به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، دوشنبه 8 خردادماه خبرگزاری تسنیم استان اصفهان گزارشی پیرامون وضعیت تلخ مسجد جامع هفتشویه اصفهان با عنوان تخریب میراث فرهنگی ایران منتشر کرد. مسجد جامع هفتشویه نامی آشنای به یادگار مانده از سده هفتم هجری قمری و از عهد سلجوقی بوده که این روزها حال خوبی ندارد و به گفته مسئولان تنها 30 درصد از آن مسجد باشکوه با گچبریهای دلبرانه ایلخانی باقی مانده است.
مدتی پس از انتشار این گزارش جوابیهای در ارتباط با این گزارش از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به خبرگزاری تسنیم ارسال شد که مفاد این جوابیه به شرح زیر است:
منطقه شرق شهرستان اصفهان (از اصفهان به سمت تالاب گاوخونی) دارای پیشینه تاریخی کهن و فرهنگ و تمدنی عظیم و ارزشمند است که از دوران پیش از اسلام آغاز شده و تا دوران اسلامی امتداد مییابد. این منطقه از بخشهای بن رود و کوهپایه تشکیل شده و دارای بیش از 14 شهر است.
در این محور که از یک سو در امتداد زایندهرود به سمت تالاب گاوخونی قرار گرفته و از سوی دیگر بخشی از مسیرهای فرعی جاده ابریشم از این مسیر در طول تاریخ عبور میکرد به واسطه تاریخ ارزشمندش، آثار تاریخی متعدد و ارزشمندی به ویژه از سدههای پنجم و ششم هجری قمری باقیمانده که در شهرها و روستاهای این منطقه وسیع واقع شدهاند.
با توجه به سیاستهای این ادارهکل در راستای حفاظت از این آثار ارزشمند، افزایش پایگاههای حفاظتی از یک سو و مرمت و حفاظت از آثار تاریخی منطقه به ویژه از منظر گردشگری از سوی دیگر با توجه به بروز خشکسالی طولانی مدت در منطقه در دستور کار قرار گرفته، به گونهای که این ادارهکل به ویژه در 5 سال اخیر تعاملات خوبی را با بخشداران، شهرداران و دهیاران منطقه شرق شهرستان اصفهان صورت داده که از آن جمله میتوان به تشریک مساعی با مدیران محلی در انجام مرمت در بخشهای مختلف ارگ عظیم و تاریخی روستای قورتان، مرمت آب انبارها، مسجد جامع شهر ورزنه، و پل تاریخی ورزنه (به عنوان آخرین پل تاریخی زاینده رود) مرمت برجهای معروف کبوتر و پل تاریخی در شهر اژیه، مرمت بازار تاریخی و آب انبارها و چند باب خانه تاریخی در شهر هرند، مرمت آب انبارهای تاریخی در شهرهای تودشک، کوهپایه و نیک آباد، همکاری در مرمت آب انبار و کاروانسرای شهر سگزی، مرمت و ثبت وضعیت مساجد تاریخی ازیران، گار و دشتی و همچنین مرمت مسجد زیبا و ارزشمند روستای برسیان در کنار همیاری در مرمت ارگ عظیم شهر محمدآباد، همیاری در راهاندازی نخستین موزه مردمشناسی در شرق شهرستان اصفهان، مرمت باغ تاریخی میر، مرمت حصار باستانی شهر هرند، احیا آب گرم تاریخی ورتون، احیا بافت تاریخی روستای قهی و دهها طرح مرمتی دیگر اشاره کرد.
با توجه به ادامه خشکسالی در این محور تاریخی و کمبود اعتبارات اداره کل میراث فرهنگی استان، این اداره کل فعالیتهای خود را در محور شرق شهرستان اصفهان در سه محور به شرح زیر متمرکز کرده است.
* تخصیص اعتبارات ملی از اعتبارات اداره کل در مورد مرمت و معرفی آثار تاریخی محور شرق شهرستان اصفهان (با توجه به وجود بیش از 22 هزار اثر تاریخی در استان) در حد توان. در این زمینه شایان ذکر است که مستندی تلویزیونی به مدت 240 دقیقه و در 16 قسمت با هزینه اداره توسط صدا و سیمای استان با معرفی هنرهای دستی، جاذبههای تاریخی و محورهای گردشگری محور شرق از جمله روستای هفتشویه تهیه و تدوین و در سال 1398 از شبکههای ملی و استانی پخش شد.
* تشریک مساعی و جلب همکاری مدیران محلی در راستای تخصیص اعتبارات محلی و استانی و حفاظت از این آثار. در این خصوص شایان ذکر است که تعاملات با شهرداریها و دهیاریها آن چنان نهادینه شده است که در اکثر موارد خود این دوستان در همیاری با میراث فرهنگی استان پیشقدم شده و حتی طرحهای ارزشمندی را در راستای توسعه مناطق خود از منظر گردشگری ارایه میکنند.
* تشویق بخش خصوصی به ویژه مالکان و سرمایهگذاران محلی در راستای تبدیل خانههای تاریخی در شهرها و روستاها به تاسیسات گردشگری از طریق همیاری در ارایه مشاوره فنی، تسهیل در صدور مجوزها و همیاری در پرداخت تسهیلات از طریق سیستم بانکی.
شایان ذکر است در منطقه شرق اصفهان با اجرای این تدبیر بیش از 50 خانه، قلعه و کاروانسرای تاریخی (جدای از طرحهای مرمتی که در بالا اشاره شد) به همت بخش خصوصی نجات بخشی شده و تبدیل به واحد گردشگری شده و یا در حال تبدیل شدن به واحدهای خدماترسان گردشگری است.
در خصوص گزارش اخیر که اندکی با بیمهری ضمن نادیده انگاشتن نهضتی که در دو حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در شرق شهرستان اصفهان به راه افتاده به عدم رسیدگی به مسجد جامع روستای هفتشویه پرداخته، لازم به ذکر است که همان گونه که در خود گزارش اشاره شده بخش عمدهای از این بنای ارزشمند در دهههای گذشته فرو ریخته و امکان بازسازی کامل آن براساس اصول علم مرمت وجود ندارد، با این وصف باقی مانده بنا نیز ارزشمند است و نیاز به محافظت دارد، لذا این ادارهکل براساس توان خود، همانند سایر مناطق شرق شهرستان اصفهان از آمادگی لازم جهت اجرای طرحهای مرمتی به ویژه تثبیت باقیمانده این مسجد تاریخی و یا ارائه کمکهای فنی در خصوص نگهداری بهینه از بنا به ویژه نصب سقفهای محافظ برخوردار است. با این حال با توجه به گستردگی منطقه و تعداد زیاد آثار و محدود بودن اعتبارات مرمتی این اداره کل، میطلبد تا مدیران محلی روستا از کمک سایر نهادها همچون فرمانداری، بخشداری و یا اداره کل اوقاف همانند مدیران سایر مناطق شرق شهرستان اصفهان که در جوار این روستا هستند بهره ببرند.
با این وصف نباید فراموش کرد که با اجرای همین راه کار در 7 سال اخیر موفق به حفاظت بیش از 10 مسجد ارزشمند تاریخی با قدمتی نزدیک به یک هزار سال در این محور تاریخی شدهایم. با این حال از مدیران محلی این روستا درخواست میکنیم تا همانند سایر مدیران محور شرق با مراجعه به اداره کل و همچنین جلب همکاری در خصوص تخصیص اعتبارات مالی لازم از مراجع ذیربط دست به دست هم داده تا بتوانیم از این اثر ارزشمند همچون سایر آثار ارزشمند تاریخی در محور شرق شهرستان اصفهان حفاظت کنیم.
انتهای پیام/167/ح