اختصاصی|ناگفتههای معاون حشدشعبی از هوش حاج قاسم ونجات بغداد
حاج ابوعامر العیساوی، معاون رئیس ستاد الحشدالشعبی عراق همزمان با فرارسیدن پنجمین سالروز شهادت شهید حاج قاسم سلیمانی و شهید حاج ابومهدی المهندس به بازخوانی خاطرات خود از شهدای نصر در سالهای اشغال عراق توسط آمریکا و مبارزه با داعش پرداخته است.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم؛ با گذشت پنج سال از شهادت فرماندهان نصر، سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شهید ابومهدی المهندس، فرمانده الحشدالشعبی عراق و جمعی از یاران وفادار ایشان در عملیات تروریستی فرودگاه بغداد، یاد و خاطره این شهدای والامقام همچنان در اذهان بسیاری از دوستداران ایشان در داخل و خارج از جغرافیای مقاومت زنده و جاودان است.
در این بین سالها حضور مستقیم دومین فرمانده سپاه قدس در میدان های نبرد با اشغالگران آمریکایی و سپس مبارزه با گروهک‌های تروریستی و تکفیری در کنار شهید ابومهدی المهندس سبب شده تا بسیاری از چهره‌های برجسته سیاسی، امنیتی و نظامی عراق، تجربه همراهی و بهره‌مندی از مشورت‌ها و نظرات سازنده این فرماندهان شجاع، مبتکر و مدبر را داشته باشند.
بسیاری از چهره‌های برجسته نظامی و امنیتی عراق با اشاره به نقش سردار سلیمانی در مواجهه با حضور نظامی آمریکا در عراق پس از سرنگونی رژیم صدام حسین و بعد از آن پی‌ریزی بنیان‌های اولیه یک دولت قوی و مستقل در این کشور، از ایشان به عنوان یکی از چهره‌های پیشران در تاسیس نظام سیاسی جدید عراق در سالهای پس از اشغال و شکل‌گیری نهادهای سیاسی، نظامی، امنیتی و اطلاعاتی این کشور یاد می‌کنند.
نقش آفرینی سردار سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس در تحولات سیاسی عراق به همین جا محدود نشد و این دو همزمان با توطئه مشترک کشورهای غربی و برخی از کشورهای عربی منطقه به منظور سرنگونی دولت مستقل عراق، با بسیج و سازماندهی خیل عظیم نیروهای الحشدالشعبی در روزهای سراسر بحران عراق و با اتکا به فتوای مرجعیت عالی نجف، آیه الله العظمی سید علی سیستانی توانستند این کشور را از ورطه سقوط در دامان گروه های تروریست تکفیری و سلفی برهانند.
در همین راستا خبرگزاری تسنیم در گفتگویی اختصاصی با یاسر حسین العیساوی (حاج ابوعامر العیساوی)، معاون رئیس ستاد الحشدالشعبی به بازخوانی خاطرات 20 سال همراهی این فرمانده مقاومت عراق با شهیدان حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس پرداخته است.
حاج ابوعامر العیساوی، علاوه بر مشارکت جدی در هسته‌های اولیه مقاومت عراق در سالهای اشغال نظامی این کشور توسط نظامیان آمریکایی پس از سال 2003 در بسیاری از جبهه‌های نبرد با گروهک‌های تکفیری و تروریست در مناطق مختلف عراق و سوریه حاضر بوده است. وی در این گفتگو به تشریح بخشی از خاطرات خود از نحوه آشنایی با سردار سلیمانی، تحولات مهم مقاومت اسلامی عراق در زمان سقوط موصل و حضور در جبهه‌های نبرد با گروه‌های تروریست و تکفیری در سوریه به ویژه فوعه و کفریا در کنار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی می‌پردازد.
بخش نخست این گفتگوی ویدئویی در ادامه تقدیم حضور مخاطبین تسنیم می‌شود.
برخی تیترهای این گفتگو:
* قاسم سلیمانی چهره درخشان مکتب ایران بود
* در موضوعات مورد اختلافات فرماندهان ایرانی و عراقی، قاسم سلیمانی همواره به صراحت می گفت: تصمیم گیری با عراقی هاست
* حاج قاسم به ما نصحیت می کرد هرآنچه به صلاح کشورتان می‌بینید، براساس آن عمل کنید. من در همه چیز پشتیبان و یاور شما هستم
* حاج قاسم سلیمانی مخالف دخالت مقاومت در جنگ‌های طایفه ای در عراق بود
* سردار سلیمانی در سالهای اشغالگری آمریکا، تمام امکانات ایران را در اختیار عراق قرار داد
* در تعامل با سردار سلیمانی اینگونه فکر می‌کردیم که خودمان تصمیم‌گیرنده نهایی هستیم، نه حاج قاسم
* حاج قاسم سلیمانی با بسیاری از احزاب اهل سنت که از ایشان انتقاد می‌کردند هم در ارتباط بودند
* ایشان با جنبش‌های سیاسی اهل سنت، کُرد و حتی برخی از ادیان و طوایف دیگر ارتباط داشت
* قاسم سلیمانی برجسته‌ترین نقش را در زمینه پرورش اندیشه آزادی‌خواهانه در میان جوانان عراقی داشت
* حاج قاسم تاکید داشت کلیه تصمیم گیری‌ها باید مبتنی بر خواست، تصمیم و منافع عراق باشد
* او بنیانگذار دولتی قدرتمند و مستقل و حافظ کرامت و حقوق همه طوایف در عراق بود
* در همه امت اسلامی نمی‌توان مردی یافت که در زمینه شجاعت با حاج قاسم هماوردی کند
* آمریکایی‌ها حتی قبل از جهان عرب و مسلمانان اهمیت جایگاه حاج قاسم را درک می‌کردند
* حاج ابو مهدی المهندس نقش بارزی در ادراک واقعیت‌های داخل عراق داشتند
* حامی و پشتیبان اصلی ابومهندس در کلیه کشورهای منطقه، حاج قاسم سلیمانی بود
* حاج قاسم حتی قبل از سقوط موصل، این اتفاق را پیش‌بینی کرده بودند
* در ماجرای سقوط موصل دولت وقت عراق واکنش عاقلانه‌ای نشان نداد
* حاج قاسم تاکید داشت هدف اصلی تروریست‌ها در حمله به موصل، اشغال بغداد است
تسنیم: جناب حاج ابوعامر خیلی خوش آمدید.
حاج ابو عامر العیساوی: درود بر شما، سپاسگزارم.
تسنیم: جناب حاج ابوعامر، شما در زمره پیشتازان عرصه جهاد بودید. در ابتدای این مصاحبه از شما درخواست می کنیم تا قدری در مورد فعالیت های جهادی خود و همچنین از آغاز آشنایی تان با حاج قاسم سلیمانی و حاج ابومهدی المهندس صحبت بفرمایید.
حاج ابو عامر العیساوی: اولین بار پس از سال 2003 و سقوط رژیم صدام حسین با حاج قاسم و ابومهدی آشنا شدیم. ما یک گروه جوان بودیم که ایده مقاومت و اخراج اشغالگران آمریکایی را در سر داشتیم. در اوایل کار یک گروه ساده بودیم که تا حد امکان با امکانات محدود و توانایی‌های اولیه خود تلاش می‌کردیم، اما روحیه‌ای بالا و اراده‌ای قوی برای مقابله با این تجاوز و آزادی عراق از چنگال اشغالگران داشتیم.
دیدار تاریخی مان با حاج قاسم سلیمانی هم در همان دوران بود. ایشان در آن برهه به دنبال افرادی صاحب ایده مقاومت بودند تا از جنبش‌های برآمده از میان جوانان (عراقی) حمایت کند. جلسات متعددی برگزار شد. ما در وجود این شخصیت که در آن زمان سن و سال چندانی هم نداشت ایشان را به لحاظ آزاداندیشی، انگیزه و اراده جوانی، خلوص نیت و اعتقاد، فردی متفاوت دیدیم. به همین دلیل ایشان را در آن مرحله به عنوان رهبر و فرمانده خود برگزیدیم.
تسنیم: جناب حاج ابوعامر، به مقطع سرنگونی رژیم ستمگر صدام و اتفاقات آن دوران اشاره کردید. نقش شهید ابوالمهندس و شهید قاسم سلیمانی را در حمایت از جنبش‌های مقاومت چگونه دیدید؟ جنابعالی اشاره داشتید که شما گروهی جوان بودید و همزمان گروه‌های دیگری هم حاضر بودند. آیا حاج قاسم سلیمانی با آنها نیز ارتباطی برقرار کردند؟ ارتباط شما با حاج قاسم چگونه بود؟ ایشان با توجه به چشم‌انداز پس از تغییر در عراق و ترسیم خط مقاومت به دیدار شما می آمدند؛ آن مرحله را چگونه توصیف می‌کنید؟
حاج ابو عامر العیساوی: بطور کلی مرحله مزبور در برگیرنده مرحله تغییر و تحول ریشه ای به لحاظ فکری، نظام سیاسی، سیاسی و اقتصاد کشور بود. بطور کلی عراق در آن مقطع در حال پشت سر گذاردن تغییر 180 درجه‌ای پس از سرنگونی رژیم صدام حسین بود. در این دوره فرماندهان بسیاری با عملکرد منفی و مثبت، ضعیف و قوی ظهور و بروز پیدا کردند، اما به ضرس قاطع می‌گویم که قاسم سلیمانی برجسته‌ترین و بزرگترین نقش را در زمینه پرورش اندیشه آزادی‌خواهانه در میان جوانان عراقی به هدف رهایی از ارتجاع، دیکتاتوری و تسلیم در برابر استعمار داشتند.
ایشان ایده ساخت یک دولت و نه تشکیل گروه‌ها یا احزاب سیاسی خاص را دنبال می‌کردند؛ در حقیقت ساخت کشوری مستقل، مبتنی بر حاکمیت، نهادهای دولتی و حاکمیت قانون و ایجاد قانون اساسی. قاسم سلیمانی برجسته‌ترین و اولین نقش را در این اندیشه ایفا کرد تا کشوری قدرتمند و مستقل دارای حاکمیت، قانون و قانون اساسی به وجود بیاید. ایشان از این کشور (عراق) محافظت کرد و زمینه لازم را برای حاکمیت جنبش‌های ملی جهادی فراهم ساخت؛ نه اینکه حاکمیتی مانند آنچه در برخی کشورها وجود دارد، شکل بگیرد؛ دولت‌هایی که دهه‌های متمادی است که در منطقه شکل گرفته‌اند اما حاکمیتشان تابع دولت آمریکا و دیگر قدرت های استعماری است. ایشان خواستار حاکمیت ملی عینی و واقعی برآمده از بطن جامعه و نیازمندی‌های جامعه عراق بودند.
تسنیم: در حقیقت حاج قاسم سلیمانی خواستار عراقی مستقل و به دور از هرگونه نفوذ خارجی بود.
حاج ابو عامر العیساوی: بله، مشابه آنچه که در ایران حاکم است...
تسنیم: با عرض پوزش، جناب حاج ابوعامر اگر امکان دارد این مسئله را به تفصیل برای ما توضیح دهید.
حاج ابو عامر العیساوی: رویکرد حاج قاسم سلیمانی نه تنها در این مدت، بلکه در کل 20 سالی که با ایشان در ارتباط بودیم بر این اساس بود که کلیه تصمیم گیری‌ها باید مبتنی بر خواست و تصمیم عراقی باشد که برآمده از منافع مردم عراق باشد. تصمیمات نباید تابع افکار و ایدئولوژی ها، حتی ایدئولوژی ایران باشد. ایشان تاکید داشتند که ایران نقش حمایتی دارد که به عراق کمک می کند و این کشور را تقویت می‌کند و این روند به نفع ایران هم است. این سؤالی بود که بین خودمان مطرح می شد و از ایشان نیز سوال می‌کردیم چرا به عراق کمک می‌کنید؟ هدفتان چیست؟ آیا می‌خواهید دستورات و نفوذ ایران در عراق وجود داشته باشد؟ ایشان صادقانه نظر خودشان را ابراز می‌داشتند و ما صداقتشان را چه در این موضوع و چه مسائل دیگر شاهد بودیم. معتقدند بودند که به سود ایران است که مردم منطقه خاورمیانه بر کشورهای خود حاکمیت داشته باشند و این مسئله صرفا برخاسته از منافع ایران نیست.
تسنیم: پس این تفکر محدود به عراق نبود، بلکه برای همه کشورهای خاورمیانه بود؟
حاج ابو عامر العیساوی: بله، به همین خاطر شاهد هستیم که ایشان در بسیاری از مناطق تأثیرگذار بودند و در منطقه خاورمیانه نقش مؤثری دارند. من معتقدم قاسم سلیمانی چهره درخشان مکتب ایران بود. هیچ فردی غیر از قاسم سلیمانی قادر به ترجمان نهضت انقلاب اسلامی در ایران و اندیشه امام خمینی (ره) در جهان عرب نبود. این نکته صحیح است که مثلاً ممکن است این اندیشه در یک منطقه مورد پذیرش قرار بگیرد، اما در منطقه ای دیگر کمتر زمینه ظهور و بروز پیدا کرده باشد، که این مسئله هم به عوامل خاص متعددی که در این کشورها وجود دارد بر می‌گردد، اما چیزی که ما درک کردیم این بود که سردار قاسم سلیمانی هیچ گاه نظرش را بر کسی تحمیل نمی کرد.
سردار سلیمانی هیچ ایدئولوژی را به کسی تحمیل نمی‌کرد، بلکه به هر فرد میهن پرست آزاده‌ای که می‌خواست کشورش را توسعه دهد، همواره کمک می‌کرد. ما این مسئله را در حال حاضر نزد بسیاری از دیگر کشورها نمی‌بینیم. برای مثال در حال حاضر ایالات متحده آمریکا کمک‌های زیادی به دیگر کشورها ارسال می‌کند. شاید حتی کمک‌هایی چندین و چند برابر بیشتر از آنچه توسط ایران ارائه می شود، اما اراده آمریکا را بر آنها تحمیل می کند؛ برای آنها شرط و شروطی را تعیین می کند و تصمیمات خود را تحمیل می کند. اما ایران این کار را نمی‌کرد. ایران همه این کمک‌ها را بصورت رایگان و بدون هیچ چشمداشت مادی، تاریخی، فکری و حاکمیتی تقدیم می‌کرد. این جنبش به معنای واقعی کلمه جنبشی بسیار خالص و پاک است و در این بین جلوه و تصویر پیشگام ایران، حاج قاسم سلیمانی بود.
تسنیم: جناب ابوعامر، حاج قاسم سلیمانی در عرصه مقاومت چه در مواجهه با اشغالگران آمریکایی و چه در عرصه سیاسی پس از اشغال سال 2003 عراق فعالیت داشتند. در آن زمان متاثر از جناح‌های مختلف، جنبش‌های سیاسی متعددی در عراق شکل گرفت و به همین خاطر هر طایفه و جریانی، حزبی را به نمایندگی خود برگزید. باتوجه به شناخت و همزیستی شما با حاج قاسم سلیمانی ایشان چگونه با این احزاب مختلف ارتباط برقرار می‌کردند؟ چگونه تلاش می‌کردند تا رویکردها و مواضع را با هدف پی‌ریزی بنیان‌های مستحکم برای دولت عراق پس از سال 2003 به هم نزدیک کنند؟
حاج ابو عامر العیساوی: در ابتدا باید به پیشینه تاریخی شخص ایشان رجوع کنیم. قاسم سلیمانی در آغاز انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 جوانی حدوداً 22 ساله بود. در زمان جنگ تحمیلی دهه 1980 صدام، در صف مقدم جوانان بسیجی برای دفاع از ایران حاضر بود. جوانی در این سن و سال متاثر از اندیشه و عقاید اسلامی و ایده استقرار عدالت الهی بر روی زمین، که نشان می‌دهد فردی آزاد اندیش است. ایشان برجسته‌ترین، قوی‌ترین و مهمترین نقش را در جنگ تحمیلی دهه 1980 داشت و در کانون توجه بسیاری از رهبران ایران قرار داشت. ایشان در آن مقطع تنها چهره نبود، اما در بین همه جوانان حاضر، برجسته‌ترین فرد بودند.
بعد از پایان انقلاب اسلامی، تفکر حاج قاسم سلیمانی متبلور شد و بلوغ یافت؛ البته ایشان اندیشه‌ها و تفکرات نظامی – امنیتی داشت که در این زمینه هیچ کس به پایش نمی‌رسید، اما رویکرد ایشان از یک تفکر صرف نظامی به تفکر ساخت دولت و تثبیت آن، توسعه نهادهای دولتی و پرهیز از تاثیرپذیری از هر یک از عوامل خارجی و بیگانه تحول پیدا کرد.
قاسم سلیمانی فقط با جنبش‌های مقاومت اسلامی در عراق ارتباط برقرار نکرد. در واقع تاثیر ایشان تنها به برقراری ارتباط یا اثرگذاری بر جنبش‌های سیاسی شیعی محدود نبود. اجازه دهید این بخش را با جزئیات بیشتری شرح دهم. ایشان با جنبش‌های سیاسی اهل سنت، کُردی و حتی برخی از ادیان و طوایف دیگر هم ارتباط برقرار کرد. صحبت‌های ایشان با همه آنها شفاف، صریح و صادقانه بود. هیچ مسئله پشت پرده‌ای با کسی نداشت. او بنیانگذار یک دولت بود، دولتی قدرتمند که دارای حاکمیت مستقل بود که کرامت و حقوق همه طوایف را در بر بگیرد. ایشان تأثیر بسیار زیادی بر روی نیروهای اهل سنت و کُرد داشت و این موضوعی است که در بسیاری از موارد از آن مطلع شدیم. اگر فرصت بیان آن وجود داشته باشد، باید بگویم ایشان سهم تاریخی عظیمی در این زمینه دارند.
سردار سلیمانی همزمان با کلیه نیروهای اهل سنت، کُرد و شیعی ارتباط داشت. این مسئله شاهدی بر این مدعاست که ایشان طایفه‌گرا نبود، قاسم سلیمانی هرگز فردی طایفه‌گرا نبود، به هیچ وجه، توجه ایشان تنها متوجه جامعه شیعیان نبود. ایشان در عین حال تنها به مقاومت و مبارزه مسلحانه هم توجه نداشتند، بلکه به مبارزه سیاسی، اخلاقی، فکری، دینی هم توجه داشتند و حتی در برهه مبارزه مسلحانه با اشغالگران آمریکایی روی این موضوعات هم تمرکز داشت. او بر روی ساختار و زیربنای فرهنگی، فکری و سازمانی تمرکز داشت. حاج قاسم سلیمانی فقط مرد میدان و جنگ نبود، بلکه مردی صاحب اشراف و جامع‌الاطراف بود. به همین دلیل است که می‌گوییم، ایشان بیشترین تأثیر را بر تحولات جاری در عراق گذاشت.
حاج قاسم سلیمانی بر روی ادراک و آگاهی جوانان عراقی تأثیر گذاشت، چرا که مردی صاحب اشراف و جامع‌الاطراف در همه حوزه‌ها بودند. مثلاً کسی در شجاعت ایشان تردیدی به خود راه نمی‌دهد. در همه امت اسلامی نمی‌توان مردی مثل او یافت که در زمینه شجاعت با ایشان هماوردی کند. این مسئله در خلال نبردها، جنگ‌ها و عملکرد مقاومت بر همگان آشکار است. در حوزه سازماندهی سیاسی و اداری در حال حاضر در سرتاسر جهان اسلام و خاورمیانه، مردی مثل حاج قاسم که روی واقعیت‌های کشورها تأثیر بگذارد، وجود ندارد. این در شرایطی است که دولت آمریکا در حال حاضر بر بسیاری از رهبران کشورهای منطقه خاورمیانه حکمرانی می‌کند، آن‌هم بواسطه وزیر خارجه و یا حتی در مواردی افراد رده پایین‌تری از دستگاه سیاسی آمریکا بر رؤسا و رهبران کشورها حکومت می‌کنند.
در برهه ترور حاج قاسم سلیمانی، شاهد بودیم که دستور این اقدام وحشیانه به‌صورت مستقیم از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا صادر شد. هیچ کشوری در دنیا مانند آمریکا وجود ندارد که با این عظمت بر همه دنیا سیطره داشته باشد و رئیس‌جمهور آن، به‌عنوان رئیس‌جمهور مهمترین کشور دنیا، بر روی پرونده فراغت پیدا کردن از یک شخصیت مقاومت تا این حد تمرکز داشته باشد. حتی رئیس‌جمهور آن کشور مستقیماً روی فرد مزبور تمرکز داشته باشد. به طور معمول موضوعات این چنینی را معمولاً سرویس‌های اطلاعاتی یا افسران سرویس‌های اطلاعاتی یا دیگر مسئولین دنبال می کنند. همین مثال دلیلی بر اهمیت حاج قاسم سلیمانی است و اینکه آمریکایی‌ها حتی قبل از جهان عرب و مسلمانان اهمیت جایگاه حاج قاسم را درک می‌کنند.
تسنیم: حاج ابوعامر، این دوره سرشار از حوادث و رخدادهایی بود که حضرتعالی به آنها اشاره کردید. حاج قاسم با نیروهای مقاومت و جریان‌های سیاسی برای شکل‌دهی پی‌ریزی دولت عراق در ارتباط بود. نقش حاج ابو مهدی المهندس در همان مقطع چه بود؟ معروف است که حاج ابو مهدی المهندس و حاج قاسم سلیمانی با هم همسو و در یک محور و مسیر مشترک حرکت می‌کردند...
حاج ابوعامر العیساوی: یک محور موازی
تسنیم: بله، شاید بهتر باشد بگوییم در محوری در موازات هم حرکت می‌کردند. نقش حاج ابو مهدی المهندس در آن مرحله را چگونه توصیف می‌کنید؟
حاج ابو عامر العیساوی: حاج ابو مهدی المهندس نقش مهم‌تر و بارزتری در ادراک حقایق و واقعیت‌های داخل عراق داشتند. در واقع ایشان در ادراک واقعیت تحولات عراق نقش بارزتر و برجسته‌تری را ایفا می‌کردند. اما حامی و پشتیبان اصلی در کلیه کشورهای منطقه حاج قاسم سلیمانی بود. این دو در واقع دو محور بودند، محوری ملی در داخل عراق که در حاج ابو مهدی المهندس نمود پیدا می‌کرد و حامی اول و آخر ایشان، حاج قاسم سلیمانی بود. اما فعالیت‌های حاج قاسم سلیمانی فقط به عراق محدود نمی‌شد. ایشان در سوریه، لبنان، فلسطین، یمن، کشورهای خلیج فارس، در ترکیه و در همه کشورهای منطقه حتی افغانستان و پاکستان حضور داشت و بر تحولات جاری در ایران، نظام و مردم ایران هم اثرگذار بود. ابو مهدی المهندس نقش برجسته و مشهودتری را در میان شخصیت‌های عراقی داشت، اما به عنوان شخصیتی...
تسنیم: آیا حاج ابو مهدی المهندس هم با تمام طیف‌های سیاسی در ارتباط بودند؟
حاج ابو عامر العیساوی: بله، با همه احزاب سیاسی
تسنیم: حتی با وجود اینکه ایشان در آن زمان موقعیت و جایگاه سیاسی نداشتند؟
حاج ابو عامر العیساوی: حاج ابو مهدی المهندس قدرت اثرگذاری سیاسی چشمگیری بر همه روندها و تحولات و احزاب سیاسی چه در میان اهل سنت، چه شیعیان و چه کُردها داشتند. ایشان در محوری در موازات حاج قاسم سلیمانی قرار داشت. اما فقط بر تحولات داخلی عراق اثرگذاری داشتند. تاثیرگذاری ایشان در عراق به صورت مستقیم بود. چرا که ایشان فردی عراقی محسوب می‌شد و دارای نقشی اثرگذار بود و ذهنیت‌ها و افکار بالغ و پخته‌ای داشت. بین این دو مکتب هیچ تفاوت و اختلاف نظری وجود ندارد. هر دو از یک مکتب بودند، اندیشه‌ای واحد، ساختار و سازماندهی واحدی داشتند. اما قاسم سلیمانی اشراف بیشتری بر دیگر کشورهای عربی داشتند. در حالی که ابو مهدی المهندس نقش‌اش تنها به عراق محدود می‌شد.
تسنیم: پیش از پرداختن به تحولات امنیتی که عراق شاهد آن بود، از خلال صحبت‌هایی که داشتید اینگونه به نظر می‌رسد که حاج قاسم سلیمانی نه تنها دیدگاه و خواست ایران را بر شما تحمیل نمی‌کرد؛ بلکه تلاش می‌کرد دولتی مستقل بنا کند یا به عراق در ایجاد دولتی مستقل بعد از سال 2003 کمک کند. بسیار خوب، اما اگر در این بین موضوع یا مواردی پیش می‌آمد که در تعارض با دیدگاه ایران قرار داشت، حاج قاسم با این موضوع چگونه برخورد می‌کردند؟
حاج ابو عامر العیساوی: این مسئله در موارد بسیاری رخ داد. این موضوع چندین بار تکرار شد. قاسم سلیمانی بصورت مستقیم، صریح و مکرر می‌گفت که تصمیم، تصمیمی عراقی است. هرآنچه به صلاح خود، عراقی‌ها و عراق می‌بینید، همان را عمل کنید. می‌گفتند: من (حاج قاسم) نیروی کمکی هستم، حامی و پشتیبان شما در همه چیز هستم، این دیدگاهشان بود. حتی اگر تصمیمات ما با منافع ایران در تعارض و تضاد قرار می‌گرفت، دیدگاه حاج قاسم همواره این بود که می‌گفتند: این مورد خاص است. برای مثال در موضوع تصمیم‌گیری برای برقراری آتش‌بس بین مقاومت عراق و اشغالگران آمریکایی؛ این موضوع چندین بار مطرح شد و میانجی‌گری‌های بسیاری انجام می‌شد.
تسنیم: یعنی تصمیم‌گیری را به نیروهای مقاومت (عراق) واگذار می‌کردند؟
حاج ابو عامر العیساوی: بله، آن را به مقاومت واگذار می‌کردند و می‌گفتند که این موضوع مربوط به شماست. هرآنچه به صلاح کشورتان می‌بینید، براساس آن عمل کنید. من در همه چیز پشتیبان و یاور شما هستم. چه تصمیم به آتش‌بس داشته باشید و چه بخواهید به دفاع و جهاد در برابر اشغالگران ادامه دهید. این تصمیم مربوط به شماست، این یکی از همان مثال‌های بسیار شایع است. در تصمیمات سیاسی هم به همین ترتیب بود. در تصمیمات سیاسی ائتلاف‌هایی بین برخی نیروهای خارج از چارچوب شیعیان، مثل کُردها و اهل سنت، وجود داشت. ایشان همواره می‌گفتند که این تصمیم مربوط به شماست، من در همه چیز از شما حمایت می‌کنم.
تسنیم: یعنی وقتی می‌گفتند این مورد خاص است یا تصمیم با شماست، در آن به هیچ وجه دخالت نمی‌کردند؟ نظری نمی‌دادند؟
حاج ابو عامر العیساوی: نه. نظر، نظر مقاومت (عراق) بود، هرچه مقاومت (عراق) به صلاح می‌دید. هرچه احزاب سیاسی به صلاح می‌دیدند، عمل می‌شد. ایشان فردی بودند که از آن دفاع می‌کردند. اما از جهت نصحیت می‌گفتند و همواره هم آن را تکرار می‌کردند که بنابر مصالح و منافع عراق عمل کنید.
تسنیم: عراق بعد از سال 2003 چالش‌های امنیتی بسیاری را پشت سر گذارده است، از جمله همزمان با ظهور گروهک‌های مختلف تروریستی و سایر چالش‌ها. شهیدان حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در حدفاصل سالهای 2003، 2005 و 2007 میلادی در مقابله با گروه‌های تروریستی از جمله القاعده و دیگر سازمانهای تروریستی چه نقشی داشتند؟ شما در عراق شاهد تمام وقایع بودید که تروریست ها با حملات متعدد به عراق به دنبال سرنگونی نظام سیاسی این کشور بودند...
حاج ابوعامر العیساوی: ما از دو مرحله مهم عبور کردیم: یکی مرحله قبل از ظهور داعش و دیگری مرحله پس از پیدایش داعش...
تسنیم: ما در حال حاضر در خصوص القاعده در حدفاصل سالهای 2005 تا 2007 صحبت می‌کنیم
حاج ابو عامر العیساوی: بله درست است، سازمان القاعده قبل از ظهور داعش موضوع بحث ماست. اعتقاد شهید حاج قاسم سلیمانی بر این بود که مقاومت تنها با اشغالگران خارجی مقابله خواهد کرد. یعنی محور مقاومت در جنگ طایفه‌ای در عراق که بین شیعه و سنی جریان دارد، مداخله نمی‌کند. براساس نظریه ایجاد دولت و نهادهای دولتی، ارتش، نیروی انتظامی و سازمان‌ها و سایر آژانس‌های امنیتی وظیفه دارند با سازمانهای تروریستی از جمله القاعده مبارزه کنند. بنابراین نهادهای دولتی و رسمی در آن زمان با گروهک تروریستی القاعده و بسیاری از سازمان‌ها و جنبش‌های تروریستی مقابله می‌کردند. به عبارت دیگر ارتش، نیروی انتظامی و سایر سازمانهای امنیتی این مسئولیت را برعهده داشتند.
در آن زمان شهید حاج قاسم سلیمانی حامی و پشتیبان تمامی نهادهای امنیتی عراق بود. این حمایت همه‌جانبه بود و ایشان به لحاظ تسلیحاتی، مالی، امنیتی و اطلاعاتی از عراق حمایت می‌کردند. به طور کلی تمام امکانات دولت ایران را برای مقابله با عملیات‌های تروریست‌ها در اختیار عراق قرار داده بود؛ آن هم در شرایطی که بیش از 50 تا 60 درصد از خاک عراق درگیر تجاوزات و مداخلات آمریکا بود. آمریکا در این تجاوزات گاهی از دولت عراق حمایت می‌کرد، و گاهی هم علیه دولت حاکم اقدام می‌کرد. با این حال شهید حاج قاسم سلیمانی همکاری‌اش با دولت عراق را قطع نکرد و حمایت مستمر و تبادل اطلاعات با نهادهای امنیتی برای مقابله با سازمانهای تروریستی را متوقف نکرد. در نتیجه حرکت مقاومت اسلامی وارد این درگیری‌ها نشد.
تسنیم: شاید شهید حاج قاسم سلیمانی این پیش‌بینی را کرده بود که این گروه‌های تروریستی ممکن است با حمایت آمریکا به منظور درگیر کردن محور مقاومت ایجاد شده باشند؟ بنابراین مقاومت در این دام نیفتاد و با فاصله گرفتن از این موضوع، از خواسته آمریکایی‌ها فاصله گرفت.
حاج ابو عامر العیساوی: احسنت، مقصود از سازمانهای تروریستی همین سربازان خارجی تحت حمایت کشورهای استعمارگر بودند که تلاش می‌کردند پای مردان مقاومت را به درگیری‌های داخلی در عراق بکشانند. این همان موضوعی بود که همیشه از آن هراس داشتیم. بنابراین محور مقاومت همواره متوجه بود که باید با اشغالگران آمریکایی مقابله کند و در درگیری‌های فرقه‌ای مردم عراق مداخله نکند.
تسنیم: آیا شما درخصوص مداخله در جنگ و مبارزه با گروه‌های تروریستی به حاج قاسم پیشنهادی دادید؟مقصودم طرح پیشنهادی از سوی فرماندهان مقاومت به سردار سلیمانی است.
حاج ابو عامر العیساوی: ما اینگونه فکر می‌کردیم که خودمان تصمیم‌گیرنده نهایی هستیم، نه حاج قاسم. این طرز تفکر ما بود، حاج قاسم سلیمانی هم از ما و تصمیمات ما حمایت می‌کند. ما از حاج قاسم سلیمانی اجازه نگرفتیم که وارد این درگیری‌های داخلی بشویم یا نه. طرز تفکر ما همیشه این بود که مقاومت در برابر اشغالگران خارجی که می‌خواهند هژمونی خود را بر دولت عراق تحمیل کنند، وارد عمل می‌شود. اما در خصوص درگیری‌های داخلی نهادهای امنیتی موظفند به آنها رسیدگی کنند. ما خودمان این عقیده را داریم، بدون اینکه با هم اختلاف نظری داشته باشیم. این طرز تفکر همه ما به عنوان محور مقاومت است که وارد درگیری داخلی با مردم عراق نمی‌شویم، حتی اگر آنها تروریست باشند یا با باورها، مذهب یا عقاید ما مخالف باشند؛ بلکه با این موضوع مطابق با قوانین بین‌الملل و قانون اساسی کشور عراق تعامل می‌شود. سازمانهای امنیتی با امکانات بسیار قوی، در وزارت کشور و وزارت دفاع و سایر نهادها وجود دارند. قانون اساسی و دیگر قوانین نیز در چهارچوب‌های تعیین شده با مسئله تروریسم برخورد خواهد کرد.
تسنیم: در آن برهه نابسامانی‌های سیاسی، اختلاف نظرها و گرایش‌های مختلفی وجود داشتند. حتی بین احزاب شیعی هم انشقاق‌هایی به وجود آمده بود. آیا حاج قاسم برای ایجاد وحدت نظر و مواضع در مسائل ملی... مثلا مانند آنچه که در حوزه نظامی و حمایت از مقاومت انجام می‌دادند در حوزه سیاسی هم فعالیتی داشتند؟ نقش حاج قاسم سلیمانی را در این حوزه چگونه توصیف می‌کنید؟
حاج ابو عامر العیساوی: حاج قاسم سلیمانی نقطه اتکای کلیه جنبش‌ها و احزاب سیاسی عراق بودند. همواره اهتمامشان بر این بود که فردی مورد اعتماد برای همه باشند. مورد اعتماد همگان باشند، حتی در میان...
تسنیم: حتی برای شخصیت‌ها و احزابی که در رسانه‌ها از ایشان انتقاد می‌کردند؟
حاج ابو عامر العیساوی: بله، حاج قاسم سلیمانی با بسیاری از احزاب اهل سنت که از ایشان انتقاد می‌کردند هم در ارتباط بودند. آنها هم تحت تاثیر ایشان قرار گرفته بودند. برادران کرد عراقی هم با ایشان ارتباط داشتند. دو حزب اصلی کردستان، حتی حزب دموکرات کردستان عراق بسیار از این ایشان تاثیر می‌پذیرفتند. ایشان همواره نزد همگان بر یک موضوع واحد تاکید داشتند که باید متحد شوید و تصمیمی مبتنی بر منافع ملی اتخاذ کنید؛ چرا که فتنه، اختلافات و درگیری‌ها بین احزاب، ساخته اشغالگران است و به سود منافع عراق نیست.
تسنیم: آمادگی‌ها تا پیش از صدور فتوای جهاد کفایی و شکل‌گیری سازمان الحشدالشعبی چگونه بود؟ آیا حاج قاسم سلیمانی برای حمایت از دولت و نیروهای امنیتی عراق نقش آفرینی داشتند؟
حاج ابو عامر العیساوی: بله. ایشان مشارکت و نقش پررنگی داشتند و حتی قبل از سقوط موصل با توجه به حوادثی که رخ داده بود، این اتفاق را پیش‌بینی کرده بودند. در واقع ما طبق اطلاعاتی که به دست آورده بودیم از ابتدای ژانویه سال 2014 میلادی می‌دانستیم که حوادث اخیر در نهایت منجر به سقوط استان موصل خواهد شد. این مسئله برای تمام نهادهای امنیتی هم مثل روز روشن بود. حاج قاسم سلیمانی همیشه در صحبت‌هایش تاکید می‌کرد که ما باید برای این اتفاق آماده باشیم. در واقع دستگاه‌های امنیتی باید آمادگی پیدا می‌کردند. چون سرویس‌های امنیتی وجود داشتند که برای سرنگونی دولت عراق طراحی‌هایی را انجام داده بودند. در این زمینه اطلاعاتی هم وجود داشت، ظرفیت‌هایی ایجاد شده بود و تسلیحات وارد عراق می‌شد. تعداد زیادی نیروی مسلح و تروریست‌ها به شهر موصل و تعدادی از شهرهای دیگر سرازیر شده بودند. حاج قاسم تاکید داشتند که وضعیت بسیار خطرناک است و باید آماده باشیم. اما دولت عراق در آن زمان واکنش عاقلانه‌ای نشان نداد.
تسنیم: شما به عنوان محور مقاومت چه آمادگی‌هایی داشتید؟
حاج ابو عامر العیساوی: ما آمادگی کامل داشتیم و این همان چیزی بود که بغداد را نجات داد. باید به بینندگان عزیز و تمام جهانیان بگویم که در آوریل 2014، تروریست‌ها در حال نزدیک شدن به شهر فلوجه و دروازه‌های شهر بغداد بودند. ما به عنوان محور مقاومت می‌دانستیم که هدف اصلی تروریست‌ها تصرف بغداد است، نه موصل. پیش‌بینی‌ها نیز نشان می‌داد که در ژوئن 2014، تروریست‌ها به بغداد حمله خواهند کرد و این حمله از شهر فلوجه اتفاق می‌افتد.
تسنیم: چه چیزی مانع این رخداد شد؟
حاج ابوعامر العیساوی: مداخله گروه‌های مقاومت و اعمال کنترل بر منطقه «الهیاکل» در حومه شهر فلوجه و پشتیبانی پایگاه نظامی «طارق» از این مناطق. در جبهه شمال غربی به موازات فلوجه نیز نبردهای زیادی در این برهه رخ داد. ما هم افتخار مشارکت و در عین حال تلفات انسانی را در ماه‌های مارس و آوریل 2014 متحمل شدیم.
تسنیم: یعنی قبل از سقوط موصل؟
حاج ابو عامر العیساوی: دو ماه قبل از سقوط شهر موصل. در آن مقطع با همراهی ارتش عراق و سایر دستگاه‌های امنیتی، نیروهای قابل توجهی را از گروه‌های مقاومت در منطقه پایگاه نظامی طارق و الهیتاویین و جسرالتفاحه تدارک دیدیم.
تسنیم: شهید حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس هم در این برهه زمانی حضور داشتند؟
حاج ابو عامر العیساوی: بله، آنها همواره حضور داشتند و تاکید می‌کردند که هدف اصلی دشمن حمله به بغداد است و ما باید مسیرهای ورود به بغداد را ببندیم.
تسنیم: آیا شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس در ترسیم نقشه جنگ و چشم‌انداز راهبردی آن مشارکت داشتند؟
حاج ابو عامر العیساوی: بدون تردید، البته حاج قاسم سلیمانی تاکید داشت که هدف اصلی دشمن، بغداد است و اگر راه‌های ورود دشمن به بغداد را ببندیم، جنگ در موصل ادامه خواهد یافت. اما سران نظامی و امنیتی موصل در آن برهه، به ویژه کمیته عالی امنیتی موصل، این مسائل را جدی نگرفتند و سهل‌انگاری کردند.
تسنیم: آیا حاج قاسم یا حاج ابومهدی تلاش کردند در آن مقطع با مقامات سیاسی و امنیتی محلی موصل ارتباط برقرار کنند؟
حاج ابو عامر العیساوی: تلاش زیادی کردند، ولی پاسخی دریافت نکردند. اگر هم پاسخی دادند، در حد و اندازه حملات دشمن نبود. تمهیدات به‌صورت درستی تدارک دیده نشده بود و حتی در آن مقطع از دولت سابق درخواست کردیم تا خودمان در موصل حضور پیدا کنیم، اما در آن برهه پاسخی از دولت وقت دریافت نکردیم. ملاحظات سیاسی و دخالت سایر کشورها در سهل‌انگاری دولت وقت مؤثر بود. اما قبل از هر چیز بر حفظ بغداد پافشاری می‌کردیم، چون بغداد پایتخت عراق و قلب تپنده عراق بود.
پایان بخش اول گفتگو/
