نقش ۲۰هزار روحانی مبلغ، راوی و خادم در راهیان نور

خبرگزاری تسنیم: حجت‌الاسلام محمدحسن دری، نماینده ولی فقیه در سازمان اردویی راهیان نور و گردشگری بسیج مستضعفین، چندی پیش با حضور در خبرگزاری تسنیم،‌ از تحریریه و سرویس‌های مختلف این خبرگزاری بازدید کرد و از نزدیک در جریان فعالیت‌های این رسانه قرار گرفت. او با بازدید از سرویس‌های مختلف فرهنگی، سیاسی، بین الملل، اجتماعی، ورزشی و اقتصادی و... نظرات خود را پیرامون بخش‌های مختلف عنوان کرد و با خبرنگاران سرویس فرهنگی خبرگزاری به گفت‌وگو نشست. وی به مسائل مختلفی همچون تفاوت فضای مقاومت در هشت سال دفاع مقدس و فضای امروزی، نقش روحانیت در دفاع مقدس و راهیان نور و جایگاه فرهنگی راهیان نور برای جوانان، تأثیر و وظایف روحانیون در جذب زائران خارجی به اردوهای راهیان نور و... پرداخت. بخش نخست گفتگوی تفصیلی تسنیم با حجت الاسلام دری در ادامه می‌آید:

*تسنیم: ابتدا از نقش روحانیت در جبهه‌‌های هشت سال جنگ تحمیلی و نقش آفرینی در دفاع مقدس بگویید.

5هزار شهید روحانی/ شهدای روحانی 12درصد بیشتر از شهدای سایر اقشار کشورند

در ایام دفاع مقدس روحانیت مانند سایر مردم، حضور فعال داشتند. همانطور که در انقلاب پیشگام بودند در دفاع مقدس هم پیشتاز بودند از میان تمام شهدا 5هزار شهید از قشر روحانی بوده است، یعنی به طور تقریبی از هر 4 روحانی که به جبهه اعزام می‌شد، یک نفر به شهادت رسیده است. تعداد شهدای روحانی، 12 درصد بیشتر از تعداد شهدای سایر اقشار کشور است و اغلب روحانیونی که در اردوهای راهیان نور حضور داشته و به فعالیت مشغول‌اند. در دفاع مقدس یکی از نقش‌های مهمی که روحانیت داشت این بود که نیروهای مردمی را برای حضور در میادین دفاع مقدس، بسیج و همچنین  انقلاب و ولایت را حفظ می‌کردند.

حضور یک روحانی در خط مقدم؛ اسلام مجسم برای رزمندگان بود

بسیج نیروهای مردمی یکی از وظایف اصلی‌شان بود که در منابر مساجد و کلاس‌های درسشان تاکید داشتند و علاوه بر بسیج مردم، خود روحانیون هم حضور فیزیکی در میدان‌های جنگ داشتند و یکی از دیگر نقش‌هایشان حمایت‌های مالی از دفاع مقدس بود، از مجموعه مجاهدان و ایثارگران که در دفاع مقدس حضور داشتند، همچنین از خانواده‌هایشان حمایت می‌کردند و در واقع دفاع مقدس را مشروعیت می‌بخشیدند. وقتی مردم یک روحانی در خط مقدم جبهه و در میان رزمندگان می‌دیدند برایشان تکلیف شرعی درمورد حضور در جبهه‌ها و اسلام مجسم بود.

حضور روحانیت در دفاع مقدس به چند شیوه بود. یکسری از روحانیون به عنوان طلاب رزمنده وارد می‌شدند یعنی کارشان این بود که وقتی وارد جبهه می‌شدند اسلحه به دست می‌گرفتند و مثل رزمنده‌های دیگر فعالیت می‌کردند. چهره دیگری از روحانیون در غالب تبلیغ و موعظه بود، در گردان‌ها و لشکرها و هرجایی که نیاز بود کمک می‌کردند. بحث برگزاری نمازهای جماعت و مراسم‌های مذهبی و دعا یکی از کارهای اصلی‌شان بود و با بیان روایات و احادیث در بحث اینکه جهاد یک تکلیف الهی است و مبارزه با دشمن را باید از همین جبهه‌ها انجام داد به ارشاد کردن می‌پرداختند.

پاسخ‌گویی به سوال‌های شرعی یکی از وظیفه‌های اصلی روحانیون در جبهه بود. در واقع با بیان احادیث به رزمندگان دلگرمی می‌بخشیدند و روحیه رزمنده‌ها را از نظر بنیه معنوی تقویت می کردند. چون هر رزمنده‌ای نیاز داشت بداند که برای چه باید با دشمن بجنگد و تا چه حد باید بجنگد. دسته سوم از روحانیت در جبهه‌ها کسانی بودند که هم در کسوت رزمندگی و هم در کسوت تبلیغی فعالیت می‌کردند، یعنی جایی که لازم بود نماز جماعتی برپاکنند، احادیثی بخوانند، آیاتی را تفسیر کنند دست به کار می‌شدند و وقتی هم می دیدند عملیاتی درحال انجام است همراه با تبلیغ با اسلحه کنار رزمنده‌های دیگر حضور داشتند. حتی در نگهبانی‌ها از خط مقدم، در خط شکنی و غواصی هم همراهی داشتند که یک موقع رزمنده‌ها احساس نکنند که روحانیون فقط اهل شعار دادن‌اند. با توجه به اینکه هم کار تبلیغی انجام می‌دادند و هم رزمندگی؛ این بسیار در سطح جامعه اثر بخش بود و سبب شد تا در پایان دفاع مقدس هم حضور داشته باشند و نتیجه آن پیروزی رزمندگان اسلام شد.

بیداری اسلامی از نتایج روشنگری روحانیت در دفاع مقدس است

در طول دفاع مقدس و انقلاب 220 هزار شهید تقدیم خدا شد که 30 هزار نفر مربوط به دوران انقلاب و 187 هزار نفر مربوط به دفاع مقدس هستند که در یک جمع بندی، حدود 75درصد آنها جوان بودند و خیلی از این جوان‌ها طلبه بودند که در خط مقدم یا در حواشی جنگ در شهرها فعالیت می‌کردند که توسط بمباران‌های دشمن به شهادت رسیدند. 63 هزار نفر آنها دانش آموز هستند، 3600 نفر دانشجو بودند و 4 هزار و 900 نفر از فرهنگیان و اساتید و 5 هزار نفر از طلاب، روحانیون و حوزه‌های علمیه بودند و حدود 7 هزار نفر از بانوان علاقه‌مند به ولایت بودند که در مکان‌های مختلف فعالیت می‌کردند‌.

در همه سطوح از خط مقدم تا خط شکن و غواصی حضور روحانیت چشم گیر بوده است حتی جایی که بخشی از رزمندگان ما به اسارت دشمن در آمدند تعداد قابل توجهی از آن‌ها روحانیون بودند. در میان جانبازان و شهدا همه جا روحانیت وجود دارد. کار اصلی روحانیت در جنگ عراق علیه ایران، روشنگری بود و نتیجه آن هم بیداری اسلامی شد که جزو ثمره خون شهدا و ایثارگران است.

*تسنیم: با تبیین جایگاه روحانیت در دفاع مقدس، کمی هم به نقش آن در راهیان نور بپردازیم. روحانیون در راهیان نور چه فعالیت‌هایی دارند؟

هر سال شاهد حضور حدود 20 هزار نفر از روحانیون در راهیان نور هستیم

روحانیت در دفاع مقدس یک تکلیفی را داشت که جبهه‌ها را گرمی ببخشد. گرمی از حیث مبارزه با دشمن از نظر جنگ سخت و نیمه سختی که بود و مشخص است که این وظیفه را خوب انجام دادند اما در ارتباط با راهیان نور باید بگویم این مکان بهترین محل برای انتقال فرهنگ ایثار و شهادت به جوانان است، محلی است برای تبیین مطالبات امام و شهدا. روحانیون در راهیان نور همانند دفاع مقدس پیشگام بوده‌اند و ما هر سال شاهد حضور حدود 20 هزار نفر از روحانیون و گاهی بیشتر داریم در راهیان نور هستیم که حضورشان به این شکل است: بخشی از روحانیت در قالب روحانی کاروان از شهرستان‌ها وشهرها یعنی از مبدا به مقصد به عملیات جنوب، غرب و جنوب غرب فعالیت می‌کنند، در بین راه سخنرانی، موعظه‌گری، نماز جماعت و یا در داخل اتوبوس‌ها روایت‌گری می‌کنند. در این فضاها ممکن است زائر سوال شرعی داشته باشد، که روحانیون پاسخ می‌دهند.

روحانیون مبلغ، روحانیون راوی و روحانیون خادم

بخش دیگری از روحانیون در یادمان‌ها و زیارتگاه‌ها به عنوان مبلغ و امام جماعت و هادی حضور پیدا می‌کنند در سرتاسر مناطق عملیاتی سه نوبت نماز جماعت برگزار می‌شود، پاسخگوی سوالات شرعی هم هستند. روحانیون در مناطق مستقر می‌شوند و نیازهای فرهنگی راهیان نور را ارتزاق می کنند. آنها در یادمان‌ها، زیارتگاه‌ها و محل اسکان زائران به عنوان روحانی مستقر هستند و کار تبلیغی و دینی خودشان را انجام می‌دهند.

قشر دیگری از روحانیون کسانی هستند که در قالب راوی حضور پیدا می‌کنند به ویژه کسانی که در جبهه حضور داشتند و از نزدیک مشکلات و مسائل مربوط به دفاع مقدس را درک کرده‌اند. در واقع راهیان نور و دفاع مقدس و واقعه عاشورا را با هم مطابقت می‌دهند. در یادمان‌ها و در بین مردم گردش می‌کنند هرجایی که نیاز به روایت‌گری داشته باشد حضور می‌یابند.

رهبری؛ سمبل روحانیت در جنگ‌/نقش امام خامنه‌ای در دفاع مقدس

قشر بعدی روحانیونی هستند که در میان خادمین فعالیت می‌کنند؛ خادمینی که از اقشار مختلف مردمی، دانش آموزان، دانشجویان و... تشکیل می‌شوند. این روحانیون بدون هیچگونه ادعا و چشم داشتی خادم می‌شوند. وقتی در نقش خادم قرار می‌گیرند دو نقش هدایت‌گری و ارشاد و بیان رویدادهای دفاع مقدس و استقامت شهدا را بر عهده می‌گیرند.
سمبل روحانیت در جنگ؛ شخص رهبری است با توجه به اینکه نماینده امام در شورای عالی دفاع بودند که در دفاع مقدس در نقش‌های مختلفی دلگرمی می‌بخشیدند و مشکلات رزمنده‌ها را حل می‌کردند، بین رزمنده‌ها و امام ارتباط برقرار می‌کردند، بحث تقویت روحیه رزمنده‌ها مدیون زحمات و تلاش‌های رهبری است به همین جهت است وقتی خدمت امام می‌رسند امام خمینی(ره)‌ در تجلیل از ایشان می‌گویند: «من به شما تبریک می‌گویم که با لباس مقدس سربازی و هم در کسوت روحانیت مشغول فعالیت هستید. ایشان برای امام و ملت یک افتخار بزرگ بودند».

رهبری با حضور در راهیان نور به مناطق جنگی تبرک بخشیدند

شخص رهبری نسبت به سایرین همتی مضاعف و عنایت ویژه‌ای نسبت به راهیان نور داشتند که پنج بار در راهیان نور حضور پیدا کردند. در واقع به سرزمین معطر به خون شهدا تبرک بخشیدند. رهبری وقتی در راهیان نور حضور پیدا کردند در بعضی از سخنانشان گفتند که سرزمین راهیان نور سرزمین ملائکة الله است. سرزمین مقدسی است و این را باور داریم که در این سرزمین ملائکه رفت و آمد دارند. شهدای ما واقعا در چنین مکانی نقش آفرینی کردند. آن‌ها تکلیف مضاعفی را بر دوش ما گذاشتند. مراجع تقلید، نخبگان حوزوی، علما از جمله آیت الله نوری همدانی در این فضا حضور داشتند که اشعاری را در وصف راهیان نور سرودند.

*تسنیم: یکی از وظیفه روحانیون در ایام جنگ تحمیلی پاسخ گویی به سوالات بود. سوالات و شبهاتی که امروز در راهیان نور مطرح می‌شود چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با شبهات مطرح در زمان دفاع مقدس دارد؟

سوالات مختلفی در دفاع مقدس مطرح می‌شد به لحاظ فضای فرهنگی بالای آنجا بعضی‌ها شبهه ایجاد می‌کردند که حضور مردم و جوانان در جبهه لازم است یا نیست؟ اینکه انسان از کشته شدن استقبال می‌کند وجه شرعی دارد یا خیر؟ روحانیت وجه شرعی سوالات را در نظر می‌گرفت و مطابقت دادن عاشورا با دفاع مقدس از این جهت بود که حماسه عاشورا برای حفظ ارزش‌های دینی بود و دفاع مقدس هم برای حفظ ارزش‌های دینی. حماسه عاشورا برای ترویج امر به معروف و نهی از منکر و بیان واقعیت‌هایی که خداوند در قرآن برای رشد انسان مشخص کرده بود، راهیان نور هم برای تبیین آن مطالبات است و قطعا شهدا و عزیزانی که حضور داشتند مطالباتی داشتند.

در آن زمان تقریبا بیشتر احکام شرعی فردی بود مثلاً می‌گفتند «از شهرستان هستم، مسافرم، نماز چگونه است؟» یا بحث اینکه اگر مثلا چیزی را در جبهه پیدا کردیم تکلیفش چیست یا اموالی که به غنیمت گرفته‌ایم چگونه است؟ اینجا روحانیت مسائل مختلف را تبیین می کرد. در بحث حفظ بیت المال سوالات بسیار زیاد بود. برای مثال مواردی داشتیم که سه برادر از یک خانواده یا فرزندی با پدرش در یک گردان حضور داشتند، سوال این بود که آیا لازم لاست سه چهار نفر از اعضای یک خانواده در یک گردان باشند یا نباشند و ممکن بود شهید بشوند و مصیبتی را برای خانواده داشته باشند. روحانیون می‌آمدند بیان می‌کردند و با دلایل و منطق مخصوص به این مسأله مشخص می‌کردند همه باید این تکلیف را همگی به صورت جمعی انجام دهیم و در آن شرکت داشته باشیم اما می‌آمدند افراد را در سطح گردان‌ها تقسیم می‌کردند که اگر قرار بود شهید شوند همه با هم شهید نشوند.

پاسخ‌گویی به شبهات، وظیفه روحانیت و حوزه‌های علمیه است

در بحث اینکه در جنگ با دشمن وظیفه مردم چیست؟ روحانیت تبیین می‌کرد که امروز دفاع از ارزش‌ها و مبارزه با صدام و تهاجمات دشمن که رأسش آمریکا بود به عنوان تکلیف شرعی است. همانطور که امام فرمودند دفاع از ارزش‌ها تکلیف شرعی محسوب می‌شود و روحانیت این را تداوم می‌بخشید. اما الان جنگ ماهیتش تغییر کرده آن زمان جنگ نظامی بود، دشمن مشخص بود، منطقه و سلاح مشخص بود، نقاط تحرک رصد می‌شد اما الان اینگونه نیست جنگ نرم است. تفاوت این است که نه زمانش معلوم است، نه منطقه آن، نه نیرو مشخص است و نه محدودیت دارد و در همه زمان‌ها اتفاق می‌افتد. این نکته را روحانیت امروز تبیین می‌کند و نیاز است که همه عناصر فرهنگی به جنگ نرم توجه ویژه‌ای داشته باشند، اگر غفلت کنند دشمن به خانه‌های تک‌تک ما رخنه می‌کند و افکار جوانان ما را تغییر می‌دهد. سوالاتی که امروزه مطرح است در ارتباط با فرقه‌های ضاله سلفی‌ها، تکفیری‌ها و وهابی‌ها است. دشمن کار کرده و جوانان ما نیاز است توانایی پاسخ گویی به این شبهات را داشته باشند. وظیفه اصلی پاسخ گویی به شبهات وظیفه روحانیت و حوزه‌های علمیه است.

تحقق خواسته‌‌های رهبری در بخش اقتصاد و فرهنگ نیز بر عهده روحانیت است

*تسنیم: چقدر در مورد مسائل روز و سیاست در راهیان نور سوال می‌شود؟

در راهیان نور از هر دست مساله‌ای، سوال مطرح می‌شود. این مباحث ممکن است شامل بحث‌های سیاسی باشد یا شامل بحث‌های عقیدتی، احکام و موضوعات مختص دفاع مقدس. برای مثال یکی از موضوعاتی که در این  ایام در میان همه جوانان مطرح است و روحانیت باید در تبیین آن نقش عمده‌ای ایفا کند این است که: دشمن سعی می‌کند شبهات را به مسائل اقتصادی گره بزند. یعنی توجه مردم را فقط به مسائل اقتصادی جلب کند و از بُعد فرهنگی ممکن است نحو دیگری عمل کنند. با توجه به شعار سال باید نسبت به اقتصاد مقاومتی و تقویت مسائل فرهنگی کوشش و تلاش کنیم. وظیفه حفظ ارزش‌های دینی و اسلامی و مبارزه با اشرافی‌گری و پیگیری مقوله اقتصاد مقاومتی وظیفه تک‌تک ماست. علاوه بر وظیفه عمومی، یک وظیفه فردی مطرح است که شامل حال همه ما می‌شود. پاسخ به شبهات مهدویت و بحث اینکه ما بتوانیم فرامین رهبری را در بخش اقتصاد و فرهنگ تحقق ببخشیم نیز بر عهده روحانیت است.

روحانیت روحیه مقاومت را به بدنه جامعه تزریق می‌کند

روحانیت در راهیان نور فقط نقش سیاسی ایفا نمی‌کند، علاوه بر روشن کردن ابعاد سیاسی روز، حماسه، مقاومت، تقویت روحیه مردمی، مشکلاتی که امروز جامعه را درگیر کرده است و... را در راهیان نور تبیین می‌کند. روحانیت روحیه مقاومت را به بدنه جامعه تزریق می‌کند که اگر قرار است در مذاکرات باشیم و دست برتری داشته باشیم این روحانیت است که می تواند هم افزایی و بصیرت‌زایی کند.

درمورد اینکه روحانیت در زمان دفاع مقدس و در زمان‌های دیگر هر وظیفه‌ای را بر عهده می‌گیرد و آن را انجام می‌دهد یک خاطره‌ای می‌گویم از شهید جهان‌آرا. یک کامیون مهمات آمده بود، خرمشهر هم دست دشمن بود سپاه خرمشهر بیرون از خرمشهر بود. می خواستیم مهمات را به داخل مقر سپاه ببریم هر چقدر به بچه‌ها می‌گفتیم کمک کنند، می‌گفتند ما جبهه آمده‌ایم جنگ کنیم نه مهمات خالی کنیم. با شهید جهان آرا تا وقت نماز مهمات خالی می‌کردیم. نماز که خواندیم برای نماز عشاء گفتیم نماز عشای ما پیاده کردن مهمات است. با شهید جهان آرا و روحانیون دیگر چند بسته مهمات را آوردیم بعد از آن در عرض چند دقیقه تمام مهمات کامیون خالی شد.

حوزه‌های علمیه، دانشگاه و مدارس و رسانه؛ مهم‌ترین عرصه‌های فعالیتی روحانیت

روحانیت در عرصه‌های مختلفی فعالیت دارد یکی بحث «حوزه‌های علمیه» است که از نظر علمی تلاش می‌کنند تا خود را غنی سازند و به توقعات مردم عمل کنند، شناخت نیازهای جامعه و ایجاد وحدت جامعه از اهداف این فعالتی است. یکی از جاهای دیگر که حضور روحانیت در آن لازم است «دانشگاه‌ها و مدارس» است که قشر جوان به آن نیاز دارد. جای دیگر «رسانه‌» است که روحانیون باید حضور فعالی در آن داشته باشد و  یک روحانی با استفاده از رسانه می‌تواند مهمترین مسائل دینی و شبهاتی که دشمن مطرح می‌کند را پاسخ بدهد. تجمعات مذهبی عرصه دیگری است که روحانیت می‌تواند در آن حضور فعال و مؤثری داشته باشد و با همان روحیه بسیجی و انقلابی در جذب مردم برای حفظ ارزش‌های انقلابی تلاش کند. خود مساجد مکان‌هایی است که روحانیون می توانند با حضور فعال‌شان آنجا را رونق ببخشند.

ادامه دارد...

گفت‌وگو از طیبه السادات مولایی

انتهای پیام/