ضرورت افزایش سهم وقف در توسعه علم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همایش شصت و دومین جایزه البرز در بخش دانش‌آموزی که امروز سه شنبه، 15 آبان ماه در هتل ارم تهران برگزار شد، تقدیر از دانشمندان، چه به صورت مادی و چه معنوی را امری ضروری دانست.

صالحی پیشنهاد داد: به تقویت و گسترش سنت وقف علمی کمک کنیم تا این میراث گرانبها در تاریخ خود بهتر شناخته شود. در گذشته، دوران درخشانی در حوزه وقف علمی داشتیم که باید به آن بازگردیم. برای این کار باید جایگاه وقف در توسعه علم و دانش را به طور جدی مورد توجه قرار دهیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه جایزه البرز دانش‌آموزی نماد بزرگی از خدمت ایرانی به علم است، خاطرنشان کرد: مرحوم حسینعلی البرز با همت خود فضایی برای گردهمایی و ارج‌گذاری به علم و دانش ایجاد کرد. در فرهنگ دینی و تمدنی ما علم همواره جایگاهی والا داشته است. اگرچه جهاد به طور سنتی به جهاد بدنی معروف است، اما جهاد مالی نیز در کنار آن اهمیت ویژه‌ای دارد و یکی از مصادیق آن، وقف علمی است.

او ادامه داد: نگاهی به تاریخ ایران و اسلام نشان می‌دهد که در طول چهارده قرن گذشته، واقفان نقش محوری در پیشرفت علوم ایفا کرده‌اند. تا قرن چهارم و پنجم هجری قمری، دولت‌ها به طور مستقیم نقشی در گسترش علم نداشتند. در آن دوران، تمدن اسلامی پشتوانه‌اش را در وقف علمی می‌یافت.

صالحی با بیان اینکه نقش محوری وقف علمی تا قرن چهارم هجری ادامه داشت، خاطرنشان کرد: در دوره سلجوقی، وقتی مدارس نظامیه تأسیس شد، بسیاری از دانشمندان از پیوستن به این مدارس امتناع می‌کردند و می‌گفتند چون این مدارس بر اساس حمایت دولت‌ها تأسیس شده‌اند، نمی‌توانند همچون مدارس وقف‌شده که توسط مردم اداره می‌شدند، در توسعه علم مؤثر باشند.

او به وقف علمی در تاریخ تمدن اسلامی به ویژه در دوران ایلخانی اشاره کرد و اظهار داشت: این کار در آن دوران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. نخستین شهر دانشگاهی جهان در این دوره شکل گرفت، که دانشجویان از ملل مختلف به آنجا می‌آمدند. زبان‌هایی چون عربی، فارسی، چینی، یونانی و سانسکریت در این شهر دانشگاهی تدریس می‌شد.

صالحی تصریح کرد: این شهر دانشگاهی علاوه بر محیط علمی، امکاناتی مانند کارخانه‌ها و باغ‌های دارویی را نیز در اختیار داشت، که نشانه‌ای از توجه ویژه به توسعه علمی و پژوهشی در دوران شکوفایی تمدن اسلامی بود.

وزیر ارشاد تاریخ وقف علمی در تمدن اسلامی را پر از مثال‌های جذاب دانست و اظهار داشت: وقف‌هایی برای تأمین مرکب دانشجویان، وقف‌هایی برای تهیه کاغذ و بسیاری موارد دیگر. خوشبختانه، 62 سال پیش، مرحوم حسینعلی البرز پرچمدار بازگشت به این سنت ارزشمند شد و در این مسیر، نیتی بزرگ را برای تقویت علم در جامعه گذاشت که باید به آن افتخار کنیم.

او با بیان اینکه پیشنهاد می‌کنم که تلاش کنیم تا تاریخ وقف علمی را با دقت بیشتری بازخوانی و ترویج کنیم، گفت: ما در گذشته دوران درخشانی در حوزه وقف علمی داشته‌ایم که باید برای بازگشت به آن دوران، سهم وقف را در توسعه علم مورد توجه قرار دهیم.

وزیر فرهنگ با اشاره به دریافت جایزه البرز از سوی بیش از شش هزار نفر اظهار داشت: هر یک از این افراد نمایانگر بخشی از تاریخ علم ایران در دوران‌های مختلف هستند. لازم است که درباره این افراد کتاب‌هایی نوشته شود و این تاریخ در کنار دیگر تاریخ‌های علمی ایران ثبت و مستند شود.

او همچنین تاریخ شفاهی جایزه البرز را دارای اهمیت زیادی دانست که باید به صورت مکتوب و مستند حفظ شود و تصریح کرد: از این طریق شامل جزئیات روند اعطای جایزه و مسیر پیشرفت افرادی که آن را دریافت کرده‌اند، باشد. امیدوارم این جایزه به درخت تناور علم ایران تبدیل شود و به مدت صدها سال ادامه داشته باشد.

انتهای پیام/