Trump’ın Niyeti Yeni Bir Antlaşma Değil

Tesnim Haber Ajansı - Amerika’nın nükleer antlaşmadan tek taraflı olarak ayrılmasının uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirten Natali Tochi, Trump’ın yeni bir müzakere ile antlaşmaya varmak gibi bir niyetinin olmadığını vurguladı.

Tesnim: Bildiğiniz üzere Amerika Başkanı nükleer antlaşmadan ayrılarak İran’a yönelik yeni yaptırım kararlarını onayladı. Trump uygulanan yeni yaptırımları “ sınırlı ekonomik baskı” şeklinde tanımlayarak İran’ı yeni bir antlaşma için müzakereye zorlamak olduğunu belirtti. İran’a yönelik tekrar uygulamaya konulan yaptırımlar hakkında siz neler düşünüyorsunuz?

Tochi: Amerika’nın BM tarafından onaylanmış böylesi bir antlaşmadan tek taraflı olarak ayrılması öncelikli olarak uluslararası hukuka aykırıdır. Uluslararası Atom ve Enerji kurumunun 11 defa İran’ın antlaşmaya bağlı olduğunu bildirmesine rağmen Amerika’nın antlaşmadan ayrılması hukuki açıdan kabul edilir değil.

Bununla birlikte İran’a yönelik yeni yaptırım kararı alarak Tahran yönetimini bir başka antlaşma için müzakereye zorlamanın mantıklı bir tarafı yok. Müzakereler her iki tarafın güven ve iyi niyeti ile gerçekleşir. Amerikan yönetimi nükleer antlaşmadan ayrılarak bu güveni sarsmıştır. Ayrıca Trump yönetimi söz konusu yaptırımları başlatarak İran ile yeni bir antlaşmayı değil Tahran yönetimini tamamen teslim almayı hedeflemekte.

Tesnim: Amerika Başkanı Donald Trump AB’yi de hedef alarak İran ile ticarete devam eden ülkelerin Amerika’yı karşısına alacaklarını söylemişti. Siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Tochi: Şüphesiz bu durum daha öncede AB ülkelerinde tecrübe edildi. Ancak biz Amerika ile bu anlamda karşı karşıya daha önce gelmedik. Bu durum Avrupa ülkeleri içinde yeni bir sorun.

Tesnim: Amerika Dışişleri Sözcüsü geçtiğimiz günlerde Washington yönetiminin İran ile yeni bir antlaşma yapmaya hazır olduğunu söyledi. Buna şart olarak ise İran’ın mevcut politikalarında kesin değişikliğe gitmesi gerektiğini vurguladı. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Gerçekten İran yaptırım altında Amerika ile yeni bir müzakere başlatabilir mi?

Tochi: Bu Tahran yönetiminin alacağı bir karardır. Ancak ben daha öncede söylediğim gibi Trump’ın ne istediği daha net anlaşılmalıdır.

Tesnim: Avrupa Birliği Dış ilişkiler Ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini İran ile nükleer antlaşmayı devam ettirmek istediklerini ve bu antlaşmanın sadece bölge için değil dünya emniyeti içinde önemli olduğunu söylemişti. Peki Avrupa kendisini Amerika’dan ayırabilir mi?

Tochi: Öncelikle Avrupa kesin olarak kararını almıştır. Trump yönetiminin hukuksuz olan kararı karşısında antlaşmaya bağlı olduğunu ve bir başka seçeneğin olmadığını net bir şekilde ifade etmiştir. Avrupa nükleer antlaşmayı diplomasi ve dış siyaset alanında yapılmış en iyi antlaşma olarak görmektedir. Ve bu antlaşmanın barış ve güvenlik adıma devam ettirilmesini savunmaktayız.

Tesnim: Siz daha önce katıldığınız bir radyo programında İran’a yönelik yaptırımlara uyan şirketlere Avrupa’nın da yaptırım uygulayacağını söylediniz. Bunu biraz daha açabilir misiniz?

Tochi: Yaptırımları engellemeye yönelik yasada yaptırımlardan dolayı zarar uğrayan şirketlerin zararları karşılanırken aynı zamanda yaptırımlara uymamaları sağlanmakta.