Gazze Savaşının İsrail Ekonomisine Zararı 100 Milyar Doları Aştı

Tesnim Haber  Ajansı-Geçtiğimiz yıl Aksa Tufanı operasyonunun en önemli sonuçlarından biri, Siyonist rejimin ekonomisi üzerindeki etkileridir. Gazze Şeridi'ne yönelik geniş çaplı saldırıları otel ve turizm hizmeti veren işletmeleri doğrudan olumsuz etkiliyor. Askeri kuvvetlerine yapılan harcamalar da savaşın dolaylı etkileri arasında yer alıyor. Siyonistler bu kayıpları kısa ve orta vadede bütçe açığı, kredi notu düşüşleri, projelerin ilerlemesindeki aksamalar vb. şeklinde göreceklerdir. Elbette bu savaş Filistinlilere, özellikle de Gazze Şeridi'nde yaşayanlara büyük zarar verdi. ABD merkezli RAND Corporation Raporu’nda Siyonist İsrail saldırıları sebebiyle harabeye dönen Gazze Şeridi'nde yeniden inşa maliyetinin 80 milyar doları aşabileceği belirtildi. Sadece enkaz kaldırma maliyetlerinin faturası 700 milyon dolar olarak tahmin ediliyor.

Aşağıda Gazze savaşının israil ekonomisi üzerindeki etkilerini ele alacağız:

1-Savaşın maliyeti: Siyonist İsrail’in Kanal 12 televizyonuna göre bu rejim, Gazze Şeridi ve Lübnan'daki savaş için şu ana kadar 100 milyar dolar harcadı ve bu durum İsrail'i derin bir ekonomik krizin eşiğine getirdi.

İsrail'in ekonomi gazetesi "Calcalist", 9 Eylül’da yayınladığı raporda, Gazze savaşının toplam maliyetinin yaklaşık 24 milyar doları (90 milyar şekel) geçeceğini yazdı. Bu rakam 2024’ün başından itibaren yaklaşık 19,2 milyar dolar (72 milyar şekel) oldu. Sadece Ağustos 2024'te yaklaşık 13,3 milyar dolar (50 milyar şekel) harcandı. Bu rakam önceki aylara göre neredeyse 2,67 milyar dolar (10 milyar şekel ) daha fazla.

İsrail rejiminin aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, 2025 yılının bütçesiyle ilgili olarak "İsrail tarihinin en uzun ve maliyetli savaşındayız. Öyle ki bu savaşın doğrudan maliyeti yaklaşık 54-68 milyar dolar (200-250 milyar şekel). 11 aylık savaş boyunca ekonomiyi yönettiğim için gurur duyuyorum.’’ demişti.

İki siyonist uzmana göre, savaşın maliyeti nedeniyle önümüzdeki 3-5 yıl içinde mali kriz riski yüksek. Bu da ekonomik durgunluğa ve güvenlik risklerinin artmasına neden olur. Savaşın maliyeti ve ekonomik etkilerinin örnekleri şunlardır: İsrail'in kredi notunun düşmesi, risk sigortası primlerinin artması, askeri ve sivil harcamalarda büyük artışlar, bütçe açığı,  yatırımlardaki düşüş ve enflasyonun artması, borç/üretim oranının yükseliş eğilimi ve gelecekte yaşanacak ciddi bir ekonomik kriz riski.

2-Kredi notunun düşürülmesi: Çeşitli uluslararası derecelendirme kuruluşları şu ana kadar Siyonist İsrail ekonomisine ilişkin olumsuz tahminler sundular ve hatta önceki beklentileri düzelterek ekonomik büyüme tahminini düşürdüler. Bunun nedeni ise savaş, askeri maliyetlerin artması ve işgal altındaki toprakların kuzeyindeki huzursuzluktur. 

Dünya Siyonist İsrail'in Ekonomisine Olan Güvenini Kaybediyor

OECD, küresel ekonomiye ilişkin son raporunda İsrail ekonomisinin 2024 yılında ancak yüzde 1,9, 2025 yılında ise yüzde 4,6 oranında büyüyeceğini bildirdi. Fitch ve Moody’s bu yıl zaten bir kez düşürdükleri İsrail’in notunu muhtemelen yeniden düşüreceklerini söylüyor.

Siyonist uzmanlar ekonominin olası her göstergede kötüleştiğini söylüyor. Daha önce İsrail Merkez Bankası, yılın ikinci çeyreğinde, üretim ve ihracat da dahil olmak üzere kişi başına düşen GSYH'nin, ekonomiye yapılan yatırımların azalmasıyla birlikte düştüğünü ve ekonomideki enflasyonun yüzde 3,2'ye (yıllık) ulaştığını açıklamıştı.

3-İsrail'in bütçe açığı: Maliye Bakanlığı, bütçe açığının Ağustos ayında 12,1 milyar şekele (3,24 milyar dolar) yükseldiğini bildirdi. Bu artışın nedeni, Gazze'deki Hamas ile devam eden çatışmaya bağlı yüksek harcamalar olarak gösterildi. Ağustos ayına kadar olan 12 aylık açık, ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) %8,3'üne yükseldi. Bu oran, Temmuz ayına kadar olan 12 aylık dönemde %8,0 olarak kaydedilmişti.

İsrail Merkez Bankası Başkanı Amir Yaron, İsrail'in Gazze'de büyük bir insanlık felaketine yol açan saldırılarının maliyeti hakkında açıklamada bulunarak, Gazze'ye saldırıların savunma harcamaları, sivil ihtiyaçlara yönelik harcamalar ve vergi geliri kayıpları dahil maliyetinin 2023'ten 2025 yılına kadar 67 milyar dolara ulaşacağını söyledi. Gazze'ye saldırıların maliyetinin bütçe için yük olduğunu belirten Yaron, İsrail ordusuna bütçe konusunda "açık çek" verilmemesi uyarısında bulundu.

Bir diğer sorun ise 2025 bütçesinin onaylanma sürecinin ertelenmesidir. 

4- Yerleşimcilere uygulanan yaptırımların etkileri: ABD'nin şiddet yanlısı ve terörist bir grup yerleşimciye yönelik yaptırımlar uygulamasının ardından, Aşırı sağcı Yahudi Gücü partisi lideri ve yerleşimcilerin önde gelen destekçilerinden biri olan İç Güvenlik Bakanı Itmar Ben-Gvir, bankaların yaptırım uygulanan kişilerin hesaplarını bloke etmemesini öngören bir yasa tasarısı sundu. Bu durumda bankalar bizzat yaptırımları ihlal etmiş olacak.

5-Kariş gaz platformunun güvenliğine ilişkin endişeler: Hizbullah'ın, İsrail rejiminin hayati öneme sahip tesislerinden geri dönen insansız hava araçlarının çektiği kaliteli görüntüleri paylaşmasının ardından ekonomi gazetesi Calcalist, özellikle Yemen Ensarullah Hareketi'nin Tel Aviv'e yönelik icra ettiği başarılı operasyondan sonraki Kariş gaz sahasının güvenliğine ilişkin endişelerini dile getirdi. Buna göre, gökyüzündeki yeni gerçeklikle başa çıkmak, tespit etmek, izlemek ve en önemlisi güncel bilgilere dayanarak daha hızlı kararlar almak için daha fazla araç gerektiriyor. Hizbullah'ın yanı sıra İran'ın diğer müttefikleri de İsrail'in hava savunma sistemine ciddi zararlar verebilir ve her gün yeni silahlarını sergiliyor. İsrail askeri kurumları hassas yerlerin korunması için yeni tedbirler almalı.

6-Eilat limanının kapatılması: Bu liman Gazze savaşı öncesindeki iki yıl içerisinde İsraillilerin araçlarının ana giriş noktasıydı, 2023 yılında bu limandan  işgal altındaki topraklara 150.000 araç ithal edildi. 2024 yılında tek bir araç bile Eilat limanında boşaltılmadı.

Kızıldeniz'in kuzey ucunda yer alan Eilat Limanı, nakliye firmalarının Yemenli grupların Gazze'ye destek için yürüttüğü operasyonlardan kaçınmak için gemilerin rotasını değiştirmesinden etkilenen ilk limanlardan biri oldu. Bu yüzden Liman yönetimi 120 çalışanın yarısını işten çıkarmayı planladığını açıkladı. Akdeniz kıyısındaki Aşdod limanı başkanı da, kuzey cephesinde daha fazla gerilim yaşanması halinde Aşdod limanı dışındaki tüm limanlarının devre dışı bırakılabileceğini duyurdu. Bu liman, deniz ticaretinin yaklaşık yüzde 40'ını kapsamaktadır.

7- Yabancı yatırımın azalması: Gazze'deki savaş işgal altındaki topraklardaki yabancı yatırımlarda yüzde 60'lık bir düşüşe neden oldu. Bu savaş 46.000 şirketin kapanmasına yol açarken teknoloji şirketlerinin yüzde 49'u İsrail'deki yatırımlarını iptal etti. Böyle bir durumda rejimin eski dışişleri bakanı Avigdor Lieberman, Netanyahu'nun başarısız askeri politikasının İsrail'i benzeri görülmemiş bir ekonomik felakete sürüklediğini açıkladı.

Yukarıda açıklanan ekonomik istatistik ve rakamların çoğu Gazze savaşının mevcut durumuna atıfta bulunmaktadır ve İsrail rejimi Lübnan Hizbullah'ıyla topyekün bir savaşa girerse, zararlar ve maliyetler doğal olarak en azından iki katına çıkacaktır. Bu, Hizbullah'ın askeri gücünden ve coğrafi koşullarından kaynaklanmaktadır; çünkü şu anda savaş esas olarak Gazze Şeridi ve bir ölçüde Batı Şeria'da devam etmektedir. Kuzeyden en az 100 bin siyonist yerleşimci tahliye edilmiştir, ancak Hizbullah'la geniş kapsamlı bir savaş başlatılırsa, sadece Safed, Akka, Tiberya ve Hayfa gibi kuzey şehirleri değil, tüm bölgeler ateş altında kalacaktır. Bu rejimin endüstriyel, askeri ve stratejik noktaları Hizbullah tarafından hedef alınacaktır.

Eylül ayı sonunda Lübnan'da telsiz ve çağrı cihazlarını siber saldırı sonucu patlatan İsrail'in Dahiye saldırısına ve Hizbullah komutanlarından İbrahim Akil'in şehit edilmesine Hizbullah Hareketi'nden misilleme geldi. Hayfa'nın güneyinin vurulduğu füzeli operasyonda yaklaşık 2 milyon Siyonist sığınaklara kaçtı. Ayrıca okullar da geçici olarak kapatıldı. Doğal olarak Hizbullah'ın geniş kapsamlı saldırıları ve topyekun savaş, yaklaşık 7 milyon Yahudi ve Siyonisti etkileyecektir. Bu durumda Siyonist şehirler hayalet şehir haline gelecektir.