İsrail Basını Yeni Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan'ın Zaferini Nasıl Yorumladı?

Tesnim Haber Ajansı- İran halkı 5 Temmuz’da cumhurbaşkanını belirlemek amacıyla sandık başına gitti. Tebriz milletvekili ve eski sağlık bakanı Mesud Pezeşkiyan, seçimin ikinci turunda oyların yüzde 53,7'sini alarak 9’uncu Cumhurbaşkanı oldu. Pezeşkiyan’ın seçim başarısı İsrail basınında da geniş yer buldu.

İran’daki seçimleri takip eden İsrail İç Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nden İran uzmanı Raz Zimmt, “Pezeşkiyan son birkaç hafta içinde pek bilinmeyen bir adaydan, ciddi bir rakip haline geldi. Son haftalarda bu gelişmeden bahsettiğimde birçok kişi bana bunun pek önemli olmadığını, çünkü Said Celili'nin şansının çeşitli nedenlerden dolayı daha iyi olduğunu söyledi, ancak gördük ki seçimi Pezeşkiyan kazandı." dedi.

Yediot Ahronot gazetesinde yayınlanan, gazeteci Lior Ben Ari'nin yazısında, “İran tarihinde cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci kez ikinci tura kaldı. Daha önce 2005 yılında Mahmud Ahmedinejad ve Ekber Haşimi Rafsancani ikinci tura çıkmıştı.

Pezeşkiyan, İran-Batı ilişkilerini geliştirmek istediğini belirtti. Onun hükümetinin ana gündeminde büyük ihtimalle Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmayı yeniden canlandırma olabilir.” ifadesi kullanıldı.

İsrail Kanal 11 televizyonunun websitesinde yayınlanan "İsrail'e karşı tutum değişecek mi?" başlıklı yazıda, “Batı, Pezeşkiyan’ın zaferini memnuniyetle karşılıyor, çünkü o, Batı ile gerilimi azaltmak ve Tahran'ı nükleer anlaşmaya döndürmek için uzlaşmacı bir politika izleme sözü verdi.

İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın “İran, İsrail dışındaki tüm dünya ülkeleriyle iyi ilişkiler kurmak istiyor” şeklindeki yorumuna atıfta bulunan yazıda, İran'ın İsrail'e yönelik politikasının Pezeşkiyan’ın zaferiyle değişmesi pek mümkün olmadığı kaydedildi.

 İsrail'in en eski günlük gazetesi olan Haaretz, İran’daki seçimler hakkında şunları yazdı:

Pezeşkiyan, 2005'ten sonra iktidara gelen ilk reformist isim. Pezeşkiyan’ın Batı'ya yönelik pragmatik bir dış politika izlemesi ve nükleer anlaşmayı yeniden canlandırması bekleniyor."

Yeni Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’ın İran liderine sadık olduğunu yazan gazete, “O hedeflerine ulaşmaması halinde istifa edeceğini söyledi.

Pezeşkiyan’ın seçim vaatlerine de değinen Haaretz, onun yaptırımlar kaldırılmadan İran'da değişimin yapılamayacağına inandığını yazdı.

Siyonist İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya yakınlığı ile bilinen sağcı gazete İsrael Hayom, Mesud Pezeşkiyan’ı “Batı'ya yaklaşmak isteyen ve değişimi vaat eden bir kalp cerrahı" olarak tanımladı. Bu gazete, Pezeşkiyan’ın zaferini İran gençliğinin ve özellikle şehirli orta sınıfın reformunun bir sonucu olarak değerlendirdi.

İran nükleer anlaşmasının yeniden canlandırılmasının yanı sıra internet kısıtlamaları ve kadınların başörtüsü gibi sosyal meseleleri irdeleyen analizde, bunların Pezeşkiyan’ın karşısında en büyük sorunlar olduğu ifade edildi.

Siyonist iş dünyası gazetesi Globe, Pezeşkiyan’ın diğer adaylara göre dünyayl daha iyi diyalog kurabileceğini yazdı.

Bu bağlamda Globe gazetesinde yayınlanan, gazeteci Dean Shmuel Elmas yazısında, “Pezeşkiyan İran siyasetindeki önemli isimlerden destek alıyor. Bu etkili isimlerden biri de eski dışişleri bakanı Muhammed Cevad Zarif'tir. Zarif, Pezeşkiyan’ın seçim kampanyasında önemli bir rol oynadı ve seçim kampanyasının son anlarına kadar konuşmalar yaptı.” ifadesi kullanıldı.

İran'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalmasını değerlendiren Zaman haber sitesine göre, birçok analist reformcu adayın zaferini muhafazakar adaylar arasındaki uzlaşma eksikliğinin sonucu olarak görüyor. Devrimci cephesi adaylarından Muhammed Bakır Galibaf veya Said Celili ilk turdan önce yarışmadan vazgeçmiş olsaydı, belki Pezeşkiyan’ın kazandığı ikinci tur yapılamazdı.

Pezeşkiyan’ın zaferiyle Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşma, İran siyasetinin ana gündemine geri döndü. Pezeşkiyan yaptırımları kaldırmaya istekli olduğunu ve Batı ile müzakere yapacağını söyledi. Bu konu onun konuşmalarının ve rakiplerinin temel ayırt edici özelliği haline geldi.