اندیشکده|شکست جهانی شدن و سناریوی تشکیل بلوک‌بندی اقتصادی در پساکرونا
تحلیلگر روس معتقد است که کرونا با در هم شکستن جهانی شدن، بلوک‌بندیِ جدید اقتصادی و فنی ایجاد می‌کند که نتیجه آن چند مرکزی سیستم بین‌المللی خواهد بود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم ، آژانس خبری "تاس" مصاحبه‌ای را با آناتولی ترکنف ، رئیس پژوهشکده دولتی روابط بین‌الملل روسیه و اندیشکدهِ استراتژی‌های اوراسیایی منتشر کرده است. در این مصاحبه، تاثیر کووید-19 بر ساختارهای جهانی‌شدن، ویژگی نظام بین‌الملل و سناریوهای دوران پساکرونا بررسی شده است.
ترکنف در رابطه با تشبیه شرایط ویروس کرونا به یک جنگ بزرگ، گفته است: مقایسه همه‌گیری ویروس کرونا با یک جنگ بزرگ تقریبا نادرست است. کووید-19 ظرفیت‌های صنعتی، حمل و نقل و زیرساخت‌های اجتماعی را از بین نمی‌برد. این موضوع باعث می‌شود تا تعاملات درون جامعه و فعالیت دولت‌ها را در عرصه بین‌المللی تنظیم کنیم. بنابراین اگر قرار باشد مقایسه‌ای صورت بگیرد، شرایط کنونی را نه با جنگ، بلکه با بیماری‌های همه گیری که تاثیر گسترده و تعیین‌کننده‌ای در تاریخ بشر داشته است، می‌توان مقایسه کرد.
وی می‌افزاید: به جای تبدیل شدن به گروگان نوآوری و درگیری در کشف آمریکا، بایستی میزان تاثیرگذاری کووید-19 را بر سیاست جهانی و اقتصاد بین‌المللی ارزیابی شود. اول از همه باید درک شود که جهان هیچگاه در شرایط ایستا نبوده و نخواهد بود. ویروس کرونا اختلافات بین بازیگران مختلف، تحریم‌ها و منافع ملی را متوقف نکرده است، اما ممکن است در برخی موارد به عنوان یک نیروی متعادل‌کننده و حتی کاهشی عمل کرده باشد.
تحلیگر روس معتقد است که انگیزه جدیدی برای تحول دیجیتال در حوزه‌های فناوری‌های جدید ارتباطات از راه دور، مدیریت در دولت و تجارت، وسایل حمل و نقل بدون سرنشین و آماد به وجود آمده است. فناوری‌های دیجیتال می‌توانند انگیزه نوینی برای توسعه ایجاد کنند اما نابرابری‌های جدیدی نیز به وجود خواهد آمد. همچنین برای اطمینان از اعمال قرنطینه، سیستم‌های کنترل‌کننده دیجیتال در بسیاری از کشورها مستقر شده است، اما جنبه‌های قانونی و اخلاقی آن هنوز مورد ارزیابی قرار نگرفته‌اند.
به نظر وی، اهمیت حاکمیت دولت همچنان باقی خواهد ماند. چراکه در مبارزه با ویروس کرونا، در این شرایط تنها وضعیت پزشکی پیشرفته و مؤثر تعیین کننده نیست، بلکه سازماندهی قرنطینه و به حداقل رساندن آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
سناریویِ شکل‌گیری بلوک‌بندی‌های اقتصادی و فنی
ترکنف با توجه به ساختار نظام بین‌الملل در پساکرونا، بیان می‌کند: ایالات متحده آمریکا و چین با درک این موضوع که جهانی شدن در حال شکست است، تلاش می‌کنند تا بلوک‌های فنی و اقتصادی در اطراف خود ایجاد کنند. یعنی جوامعی بزرگی از دولت‌ها با یک رهبری فناوری یا یک مرکز انتشار به همراه شرکت‌های پیشرفته و بازار نسبتا پرظرفیت شکل می‌گیرد. در این ساختار غریبه‌ها به دلایل امنیتی اجازه ندارند وارد مرزبندی بلوک دیگر شوند.
وی ادامه می‌دهد: در صورت وقوع چنین سناریویی، تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی گرایش به تابع و محیط این بلوک‌بندی‌های اقتصادی و فنی دارد. همکاری‌های بین‌المللی دورن بلوک پویاست اما بین دو بلوک نسبتا ضعیف است. این وضعیت، رقابت بین قدرت‌های بزرگ را بیشتر می‌کند و ساختار جدیدی از دنیای چند محوری را ایجاد می‌کند. در واقع شرایط "همه برای خودشان" مورد پیش‌بینی است.
در این مصاحبه آمده است: اگر آسیب‌های ناشی از ویروس کرونا و رکود اقتصادی برای واشنگتن گسترده‌تر نشود، می‌توان انتظار داشت که مناسبات ایالات متحده آمریکا و چین به توازن و دوران همکاری و رقابت باز گردد. اما اگر اوضاع داخلی آمریکا بهبود نیابد و سیاستمداران آمریکایی همچنان به یک گناهکار یا مقصر نیاز داشته باشند، روابط واشنگتن و پکن روز به روز وخیم‌تر می‌شود.
روسیه نیز پس از دوران اتحاد جماهیر شوروی، هنوز به هیچ یک از بلوک‌های اقتصادی و فنی ملحق نشده است. مسکو از پایه تکنولوژیکی مطلوبی برخوردار است و چشم‌اندازهای گسترده‌ای برای همکاری در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا، کشورهای مشترک‌المنافع و تعامل با کشورهای پیشرو در اتحادیه اروپا وجود دارد. اما روسیه فاقد سیستم مالی قدرتمند و ظرفیت قابل توجه بازار است.
ترکنف در پایان تاکید می‌کند که ظرفیت بازار به خصوص برای توسعه فناوری‌های دیجیتال مربوط به پردازش داده‌ها بسیار مهم است. در اینجا یک وابستگی مستقیمی بین تعداد بیشتر کاربران، افزایش داده‌ها و ایجاد فرصت‌های بیشتر برای بهبود فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی وجود دارد. داده‌ها یک عامل کلیدی در توسعه اقتصاد دیجیتال است، کنترل آنها هم مزیت اقتصادی و هم مزایای سیاسی برای بازیگران بین‌المللی ایجاد می‌کند و تقریبا هیچ مکانیسم نظارتی هم وجود ندارد.
انتهای پیام/
