فراموشی معماری اسلامی در پایتخت معنوی ایران

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، ایران کشوری است که به علت برخورداری از تاریخ غنی فرهنگ و هنر و تلفیق آن با معماری اسلامی، در بناهای شهری خود می‌تواند حرف‌های بسیاری برای گفتن داشته باشد از سوی دیگر استفاده از معماری اسلامی در بناهای شهری به ویژه کلانشهرهایی مذهبی همچون مشهد، سبب می‌شود مسافران و زائران، تمایل بیشتری به بناهایی همراه با رعایت معماری اسلامی داشته باشند.

سراغ تعدادی از کارشناسان و پژوهشگران رفتیم تا میزان و چگونگی استفاده از معماری اسلامی را در بناهای شهری پایتخت معنوی کشور جویا شویم.

بناهای مشهد از فلسفه معماری اسلامی تهی است

یک پژوهشگر معماری اسلامی با بیان این مطلب که بافت قدیمی مشهد دستخوش تغییر شده است گفت: دلایل مختلفی از جمله گسترش مشهد، افزایش جمعیت، اضافه شدن مهاجرت‌ها از روستاها و شهرستان‌های خراسان رضوی به پایتخت معنوی کشور و علاقمندی مردم به معماری‌های جدید و عمدتا غربی سبب تغییرات بافت قدیمی مشهد شده است.

محمد هادی عرفان اظهار کرد: این عوامل سبب شدند که کارشناسان و متخصصان فضای شهری به فکر ارائه برخی از راهکارها همچون طراحی مبلمان شهری بیفتند زیرا این اصطلاح کارآمد، کارکردهای ویژه‌ای در زیباسازی بناهای شهری و در نتیجه بهبود سیمای ظاهری آن دارد.

این مدرس دانشگاه استفاده از مبلمان شهری را در پایتخت معنوی ایران موثر دانست و افزود: این عامل سبب خاطره مشترک مردم و مهاجران شده و نوعی نخ تسبیح میان آنها محسوب می‌شود.

عرفان با اظهار تاسف از نبود معماری اسلامی در بناهای شهری مشهد عنوان کرد: پایتخت معنوی کشور نیازمند تسهیل رویکردهای مدیران به فضا و سیمای ظاهری خود است زیرا در صورت میزبانی‌اش در سال 2017 به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام باید نگرش جدیدی در بناهای شهری خود داشته باشد.

عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان‌های خراسان رضوی با بیان این نکته که بناهای مشهد از فلسفه معماری اسلامی تهی است تصریح کرد: متاسفانه مساجد شهر ما نیز از معماری اسلامی دور شدند و لازم است مسئولان ورود جدی به این موضوع پیدا کنند.

ضرورت آموزش معماری اسلامی به دانشجویان

یک دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد با اشاره به این نکته که با افزایش جمعیت و کاهش فضاهای ساختمان سازی مشهد امکان استفاده از معماری اسلامی کمتر وجود دارد گفت: قطعا با متراژ کم زمین‌های مسکونی امکان استفاده از این نوع معماری وجود ندارد اما مسئولان می‌توانند در ساختمان‌های بزرگ دولتی از معماری اسلامی استفاده کنند.

عباس علی تفضل خاطرنشان کرد: مسئولان با تلفیق معماری مدرن و اسلامی می‌توانند بخش زیادی از بناهای شهری مشهد را احیا کنند.

وی با اشاره به این که دو علت مهم سبب عدم توجه به معماری اسلامی در بناهای شهری شده است تصریح کرد: سودجویی برخی از ساختمان سازان و عدم تقویت معماری اسلامی در دانشگاه‌ها از جمله مهم‌ترین علل در این زمینه است.

فرهنگ سازی گام اول توجه به معماری اسلامی

سرپرست مدیریت طراحی و بهسازی محیط شهری شهرداری مشهد توجه به معماری اسلامی در بناهای شهری را دغدغه همه مردم و مسئولان دانست و افزود: قطعا مهم‌ترین امر در این بخش برخورداری شهرهای کشور با زمینه اصلی معماری اسلامی است.

آیدا مهربان افزود: مشهد کلانشهری است که این زمینه‌ها را دارا بوده از این رو توجه به معماری اسلامی در بناهای شهری آن یکی از ضروریات مهم محسوب می‌شود زیرا هر ساخت و سازی با رعایت اصول معماری اسلامی در راستای احیای هویت پایتخت معنوی کشور انجام می‌شود.

مهربان با بیان این مطلب که شهرداری مشهد با مطالعه پژوهش‌های مختلف در این زمینه تلاش می‌کند سیمای ظاهری پایتخت معنوی ایران را زیبا، حفظ و گسترش دهد گفت: این نهاد دولتی با برگزاری همایش‌ها و مشورت با افراد خبره در راستای تحقق این مهم تلاش می‌کند.

وی بیان کرد: متاسفانه تعریف درستی از معماری اسلامی در جامعه ما وجود ندارد و کارشناسان مختلف شهری و معماری نظرات متفاوتی دارند.

مهربان افزود: یکی از نکات مهم در پژوهش‌های انجام شده در بخش معماری اسلامی، یکسان سازی، یکپارچگی و رعایت سلسله مراتب در معماری است که در صورت شناخت ارزش ها و ارتباط با آنها، الگوبرداری از شاخص‌های این ارزش‌ها و اجرایشان (که به واسطه در نظر گرفتن آنها به عنوان اصول معماری اسلامی است)، ما می‌توانیم در بناهای مشهد از این نوع معماری بهره ببریم.

به گفته وی جمعیت پایتخت معنوی ایران رو به افزایش بوده از این رو برای افزایش استفاده از معماری اسلامی در بناهای مشهد نیازمند فرهنگ سازی قوی هستیم.

مهربان با اشاره به این که در صورت الگوبرداری از ارزش‌های شاخص معماری اسلامی، این امر می‌تواند ضابطه‌هایی مهم برای ضمانت اجرایی شهرداری باشد گفت: قطعا این ضابطه ها می‌توانند در برنامه ریزی شهرداری برای اعمال قوانین و کنترل شدید آن نقش مهمی را ایفا کنند تا به این ترتیب استفاده از معماری اسلامی در بناهای کلانشهری مذهبی مانند مشهد ارتقا پیدا کند.  

گزارش از مرجان شریعت

انتهای پیام/ ب