پیامدهای بحران خشکسالی در گلستان/ نابودی بخشی از محصولات کشاورزی/ ۲ سد کاملاً خشک شد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، گلستان در 2 دهه اخیر تقریباً 13 سال را با خشکسالی دست‌و‌پنجه نرم کرده و دیگر همه تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان ملی و استانی باید بپذیرند که این استان به شدت در معرض بیابانی‌شدن و خشک‌شدن منابع آبی قرار دارد.

بیش از 300 هزار هکتار زمین در مناطق شمالی این استان در معرض بیابانی‌شدن است و با وجود اینکه هر ساله بخشی در این عرصه‌ها گیاهان مرتعی و علوفه کاشته می‌شود اما به علت کمبود بارش‌ها و شدت خشکسالی روند احیای این عرصه‌ها به کندی انجام می‌شود ضمن اینکه با تغییرات اقلیمی، بیابان‌زایی نیز شدت بیشتری گرفته است.

امسال گلستان خشکسالی شدیدی را تجربه کرد که در 50 سال اخیر کم‌سابقه بود و با فاصله نیم میلی متر در بارندگی به‌عنوان سومین سال خشک در نیم قرن گذشته را پشت سر می‌گذارد.

بسیاری از اراضی کشاورزی به‌دلیل نبود آب، خالی از کشت دوم مانده و محصول بخشی از اراضی کشت شده هم به‌علت شدت کم‌آبی خشک شده است. مسئولان جهادکشاورزی استان خسارت خشکسالی امسال را بیش از 5 هزار میلیاردتومان می‌دانند. 2 هزار میلیارد تومان از این خسارت‌ها به کشاورزان گندم‌کار استان متحمل شده و در سایر بخش‌ها از جمله پرورش دام و طیور نیز خسارت‌های زیادی به بار آورده است.

وی از خالی بودن بیش از 80 درصد ظرفیت سدهای استان خبرداد و گفت‌: با کاهش نزولات جوی، روند خشکسالی همچنان در استان ادامه دارد.  

سیدمحسن حسینی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان از تداوم روند خشکسالی در استان خبر داده و در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: میزان بارندگی تجمعی در استان بر مبنای ایستگاه‌های این شرکت 336 میلی متر بوده که نسبت به آمار بلند مدت که 463 میلی متر است، 27 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

وی گفت: بیشترین کاهش بارش‌ها مربوط به حوضه آبریز گرگان‌رود و قره‌سو بوده که بسیاری از نقاط جمعیتی و مسکونی استان در این حوضه‌ها واقع شده است. ما در این حوضه‌ها از ابتدای مهرماه سال 99 تا پایان مردادماه امسال با کاهش 31 درصدی بارش‌ها مواجه هستیم.

مدیرعامل آب منطقه‌ای استان افزود: در حوضه نکارود علیا، خلیج گرگان و اترک سفلی نیز به ترتیب 30 درصد، 27 درصد و 17 درصد کاهش بارش اتفاق افتاده است.

وی با بیان اینکه علاوه بر کاهش بارش‌ها، دمای هوا نیز در سال آبی جاری افزایش یافته است، گفت: متوسط دمای اندازه‌گیری شده در ایستگاه معرف دشت نشان دهنده افزایش 1.6 درجه‌ای دمای هوا و ایستگاه معرف ارتفاعات نیز حاکی از افزایش 1.3 درجه‌ای دمای هوای استان است.

حسینی با بیان اینکه خشکسالی امسال تأثیر زیادی بر روی منابع آبی‌های سطحی داشته است، اظهار داشت: در پی خشکسالی شدید امسال میزان آبدهی و رواناب اندازه گیری شده در رودخانه‌های اصلی استان، کاهشی بین 84 درصد تا 48 درصد را نسبت به آمار دوره بلند مدت نشان می‌دهد.

به گفته وی ذخیره آبخوان‌های استان نیز حاکی از کاهش 272 میلیون مترمکعب معادل 22 درصدی نسبت به آمارهای بلندمدت است. برهمین اساس در آبخوان‌های کم عمق که اثرپذیری بیشتری از بارش‌ها دارند 204 میلیون مترمکعب کاهش و در آبخوان‌های عمیق 68 میلیون مترمکعب کاهش داریم.

کاهش بارش‌ها بر ذخیره آب پشت سدها نیز اثر منفی شدیدی گذاشته تا حدی که برخی از سدهای استان به طور کامل خشک شده‌اند. حسینی در این باره هم به خبرنگار ما گفت: کل حجم آبی که در پشت سدهای استان ذخیره شده فقط 40 میلیون مترمکعب است که 17 درصد حجم سدهای استان را شامل می‌شود.

این در حالی است که سال گذشته هم که گلستان با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کرد، در همین بازه زمانی 91 میلیون متر مکعب معادل 37 درصد حجم سدهای استان پر آب بود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان درباره آخرین وضعیت سدهای استان گفت: 7 درصد از مخرن سد کوثر، 3 درصد سد بوستان، 1 درصد سد گلستان، 2 درصد سد وشمگیر، 19 درصد ظرفیت سد نگارستان، 6 درصد سد شهیدایمری، 3 درصد از حجم سد شهید قربانی، 7 درصد سد کرند، 20 درصد سد اینچه برون و 19 درصد از حجم سد دانشمند آب دارد.

اما وضعیت در تالاب سد آلماگل و آلاگل کمی متفاوت است، وقوع سیلاب‌های تابستانه در این منطقه سبب شده تا تالاب سد آلماگل 74 درصد و آلاگل 44 درصد آب داشته باشد. اما 2 سد شهید چمران و شهید دستغیب در استان به طور کامل خشک شده است.

حدود یکماه دیگر به پایان سال آبی جاری باقی مانده و آمارها به طرز نگران کننده‌ای از خشکی کامل استان و کاهش شدید ذخایر آبی استان خبر می‌دهد. کشاورزان نیز با این شرایط امید به پاییز و زمستان امسال دارند که آسمان بار دیگر سخاوتش را نصیب این مردم کند تا شاید بتوان دست کم یک محصول بکارند و معیشت حداقلی خود را تأمین کنند.

انتهای پیام/ز