مساجد «سیرالئون» به روایت تصویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مهاجرین مسلمان قبایل سوسو، فولانی و مدینگو که عمدتا تاجر بودند در اوایل قرن هیجدهم از طریق فوتا جالو در گینه کوناکری وارد سیرالئون شده و اقدام تأسیس  مساجد، نمازخانه و مدارس بومی آموزش زبان عربی و تعلیمات دینی برای اقوام و خانواده‌های خود کرده‌اند تا  آموزش قرآن، احادیث نبوی و معارف اسلامی را دراین کشور ترویج کنند.

مسجد فولاتاون قدیمی ترین مسجد سیرالئون ( 1882) میلادی

اولین مسجد سیرالئون تحت عنوان «جمیع السلام» در منطقه فولاتاون فریتاون در سال 1882 میلادی ساخته شد . امروزه بیش از یکصد مسجد با معماری‌های اسلامی مختلف در فریتاون و بیش از یکصد هشتاد مسجد کوچک و بزرگ فعال در شهرستان های این کشور فعال هستند. مساجد سیرالئون که در محل جمیئول نامیده می‌شود در زمینه‌های ذیل فعالیت دارند:

1- مکان اقامه نمازهای یومیه و جمعه.

2- مکان بحث راجع به مسائل جامعه، حل اختلاف، آشتی نمودن زن و مرد و... .

3- درحاشیه مساجد اتاق‌هائی جهت کلاس‌های آموزش قرآن مجید و عقاید اسلامی برای کودکان، نوجوانان و بزرگترها ساخته شده است. در این کلاس‌ها که در محل "کرانتا" گفته می شود قرآن و عقاید اسلامی به شیوه‌های سنتی بر روی لوحه‌هائی از تخته تدریس می‌شود.

4- اجرای مراسم  عقد و طلاق عروسی.

5- محل تشریفات تشییع جنازه شخصیت های مهم و روسای قبائل.

نحوه ساخت مساجد در سیرالئون:

اکثر مساجد در «سیرالئون» توسط شخص و یا جمعی از ثروتمندان محلی و بعضا با دریافت کمک‌های خارجی ساخته می‌شود. برخی از قدیمی‌ترین مساجد بزرگ و زیبا توسط  شخص متمول خارجی ساخته شده است. با این همه اخیرا برخی کشورهای عربی با عنوان سازمان های مختلف اسلامی با هدف تبلیغ نوع مذهب خود، انتصاب امام جماعت و با اعمال شرایط خاصی برای هیات امناء و نمازگزاران اقدام به ساخت مساجد زیادی در این کشور کرده‌اند. وهابیت و فرقه احمدیه از جمله این موارد هستند. در این میان تعدادی مساجد در سیرالئون وجود دارد که با حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران و لبنانی‌های مقیم ساخته شده و امام‌های جماعت آن ها از فارغ التحصیلان حوزه های علمیه قم و دمشق هستند.

مساجد مرکزی «فریتاون» به امامت شیخ احمد تیجان سیلاه، الحسنین (ع) شهرستان بو به امامت شیخ محمد نایله و خلیفه کویاته و فتح شهرستان مکینی به امامت شیح بوکاسارا کامارا از آن جمله هستند. بدون استثناء محل اقامه نماز بانوان در همه مساجد سیرالئون در بخشی جداگانه‌ای و پشت سر محل اقامه نماز مردها ساخته می‌شود.

شیوه‌های شناسائی و نامگذاری مسجد در سیرالئون:

اکثر مساجد امروز «سیرالئون» به شیوه معماری اسلامی با مناره‌های بزرگ چهارگانه، گنبدی و با صحن وسیعی برای نماز خواندن و با تقلید از معماری اولین مسجد اسلام در مدینه ساخته می‌شوند. با این همه برخی مساجد به ویژه در شهرستان ها و مناطق روستائی با دیوارهای خشت،  گل و حلب آهنی موجدارکه در محل  «مسجد حلبی» گفته می‌شود ساخته شده است. اغلب مساجد بزرگ فریتاون و شهرستان ها  توسط بزرگان قبایل که در ساخت آن ها نقش عمده‌ای داشته‌اند به نام قبیله خود نامگذاری می‌شوند. مسجد مرکزی تمنی، مسجد مرکزی مندی، مسجد مرکزی فولا، مسجد مرکزی لیمبا و... از آن جمله هستند.

با این وجود امروزه سازندگان مساجد جدید فارغ از تفکرات قبیله ای نام مبارک پیامبر اعظم(ص)، اهل البیت(ع) و اسامی شخصیت‌های مشهور اسلامی را برای مساجد خود می‌نهند. مساجد رسول اعظم(ص) در شهرهای فریتاون و بو، الحسنین(ع) در بو، امام حسین(ع) در فریتاون، امام علی‌بن ابی طالب(ع) در بو، سلام، بیت عتیق، جامه السلام، فتح، ابوبکر، عمر خطاب و...  در شهرستان های مختلف از آن جمله هستند. فرقه احمدیه تمام مساجد تحت پوشش خود را در سیرالئون "مسجد احمدیه" نامگذاری می‌کنند.

شیوه تعیین قبله مساجد سیرالئون:

تعیین جهت قبله در تمام مساجد سیرالئون بدون توجه به شیوه‌های علمی و استفاده از قبله نما  بر اساس "شرق و طلوع خورشید" در این کشور است.  لذا محراب همه مساجد سیرالئون اعم از جدید و قدیم  روی به شرق این کشور ساخته می‌شوند.

مساجد سیرالئون و مسائل فرهنگی:

فرهنگ بومی سیرالئون از اندیشه‌های فرهنگ مهاجرین مسلمان که در اوایل قرن هیجده میلادی به این کشور آمده اند گرفته شده است. لذا این فرهنگ کمی با فرهنگ اصیل اسلامی متفاوت است. مضافا اینکه اشکال فرهنگی مخصوصی آمیخته با آنیمیست و غیر دینی در سیرالئون تحت عنوان انجمن‌های سری که با فرهنگ اسلامی مغایرت دارد موجود است. برخی از این انجمن‌های سری از نیجریه وارد این کشور اسلامی شده است. با این همه امروزه مواضع مساجد سیرالئون علیه فعالیت‌های انجمن‌های سری بوده و امام‌ها اعضای مساجد خود را به رعایت اصول اخلاقی، اعتقادات اصیل اسلامی و دوری از فرهنگ بومی انجمن‌های مذکور که با خرافات آمیخته شده و بعضا به فعالیت‌های خود صبغه دینی می‌دهند، تشویق می‌کنند.

مساجد سیرالئون و فعالیت های سیاسی:

از دیدگاه سنتی سیرالئونی‌ها مسجد بطور رسمی مکان معنوی و اسلامی برای اقامه نمازهای یومیه و فعالیت های دینی است. لذا اعضای مساجد از مسجد برای امور سیاسی و دولتی استفاده نمی‌کنند. امروزه با ارتقاء سطح آگاهی سیاسی مسلمان ها بطور نسبی در برخی مساجد مسائل سیاسی که مربوط به مشکلات جامعه باشد مورد بحث قرار می گیرد. مضافا اینکه امروزه امام جماعت و اعضای تعدادی از مساجد سیرالئون با حفظ سمت می‌توانند سیاستمدار ، معلم و ... بوده و در هر شغلی که منجر به توسعه جامعه باشد شرکت کنند. با این همه به خاطر نا آگاه بودن آحاد مسلمانان نسبت به نیات سیاستمداران هدفمند و فرصت طلب مسیحی به ویژه در ایام انتخابات برخی مساجد از سوی احزاب سیاسی مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند.

مساجد سیرالئون و مسائل بین المللی :

متاسفانه اغلب امام‌های سیرالئون علی رغم داشتن آشنائی به تفسیر ظاهری قرآن و احادیث نبوی(ص)  به  خاطر فقر شدید  اطلاعاتی  روز  و عدم توانائی آن ها دریافتن مصادق آیات و روایات و بسط آن ها به مشکلات امروز جهان اسلام  نسبت به اوضاع جهانی شناخت بسیار کمی داشته و در برابر توطئه‌های دشمنان اسلام  تنها به ابراز تاسف خصوصی بسنده می‌کنند.

اکثر امام‌ها تاریخ اسلام و توطئه‌های مشرکین و منافقین علیه پیامبر اکرم و اهل البیت معصوم(ع) ایشان را به خوبی نمی‌دانند. از این روی نسبت به اوضاع جهان اسلام و توطئه‌های دشمنان مسلمین موضع خاصی اتخاد نمی نمایند. آن‌ها نمی‌دانند که آنچه امروز اتفاق می افتند تکرار تاریخ صدر اسلام به شکل نوین آن است. برخی امام های قدیمی‌تر که از مشروعیت و مقبولیت ویژه ای برخوردار هستند و حاضر نیستند جای خود را به امام های جوان تر و آگاه تر بدهند هنوز براین باور هستند که امام ها تنها رهبران روحانی و معنوی در جامعه هستند و نباید در امور سیاسی داخلی و بین المللی وارد شوند.

نحوه تعیین امام جماعت در سیرالئون:

امام‌های جماعت مساجد سیرالئون با معرفی و توصیه  "شورای ریش سفیدان"  هر محله به "شورای امام‌ها" تعیین می‌شود. شورای امام ها بعد از بررسی و واجد الشرایط بودن فرد معرفی شده مراتب را تصویب و وی را به عنوان امام جماعت مسجد معرفی می‌کنند. یکی از شرایط شورای امام ها این است که مسجد مورد نطر باید قبلا به ثبت رسیده باشد. در تعیین اغلب امام‌های مساجد بزرگ سیرالئون سن امام  و مباشرت داشتن بر انجام نمازهای یومیه و جمعه شرط اساسی در تعیین رسمی به امامت است.  با این حال روحانی تحصیلکرده جوان بودن که تازه به کشور خود برگشته، کیفیت اطلاعات اسلامی وی، داشتن مشروعیت اخلاقی، فصاحت و دارا بودن نفوذ محلی از جمله شرایط احراز امامت  مسجد  از نظر شورای امام های سیرالئون است.

وضعیت اقتصادی و تامین نیازهای معیشتی امام‌ها در سیرالئون:

امام‌ها در جامعه دینی سیرالئون مورد احترام بوده و به عنوان الگوی انسان با سعادت شناخته می‌شود. سیرالئونی‌ها امام‌های جماعت را معلم‌های پیر و جوان خود می‌دانند. با این حال امام‌ها که عمدتا از وضعیت مالی اسفناکی برخوردار هستند جهت امور معیشتی خود از سوی هیچ نهاد مردمی و دولتی مقرری دریافت نمی‌کنند. زندگی روزمره امام‌های سیرالئون بر اساس هدایا، زکات فطر و کمک های ناچیز اشخاص و برخی سازمان های غیر دولتی داخلی و خارجی بنا شده است. مضافا اینکه در پایان مراسم نمازهای یومیه، جمعه، اعیاد فطر و قربان ، مراسم لیالی قدر و... بخشی ازمبالغ جمع آوری شده به امام مسجد اهدا می‌شود. ضمن اینکه برخی از امام‌ها نیازهای زندگی خود را از طریق خرید و فروش، کشاورزی، مراسم عقد، ازدواج، مراسم نامگذاری نوزادها  و اجرای سخنرانی در مساجد دیگر تامین می‌کنند.

انتهای پیام/