پارسیلون؛ تعطیلی ۱۰ساله یک میراث ۵۰ساله صنعت لرستان

خبرگزاری تسنیم، لرستان: کارخانه پارسیلون در سال 1353 با هدف تولید نخ، الیاف نایلون و فیلامنت تأسیس شد. این کارخانه در سال‌های ابتدایی تأسیس یکی از بزرگ‌ترین مراکز صنعتی غرب کشور بود.

کارخانه پارسیلون با تولید سالانه 14 هزار تن انواع نخ نایلون خام، استرچ و یک‌هزار تن گرانول پلی‌آمید 6 به‌عنوان منبع تأمین نیازهای بازار داخلی و صادرات به کشورهای همسایه نیز شناخته می‌شد.

این کارخانه با 2000 کارگر مستقیم و 15هزار کارگر غیرمستقیم تا پیش از واگذاری به بخش خصوصی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نخ در کشور شناخته می‌شد.

کارخانه پارسیلون سال 1382، به بخش خصوصی واگذار شد. هدف از این واگذاری افزایش بهره‌وری و کاهش بار مالی دولت بود، اما واگذاری به یک سرمایه‌گذار غیرمتخصص منجر به کاهش کیفیت تولید و عدم توانایی در تأمین نیاز بازار شد.

این کارخانه در سال 1390، به‌دلیل بدهی‌های معوقه به یک شرکت خصوصی دیگر واگذار شد، اما این تغییر نیز به‌دلیل نبود برنامه‌ریزی مؤثر و عدم حمایت مالی کافی، به‌سرعت به بحران تبدیل شد.

واگذاری‌های مکرر کارخانه پارسیلون نشان‌دهندۀ بحران‌های جدی برای این واحد تولیدی با سابقه‌ 50 ساله در دهه 90 بود و تحریم‌ها و نوسانات ارزی نیز افزایش هزینه‌های تولید و کاهش تقاضا برای محصولات این کارخانه را به‌دنبال داشت.

تداوم وعده‌ها برای یک زمین خالی

از سوی دیگر نخ نایلون 6 که تولیدی کارخانه پارسیلون خرم‌آباد است در سال‌های اخیر به‌دلیل رقابت با محصولات خارجی به‌ویژه از کشورهای آسیای شرقی و تغییرات در تقاضای بازار به تشدید تنگناهای این کارخانه دامن زده‌است.

عدم وجود استراتژی‌های مؤثر در بازاریابی و عدم توجه به نوآوری، کارخانه پارسیلون را سال‌های اخیر از رقبای خود عقب نگه داشت و این مسائل به‌تدریج موجب کاهش ظرفیت تولید و در نهایت تعطیلی این کارخانه در سال 1393 شد.

کارخانه پارسیلون در حال حاضر به‌طور کامل تعطیل شده‌ و خطوط تولید نیزمتوقف است. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان در یک اسفند 1400، اعلام کرد که از همه توان و ظرفیت برای رفع مشکلات و احیای کارخانه پارسیلون خرم‌آباد استفاده می‌کنیم.

این اظهارات به‌دنبال نیازهای اقتصادی و صنعتی در لرستان ارائه شد، اما با وجود قول‌های مساعد به نتیجه‌ای نرسید تا این بار فرهاد زیویار، استاندار وقت لرستان، از جذب سرمایه‌گذاران برای احیای کارخانه پارسیلون در 17 مرداد 1402 خبر دهد.

این وعده، نویدبخش یک رویکرد جدید در زمینه تأمین منابع مالی برای پارسیلون بود، اما این کارخانه نه‌تنها به چرخۀ تولید بازنگشت، بلکه احسان یاوری، معاون وقت سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری لرستان، در آذرماه 1402 اعلام کرد که تمام تجهیزات پارسیلون از دست‌ رفته‌است و فقط یک زمین باقی‌ مانده‌است و ما چه‌کاری برای این کارخانه می‌توانیم بکنیم؟!

با وجود بی‌سرانجام بودن وعده‌های احیای سابق و به‌جا ماندن فقط یک زمین خالی از کارخانه پارسیلون فرهاد زیویار، استاندار وقت لرستان، در مرداد 1402 اعلام کرد که واگذاری این کارخانه به سرمایه‌گذاران جدید آغاز شده‌است و مشکلات فرآیند واگذاری و مسائل حقوقی این کارخانه به‌طور جدی پیگیری شده‌است.

مزایدۀ بی‌متقاضی

استاندار وقت همچنین از واگذاری کارخانه پارسیلون به سرمایه‌گذاران جدید برای حذف موانع حقوقی و اقتصادی خبر داد تا این کارخانه دوباره به چرخه تولید بازگردد، اما این اظهارات به نتایج ملموسی منجر نشد.

بحران در کارخانۀ پارسیلون پای محسن منصوری، معاون اجرایی وقت رئیس‌جمهور، را در 18 اردیبهشت 1403 به لرستان کشاند و او مشکل این کارخانه را قابل‌حل اعلام کرد و گفت که سهام عمده این مجموعه مربوط به بانک دولتی صنعت و معدن و قابل‌ حل‌وفصل است.

این وعده‌ نیز نتیجه‌ای در پی نداشت تا تعطیلی کارخانه پارسیلون نه‌تنها بر زندگی کارگران بلکه بر اقتصاد محلی و نرخ بیکاری لرستان نیز تأثیر منفی بگذارد و این کارخانه همچنان در بحران باشد.

تعداد کارگران کارخانه پارسیلون اکنون به 15 نفر نیروی حراست و نگهبانی تقلیل یافته‌است و سایر کارکنان این کارخانه در سال 1398 تعیین‌تکلیف شده‌اند.

بهمن جعفری، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به آخرین وضعیت کارخانه پارسیلون، گفت که 87 درصد سهام این شرکت متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری آتیه دماوند (زیرمجموعه بانک صنعت و معدن) است.

او اضافه کرد که کارخانه پارسیلون حدود 10 سال پیش تعطیل شده‌است و تاکنون چندین‌‍بار به مزایده گذاشته شده‌‌است که در مرحله قبلی، هیچ متقاضی‌ای برای خرید این مجموعه وجود نداشت، اما اخیراً به مزایده گذاشته شده‌است.

فقط 15نیرو به‌جامانده

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان اعلام کرد که رایزنی‌هایی با بیش از 12 شرکت بزرگ در استان‌های مختلف از جمله اصفهان، یزد و هرمزگان انجام شده‌است، اما تاکنون هیچ استقبال جدی‌ای برای شرکت در مزایده پارسیلون را شاهد نبوده‌ایم.

جعفری بیان کرد که شرایط فعلی کارخانه پارسیلون به‌گونه‌ای است که به‌جز حدود 15 نفر نیروی حراست و نگهبانی، سایر کارکنان کارخانه در سال 1398 تعیین‌تکلیف و بسیاری از آنان مشمول بیمه بیکاری یا بازنشستگی شده‌اند.

او تأکید کرد که شرکت آتیه دماوند به‌دنبال بنگاه‌داری نیست، بلکه تعیین‌تکلیف کارخانه پارسیلون و کارخانه‌های تعطیل را برعهده دارد و این شرکت به‌دنبال ایجاد شرایط واگذاری به یک شخصیت حقوقی با اهلیت فنی، مالی و اقتصادی مناسب است.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان توضیح داد که کارخانه پارسیلون سال 1383 به یک بخش خصوصی واگذار شد، اما این واگذاری ناموفق بود و سپس به بخش دیگری واگذار شد، اما به‌دلیل عدم انجام تعهدات و ایجاد مشکلاتی مانند عدم پرداخت حقوق کارگران، عدم تعیین تکلیف بدهای بانکی و عدم تولید اقتصادی خلع‌ید شد.

جعفری دربارۀ مشکلات واگذاری کارخانه پارسیلون اشاره کرد که قیمت کل این کارخانه در حال حاضر حدود 2هزار میلیارد تومان ارزیابی شده‌است که به‌دلیل تغییرات گسترده در ماشین‌آلات، نیاز به سرمایه‌گذاری کلان دارد.

او یادآور شد که نخ تولیدی کارخانه پارسیلون نایلون 6 است که اکنون در بازار و صنعت نساجی منسوخ شده‌است، زیرا بازار به‌سمت نخ پلی‌استر گرایش پیدا کرده‌است.

کارخانه پارسیلون  که در گذشته به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان الیاف مصنوعی در کشور فعالیت می‌کرد، اکنون بخشی از نیروی کار بومی را بیکار کرده‌است و در برهه‌هایی مانند بهمن 1395 تجمع کارگران که خود را قربانیان خصوصی‌سازی می‌نامیدند، به‌دنبال داشت.

نرخ بیکاری در لرستان براساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران در تابستان 1403، 10.5 درصد اعلام شده‌است که همچنان بالاتر از میانگین نرخ بیکاری کشور محسوب می‌شود و این استان را در میان شش استان با نرخ بیکاری دو رقمی قرار می‌دهد.

پروژه‌های ناتمام در حالی 54 هزار شغل را زمان بهره‌برداری در لرستان ایجاد می‌کند که این استان از سال 1391 تا 1402، در صدر بیشترین ثبت رکورد شاخص فلاکت در کشور قرار گرفته‌است.

تعطیلی کارخانۀ پارسیلون جدای از پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و صنعتی حالا به‌مثابۀ گره کور صنایع تعطیل لرستان با 35 هزار میلیارد تومان سرمایۀ راکد است که پس از 10 سال در گذر وعده‌ها بلاتکلیف است و با سرنوشتی نامعلوم.

گزارش از فاطمه نیازی

انتهای پیام/ 644