İran'ın İnsan Taşıyabilen Biyolojik Kapsülü Yeni Yılda Test Edilecek

Tesnim Haber Ajansı - İlk Redif programında İran iletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Zaripur'un katılımıyla İran’ın teknoloji alanındaki milli gelişmelerinin gelişim gündemi ele alındı. Bu programın bir bölümünde İletişim Bakanı İsa Zaripur, İran’ın uzay programının ayrıntılarını aktardı.  

Geçtiğimiz yılda uydu fırlatma alanında yeterli çoğunluğun yakalandığını ve bu alanda rekor kırıldığını belirten Zaripur uydu fırlatma alanındaki gelişmelere ilişkin şunları söyledi: Uzay endüstrisi alanında büyük ilerleme kaydettik ve uzay teknolojileri geliştirme alanına girdiğimiz yıldan bu yana, sizlerin ve sevgili halkımızın desteğiyle, Şubat 2009 yılında Safir uydu taşıyıcısıyla Ümit uydusunu başarıyla yörüngeye oturtmayı başardık. 2009 yılından 2021 yılına kadar, hem operasyonel hem de araştırma amaçlı toplam 13 uydu fırlatmamız oldu. Yılın ilk fırlatmasını gerçekleştirdiğimiz Aralık 2021’den 2023 sonuna kadar 12 uydu fırlattık.  

İran'ın bu alandaki en parlak yılının, altı uydu fırlatma işlemi gerçekleştirdikleri ve birçok uydunun yörüngeye yerleştirildiği geçen yıl olduğunu vurgulayan Zaipur şunları dedi: Artık uzay döngüsünün tamamına sahip 10 ülke arasındayız. Bu da uydular inşa edebileceğimiz ve bunları kendi fırlatma üssümüz ve gençlerimizin tasarlayıp inşa ettiği istasyonlar aracılığıyla kendi uydu fırlatıcılarımızla uzaya fırlatabileceğimiz anlamına geliyor. İlkini 2021 yılında açtığımız bu istasyonlar, uzay sinyallerini alabiliyorlar ve daha da önemlisi bu verileri çeşitli endüstrilerde verimliliği artırmak ve insanların yaşamlarındaki çeşitli kullanımları artırmak için kullanabiliyor. 

Zaipur, bu beş aşamanın her birinde ve teknik bilgide belli bir dereceye kadar ilerleme kaydettiklerini vurgularken ilerlemeye devam ederek yükselmeye çalıştıklarını belirtti: 'Örneğin uydu üretiminde 10 metrenin altında doğrulukla çalışan uydularımız var ama hedefimiz bu yıl ve gelecek yıl doğruluğu artırmak.'

Bugün, İran'ın bugüne kadar ürettilen en karmaşık uydusu olan %100 yerli üretim olan Pars-1 uydusu geçen yılın sonlarında fırlatıldı ve üzerinde biri 15 metre doğrulukla renkli siteme sahip üç kamera bulunuyor. Bu yıl bu uydunun doğruluğunu 1 metreye çıkarmayı planlıyorlar.  

Bu alanda gelişmelerin devam edeceğini kaydeden Zaipur 2028 yılında hedeflerinin uydu taşıyıcı alanında bir metre doğruluğa yükselmek olduğunu ve bugüne kadar kaydedilen başarılar ışığında da bunu gerçekleştirmenin mümkün olduğunu belirtti. İran şuana kadar LEO adı verilen alçak yörüngede ki yaklaşık 400-500 km ile 2000 km arasındaki yörüngeleri kapsamaktadır, uydu yerleştirme işlemini başarıyla gerçekleştirmiş bulunuyor.

İran uydu fırlatıcıları her ne kadar 2022 yılında fırlatması gerçekleştirilen ve ağırlık bakımından düşük seviyede olan Nur-1 ve Nur-2 uydularını başarıyla fırlatmış olsa da geçtiğimiz yıl ilk kez İran uydu alıcıları Leo katmanında stabilizasyona çok yaklaştı. İran teknolojisinin milli gelişim süreci tam olarak oturduğunda bu yıl içinde birkaç fırlatma işlemi daha gerçekleştirilecek ve hali hazırda İran LEO katmanına Simurg, Kaim ve Kasid ile 200-300 kiloluk bir ağırlık fırlatıp yerleştirme teknolojisine sahip. 

İran’ın bu alandaki planı önümüzdeki 2-3 yıl içerisinde birkaç yüz kiloya ulaşmak. Bu sebeple birçok test gerçekleştiriliyor. 

Şu ana kadar 200-300 kiloya kadar fırlatma yapabilen İran artık bugün bir tonluk seviyeyi yapıyor ve tasarlıyor. İsa Zaipur bu gelişmeler ışığında şunları dile getirdi: Bu yıl yapımına başlanan uydular orada monte edilip test edilebilecek şekilde devreye alınacak ve fırlatıcımız da paralel olarak ilerlemeye devam ediyor. Fırlatma rampalarımızın da yükseltilmesi gerekiyor. Mevcut fırlatma üslerimiz fırlatıcılarımızı Eş Zamanlı Güneş yörüngesine sokamıyor. Artık Batı Asya'nın en büyük uzay üssünü ülkemizde inşa ediyoruz ve bu yıl da çabamız ilk fırlatmayı oradan yapmak. Bu çok büyük ve gelecek vaat eden uluslararası projenin ilk etabı bu yıl açılacak ve üç etaptan oluşacak.

Zaripur Çabahar’da yapımı devam eden uzay istasyonuna değindi ve şunları belirtti: Uzay üssü ülkenin güneyindeki Çabahar'da inşa ediliyor ve ilk aşamamız bu yıl açılacak. İlk fırlatmayı bu yıl yapabiliriz. İlk uydunun ilk etabı çünkü orada üç evre var. Bu yıl ilk etabı devreye girecek. İkinci etabın sözleşmesini hazırladık. Bu yıl sonuçlandırılacak. %100 dahili sınıflandırmaya göre inşa edilmiştir. İkinci etabının da önümüzdeki iki yıl içinde tamamlanacağını umuyoruz.  

Zaripur bu gelişmelerin uluslararası etkilerine değindi ve şunları vurguladı: Dört, beş fırlatma işlemi daha yapabilirsek. Mevcut fırlatıcılarımız stabil hale geldiğinde diğer ülkelerden uydu fırlatma işlemleri hizmetlerini hazırlanacağız. Şuanda bunun hazırlıklarını yapıyoruz. Günümüzde pek çok ülke bu yeteneğe sahip değildir. Kübik uydu dediğimiz küçük uyduları bile ucuza fırlatabilmek isteyen ülkeler var ve artık fırlatıcılarımızın fiyatı çok ekonomik, fırlatma üsleri olan diğer 9 ülke ile rekabet edebilecek durumdalar.  

Uzay endüstrisi için beş aşamanın her birinde belli bir seviye kaydedildiğini belirten İsa Zaipur: ‘Coğrafyada ağır uydular, radyo televizyon uyduları ve telekomünikasyon uydularını fırlatabileceğimiz 5 yıllık bir program olan 36 bin km fırlatıcı sahasında Geo katmana ulaşacağımız günü görebilmek için her geçen gün yükseltme yapıyoruz' ifadelerini kullandı.

Gelişmelerin tamamen milli imkanlarla gerçekleştiğini belirten İran Bilgi ve İletişim Teknolojileri Bakanı İran’ın uzaya İnsan gönderme planlarına ilişkin şunları dedi:  Bahsetmek istediğim bir diğer konu da uzayda yaşam meselesi... Bu alanda 10 yıl kapalı kaldıktan sonra geçen yıl bir maymun gönderdik ve sağ salim geri döndü. Bahsetmek istemediğim çeşitli nedenlerden dolayı bu alan kapatılmıştı. Ancak on yıllık bir aradan sonra bu programı yeniden hayata geçirdik. 

2023 yılında yeni nesil biyo-kapsülleri Selman yerli fırlatıcısıyla alt-orbital testte başarılı olduğunu kaydeden Zaipur bu yıl bu alanda bir uzay planı düzenlemeye çalıştıklarını ifade ederek şunları dedi: Yeni kapsülümüzü elde edersek yaklaşık bir tonluk bir kapasitede olacak ve bir insanı taşıma kapasitesi de olacak ancak şimdilik test aşamasında. İran biyolojik kapsülü veya İran fırlatıcısıyla İranlı bir astronotun uzayda varlığına şahit olabileceğimiz bir noktaya ulaşmak için 5 yıllık bir planımız var. 

Pars-1 Uydusu’nun başarılarından da söz eden İran Bilgi ve İletişim Bakanı İsa Zaipur şunları kaydetti: Uyduların ölçülmesi ve görüntülenmesi, kullanım süreci biraz zaman alıyor, bunun nedeni ise tüm alt sistemlerinin tek tek kontrol edilmesi, test edilmesi, işleyişinin doğruluğunun teyit edilmesi ve kamerasının son aşamasının test edilmesi gerekmesi. Bu sürecin kendisi, uydunun kendisi için tanımlanan yörüngeden sapsa bile stabilize olması birkaç hafta alır, Pars uydusunun yörünge değiştirme sistemi vardır, itici gücü uyduyu hareket ettirebilir. Şu ana kadar yaptığımız en karmaşık uydu. Şu ana kadar 10'dan fazla alt sistem başarıyla test edildi. Bu çok büyük bir olay. Önümüzdeki haftalarda kamerasını açacağız, 3 kamerası var, kamera açıldıktan sonra bu kalibrasyonu yapmamız gerekiyor yani dünya yüzeyinden alınan diğer görüntülerle eşleştireceğiz. Şuana kadar iyi gidiyor. İleleyen zamanlarda da görüntüleri yayınlayacağız. 

İran’ın Uzay alanındaki başarılarına değinen İsa Zaipur yakın zamanda imzalanan ve bir kısmı tamamlanmış olan projeden bahsederek şunları söyledi: Artık orta ve küçük uydular inşa etme yeteneğine sahibiz.Bir sonraki adım bunların birbirleriyle iletişim kurabilmesi ve birlikte ortak bir görev yapacak şekilde organize olabilmeleri. 2023 yılında Gönüllerin Komutanı Hacı Kasım Süleymani'nin adını taşıyan 16 uydulu sistemin inşası için özel sektörle ülke tarihinin en büyük uzay sözleşmesini hazırladık ve bu çalışmaya başladık. Bunlardan bir kısmının bu yıl içinde hazır olacağını umuyoruz. 

İran Bilgi ve İletişim Teknolojileri Bakanı İran2ın yeni yıl içinde fırlatacağı birçok uydunun olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: 16'sı yapımı devam eden uydu sisteminin uyduları olmak üzere pek çok uydumuz var fırlatılmaya hazır. Fırlatılacak ilk uydular arasında yer alan Hudhud ve Kevser uydularımız var. Tulu-3 uydusu, Phoenix-2 uydusu, çok sayıda algılama uydusu, telekomünikasyon uyduları var ve milli fırlatma rampalarımız ile fırlatılacaklar.