جنگ قدرت در کریمه

به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، همه پرسی در شبه جزیره کریمه برای پیوستن به فدراسیون روسیه در حالی برگزار شد که تمامی تلاشها برای منصرف کردن پوتین از برگزاری این همه پرسی به شکست انجامید.

آخرین این تلاشها در شورای امنیت سازمان ملل متحد صورت گرفت که با وتوی روسیه و رای ممتنع چین و رأی مثبت 13 کشور دیگر عضو شورای امنیت روبه رو شد. اما موضوع پیوستن شبه جزیره کریمه به فدراسیون روسیه از جهات دیگری است که توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. تشدید رقابتها بین روسیه و آمریکا و اتحادیه اروپا و احتمال بروز جنگ سردی جدید اصلی ترین دلیل توجه به سرنوشت کریمه است.

واقعیت آن است که بحران در اوکراین درپی آن تشدید شد که «ویکتور یانوکویچ» رئیس جمهور قبلی اوکراین حاضر به امضای معاهده همکاری با اتحادیه اروپا نشد و به جای آن معاهده مشابهی را با روسیه امضا کرد.

آمریکا و اروپا با حمایت آشکار از مخالفان و ناسیونالیستهای رادیکال در اوکراین بحران را تشدید کردند و با فرار «یانوکویچ» به روسیه و تعیین «آرسنی یاتسنوک» به عنوان نخست وزیر موقت جامعه اوکراین را به دو بخش هوادار غرب و هوادار روسیه تقسیم کردند.

در واقع می توان گفت، تحولات اوکراین به گونه ای هدایت شد که تجزیه این کشور تنها گزینه پیش رو بود و پوتین از این گزینه استقبال کرد.

حضور و استقرار ناوگان دریایی روسیه در شبه جزیره کریمه امتیازی بود که دولت روسیه با هزینه اندک می توانست روس تبارها را تشویق به جدایی و پیوستن به روسیه کند، اقدامی به احتمال زیاد در شرق اوکراین و در شهرهایی که روس تبارها حضور مؤثر دارند، قابل تکرار است. زیرا پوتین بر این اعتقاد است که آمریکا و اروپا قادر به هیچ اقدامی نیستند و در صورت اعمال تحریم علیه روسیه، اروپا بیش از روسیه متضرر خواهد شد. برداشتی که واقعیتهای اقتصادی و منافع کشورهای اروپایی در روسیه آن را تأیید می کند. گذشته از این حدود یک سوم گاز مصرفی اروپا از روسیه تأمین می شود و کشوری مثل آلمان به دشواری خواهد توانست در هرگونه تحریم اقتصادی موثری با آمریکا همکاری کند.

این واقعیت که آمریکا و اروپا در ارتباط با اعمال تحریم علیه روسیه اختلاف نظر دارند بتدریج روشن تر خواهد شد، اما مهمتر از آن حرکت روسها در مسیری است که نظام بین الملل وقطب بندی قدرت جهانی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

پوتین تنها در صدد باز سازی قدرت از دست رفته روسها نیست، بلکه در نظر دارد نظم جهانی را در جهت منافع راهبردی روسها هدایت کند و این درست همان چیزی است که آمریکا را بشدت نگران می کند. دستیابی روسها به مناطقی از کشورهایی که در گذشته بخشی از امپراطوری روسیه بوده اند مقدمه ای بر قدرت طلبی روسها در ابعاد کلی تر منطقه ای و جهانی است و چالش اصلی درست در همین جاست.

اما درباره آنچه به کریمه مربوط است، به لحاظ تاریخی این منطقه نه تعلق تاریخی به روسیه دارد و نه اوکراین، بلکه محل زیست قومیت مسلمان تاتار است که استالین در جریان جنگ جهانی دوم بیش از سیصد هزار نفر از آنها را به سیبری و استپهای شرق روسیه تبعید کرد که اکثریت آنها در همانجا کشته شدند و تعداد اندکی باز گشتند. تاتارها در این همه پرسی شرکت ندارند و بر این باورند که حقوق انسانی شان پایمال شده است.

جدا از آنچه که از اینک و با مشخص شدن نتیجه همه پرسی در کریمه پیش خواهد آمد، این واقعیت مهم وجود دارد که باید منتظر جهانی ناآرامتر بود. البته رقابت آمریکا و روسیه از جهاتی برای کشورهای در حال توسعه ضررها و منافع خاص خود را داشته باشد و یکه تازی های آمریکا را تا حدی مهار کند.

اگر چنین برداشتی قرین واقعیت شود، آنگاه قابل تصور است که در شبه جزیره کریمه واقعه ای در پس همه پرسی در حال شکل گیری است که نسلهای آینده آن را نقطه عطفی در مناسبات جهانی و آغازی بر یک پایان ارزیابی خواهند کرد که با فروپاشی اتحاد شوروی سابق و عقب نشینی ایدئولوژیک قطب دوم قدرت جهانی جنگ سرد معادلات جهانی را به سود آمریکا رقم زد.

در کریمه این دوره به پایان رسیده و چه بسا کشورهایی که در معرض زیاده خواهی آمریکا قرار گرفته اند، در فضای جدید فرصتی برای تنفس بیابند. جنگ سرد جدید اگر در کریمه کلید زده شود، دیر یا زود تحولات در خاورمیانه را تحت تأثیر قرار خواهد داد و این شمشیر دولبه برای کشورهایی است که زیاده طلبی های آمریکا آنها را مجبور به تحمل جنگ داخلی کرده است.

روسها نیز طعم این تغییر را به نوبه خود در تشدید سیاستهای غرب در کوچک سازی روسیه لااقل در مناطق مسلمان نشین خود در آینده خواهند چشید، زیرا جنگ قدرت از کریمه کلید خورده است.

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.