روند تخریب و هدررفت خاک در ایران افزایشی و نگران‌کننده است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل گفت: گرچه این ارقام گفته شده راجع به مقدار فرسایش خاک در ایران متفاوت از هم و گاهی اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد، لیکن موضوع قابل توجه این است که به طور قطع روند تخریب و هدررفت خاک در ایران افزایشی و نگران‌کننده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، نوبخت اژدری پیش از ظهر چهارشنبه در همایش روز ملی خاک در دانشگاه محقق اردبیلی اظهار کرد: روز جهانی خاک یک بزرگداشت سالانه است که به نمایان‌سازی اهمیت خاک برای جوامع در سرتاسر جهان کمک می‌کند و ضرورت بهره‌برداری پایدار از آن را آشکار می‌سازد و سازمان ملل متحد نیز با توجه به اهمیت موضوع سال 2015 را به عنوان سال جهانی خاک‌ها برای تبیین اهمیت این منبع عظیم خدادادی تعیین کرده است.
وی با اشاره به اینکه بخش کشاورزی همواره به عنوان یکی از بخش‌های مهم و محوری توسعه اقتصادی توانسته نقش تأثیرگذار خود را در شکوفایی اقتصادی به اثبات برساند، تصریح کرد: این مهم از منظر تأمین امنیت غذایی، اشتغالزایی، ارزآوری، تولید سرمایه اجتماعی، تولید ارزش افزوده و کارکردهای چندگانه در حوزه‌های مختلف درون‌بخشی، میان‌بخشی، برون‌بخشی و مهمتر از همه از نگاه استقلال، خودکفایی و تأمین امنیت غذایی قابل کتمان و چشم‌پوشی نیست.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل اهمیت بخش کشاورزی و خاک زراعی را یادآور شد و گفت: با استناد به آمار مرکز پژوهش‌های مجلس، بخش کشاورزی تأمین‌کننده 20 درصد تولید ناخالص داخلی، یک پنجم اشتغال کشور، 23 درصد ارزش صادرات غیرنفتی، 82 درصد از غذای مصرفی کشور و 90 درصد نیاز مواد اولیه صنایع تبدیلی کشاورزی است که نشان از اهمیت این بخش و ایجاد پیوندهای اقتصادی در زنجیره تولید و ایجاد ثروت است.
اژدری خاک کشاورزی را به عنوان منبع طبیعی با ارزش اعلام کرد و افزود: این منبع مهم در اثر عوامل انسانی مانند جنگل‌زدایی، چرای بیش از حد و سوء مدیریت اراضی و عوامل طبیعی (فرسایش آبی و بادی) تخریب شده و از قدرت بازدهی آن کاسته شده است.
وی تاریخچه روز جهانی خاک را یادآور شد و خاطرنشان کرد: از سال 2002 با توجه به اهمیت خاک، 15 آذرماه به عنوان روز جهانی خاک نامگذاری شده و از سال 2014 فائو این روز را به عنوان یک روز رسمی در تقویم خود قرار داده و از سال 1400 بزرگداشت روز جهانی خاک در استان نیز با همکاری این سازمان در محل دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق برگزار و در سال‌جاری نیز با شعار مراقبت از خاک (سنجش، پایش و مدیریت) برگزار خواهد شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با اشاره به وضعیت فرسایش خاک در جهان و ایران اضافه کرد: فرسایش خاک را می‌توان به عنوان یکی از مهمترین موانع دستیابی به کشاورزی پایدار و توسعه منابع طبیعی برشمرد.
اژدری بیان کرد: فرسایش نه تنها خود خاک را از بین برده و حاصلخیزی آن را کاهش می‌دهد بلکه می‌تواند با ایجاد رسوب مواد سبب پر شدن مخازن سدها، گرفتگی و انسداد مجاری آبیاری، آبراهه‌ها و رودخانه‌ها، گل‌آلود کردن آب رودخانه‌ها و کاهش ظرفیت ذخیره آب در مخازن زیرزمینی شود.
وی در ادامه یادآور شد: افزون بر این، فرسایش خاک با کاهش کیفیت آب می‌تواند در تهیه آب‌های شرب و صنعتی نیز مشکلاتی را به وجود آورد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با بیان اینکه به رغم اهمیت فراوان و غالب بودن فرسایش آبی، در بیش از 120 میلیون هکتار از اراضی کشور برآوردی یکسان و واحد در مورد نرخ فرسایش خاک در ایران وجود ندارد، تصریح کرد: از مقدار فرسایش آبی در ایران برآوردهایی مختلف از یک تا پنج میلیارد تن در سال توسط کارشناسان و دستگاه‌های ذیربط گزارش شده که بیانگر پراکندگی آرای کارشناسی در این زمینه است.
اژدری گفت: گرچه این ارقام گفته شده راجع به مقدار فرسایش خاک در ایران متفاوت از هم و گاهی اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد، لیکن موضوع قابل توجه این است که به طور قطع روند تخریب و هدررفت خاک در ایران افزایشی و نگران‌کننده است.
میزان فرسایش خاک در کشور ماه 6 برابر استاندارد جهانی است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل افزود: حد مجاز فرسایش خاک در دنیا بر اساس تنوع کاربری‌ها حدود 2.4 تن در هکتار در سال است در صورتی که این عدد در کشور ما به صورت متوسط به 16 تن در هکتار در سال می‌رسد و این یعنی میزان فرسایش خاک در کشور بیش از 6 برابر حد مجاز است.
اژدری در ادامه خاطرنشان کرد: در استان اردبیل نیز گزارش و مقالات متعددی در رابطه با میزان فرسایش خاک ارائه شده که بر اساس آن میانگین فرسایش خاک در کوزه توپراقی 6 تن در هکتار و دشت اردبیل سال 1398، پنج تن در هکتار و حوزه سولاچای 1396 حداکثر یک تن در هکتار در سال و همچنین میزان فرسایش و نابودی خاک در استان اردبیل 14 تن در هر هکتار نیز گزارش شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل اضافه کرد: عوامل عمده از بین رفتن و همچنین کاهش حاصلخیزی و عملکرد کشاورزی در استان اردبیل را به وجود خاک فرسایش‌پذیر، وقوع بارندگی‌های شدید و از مهمترین عوامل انسانی به تغییر کاربری اراضی، تخریب پوشش گیاهی، چرای بیش از حد و لگدکوب شدن مراتع توسط دام‌ها، رها شدن آب آبیاری در انتهای اراضی زراعی، احداث جاده و شخم برای شیب و نهایتا آبیاری نامناسب که سبب زهدار شدن اراضی در برخی از دشت‌های استان شده است، مربوط دانست.
انتهای پیام/132/.
