از زمین تا کهکشان؛ میراث "شهید طهرانی مقدم" برای ایران

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در شبی آرام و پرستاره، جایی که آسمان پر از رازهایی بود که تنها شجاعان جرات کاوشش را داشتند، مردی نشسته بود که به فرداهای دوردست و نامکشوف می‌اندیشید؛ مردی که دلش به بلندای آسمان و ذهنش به ژرفای فضا می‌رسید. نامش حسن طهرانی مقدم بود؛ مردی از جنس اراده و ایمان، که قلبش به تپش در راه علم و آرزوهای بلندی برای کشورش می‌تپید. او از همان دوران جوانی دریافته بود که ایرانش شایسته جایگاهی بر فراز زمین، در اعماق آسمان‌ها و حتی آن سوی مدارهای کهکشانی است.

در تاریکی شب‌های کارگاه و آزمایشگاه‌های خاموش، او و همکارانش در میان صدای انفجارها و بوی آتش و سوخت، به دنیای رویاهایشان نزدیک‌تر می‌شدند. برای طهرانی مقدم، هیچ چیز غیرممکن نبود؛ او می‌خواست ایران به جایی برسد که نه تنها ماهواره‌هایش از زمین برخیزند، بلکه نام و دانش جوانان ایرانی نیز در فراسوی این کره خاکی بدرخشد. این مرد که همواره در میان دود و آتش، با لبخندی گرم بر چهره، مسیر دشواری را در پیش گرفته بود، نامش به عنوان پدر موشکی ایران در تاریخ ثبت شد و در دل ستارگان ماندگار شد.

طهرانی مقدم و ایران فضایی

اگرچه از شهید حسن طهرانی‌مقدم به عنوان پدر موشکی ایران یاد می‌شود اما نباید نقش محوری وی در صنعت فضایی کشور را نیز فراموش کرد؛ شهید حسن طهرانی‌مقدم یکی از تأثیرگذارترین چهره‌ها در توسعه فناوری موشکی و فضایی ایران بود که با تلاش‌های مستمر خود نقش مهمی در پایه‌ریزی و پیشرفت برنامه‌های موشکی و فضایی کشور ایفا کرد و مسیر ایران را به سمت استقلال فناوری در زمینه ساخت ماهواره‌ها و ماهواره‌برها هموار کرد.

از آغاز فعالیت‌های طهرانی‌مقدم در دهه‌های نخست انقلاب، برنامه‌های موشکی و فضایی ایران با محدودیت‌ها و موانع جدی مواجه بود. او ابتدا تمرکز خود را بر توسعه توانمندی‌های دفاعی کشور گذاشت و با طراحی و توسعه سیستم‌های موشکی کارآمد، پایه‌ای برای پیشرفت‌های بعدی در این عرصه بنا نهاد.

وی درک عمیقی از اهمیت دستیابی به فناوری‌های پیشرفته دفاعی و فضایی داشت و همین امر باعث شد که به تدریج فعالیت‌های او به سمت فناوری‌های فضایی گسترش یابد.

یکی از دستاوردهای بزرگ طهرانی‌مقدم در این زمینه، تلاش برای طراحی و توسعه سامانه‌های ماهواره‌بر بود که با تشکیل تیم‌های تخصصی و بهره‌گیری از دانش فنی و نیروهای جوان و متخصص، توانست پروژه‌های موشکی را به فناوری‌هایی مرتبط با پرتاب ماهواره تبدیل کند. او و تیمش توانستند سامانه‌های پرتاب ماهواره بومی را طراحی و توسعه دهند، که این سامانه‌ها امکان ارسال ماهواره‌های ایرانی به مدار زمین را فراهم کردند.

نقش طهرانی مقدم در استقلال فضایی ایران

طهرانی‌مقدم بر این باور بود که استقلال فناوری فضایی و دسترسی به مدارهای مختلف از جمله مدارهای پایین زمین (LEO) و مدارهای بالاتر، برای ایران امری حیاتی است. با ایجاد سامانه‌های ماهواره‌بر بومی، او توانست ایران را به یکی از معدود کشورهایی تبدیل کند که توانایی پرتاب ماهواره به مدار زمین را دارند. یکی از پروژه‌های مهم او در این زمینه، ماهواره‌بر «سفیر» بود که توانست اولین ماهواره ایران به نام «امید» را به مدار زمین ارسال کند. این موفقیت نقطه‌عطفی در تاریخ صنعت فضایی ایران به شمار می‌رود و نشان‌دهنده توانمندی ایران در حوزه پرتاب ماهواره بود.

شهید طهرانی‌مقدم علاوه بر توسعه فناوری‌های موشکی و فضایی، در ایجاد فرهنگ خودباوری و استقلال فناورانه نقش مهمی ایفا کرد؛ وی همواره بر تربیت نیروهای متخصص و ترویج دانش بومی تأکید داشت و با دیدگاهی بلندمدت به توسعه علمی و فناورانه کشور می‌نگریست. از این رو، به عنوان معلم و راهبر بسیاری از دانشمندان و متخصصان ایرانی شناخته می‌شود و میراث او همچنان در صنعت فضایی و دفاعی ایران زنده است.

طهرانی‌مقدم به دلیل فعالیت‌های برجسته و تاثیرگذاری که در حوزه موشکی و فضایی داشت، همواره مورد توجه و احترام در جامعه علمی و نظامی ایران قرار داشته است. او با تلاش‌های خستگی‌ناپذیر خود و تعهد به آرمان‌های کشور، ایران را در مسیر تبدیل شدن به یک قدرت فضایی قرار داد و با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم، آینده صنعت فضایی ایران را تضمین کرد.

"ماهواره‌بر قائم" آخرین پروژه شهید طهرانی مقدم

در ادامه برخی از فعالیت‌های وی در عرصه فضایی کشور را مرور می‌کنیم:

توسعه موتورهای سوخت جامد: شهید طهرانی مقدم نقش کلیدی در تولید و ارتقای موتورهای سوخت جامد داشت که امکان ساخت ماهواره‌برهای بومی را فراهم کرد. این موتورها برای ماهواره‌برها و موشک‌های فضایی بسیار مهم بودند و به ایران توانایی پرتاب ماهواره به مدارهای بالاتر را دادند.

وی به عنوان یکی از بنیان‌گذاران اصلی فناوری‌های موشکی ایران، بر پیشرفت‌های کلیدی در تولید و توسعه موتورهای سوخت جامد متمرکز بود. این نوع موتور به دلیل سادگی طراحی، هزینه کمتر و قابلیت ذخیره‌سازی طولانی‌مدت در صنعت موشکی بسیار حائز اهمیت است.

طهرانی مقدم از ابتدا به اهمیت این فناوری پی برده بود و در کنار تیمی از مهندسان و متخصصان ایرانی، تلاش کرد تا ایران را در این زمینه به خودکفایی برساند. موتورهای سوخت جامد به دلیل امکان دسترسی به سرعت‌های بالاتر، کنترل بهتر و استفاده در محیط‌های مختلف، در توسعه ماهواره‌برها نیز تأثیر بسزایی داشتند. طهرانی مقدم با حمایت‌هایش از این فناوری، پایه‌های لازم برای ساخت ماهواره‌برهای بومی و تقویت توان فضایی ایران را فراهم کرد.

پایه‌گذاری سامانه‌های ماهواره‌بر: او به عنوان معمار و پایه‌گذار اصلی پروژه‌های ماهواره‌بر در ایران شناخته می‌شود. طهرانی مقدم به‌طور مستقیم پروژه‌های ساخت ماهواره‌برهای ایران را هدایت کرد و به مهندسان و تیم‌های فنی کمک کرد تا سامانه‌هایی با کارایی بالا طراحی کنند که بتوانند ماهواره‌ها را به مدارهای مختلف پرتاب کنند.

راه‌اندازی مرکز تحقیقات فضایی: او در تأسیس و راه‌اندازی مراکز پژوهشی و توسعه فناوری‌های فضایی مشارکت داشت. این مراکز به شکل‌گیری زیرساخت‌های لازم برای تحقیقات، آزمایش و توسعه فناوری‌های ماهواره‌ای کمک کردند.

آموزش و تربیت نیروی انسانی: شهید طهرانی مقدم اهمیت بسیاری به پرورش نیروی انسانی متخصص داد و با آموزش جوانان و متخصصان، بنیان‌گذار گروهی از مهندسان و دانشمندان فضایی ایران شد که توانستند پروژه‌های فضایی را به‌طور مستقل به سرانجام برسانند.

پیشبرد پروژه‌های ماهواره‌بر قائم، سفیر و سیمرغ: طهرانی مقدم در طراحی و توسعه ماهواره‌برهای مهمی چون قائم، سفیر و سیمرغ نقش کلیدی ایفا کرد. این ماهواره‌برها به ایران امکان دسترسی به فضا و قرار دادن ماهواره‌های ایرانی در مدارهای مختلف را دادند و نقطه عطفی در تاریخ فضایی ایران محسوب می‌شوند.

تصویر شهید طهرانی مقدم در کنار ماهواره‌بر قائم

پدر موشکی ایران در آخرین پروژه خود در حال آماده سازی ماهواره‌بر چهار مرحله‌ای سوخت جامد قائم بود.

مسیری که همچنان ادامه دارد

شهید حسن طهرانی مقدم با این اقدامات توانست سنگ‌بنای محکمی برای صنعت فضایی و ماهواره‌ای ایران بنا نهد و نقش مؤثری در پیشرفت بومی‌سازی فناوری‌های فضایی ایفا کند. پس از شهادت ایشان، برنامه‌های فضایی ایران همچنان ادامه دارد و در راستای آرزوها و دستاوردهای او، دانشمندان و محققان ایرانی به تلاش خود برای پیشرفت فناوری‌های فضایی و دستیابی به مدارهای بالاتر ادامه می‌دهند.

در ادامه این مسیر محققان کشورمان چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی خوش درخشیده‌اند و تعداد پرتاب‌های ایران از سال 1400 تا الان به 14 پرتاب موفق رسیده است که شامل ماهواره‌های مخابراتی، شناسایی و... بوده است.

انتهای پیام/