس و تقویت تعاملات ما می‌تواند مناسبات ناعادلانه کنونی را اصلاح کند.
رئیس جمهور آفریقای جنوبی نیز در این دیدار با بیان اینکه عضویت جمهوری اسلامی ایران در بریکس باعث تقویت آن می‌شود، تصریح کرد ما در بریکس خواهان پیشرفت جمعی کشورهای جهان هستیم و توسعه یکجانبه را که باعث فدا شدن منافع دیگران می‌شود، نمی‌خواهیم. کشورهای غربی فکر می‌کردند این نهاد خیلی سریع از هم فرو می‌پاشد، اما امروز شاهد آن هستند که روز به روز قوی‌تر می‌شود.
وی همچنین در واکنش به محکومیت جنایات اسرائیل از سوی رئیس‌جمهور کشورمان گفت باور داریم مردم فلسطین باید خودشان برای آینده‌شان تصمیم بگیرند؛ ما همواره از آزادی و حقوق مردم فلسطین حمایت کرده و می‌کنیم. این صحنه بار دیگر نفاق مدعیان حقوق بشر را به رخ کشید. آفریقای جنوبی پرونده دادخواهی مردم فلسطین از اسرائیل را با جدیت دنبال می‌کند، چرا که مبارزه با آپارتاید مسئولیتی است که ما هرگز فراموش نخواهیم کرد.
** تأکید سران ایران و چین بر گسترش روابط و برقراری آتش‌بس در منطقه
از دیگر دیدارهای پزشکیان در قازان، ملاقات با شی‌جین‌پینگ رئیس جمهور چین بود که عصر چهارشنبه دوم آبان‌ماه صورت پذیرفت. پزشکیان در این نشست با بیان اینکه اعتماد متقابل با اقدامات و پروژه‌های مشترک عینیت خواهد یافت، اظهار داشت ارتباطات ما باید بر مبنای یک برنامه با چارچوب و زمان‌بندی مشخص در کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی با هدف برد-برد دنبال شود، این شکل از تعامل به تعمیق مناسبات منجر خواهد شد.
وی همچنین با بیان اینکه چین دوست و مهمترین شریک تجاری ماست، خاطرنشان کرد باور داریم که با کمک هم خواهیم توانست در مقابل تمامیتخواهی کشورهای غربی ایستادگی کنیم. شخصاً بر گسترش روابط با چین نظارت دارم و به همکارانم در رفع موانع احتمالی گسترش و ارتقای سطح همکاری‌های فیمابین کمک می‌کنم.
رئیس جمهوری اسلامی ایران در این دیدار نیز به وحشی‌گری‌های اسرائیل اشاره و تصریح کرد ایران با وجود برخورداری از حق مشروع دفاع از خود در برابر نقض حاکمیت ملی و ترور میهمان رسمی‌اش در تهران از سوی رژیم صهیونیستی، حاضر شد به نفع صلح در منطقه و برقراری آتش‌بس در غزه از این حق چشم‌پوشی کند، اما دیدیم که صهیونیست‌ها به‌جای صلح و آتش‌بس در ارتکاب جنایات خود جری‌تر شده و حتی دایره آن را به لبنان نیز گسترش دادند.
پزشکیان با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران جنگ را به نفع هیچ‌کس نمی‌داند و لذا به دنبال جنگ و درگیری نیست، گفت با این وجود اگر کسی بخواهد تعرض و تجاوزی به ما داشته باشد، پاسخی سخت و قاطعانه دریافت خواهد کرد.
رئیس جمهور چین نیز در این دیدار با اعلام آمادگی برای تعمیق روابط کشورش با جمهوری اسلامی ایران، بر ضرورت تقویت اعتماد متقابل تأکید کرد و گفت روابط دوستانه با ایران برای ما ارزشمند است و آماده‌ایم با طرف ایرانی از منافع مشترک دو کشور دفاع کنیم. این نخستین ملاقات ماست و معتقدم می‌توانیم همکاری‌ها و روابط فیمابین را گسترش دهیم.
وی در بخش دیگری از سخنانش شرایط فعلی و افزایش تنش‌ها در منطقه را بسیار نگران‌کننده توصیف و کلید کاهش تنش را برقراری فوری آتش‌بس عنوان کرد و اظهار داشت باور داریم که دوستان ایرانی ما تدبیر مناسب برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه را به کار خواهند گرفت. باید از تشدید درگیری‌ها در منطقه جلوگیری کرد.
** تأکید سران ایران و ارمنستان بر ارتقای روابط
مسعود پزشکیان صبح پنج‌شنبه 3 آبان‌ماه 1403 با «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان ملاقات داشت؛ رئیس‌جمهور کشورمان در این دیدار با بیان اینکه ما تمرکز ویژه‌ای بر گسترش روابط با کشورهای همسایه داریم، اظهار داشت ارمنستان دوست و همسایه خوب جمهوری اسلامی ایران است.
وی با اشاره به اینکه ما از هر ایده‌ای برای ایجاد و تقویت اتحادیه‌های منطقه‌ای به‌شدت حمایت می‌کنیم، بیان کرد آنچه در بریکس دنبال می‌شود، مقابله و شکست دادن تمامیتخواهی و یکجانبهگرایی آمریکا و کشورهای غربی است که بی‌هیچ منطقی و فقط در چارچوب زورگویی و زیاده‌خواهی کشورهای دیگر را تهدید و تحریم می‌کنند.
پاشینیان نیز در این دیدار جمهوری اسلامی ایران را همسایه مهم و دوست صمیمی کشورش عنوان کرد و گفت ارمنستان تحت هر شرایطی به گسترش روابط حسنه خود با ایران ادامه خواهد داد و اولویت ما در سیاست‌های منطقه‌ای توسعه تعاملات با شما است.
** بریکس تجلی‌بخش این واقعیت است که ساخت دنیایی بهتر به‌تنهایی امکان‌پذیر نیست
دیگر برنامۀ مهم رئیس‌جمهور کشورمان در قازان، حضور و سخنرانی در در نخستین نشست بریکس‌پلاس، «نشست مشترک سران بریکس با کشورهای مدعو و دوستان بریکس» بود.
پزشکیان در این نشست اظهار داشت این اجلاس تجلی‌بخش این واقعیت است که ساخت دنیایی بهتر به‌تنهایی امکان‌پذیر نیست و در دنیای به هم تنیده کنونی، اراده و اقدام مشترک لازم است؛ تغییری بنیادین که مستلزم اصلاح نظام کنونی و ایجاد سامانی نو از توازن قدرت بر مبنای عدالت و رضایت است. به روایتی دیگر دنیای بهتر مکانی خواهد بود که در آن نشانی از تحریم، تحمیل اراده، تجاوز، جنگ، کشورگشایی و نسل‌کشی نباشد و چند جانبه‌گرایی به جای یکجانبهگرایی، اکثریت به جای اقلیت، برابری به جای تبعیض، شفافیت به جای فریب، دمکراسی به جای اقتدارگرایی و گفتگو به‌جای جنگ، حکم‌فرما گردد.
وی در ادامه خاطر نشان کرد جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که بحران‌ها و چالش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بدون تلاش‌های مشترک از بین نخواهد رفت. به همین منظور، همواره در چارچوب سیاست‌های اصولی خود، در تلاش بوده‌ایم با ایجاد شبکه‌های هوشمند و کارآمد از روابط تجاری، نهایت اهتمام لازم را برای تقویت همکاری‌های بین‌المللی و تعمیق مولفه‌های دوستی میان کشورها داشته باشیم. این در حالی است که بر خلاف تمامی موازین بین‌المللی و حقوق انسانی شناخته شده، اعمال تحریم‌های یکجانبه، هنجارهای بین‌المللی و حقوق بشری را به چالش کشیده و بسیاری از روندهای توسعه‌یافتگی در سایه اقدامات قهری و غرض‌ورزی‌های سیاسی با چالش‌های متعددی مواجه و حرکت پایدار به سوی جهانی امن و توسعه‌یافته با اخلال روبرو شده است.
رئیس جمهوری اسلامی ایران گفت بسیاری از کشورهای عضو و یا مرتبط با گروه بریکس، بهره‌مند از اقتصادی پویا و در حال توسعه هستند. این ظرفیت، حامل فرصت‌های ارزشمندی است که در صورت توجه و اهتمام برای ایجاد پیوندهای اقتصادی و تجاری عمیق می‌تواند منافع سرشار و فراگیری را به ارمغان داشته باشد. استفاده از پول‌های ملی برای مبادلات تجاری، پلتفرم‌های جدید بانکی، ارزهای دیجیتال، تقویت بانک توسعه جدید (NDB) و ترتیبات ذخیره احتیاطی (CRA) و اینگونه اقدامات، خواهد توانست جهانی بهتر برای همه بسازد.
** می‌توانیم با بلاروس هم مانند روسیه روابط داشته باشیم
مسعود پزشکیان در ادامۀ برنامه‌های خود، با «الکساندر لوکاشنکو» رئیس جمهور بلاروس دیدار داشت؛ وی در این ملاقات با اشاره به رایزنی‌های صورت گرفته در جریان این سفر از جمله با رئیس جمهور روسیه و درباره موضوع کریدور راهبردی شمال-جنوب، گفت قرار است در سفری که در آینده نزدیک به روسیه خواهم داشت، توافق جامع و یکسری تفاهمات مهم دیگر میان مقامات دو کشور به امضا برسد. الگوی گسترش تعاملات با روسیه می‌تواند به بلاروس هم تعمیم یابد.
وی همچنین با بیان اینکه آمریکا در مقابله با کشورهای مستقل با ابزار تحریم موفق نخواهد شد، اظهار داشت: امروز دیگر دنیا دنباله‌رو آمریکا نیست و کشورهای مستقل توانسته‌اند با تعاملات گسترده در بسترهای متنوع از جمله در اتحادیه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بر تمامیتخواهی آمریکا غلبه کنند.
لوکاشنکو نیز در این دیدار با بیان اینکه بازارهای بلاروس مشتاق تولیدکنندگان، تجار و محصولات ایرانی هستند، بیان کرد راه‌اندازی کریدور شمال- جنوب تاثیر زیادی در تسهیل دسترسی تولیدکنندگان و تجار دو کشور به بازارهای یکدیگر دارد. بندهً کاملا با دولت ایران همدل و قاطعانه پیگیر گسترش بیش از پیش روابط هستیم.
** دیداربا مادورو در قازان؛ سیاست ایران تقویت روابط با دوستان است
پزشکیان در آخرین برنامه‌های خود در روسیه، با نیکولاس مادورو همتای ونزوئلایی خود دیدار کرد؛ وی در این ملاقات با اشاره به اینکه رویکرد ما به وفاق در داخل و تقویت روابط با جهان مورد اقبال مردم ایران در انتخابات اخیر ریاست جمهوری قرار گرفت، اظهار داشت تقویت وفاق و انسجام داخلی و نیز روابط دوستانه با همسایگان و دیگر کشورهای جهان از مولفه‌های اصلی قدرت است.
وی در بخشی از سخنانش به عملیات وعده صادق2 و همچنین جنایات اسرائیل اشاره کرد و با بیان اینکه حمله موشکی ایران به سرزمین‌های اشغالی بر اساس حق دفاع مشروع ایران صورت گرفت، اظهار داشت اگر رژیم صهیونیستی به تلاش خود برای گسترش تنش ادامه دهد و دست از جنگ‌افروزی برندارد، کل منطقه دچار تنش و درگیری خواهد شد. رژیم صهیونیستی به نام مبارزه با تروریسم، مرتکب قبیح‌ترین اقدامات تروریستی می‌شود؛ آیا معنای مبارزه با تروریسم کشتار ده‌ها هزار زن و کودک بی‌دفاع است؟
رئیس جمهور وئزوئلا نیز نیز در این دیدار با بیان اینکه دوره جدیدی از تاریخ بشریت آغاز شده است، عنوان کرد کشورهای غربی می‌خواهند بار دیگر سلطه و هژمونی خود را از طریق جنگ، خشونت و فشارهای اقتصادی و تحریم به جهان تحمیل کنند، و در چنین شرایطی تقویت روابط کشورهای مستقل با یکدیگر از جمله ایران و ونزوئلا از راه‌های متنوع نظیر همکاری در اتحادیه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی چون بریکس بسیار حیاتی است.
مادورو فاشیسم و نازیسم را مولود قدرت‌های غربی در جهان توصیف و تصریح کرد رفتار امروز آمریکایی‌ها و غربی‌ها در نقاط مختلف دنیا به نوعی بازتولید مناسبات نئونازیسم و نئوفاشیسم است و صهیونیسم نیز به نوعی بازگشت نازیسم و فاشیسم به جهان است؛ منازعه امروز صهیونیست‌ها فقط بر سر سرزمین‌های فلسطینی نیست، بلکه صهیونیسم مانند اختاپوس در صدد کنترل همه جهان برآمده و همانگونه که فاشیسم و نازیسم سعی کردند از جامعه بین‌الملل قدیم خلاص شوند، صهیونیست‌ها نیز امروز به دنبال عبور از سازمان ملل متحد هستند و لذا ما ملت‌های مستقل باید امروز بیش از هر زمانی به یکدیگر نزدیک شویم چرا که آمریکایی‌ها و غربی‌ها فقط به دنبال دیپلماسی فریب هستند و به هیچ قول و وعده خود پایبند نیستند.
** آخرین برنامه؛ گفت‌وگو با رئیس‌جمهور بولیوی
لوئیس آرسه رئیس جمهور بولیوی عصر پنج‌شنبه با حضور در محل اقامت پزشکیان، با مقام عالی کشورمان دیدار و طرفین درباره مهمترین محورهای همکاری‌ها و روابط دوجانبه و مسائل بین‌المللی گفتگو کردند.
این آخرین برنامۀ پزشکیان در قازان روسیه بود. رئیس‌جمهور کشورمان در این دیدار بر ضرورت گسترش همکاری‌ها با توجه به ظرفیت‌ها و زمینه‌های متقابل تاکید کرد.
رئیس جمهور بولیوی نیز در این دیدار بر علاقه‌مندی و آمادگی کشورش برای گسترش روابط با ایران در زمینه‌های مختلف تاکید کرد.
** عزیمت به تهران؛ بریکس علاقه‌مند به توسعه روابط با ایران است
پزشکیان شامگاه پنج‌شنبه 3 آبان بعد از سفری پربرنامه، روسیه را به‌مقصد پایتخت کشورمان ترک کرد. وی بعد از چندساعت پرواز، با استقبال محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور، حجت‌الاسلام قمی معاون امور بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری و تعدادی از اعضای دولت وارد تهران شد.
وی طی سخنانی در فرودگاه مهرآباد در تشریح برنامه‌های این سفر بیان کرد این اولین دوره از اجلاس گروه بریکس بود که ما به عنوان عضو اصلی در آن حضور داشتیم و آنچه در این سفر و در جریان شرکت در این اجلاس اتفاق افتاد دستاورد خوبی بود.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه سازمان بریکس در بدو تأسیس تنها 5 عضو داشت اما امروز علاوه بر تعداد بالای کشورهای عضو بیش از 30 کشور داوطلب عضویت در آن هستند و روسای 6 سازمان بین‌المللی از جمله دبیر کل سازمان ملل هم در آن حضور دارند، تصریح کرد یکی از بحث‌های مهم در این اجلاس این بود که با توجه به سلطه سیاست‌های آمریکا بر صندوق بین‌المللی پول، یک صندوق جداگانه ایجاد شود تا از طریق آن کشورها بتوانند به یکدیگر کمک کنند و تحریم‌های آمریکا را خنثی کنند.
پزشکیان با بیان اینکه اجلاس بریکس با سطح بسیار بالای خود به دنبال تثبیت جایگاه و موقعیت جهانی خود در مقابله با یکجانبهگرایی با توسعه ارتباطات میان کشورهای عضو است، اظهار داشت این اجلاس همچنین فرصت بسیار خوبی برای ما ایجاد کرد تا بتوانیم با رؤسای جمهور کشورهای مختلف دیدار و گفتگوی دوجانبه و سازنده داشته باشیم، در واقع حضور ما در این اجلاس و دیدار با سران 10 کشور جهان معادل 10 سفر خارجی بود.
وی در ادامه با اشاره به استقبال سران کشورهای عضو بریکس از مواضع جمهوری اسلامی ایران، گفت برخی از سران کشورهای این سازمان از جمله مصر می‌گفتند سفرای کشورهای اروپایی وقتی پیش ما می‌آیند تصویری از شما ارائه می‌دهند که با آنچه که ما می‌بینیم بسیار تفاوت دارد، شما باید ارتباطات‌تان با کشورهای منطقه را بیشتر کنید، از طرفی امیر امارات نیز به شدت از سفر به ایران استقبال می‌کرد و معتقد بود که ما باید خودمان مشکلات‌مان را حل کنیم و اجازه ندهیم دیگران در مسائل ما دخالت کنند.
رئیس‌جمهور در پایان گفت این سفر حقیقتاً فرصتی طلایی برای ما بود تا بتوانیم هم‌گرایی خود با کشورهای عضو این سازمان را بیشتر کنیم، همچنین مقرر شد توافقاتی که با برخی از این کشورها منعقد شده به سرعت اجرایی و عملیاتی شود.
بر اساس این گزارش، بعد از تکمیل شدن روند عضویت ایران در گروه بریکس و ابراز تمایل سران این گروه برای تعامل گسترده با کشورمان، به‌اعتقاد کارشناسان نیاز است دولت با استفاده از ظرفیت‌های متعدد کشور برای برقراری ارتباط مستمر و مستحکم با کشورهای این گروه تلاش کند تا بتواند مزایای متعدد و مکفی را به‌دست آورده و آثار آن را در زندگی و سفرۀ مردم متجلّی کند.
انتهای پیام/
