انتخابات ریاست جمهوری آمریکا؛ معنی انتخاب غیرمستقیم چیست؟

گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم- انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا قرار است 5 نوامبر برگزار شود و برخی از کارشناسان با توجه به رقابت شانه به شانه کامالا هریس و دونالد ترامپ در نظرسنجی‌ها می‌گویند احتمال دارد در این انتخابات هم نامزدی که بیشترین رأی را کسب می کند برنده انتخابات نباشد.

در تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا تا به حال 5 بار اتفاق افتاده که رئیس‌جمهور با رأی مردمی کمتر، پیروز نهایی انتخابات شده است. در آخرین مرتبه که سال 2016 بود «هیلاری کلینتون»، نامزد حزب دموکرات بیش از سه میلیون رأی بیشتر از «دونالد ترامپ» کسب کرد اما ترامپ با کسب اکثریت آرای الکترال پیروز شد. 

علت این موضوع این است که در انتخابات آمریکا رئیس‌جمهور نه با رأی مستقیم مردم بلکه با رأی گروهی که به «مجمع گزینندگان» یا «الکترال کالج» معروف هستند انتخاب می‌شود.

البته یک عامل مهم‌تر دیگر علاوه بر این ساختار رأی‌گیری هست که موجب می‌شود برنده آرا مردمی همیشه برنده انتخابات نباشد و آن این است که در اکثر ایالت‌ها رأی تک تک رأی‌دهندگان برای انتخاب رئیس‌‌جمهور به حساب آورده نمی‌شود و اگر نامزدی در یک ایالت پیروز شود، کل آرای الکترال آن ایالت به او تخصیص خواهد یافت. 

در ادامه این متن درباره اینکه رأی الکترال چیست، تعداد آرای الکترال در هر ایالت چگونه تعیین می‌شود و آنها چطور رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کنند توضیحاتی آمده است.

رأی‌گیری غیرمستقیم

رأیی که مردم آمریکا در روز انتخابات می‌دهند در واقع برای انتخاب کردن اعضای این «الکترال کالج» است. واژه «کالج» (college) در این عبارت، در واقع به گروهی از افراد اشاره دارد که برای انجام وظیفه‌ای مشترک گرد هم جمع می‌شوند. به هر یک از اعضای این مجمع، «الکتور» یا «برگزیننده» گفته می‌شود و وظیفه آنها انتخاب رئیس‌جمهور و معاون رئیس‌جمهور است. 

مجمع گزینندگان هر 4 سال یکبار، چند هفته بعد از روز انتخابات برای انجام این وظیفه تشکیل جلسه می‌دهند. رأیی که هر برگزیننده به نامزد حزب دموکرات یا جمهوری‌خواه می‌دهد به «رأی الکترال» معروف است. برای هر نامزد انتخاباتی، رای الکترال به این ترتیب به دست می‌آید که اگر آرای مردمی در ایالتی برای مثال به کاندیدای جمهوریخواه باشد، برگزیننده‌های آن ایالت‌ها هم رأی الکترال خود را به نامزد حزب جمهوری‌خواه می‌دهند. البته بعضی از برگزینندگان در انتخابات آمریکا هستند که ممکن است متناسب با رأی مردم رأی ندهند. برای مثال ممکن است در ایالتی رأی مردم به نامزد حزب دموکرات باشد، اما یک برگزیننده آن ایالت رأی خودش را به نامزد حزب رقیب بدهد. به این برگزیننده‌ها، «غیروفادار» می‌گویند یعنی به قول و تعهدی که درباره حمایت از نامزد ریاست جمهوری حزب داده، وفا نکرده است.

مجمع گزینندگان چگونه فعالیت می‌کند؟

مجمع گزینندگان مجموعاً 538 برگزیننده دارد. تعداد برگزیننده‌های هر ایالت تقریباً متناسب با اندازه جمعیت آن ایالت است. هر ایالت به همان تعدادی که در کنگره آمریکا (شامل مجلس نمایندگان و مجلس سنا) نماینده دارد در مجمع گزینندگان هم برگزیننده دارد. کنگره آمریکا در حال حاضر شامل 100 نماینده مجلس سنا و 435 نماینده مجلس نمایندگان آمریکا است (مجموع این الکتورها 535 نفر می‌شود و سه الکتور هم برای منطقه کلمبیا موسوم به دی‌سی  DC در نظر گرفته شده است.)

برای مثال کالیفرنیا که 39 میلیون نفر جمعیت دارد، در مجلس نمایندگان 53 نماینده و در سنا 2 سناتور دارد که به این ترتیب الکتور‌های آن 55 نفر خواهد بود. این ایالت دارای بیشترین آرای الکترال است.

همان‌طور که گفتیم در مجموع 538 رأی الکترال وجود دارند. هر نامزد انتخاباتی برای اینکه بتواند به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود باید حداقل 270 رأی الکترال به دست بیاورد. تعداد آرای الکترال برای هر ایالت در جدول زیر نمایش داده شده است.

جدول. تعداد آرای الکترال هر ایالت آمریکا 

همان‌طور که در بالا گفته شد، اگر در ایالتی یک نامزد برنده رأی مردمی باشد  تمام آرای الکترال به او اختصاص خواهد یافت. به عنوان مثال اگر نامزدی 50.1 درصد از آرا در ایالت تگزاس را کسب کرده باشد تمامی 38 رأی الکترال این ایالت از آن او خواهد بود. حالا در همین ایالت ممکن است یک نامزد 99.9 درصد آرا را به دست بیاورد و باز هم همان 38 رأی الکترال به سبد او خواهد رفت. 

به همین دلیل وقتی آرا به صورت کلی جمع می‌شوند یک نامزد ممکن است بدون داشتن آرای اکثریت در سراسر ایالات متحده با برنده شدن در رقابت‌های تنگاتنگ چند ایالت معین، پیروز نهایی انتخابات شود. تنها دو ایالت (ایالت‌های مین و نبراسکا) وجود دارند که آرای الکترال خودشان را به نسبت آرای مردمی تقسیم می‌کنند. 

با توجه به این موضوع نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری به جای آنکه به دنبال تلاش برای به دست آوردن بیشترین آرای مردمی در سراسر کشور باشند، منابع و انرژی خودشان را صرف کسب رأی در چند ایالت مهم که به ایالت‌های «چرخشی» (یا ایالت‌های «بینابین» یا ایالت‌های «خاکستری») معروفند می‌کنند. 

برگزیننده‌های عهدشکن

در قانون اساسی آمریکا هیچ بند یا قانونی وجود ندارد که گزیننده‌ها را ملزم کند رأی خودشان به نامزدهای ریاست‌جمهوری را طبق آرای مردمی بدهند. با وجود این، برخی از ایالت‌ها گزیننده‌های خودشان را ملزم کرده‌اند در رأی‌ دادن به نامزدهای انتخابات، عیناً مطابق با رأی مردم عمل کنند که به آنها «گزیننده‌های متعهد» گفته می شود. غالباً گزیننده‌ها در روز انتخاب نهایی (در ماه دسامبر) به نامزدی رای می‌دهند که اکثریت رای دهندگان ایالتی آنها، انتخاب آن نامزد را توقع دارند.

با این حال، در برخی از ایالت‌ها گزیننده‌ها می‌توانند می‌توانند صرفنظر از اینکه رأی مردم در آن ایالت چه بوده به هر نامزدی که ترجیح می‌دهند، رأی بدهند. اگر گزیننده‌ای بر خلاف رأی مردم رأی بدهد به او «عهدشکن» (یا غیرمتعهد)  می‌گویند. در انتخابات سال 2016، هفت نفر از اعضای مجمع گزینندگان به این صورت رأی دادند. 

اگر هیچ نامزدی اکثریت آرای الکترال را به دست نیاورد

اگر هیچ یک از نامزدهای ریاست جمهوری نتواند اکثریت آرای کالج الکترال را کسب کند، مجلس نمایندگان آمریکا از بین سه نامزدی که بیشترین رأی را در کالج الکترال کسب کرده‌اند، یکی را به عنوان رئیس جمهوری انتخاب می‌کند. با این تفاوت که در مجلس نمایندگان، نمایندگان هر ایالت آمریکا، به صورت یکجا و در قالب یک رأی واحد به یکی از نامزدها رأی می‌دهند. برای انتخاب معاون رئیس جمهوری نیز، در این شرایط، سنای آمریکا از بین دو نفری که بیشتری رأی را در کالج الکترال کسب کرده‌اند، یکی را برای این سمت انتخاب می‌کند.

خود گزیننده‌ها چطور انتخاب می‌شوند؟

قانون اساسی آمریکا شرایط و روش‌های مربوط به نامزد شدن سیاستمدارها برای انتخاب به عنوان گزیننده‌های رئیس‌جمهور را مشخص نکرده است. همین موجب می‌شود که انتخاب گزیننده‌ها فرایندی متفاوت در هر ایالت باشد. با این دو حال روش متداول که ایالت‌ها گزیننده‌ها را انتخاب کرده‌اند از طریق مجمع‌های حزبی ایالت‌ها و یا کمیته‌های احزاب در هر ایالت بوده است. 

احزاب معمولاً مقام‌های ارشد حزب، مقام‌های منتخب ایالتی و محلی و فعالان سیاسی  را بر اساس وفاداری یا سوابق خدمتی‌شان به حزب به  عنوان گزیننده‌های رئیس‌جمهور انتخاب می‌کنند. در برخی ایالت‌ها نام گزیننده‌ها در کنار نام نامزدهای ریاست‌جمهوری و معاون رئیس‌جمهور نوشته شده و در برخی ایالت‌های دیگر هم فقط نام نامزدهای ریاست‌جمهوری و معاونت رئیس‌جمهوری نوشته شده است. 

تقویم انتخابات

5 نوامبر: روز انتخابات- معمولاً اولین سه‌شنبه در ماه نوامبر روز برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا است. رأی مردم در این انتخابات، گزیننده‌های هر ایالت را انتخاب می‌کند. مسئولان ایالت‌ها از نتایج انتخابات برای انتخاب گزیننده‌های هر ایالت استفاده می‌کنند.

17 دسامبر 2024: تشکیل مجمع گزینندگان- گزیننده‌ها در هر ایالت تشکیل جلسه می‌دهند و رأی خودشان را برای انتخاب رئیس‌جمهور و معاون رئیس‌جمهور به صندوق می‌اندازند. هر گزیننده رأیش را روی برگه مخصوص می‌نویسد و آن را امضا می‌کند. این برگه‌ها به افراد مختلفی رسانده می‌شوند: یک رونوشت از آن برای رئیس سنا فرستاده می‌شود و همین نسخه است که بعداً شمارش خواهد شد. رونوشت‌های دیگر این رأی برای وزیر امور خارجه، اداره آرشیو ملی و اسناد و رئیس هیئت قضات ایالتی که جلسه مجمع گزینندگان در آن تشکیل می‌شود ارسال می‌شوند. 

25 دسامبر 2024: ضرب‌الاجل دریافت برگه‌های رأی- رأی گزیننده‌ها از همه ایالت‌ها بایستی تا این تاریخ توسط رئیس سنا دریافت شود. 

6 ژانویه 2025- شمارش آرای الکترال- کنگره آمریکا جلسه‌ای با حضور نمایندگان مجلس سنا و مجلس نمایندگان برای شمارش آرای الکترال تشکیل می‌دهد. 

20 ژانویه 2025- روز تحلیف رئیس‌جمهور- رئیس‌جمهور منتخب سوگند یاد کرده و رئیس‌جمهور ایالات متحده می‌شود. 

انتهای پیام/