دیدگاه تحلیلگران ترک درباره نقش ترکیه در سوریه
یک کارشناس ترکیه‌ای بر این باور است که شمار عوامل غیرقابل کنترل و غیرقابل پیش‌بینی در سوریه بسیارند و نمی‌توان قاطعانه اعلام کرد که همه چیز بر اساس مسیر مطلوب آنکارا پیش می‌رود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، بسیاری از تحلیلگران سیاسی و کارشناسان روابط بین‌الملل در مطبوعات ترکیه، درباره آینده سوریه قلم می‌زنند.
بخش وسیعی از تحلیلگران وابسته به اردوغان و حزب حاکم، با ارائه نظرات و ارزیابی‌های اغراق‌آمیز، تحولات سوریه را همچون یک فتح بزرگ برای اردوغان و ترکیه قلمداد می‌کنند، اما در این میان، تحلیلگرانی نیز وجود دارند که معتقدند حالا برای نتیجه‌گیری و قضاوت زود است و باید دید در آینده چه روی خواهد داد.
یکی از ابعاد مهم پرونده تحولات سیاسی سوریه برای تحلیلگران ترکیه، موضوع آوارگان سوری است، هم‌اکنون سه‌ونیم میلیون آواره سوری در ترکیه حضور دارند و کارشناسان اقتصادی، به‌ویژه کارشناسان بخش مسکن، بر این عقیده‌اند که بازگشت آنها به کشورشان، موجی از تحولات اقتصادی در بازار مسکن به وجود خواهد آورد،
اما شواهد نشان می‌دهد که دست‌کم اردوغان و حزب او، برای این مسئله شتاب و عجله‌ای ندارند، چرا که صدها هزار نفر از آوارگان سوری به‌عنوان کارگران ارزان‌قیمت، به کمک بخش صنایع و خدمات ترکیه رفته‌اند و بخش خصوصی نیز نمی‌خواهد از این نیروی کاری و کم‌توقع بگذرد.
عواملی که خارج از کنترل آنکاراست
خانم سمرا آلکان از تحلیلگران سیاسی مشهور ترکیه درباره نقش اردوغان و تیم او در تحولات آتی سوریه نوشته است: «من هم مانند بسیاری از نویسندگان، در همان روزهای نخست اعلام کردم که ترکیه نفوذ خود را در سوریه به‌طور مثبت افزایش داده است و در روند سیاسی نیز مؤثر خواهد بود، اما واقعیت این است که قرار نیست همه چیز در بستر و مسیر مطلوب آنکارا پیش برود، چرا که بسیاری چیزها در زمان حاضر در منطقه نامشخص است و نمی‌توان قاطعانه گفت که در صورت شکل‌گیری یک نظم جدید منطقه‌ای، ترکیه چه موقعیتی خواهد داشت».
آلکان در ادامه، راجع به تأثیر تحولات سوریه بر مسائل سیاسی داخلی ترکیه، چنین نوشته است: «وضعیت سوریه باعث تحریک و اثرگذاری بر سیاست داخلی ترکیه شده است. در همین چند روز اخیر، نظرسنجی‌های میدانی متعددی انجام شده است که نشان می‌دهد تیم اردوغان می‌خواهد از این موقعیت به‌نفع حزب خود استفاده کند، به‌عنوان مثال، بر اساس نتایج نظرسنجی ماه دسامبر مؤسسه آسال ریسرچ، پاسخ‌دهندگان، رئیس جمهور اردوغان را بر پله نخست محبوبیت سیاسی نهاده‌اند و پس از آن به‌ترتیب منصور یواش، اکرم امام اوغلو، هاکان فیدان و اوزگور اوزل (رهبر ج.ه.پ.)، در رده‌های بعدی قرار دارند، بنابراین می‌توان گفت که وزش این باد سیاسی از جانب سوریه، تأثیر مثبتی بر موقعیت سیاسی و حزبی رئیس جمهور اردوغان دارد. اگرچه بحران اقتصادی در ترکیه ادامه دارد و آسیب‌های زیادی به مردم وارد شده است، اما می‌توان گفت که این بازی باعث شد اردوغان یک بار دیگر مورد توجه مردم قرار بگیرد، علاوه بر او، هاکان فیدان وزیر امور خارجه نیز در موقعیتی قرار گرفته است که می‌تواند به‌عنوان یک نامزد بالقوه مهم تلقی شود. تا دیروز، هواداران آکپارتی فقط برای اردوغان از لفظ رئیس استفاده می‌کردند، اما حالا برای فیدان نیز عین همین عبارت را به‌کار می‌برند و این به خودی خود، تحول مهم و معنی‌داری است، این در حالی است که اوزگور اوزل به این دلیل به رتبه پنجم رسیده است که حزب او، بیانیه روشنی درباره تحولات سوریه نداشت».
سمرا آلکان در ادامه می‌گوید: «در ظاهر، فعلاً همه چیز به‌نفع ترکیه و اردوغان است، اما فراموش نکنیم که نقاط نامعلوم و مسائل مبهم فراوانی هم وجود دارند که نه قابل پیش‌بینی هستند و نه قابل کنترل، به‌عنوان مثال، ما هنوز هم نمی‌دانیم که ترکیه در برابر قسد چه خواهد کرد و آیا تمامیت ارضی سوریه حفظ خواهد شد یا نه؟ پاسخ به این سؤال در زمان حاضر روشن نیست. در مورد تهدید PYD/YPG در شرق فرات چه اقداماتی انجام خواهد شد؟ ما دقیقاً نمی‌دانیم که در زمان حاضر چه‌نوع نقشه راهی در این رابطه پدیدار خواهد شد. تصادفی نبود که بلینکن با عجله به آنکارا آمد و با رئیس جمهور اردوغان و فیدان دیدار کرد، با این حال، عامل اسرائیل نیز موضوع مهمی است. همچنین فکر می‌کنم که نفوذ روسیه و ایران در منطقه، هنوز هم فاکتور مهمی است که نباید آن را نادیده گرفت».
از اشتباهات قبلی درس بگیریم
برخی از تحلیلگران ترکیه، آشکارا از اردوغان انتقاد می‌کنند و سیاست او را یکی از عوامل تشدید بحران در ترکیه می‌دانند.
مصطفی کاراعلی اوغلو از دیگر تحلیلگران ترکیه نوشته است: «دوران جدیدی که در سوریه فرا رسیده است، فرصت‌هایی را در اختیار ترکیه قرار می‌دهد. اگر آنکارا به‌درستی و بی‌طرفانه عمل کند، لطف بزرگی به مردم سوریه می‌کند و در صحنه جهانی اعتبار خواهد یافت، اما در صورتی که به‌دنبال سوءاستفاده و مصادره به مطلوب تحولات سوریه در مسیر خواسته‌های سیاست داخلی حزب عدالت و توسعه باشند، باز هم دچار تصمیم‌گیری غلط خواهیم شد».
کاراعلی اوغلو در ادامه نوشته است: «در سیاست 12ساله دولت اردوغان در سوریه اشتباهات، هزینه‌ها و ناامیدی‌های فراوانی وجود داشته‌اند، اما تاریخ اکنون فرصت بزرگی برای جبران همه این‌ها به ترکیه داده است، باید این فرصت را به‌درستی ارزیابی کرد، خطر از دست دادن فرصتی که یک‌شبه به دست آورده‌ایم، بسیار زیاد است، پس بیایید برای دوران جدید سوریه برنامه داشته باشیم تا باز هم دچار خطا نشویم.
یکی از بیماری‌های مزمن دولت اردوغان و حزب او، تبدیل سیاست خارجی به ابزاری برای انتخابات و سیاست داخلی است و این بار باید از چنین اقدامی اجتناب کند».
ترکیه و سرویس اطلاعاتی سوریه
گفته می‌شود که ابراهیم کالن رئیس سرویس اطلاعاتی میت ترکیه، با همکاری وزارت دفاع، وزارت امور خارجه و رئیس ستادکل نیروهای مسلح این کشور، تیمی از مشاورین عالی را تشکیل داده‌اند که در تأسیس نهادهای اطلاعاتی دولت جدید، به جولانی و دولت او کمک کنند. انس خطاب که به‌عنوان رئیس اداره‌کل اطلاعات دولت جدید معرفی شده، دو بار با کالن رایزنی کرده و پس از آن به خبرنگاران گفته است: ما کل ساختار و نهادهای اطلاعاتی سوریه را منحل و سرویس جدیدی احداث می‌کنیم که در واقع یک سیستم امنیتی کارآمد و نوین خواهد بود.
خطاب که اهل شهر سیرود در حومه دمشق است، به‌خاطر ایفای نقشش در هیئت تحریر الشام مستقر در ادلب، روابط نزدیکی با مقامات امنیتی ترکیه داشته است.
انتهای پیام/+
