فرهنگ عذرخواهی از مردم را نهادینه کنید

به گزارش خبرگزاری تسنیم، معاون اول رئیس جمهور، این هفته در اقدامی نادر و کم سابقه در ایران از مردم به خاطر مشکلات معیشتی و تنگناهای اقتصادی که به کوچک شدن سفره هایشان منجر شده است، عذرخواهی کرد.

این اقدام مهندس جهانگیری که متأسفانه در هیاهوی اخبار مذاکرات و توافقنامه هسته‌ای کمتر مورد توجه رسانه‌ها و افکار عمومی قرار گرفت؛ از آن جهت در خور اعتنا و تقدیر است که متأسفانه عذرخواهی مسئولان از مردم در کشور ما امری غریب و غیرمتداول است و اگر به تاریخ مکتوب روابط دولتمردان و افکار عمومی مراجعه شود، کمتر موردی از پوزش مسئولان را می‌توان سراغ گرفت.

از این رو عذرخواهی معاون اول رئیس‌جمهور آن هم بابت مشکلاتی که قطعاً محصول اقدامات این دولت نیست و دولت‌های نهم و دهم نقشی غیرقابل انکار در بوجود آمدن آن‌ها دارند، باید به فال نیک گرفته شود تا این عمل به یک عرف و رویه پسندیده در میان مسئولان جمهوری اسلامی تبدیل گردد.

واقعیت این است که بررسی روابط دولت‌ها با ملت‌ها در نقاط مختلف جهان گویای این واقعیت است که در کشورهایی که دارای منابع طبیعی فراوان هستند و هزینه‌های اداره کشور نیز از محل استخراج و فروش این منابع طبیعی، تأمین و تحصیل می‌شود، استقلال دولت از مردم در تأمین مخارج به حوزه سیاسی نیز تسری می‌یابد و دولتمردان ناخودآگاه و البته به اشتباه خود را در حوزه مشروعیت و مقبولیت سیاسی نیز از ملت مستقل می‌دانند.

ناگفته پیداست که این حس استقلال کاذب و برخاسته از درآمدهای بادآورده منابع طبیعی، نوعی خودکامگی را در رفتارهای دولت‌ها بوجود می‌آورد که در اثر آن خود را نه تنها در قبال مردم پاسخگو نمی‌دانند بلکه حق استفاده و رانت‌جویی را نیز برای اطرافیانشان محفوظ می‌دانند!
نمونه بارز این نوع حکومت‌ها و روابط را می‌توان به روشنی در کشورهای نفت خیز عربی مانند عربستان، کویت، قطر و... سراغ گرفت. بررسی شرایط این کشورها نشان می‌دهد عدم پاسخگویی دولت‌ها و حکومت به مردمشان و فقدان تعریف سازوکارهای انتخابات مردمی در این کشورها، حکومت هایشان را در حوزه سیاست خارجی نیز در موضع مخالفت صریح با افکار عمومی و مردم آن‌ها قرار می‌دهد.

در ایران نیز پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، رژیم پهلوی با اتکا به درآمدهای سرشار نفتی، کوچک‌ترین اعتنایی به خواسته‌های مردم نداشت و سیاست‌های داخلی و خارجی را مطابق میل شاه تعیین می‌کرد. نتیجه چنین وضعیتی نیز نارضایتی عمیق و گسترده مردم از رژیم پهلوی بود. اما در جمهوری اسلامی، امام خمینی با طرح کلید واژه‌ها "مردم، ولی نعمت دولت"، "دولت خدمتگزار"، "مردم، صاحبان انقلاب" و برتری دا دن کوخ نشینان بر کاخ نشینان، با صراحت هرچه‌ تمام تر، تفاوت‌های عمیق نظام جمهوری اسلامی را با رژیم پهلوی و حکومت‌های خودکامه عربی در نگاه به مردم نشان دادند.

امام خمینی با تأکید بر این کلید واژه‌ها و اصرار بر حفظ عنصر جمهوریت در ارکان نظام اسلامی، پاسخگویی دولتمردان را جزء جدا ناشدنی حکومت اسلامی در ایران معرفی کرده و در سیره عملی خود نیز چنین روشی را به نمایش گذاشتند. امام، بارها خود را خدمتگزار مردم نامیدند و عنوان "خادم مردم" برای خود را برعنوان "رهبری" ترجیح می‌دادند.

اما با مرور زمان چنین روحیه‌ای در میان دولتمردان ما کمرنگ شد و مسئولان خود را کمتر ملزم به پاسخگویی در قبال افکار عمومی می‌دانستند. این رویه نادرست متأسفانه در سال‌های اخیر به اوج خود رسیده بود و نه تنها شاهد عدم پاسخگویی مسئولان دولت به افکار عمومی بودیم بلکه در یک روال عجیب ارائه آمارهای نادرست، گزارش‌های مخدوش، دادن آدرس‌های غلط به عادت برخی دولتمردان تبدیل شده بود.

نتیجه این سنت نامبارک، بی‌اعتمادی مردم به سخنان دولتمردان و افت سرمایه اجتماعی بود. در چنین شرایطی است که عذرخواهی معاون اول رئیس جمهوری دولت یازدهم نقطه عطف قابل توجه و در خور تقدیری به حساب می‌آید.

بدون اندکی تردید، در نظام اسلامی مسئولان باید خود را در قبال جامعه مسئول و پاسخگو بدانند و در صورت بروز کاستی‌ها از مردم عذرخواهی کنند. این برای مسئولان نظام اسلامی عیب است که به جای پوزش و کناره‌‌گیری درصورت اشتباه و ناکارآمدی، تقصیر را متوجه دیگران بدانند و با دادن آدرس غلط به جامعه، سعی داشته باشند پست و سمت خود را به هر قیمتی حفظ کنند.

انتظاری که از دولتمردان کنونی وجود دارد اینست که اولاً سنت عذرخواهی از مردم را نهادینه کنند. یعنی به یکبار عذرخواهی کردن اکتفا نکنند و این سنت حسنه را ادامه دهند تا به عنوان یک فرهنگ در جامعه اسلامی ما کاملاً مرسوم و معمول شود بطوری که علاوه بر دولتمردان، خود مردم نیز در موارد لازم از همدیگر به خاطر عملکردهای نادرست خود عذرخواهی نمایند.

ثانیاً مسئولان دولت یازدهم به خاطر اشتباهاتی که ممکن است خود نیز مرتکب شوند از مردم عذرخواهی کنند. اکتفا کردن به عذرخواهی به خاطر اقدامات خلاف دولت گذشته، قابل قبول نیست و مردم تا حدی حاضر به شنیدن چنین عذرخواهی‌هائی هستند و بعد از آن انتظار دارند مسئولان دولت یازدهم با ارزیابی عملکردهای خود، از مردم به خاطر اشتباهات و کوتاهی‌های این دولت نیز عذرخواهی کنند. فرهنگ عذرخواهی از مردم، اینگونه نهادینه خواهد شد.

منبع: روزنامه جمهوری اسلامی

انتهای پیام/

خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.