«زمزمه‌ها» ؛ روایت شفیعی کدکنی از رابطه‌ای عاشقانه
خبرگزاری تسنیم: حمید متبسم گفت: مجموعه اثر زمزمه‌ها روایت یک رابطه عاشقانه از دوره جوانی تا کهنسالی، براساس اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی است.
نشست خبری کنسرت «زمزمه‌ها» با حضور حمید متبسم، آهنگ ساز و سرپرست گروه مضراب و پویان بیگلر یکی از نوازنده‌های گروه صبح امروز در تالار وحدت برگزار شد.
در ابتدای این نشست حمید متبسم در صحبت‌های ابتدایی خود گفت: از اینکه دوباره در وطن کنسرت اجرا می‌کنم خوشحالم. کنسرت زمزمه‌ها برگرفته از اشعار عاشقانه محمدرضا شفیعی کدکنی است. از یک سال و نیم پیش نگارش این اثر را آغاز کردم و 4 ماه نوشتن این اثر به طول انجامید.
وی ادامه داد: مجموع این اشعار بر وزن مثنوی مولانا «فاعلاتن، فاعلاتن، فاعلات» است. وقتی اشعار زیاد باشد و وزن شعر یکسان کار آهنگساز سخت می‌شود اما پرده‌های شعر زیبای کدکنی آنقدر ایده به من داد که توانستم این اثر را به پایان برسانم.
متبسم درباره فرم نوشتن این مجموعه گفت: این اثر برای یک کوارتت مضرابی نوشته شده است. یک کوارتت شامل چهار ساز است البته در اجرای چنین قطعاتی الزاما ترکیب ارکستر 4 ساز نیست بلکه می‌توان تعداد سازها را افزایش داد. من این کوارتت را برای تار، سه‌تار، بربت، و بم‌تار نوشتم که سازهای کوبه‌ای نیز ما را همراهی می‌کنند.
وی افزود: تعداد سازها را بیشتر کردیم تا حجم صدا بالا برود.
آهنگساز مجموعه زمزمه‌ها درباره جایگاه صدای خواننده در این مجموعه گفت: مناطقی که از نظر صوتی برای خواننده در نظر گرفته شده بخش‌های «بم» صداست که با روح لطیف اشعار کدکنی سازگاری دارد.
در ادامه این نشست پویان بیگلر از نوازنده‌های گروه مضراب به بیان توضیحاتی پرداخت و گفت: این سومین پروژه‌ای است که من با حمید متبسم هستم ایشان علاقه بسیاری به داستان سرایی صوتی در موسیقی دارد. این داستان سرایی در آقای قدیمی متبسم مانند بامداد و همین آثار اخیرش یعنی سیمرغ و پردیس هم مشخص است.
وی ادامه داد:مجموعه زمزمه‌ها نیز از این قاعده پیروی می‌کند و باز هم داستانی را در پی گرفته که به صورت پیوسته پیش می‌رود. در آثار متبسم یک ویژگی بارز وجود دارد و آن همپا بودن موسیقی و شعر است که مانند دو کفه ترازو با هم پیش می‌روند.
در ادامه این نشست حمید متبسم در پاسخ به خبرنگار تسنیم درباره دشواری‌های آهنگسازی بر روی اشعاری که وزنشان یکسان است، گفت: وقتی وزن شعر ثابت باشد درگیری آهنگساز با وزن متفاوت است. در واقع در چنین شعرهایی شاعر با تنوع در کلمات تنوع در شعرش را ایجاد می‌کند. در چنین اشعاری وزن ثابت است و اگر آهنگساز بر روی همان وزن ثابت بماند موسیقی تنوعی ندارد.
وی با اشاره به ابزار ایجاد تنوع در آهنگسازی نیز گفت: «تغییر مایه» یعنی رفتن از دستگاهی به دستگاه دیگر و «تغییر وزن» از ابزار ایجاد تنوع در آهنگسازی است. حال اینکه در شعری که وزنش ثابت است ما تغییر وزن نداریم و من در ساختن مجموعه زمزمه‌ها با چنین مسئله‌ای روبرو بودم اما خوشبختانه زوایای مختلف شعر شفیعی کدکنی این امکان را به من داد که کار را با تنوع پیش ببرم.
حمید متبسم در پاسخ به پرسش دیگری از خبرنگار تسنیم درباره لزوم نوشتن یک قطعه موسیقی برای خواننده‌ای مشخص گفت: خواننده یک منطقه صوتی است در موسیقی جهانی وقتی آهنگساز قطعه‌ای را می‌نویسد برای یک محدوده صوتی مشخص این کار را کرده است مثلا «تنور»، «آلتو» یا «باس» اینها منطقه‌های صوتی است. درست مانند زمانی که ما قطعه‌ای را برای یک ساز می‌نویسیم و هیچ نامی از نوازنده ساز نمی‌بریم اما نوع ساز را مشخص می‌کنیم.
وی ادامه داد: مجموعه زمزمه‌ها برای محدوده‌های پایین صدایی نوشته شده که صدای آلتو (صدای زن) یا خواننده مردی که صدای بمی داشته باشد می‌تواند آن را اجرا کند.
در بخش دیگری از نشست حمید متبسم درباره ارتباط آثارش با مخاطبان گفت: هنر یک پدیده شخصی است که در ارتباط با مخاطب جنبه اجتماعی می‌گیرد. هنرمندی که عاشق کارش باشد و از نظر فنی و معنوی آمادگی لازم را داشته باشد، اثری نمی‌سازد که مخاطب‌پسند باشد. هنرمند خوب مخاطب‌سنج نیست.
وی ادامه داد: چنین هنرمندی باداشتن ویژگی‌های فنی و معنوی بالا براساس ندای درونش حرکت می‌کند من بارها گفته‌ام که تنها هنری برای مردم است که مردمی نباشد، وقتی اثری قصد مردمی شدن به خود می‌گیرد از کیفیت آن کاسته می‌شود.
متبسم اظهار کرد: من آثارم را براساس حس درونی‌ام می‌سازم و وقتی گروه اثر من را می‌نوازد و من می‌شنوم لذت کارم را می‌برم. وقتی هم شاهد لذت بردن مردم باشم شوق و شعفم صد برابر می‌شود.
حمید متبسم که پیش از این آثاری مانند «سیمرغ» و «پردیس» را برعهده داشته در پاسخ به پرسش دیگری از خبرنگار تسنیم نحوه استفاده از ساز و آواز در آثارش گفت: من به موسیقی روایتی علاقه دارم و می‌خواهم موسیقی من داستانی را دنبال کند. به ساز و آواز نیز علاقه‌مندم اما به شرطی که در مجموع کاری من بگنجد.
وی ادامه داد: من در آثاری که به صورت ارکستررال می‌نویسم و داستانی را دنبال می‌کنم، برای ساز و آواز نیز نُت می‌نویسم تا مجموعه ساز و آواز بخش جدایی از کل اثر نباشد بلکه جزئی از خط سیر داستان در کل مجموعه موسیقایی باشد.
متبسم افزود: در مجموعه زمزمه‌ها نیز ساز و آواز به شکلی که دلخواه من است وجود دارد. هر کدام از نوازنده‌ها تکنوازی خود را دارند و خواننده نیز در بخش‌هایی آواز می‌خواند.
کنسرت زمزمه‌ها با آهنگسازی حمید متبسم و خوانند سالار عقیلی در روزهای 26، 27 و 28 آذر در تالار وحدت برگزار می‌شود.
انتهای پیام/
