ضرورت عذرخواهی آمریکا و انگلیس از کودتای ۲۸ مرداد
خبرگزاری تسنیم: یکى از تبعات کودتاى ۲۸ مرداد فعالیت ۴۰ تا ۴۵ هزار مستشار آمریکایى در ایران است، پس از کودتاى ۲۸ مرداد جنایات آنها توسط دستنشانده پهلوى، سیاهه بسیار مفصلى دارد که شهداى ما شاهدى بر فهرست جنایات آنها در طول این سالهاست.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، روز 28 مرداد یادآور کودتاى ننگین و سیاهى است که شیرینى نهضت ملى‌شدن صنعت نفت را در کام ملت ایران تلخ کرد. پس از پیروزى قیام سى تیر به رهبرى آیتالله کاشانى که باعث روى کار آمدن مجدد دکتر محمد مصدق شد، مصدق در صدد افزایش اختیارات خود و محدود کردن اختیارات مجلس شوراى ملى برآمد و بناى اختلاف با آیتالله کاشانى را گذاشت. بدینترتیب او بدون توجه به نقش و رهبرى آیتالله کاشانى در قیام سى تیر که منجر به روى کار آمدن مجدد او شد، به پیاده نمودن شعار «جدایى دین از سیاست» پرداخت و برخى روحانیون و نزدیکان آیتالله کاشانى را دستگیر کرد. عوامل داخلى و خارجى نیز آنچنان شخصیت این مرد روحانى بزرگ و شریف را لکهدار کردند که شاید بتوان آنرا در تاریخ ایران بىسابقه دانست. طرح کودتاى نظامى 28 مرداد را باید در اصل، یک طرح انگلیسى-آمریکایى دانست.
نقش سیا در کودتاى 28 مرداد
کودتاى 28 مرداد 1332، با طراحى گسترده و امکانات مالى و نظارت سازمان جاسوسى آمریکا (سیا) و بهرهگیرى از کمک شبکههاى جاسوسى انگلیس عملى شد. کرمیت روزولت، از سرشناسان سیا و طراحان این کودتا چنین مىنویسد: «سیا پس از تبادل نظر با انگلیسىها، تصمیم به سرنگون کردن دولت مصدق گرفت؛ زیرا مصدق با ملىکردن یک میلیارد دلار دارایى شرکت نفت ایران و انگلیس، خشم و غضب قدرتهاى غرب را برانگیخته بود.» سازمان سیا کوشید موقعیت مصدق را تضعیف کند. آنها با تبلیغ برکنارى مصدق و انتخاب ژنرال زاهدى از سوى شاه، گروههاى آشوب گر را براى ایجاد فضاى هرج و مرج در تهران سازمان دهى کردند تا شهر تهران از هر نظر آماده اجراى نقشه کودتاى 28 مرداد باشد.
تأثیر اوباش
حدود ساعت هشت صبح روز 28 مرداد، جمعیتى در حدود سه هزار نفر مسلح به چماق و چوب دستى، از جنوب شهر تهران، تظاهراتى را بر ضد مصدق و به سود محمدرضا شاه آغاز کردند. آنها در خیابانها حرکت مىکردند و فریاد مىزدند: «جاوید شاه، مرگ بر مصدق خائن».
بیشتر این افراد براى این کار پول گرفته بودند. در میان آنان، عده زیادى افراد بىکار و چاقوکشان سرشناس وجود داشتند. بخشى از این جمعیت وارد بازار شدند و تهدید کردند که مغازهها را غارت خواهند کرد. در نتیجه، بازار خیلى زود بسته شد. در این هنگام، شمار زیادى کامیون و اتوبوس که از صبح زود اجاره شده بود، وارد صحنه شدند و به حمل و نقل تظاهرکنندگان پرداختند. ماشینها در شهر به راه افتادند و افرادى که در آن بودند، با فریاد شعار مىدادند و جنگ روانى را آغاز کردند که به سود شاه شد. هنگام ظهر تردیدى باقى نماند که دولت مصدق سقوط کرده است.
مصدق و کودتا
به جرئت مىتوان گفت دکتر مصدق، کوچکترین اقدامى در راه خنثى کردن کودتاى 28 مرداد 1332 نکرد. البته درست است که مصدق نیروى کافى براى مقابله نداشت، ولى وى از امکانات محدود خود نیز استفاده نکرد. در فاصله روزهاى 25 تا 28 مرداد، همه مىدانستند که کودتاى خونینى در راه است. مصدق هم کاملاً از این مسأله آگاه بود، ولى حتى آماده باش معمولى هم به نیروهاى طرفدار خود نداد و ستاد ارتش او نیز کوچک ترین مقاومتى در برابر کودتاچیان نشان نداد. وى با آنکه مىتوانست با به راه انداختن تظاهرات مردمى، قدرت خود را به مخالفان نشان دهد، چنین نکرد و هرگونه تظاهراتى را ممنوع اعلام کرد. وى همچنین از مستقر ساختن نیروهاى امنیتى براى متوقف ساختن آشوبگران که به ایجاد هرج و مرج در تهران دست زده بودند، خوددارى کرد. بدون شک، این مسأله از نکتههاى سؤال برانگیز تاریخ معاصر ایران شمرده مىشود که تحلیلهاى بسیارى را به همراه داشته است.
هشدار آیت الله کاشانى
آیت الله کاشانى در روز 27 مرداد، نامهاى به دکتر محمد مصدق نوشت و در آن، با لحن تلخ و شکوهآمیز، حتمىبودن وقوع کودتا را بهدست ژنرال زاهدى مطرح ساخت و با پیشنهاد مذاکره براى مبارزه مشترک، دو تن از یارانش را نزد مصدق فرستاد. در کمال شگفتى، دکتر مصدق پیشنهاد آیت الله کاشانى را رد کرد و در پاسخ چنین نوشت: «اینجانب مستظهر به پشتیبانى ملت ایران هستم.» مصدق مىتوانست با صدور اعلامیه مشترک، همان روز، مردم را به مبارزه با کودتا فراخواند و به همه مسؤولان نظامى هشدار دهد. بىشک، پخش پیام مشترک رادیویى از سوى دو رهبر مذهبى و سیاسى، حتى در صبح روز کودتا کافى بود تا آن نقشه شوم اجرا نشود.
آیت الله کاشانى و کودتاى 28 مرداد
آیت الله کاشانى علی رغم تمامى بىمهرىها قبل از وقوع کودتا، در نامهاى خطر وقوع کودتا را به دکتر مصدق گوشزد نموده و به او پیشنهاد همکارى و اتحاد در جلوگیرى از توطئههاى دشمنان را مىدهد، متن نامه به شرح ذیل است:
«حضرت نخست وزیر جناب آقاى دکتر مصدق (دام اقباله) عرض مىشود اگر چه امکاناتى براى عرایضم نمانده، ولى صلاح دین و ملت براى این خادم اسلام بالاتر از احساسات شخصى است و على رغم غرض ورزىها و بوق و کرناى تبلیغات شما، خودتان بهتر از هر کس مىدانید که هم و غم من در نگهدارى دولت جنابعالى است که خودتان به بقاى آن مایل نیستید، از تجربیات روى کار آمدن قوام و لجبازىهاى اخیر، بر من مسلم است که مىخواهید مانند سىام تیر کذایى یک بار دیگر، ملت را تنها گذاشته و قهرمانانه بروید. حرف اینجانب را در خصوص اصرارم در عدم اجراى رفراندوم نشنیدید و مرا لکه حیض کردید. خانهام را سنگباران و یاران و فرزندانم را زندانى فرمودید و مجلس را که ترس داشتید شما را ببرد، بستید و حالا نه مجلس و نه تکیه گاهى براى ملت گذاشته اید. زاهدى را که من با زحمت در مجلس تحت نظر و قابل کنترل نگه داشته بودم با لطایف الحیل خارج کردید و حالا همان طور که واضح بود در صدد به اصطلاح کودتا است. اگر نقشه شما نیست که مانند سىام تیر عقب نشینى کنید و به ظاهر قهرمان زمان بمانید و اگر حدس و نظر من صحیح نیست که همان طور که در آخرین ملاقاتم در «دزاشیب» به شما گفتم و به «هندرسون» هم گوشزد کردم که آمریکا ما را در گرفتن نفت از انگلیسها کمک کرد و حالا بهصورت ملى و دنیاپسندى مىخواهد بهدست جنابعالى این ثروت ما را به چنگ آورد و اگر واقعا با دیپلماسى نمىخواهید کنار بروید، این نامه من سندى است در تاریخ ملت ایران که من شما را با وجود همه بدىهاى خصوصى تان نسبت به خودم، از وقوع حتمى یک کودتا آگاه کردم که فردا جاى هیچ گونه عذر موجهى نباشد، اگر به راستى در این فکر اشتباه مىکنم، با اظهار تمایل شما سید مصطفى و ناصرخان قشقایى را براى مذاکره خدمت مىفرستم. خدا به همه رحم بفرماید، ایام به کام باد. سید ابوالقاسم کاشانى».
این نامه بهخوبى نشان مىدهد که آیت الله کاشانى با کودتاچیان و سرلشکر زاهدى، حامى و سرسپرده دربار پهلوى بهشدت مخالف بوده و از این رو با ارسال نامه به مصدق و پیشنهاد مذاکره و همکارى در صدد خنثىسازى نقشه کودتا بوده است.
اما در مورد مقصر اصلى باید گفت که در کودتاى 28 مرداد 1332 علل و عوامل متعددى دخیل بودند که هر چند نقش برخى پر رنگتر ولى نمىتوان یکى را به‌عنوان مقصر اصلى معرفى کرد؛ کودتاى 28 مرداد علاوه بر عوامل خارجى (آمریکا و انگلیس) و عوامل داخلى (دربار، نظامیان، اراذل و اوباش و...) معلول یکسرى زمینهها و شرایطى است که رهبران نهضت ملى شدن صنعت نفت در بهوجود آمدن آنها نقش داشتند. در واقع این نهضت به نوعى تکرار تجربه مشروطه بود. در هر دو ائتلاف گروههاى مختلف بهخصوص روحانیان و روشنفکران به پیروزى انجامید و با بروز اختلاف و تفرقه، زمینه شکست آنها فراهم شد و در هر دو مورد مداخله خارجى به‌عنوان مکمل به شکست کمک کرد. ائتلاف ملى گرایان با آیت الله کاشانى که مهمترین حامى دولت ملى محسوب مىشد بعد از 30 تیر 1331 ه.ش و در اوج پیروزى نهضت از هم گسست.
مصدق با از دست دادن حمایت نیروهاى مذهبى، حامیان اصلى خود را از دست داد و در مقابل سیل دشمنان بىدفاع ماند. پافشارى مصدق در کسب اختیارات ویژه، آزادى حزب توده و به کارگیرى سیاست مداران به نام از دلایل اصلى جدایى نیروهاى مذهبى از مصدق به شمار مىآیند. در تنگنا قرار گرفتن مردم بهدلیل بحران اقتصادى و ضربه اقتصادى شوروىها به نهضت از طریق بلوکه کردن طلاهاى ایران در اتحاد جماهیر شوروى نیز از دلایل شکست نهضت ملى ذکر شده است.
حقیقت این است که اگر دکتر مصدق در اثر تلقینات بدخواهان و یا غرب زدگانى که از دیرباز روحانیت را در پیش چشم وى مزاحم و ارتجاعى ترسیم کرده بودند، پیشنهاد همکارى آیت الله کاشانى را در روز 27 مرداد با نوشتن آن پاسخ یک سطرى و نیشدار رد نکرده بود، تنها پخش یک پیام مشترک حتى در صبح روز کودتا کافى بود که آن نقشه شوم را براى همیشه در نطفه خفه کند.
اما متأسفانه وى حتى به درخواست دوستانش که اصرار داشتند رادیو، خبر کودتا را به مردم اعلام کند و از مردم استمداد بطلبد، توجهى نکرد و با این کار مخالفت کرد و حتى به ارتش فرمان داد تا خیابانها را از همه تظاهر کنندگان پاک سازند (ایران بین دو انقلاب، یراوند آبراهامیان، نشر نى، چاپ دوم، ص 344). حتى پس از شروع کودتا نیز سعى در مبارزه با کودتاچیان نکرد.
کودتاى 28 مرداد سال 32 لکه ننگى براى آمریکا در روابط با ایران محسوب مىشود، البته بعضى از مقامات آمریکایى تا آستانه عذرخواهى نیز براى این مسأله پیش رفتند، اما قبل از اینکه به عذرخواهى آنها فکر کنیم، باید به این موضوع بیندیشیم که کودتاى 28 مرداد در کشور ما تبعاتى داشته است. برخىها تصور مىکنند که اگر آمریکایىها از نقششان در کودتاى 28 مرداد عذرخواهى کنند، ماجرا تمام مىشود در صورتى که اینطور نیست و کودتاى 28 مرداد به تأسیس ساواک در کشور منجر شد. یکى از تبعات کودتاى 28 مرداد فعالیت 40 تا 45 هزار مستشار آمریکایى در ایران است، پس از کودتاى 28 مرداد جنایات آنها توسط دستنشانده پهلوى، سیاهه بسیار مفصلى دارد که شهداى ما شاهدى بر فهرست جنایات آنها در طول این سالهاست. آنها پس از کودتاى 28 مرداد 32 از شاه حمایت کردند بهطورى که تا آخرین روزهاى عمر پهلوى این هدایتها ادامه داشت و شهید رضا بهرامى نیز جزو دستگیرشدگان اعتراض به حضور کارتر در ایران است. آمریکایىها پس از پیروزى انقلاب جنایتهاى زیادى بر ایران تحمیل کردهاند، پس از پیروزى انقلاب، آمریکایىها احساس خسران کردند و سعى مىکردند که فرصتهایى را که در ایران از دست دادهاند، جبران کنند. پس از تسخیر لانه جاسوسى توسط دانشجویان از برگهاى پاره شده اسنادى که در آنجا پیدا شد 70 جلد کتاب بهدست آمد که حاکى از آن بود که آمریکایىها همواره در سفارتخانهشان پس از پیروزى انقلاب در تدارک براى براندازى نظام اسلامى و یا وابسته کردن ایران به ایالات متحده بودند که این بخشى از کارنامه جنایت آمریکایىهاست. در سال 59 آمریکایىها تصمیم گرفتند که رابطهشان را با ایران قطع کند. این قطع رابطه نباید به پاىمسؤولان ایرانى نوشته شود. البته پس از قطع رابطه هم روابط اقتصادى با این کشور تا حدودى جریان داشت اما 2 طرف به یکدیگر سوءظن داشتند.
خفقان پس از کودتا
غروب روز 28 مرداد سال 1332، غروب آزادى در ایران بود. کودتاچیان مسلط شدند و همه نهادها و مراکز تجمع آزادى خواهان به دست اوباش و اشرار به آتش کشیده شد. شاهِ فرارى بازگشت و بهجاى حکومت جمهورى، رژیم استبداد سلطنتى به مدت طولانیِ ربع قرن برقرار گردید. روز 29 مرداد، رژیم استبداد با اعمال وحشت و ترور در سراسر کشور و سرکوب نهضت و دستگیرى آزادى خواهان، نفسها را در سینه حبس کرد. پستهاى مهم مملکتى بهدست عوامل کودتا سپرده شد و عوامل اصلى کودتا در ارتشترفیع درجه گرفتند. مطبوعات زیر سانسور دولت رفت و سازمان پلیس مخفى با عنوان ساواک ایجاد شد. استعمار نیز بهوسیله شاه دست نشانده، سلطه خود را در ایران استوار و در 25 سال پس از کودتا، نفت ملى شده ایران را به بهاى ارزانى غارت کرد.
نیویورک تایمز: آمریکا و انگلیس درباره کودتاى 28 مرداد توضیح دهند
یک روزنامه آمریکایى در گزارشى تأکید کرد حالا که ایران و گروه 5+1 در حال چانهزنى براى رسیدن به توافقى درباره برنامه هستهاى تهران هستند، آمریکا و انگلیس نیز درباره نقش خود در سرنگونى دولت منتخب ایران در 28 مرداد 1332 توضیح دهند. نیویورک تایمز در گزارشى با عنوان «پروندههاى کودتاى ایران را بگشایید» نوشت: همانطور که دیپلماتهاى ایران در وین با نمایندگان شش قدرت جهان در حال چانهزنى براى رسیدن به توافق درباره برنامه هستهاى ایران هستند، به نظر مىرسد غرب قرار است فصلى جدید در رابطه پر دردسر و طولانى با ایران بگشاید. با چشم انداز توافق جامعى که در پیش است، انگلیس در حال آماده شدن براى بازگشایى سفارت خود در تهران پس از سه سال سردى روابط است و ایالات متحده در حال بررسى همکارى با ایران براى مقابله با تهدید افراط گرایان سنى در عراق است.
نیویورک تایمز در ادامه نوشت: اما همانطور که جهان خواستار این است که ایران درباره فعالیتهاى هستهاى گذشته خود صادق باشد، انگلیس و آمریکا هنوز از شفافسازى درباره کودتاى انگلیسى-آمریکایى سال 1953 (28 مرداد 1332) در ایران سر باز مىزنند، موضوعى که هنوز به‌عنوان زخمى تازه در روابط ایران و غرب محسوب مىشود.
این روزنامه آمریکایى همچنین افزود: تمام کودکان دبستانى ایران مىتوانند داستان توطئه سرویسهاى اطلاعاتى انگلیس و آمریکا در سال 1953 بهمنظور سرنگونى دولت منتخب مصدق را برایتان تعریف کنند.
نیویورک تایمز تأکید کرد: نقش انگلیس و آمریکا در سقوط مصدق و انتصاب مجدد شاه پهلوى به‌عنوان دیکتاتور ایران رازى است که نتوانستهاند آنرا سرپوشیده نگه دارند و مربوط به دوران جنگ سرد است. تا کنون هم آمریکا و هم انگلیس همچنان با کمک مورخان به تلاشهاى خود براى فاش نشدن داستان کودتاى 1953 ادامه دادهاند.
مستندات جدیدى از کودتاى 28 مرداد فاش شد؛ جزئیاتى از نقش انگلیس
اسناد جدیدى که از کودتاى 28 مرداد منتشر شده است، جزئیات بیشترى از نقش انگلیس در این کودتا را افشا مىکند. پایگاه اطلاعرسانى «آرشیو امنیت ملى» آمریکا که یک مرکز روزنامهنگارى تحقیقاتى براى انتشار اسناد خارجشده از حالت طبقهبندى است، اخیراً اسناد تازهاى از کودتاى آمریکایى انگلیسى 28 مرداد سال 1332 علیه دولت محمد مصدق، نخست وزیر وقت ایران منتشر کرده است. اسناد جدید، علاوه بر اشاره به برخى مسائل پشتپرده از نقش دولت آمریکا، جزئیاتى از نقش کمتر پرداخته شده انگلیس را برملا کرده است.
طبق روایت داخلى سازمان سیا از این عملیات که اسناد آن بهتازگى از حالت طبقهبندى خارج شده و روى وبسایت «آرشیو امنیت ملى» قرار گرفته، «هنگام برنامهریزىهاى اولیه براى انجام کودتا علیه ایران در سال 1953، «لوى هندرسون»، سفیر وقت آمریکا (در ایران) هشدار داده که شاه از جانشین پیشنهاد شده آمریکا براى محمد مصدق، نخست وزیر ایران حمایت نخواهد کرد، اما ارتش هم نقشى را که از آن انتظار مىرود بدون همکارى فعال شاه ایفا نخواهد کرد».
آرشیو امنیت ملى که در دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا فعالیت مىکند، توانسته پس از درخواست به جدیدترین نسخه از طبقهبندى خارجشده روایت تاریخى سازمان سیا با عنوان «نبرد براى ایران، نوشته شده در اواسط دهه 1970» دست یابد.
در این اسناد اشاره شده اعضاى پایگاه سازمان سیا در تهران و برخى مقامات در مقر مرکزى سیا با اعلام مخالفت با فرضیههاى برخى از طراحان کودتا در آمریکا موافقت‌شان را با نظر «هندرسون» (سفیر آمریکا در ایران) ابراز کردند.
پیش از این محققان علوم تاریخ، بیشتر از طریق مصاحبه با برخى از افرادى که در کودتا شرکت داشتند متوجه شده بودند که برخى مخالفتهاى کلى با کودتا وجود داشته و سرانجام هندرسون با انجام آن موافقت کرده است، اما این اسناد که منتشر شدهاند جزئیات دقیقترى از ماهیت این اختلافات و دیدگاههاى برخى از مقامات آن زمان ارائه مىدهند.
اما وجه مهم این اسناد، افشاى جدیدترین اطلاعات درباره نقش انگلیس در این کودتا است. تا کنون مقامات انگلیس یا آمریکا بهطور رسمى به نقش لندن در این کودتا اعتراف نکردهاند و این موضوع بهطرز مرموزى پنهان نگاه داشته شده است. با این حال، در سند جدید دستکم در دو مورد به این نقش اشاره شده است.
در گزارش سازمان سیا نتیجه گرفته شده انگلیسىها از چند نظر «درباره دشمنانشان قضاوتهاى نادرستى به عمل آوردند» و همین قضاوتها و اقدامات نادرست آنها بود که مصدق را وادار به اتخاذ تصمیمات غیرقابل دفاع کرد. رویکرد عجولانه انگلیس همچنین خطر جنگ با شوروى را ایجاد کرد.
بنا به گزارش «آرشیو امنیت ملى»، در این اسناد تاریخى همانند برخى منابع تاریخى دیگر به برخى از ویژگىهاى منفى شخصیتى شاه هم اشاره شده است. در این اسناد آمده: «ضعف وى در تصمیمگیرى و تلقینپذیرىاش از نصایح بد، شهره خاص و عام بودند».
مطابق این اسناد، فضلالله زاهدى که آمریکا وى را براى جانشینى مصدق در نظر گرفته بود، نکات مثبت و منفىاش با هم برابر بودند. برخى از اختلافات شخصى و سیاسى بین وى و شاه هم مورد توجه نگارنده آن اسناد قرار گرفته و به آنها اشاره شده است.
پیش از این گزارشهاى متناقضى ادعا کرده بودند که مصدق در روز 19 آگوست 1953 (28 مرداد 1332) در خانهاش محصور شده و سپس وادار به فرار از راه دیوار باغ شده بود، اما در روایت جدید سازمان سیا، بدون اشاره به منبعى خاص ادعا شده که مصدق در آن زمان در خانهاش نبوده بلکه به یک منزل مجاور رفته و در آنها پناه گرفته بود.
برخى از صفحات سند جدید که مربوط به نقش انگلیس در کودتا است پاک شدهاند تا نقش این کشور کماکان مرموز باقى بماند، اما دستکم در دو جا از انگلیس نام برده شده است. در اولین مورد اشاره شده که «دو کشور انگلیس و آمریکا بهطور رسمى پذیرفتهاند که این عملیات پس از آن انجام شده که راه‌هاى معمول و منطقى براى تعامل بینالمللى و داد و ستد (با ایران) به شکست انجامیده است» ؛ و در مورد دوم اشاره شده که چند هفته قبل از آغاز عملیات، یک مقام وزارت خارجه آمریکا تأکید کرده که اگر قرار باشد کودتا پیش برود، لندن باید تعهدى جدى براى داشتن رویکردى منعطف درباره حل و فصل اختلافات نفتى با دولت ایران داشته باشد. انگلیس، مدت زمان کوتاهى بعد از این موضوع موافقت با این شرط را به اطلاع رسانده است.
همانطور که در بالا اشاره شده، نویسنده سندى که بهتازگى درز یافته، آشکارا از رویکرد انگلیس و قضاوتهاى نادرست آن انتقاد کرده است. مطابق این سند، اشتباه اصلى انگلیس این بوده که مىپنداشته از دست رفتن منابع نفتى «تهران را به زانو درمىآورد»، اما در واقع این موضوع چنانکه در این سند آمده «تنها آنها (ایرانىها) را وادار کرد دست به اقدامات خطرناک بزنند و کارهایى انجام دهند که آینده کشور خودشان را هم به خطر انداخت. بهعلاوه، در صورتى که انگلیسىها، مطابق چشماندازها و تصورات قبلى اقدام به ارسال کشتىهاىجنگى و نیروهاى زمینى مىکرد، شوروى، بهاحتمال قریب به یقین وارد جنگ مىشد و شاید شعله جنگ جهانى سوم برافروخته مىشد».
جزئیات بیشترى از نقش آمریکا در کودتاى 28 مرداد منتشر مىشود
گزارشى که کمیته اسناد تاریخى وزارت خارجه آمریکا منتشر کرده، نشان مىدهد که امسال جزئیات بیشترى از نقش سازمان سیا در جریان کودتاى 28 مرداد منتشر مىشود. وزارت خارجه آمریکا امسال جزئیات بیشترى را از نقش سازمان سیا در جریان کودتاى 28 مرداد 1332 که به برکنارى دولت قانونى ایران منجر شد، منتشر خواهد کرد.
کمیته مشاور اسناد تاریخى دیپلماتیک وزارت خارجه آمریکا در گزارش سالانه خود به این موضوع اشاره کرده است. دکتر «استفن رندولف» از تاریخنگاران وزارت خارجه آمریکا، ضمن تایید این خبر، به پایگاه «سکرسى نیوز» گفته است اگر اتفاق خاصى نیفتد، این گزارش احتمالا تابستان سال جارى منتشر مىشود.
وزارت خارجه آمریکا اولین بار در سال 1989 با انتشار گزارشى، اسنادى را در رابطه با روند کودتاى 28 مرداد منتشر کرد. در آن گزارش، هرگونه اشارهاى به سازمان سیا، از اسناد حذف شده بود که همین امر انتقادات زیادى برانگیخت.
نهایتاً سال گذشته بود که آمریکا بعد از گذشت 6 دهه، با انتشار گزارش جدیدى، برخى از بخشهاى حذف شده اسناد پیشین را از طبقهبندى خارج کرده و به نقش سازمان سیا در کودتا علیه دولت وقت ایران، اعتراف کرد.
خبرگزارى آسوشیتدپرس با اشاره به اذعان رسمى سیا در اجراى کودتاى 28 مرداد و سرنگونى دولت مصدق و عدم عذرخواهى رسمى مقامات آمریکایى طى 6 دهه اخیر افزود: این اقدام همچنان بر روابط تیره تهران - واشنگتن سایه افکنده است.
انتهای پیام/
