از ولادت حضرت امام رضا (ع) تا روز جهانی مبارزه با بی‌سوادی

به گزارش خبرگزاری تسنیم، امروز 16 شهریور 1393 خورشیدی برابر با 11 ذی القعده 1435 هجری و 7 سپتامبر 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

ولادت پیشوای هشتم مسلمانان، حضرت امام رضا (ع)(148 ق)
حضرت امام علی بن موسی الرضا (ع) در مدینه‌ی منوره به دنیا آمد. ابوالحسن کنیه و رضا، صابر، رضی و وفی از القاب آن حضرت می‌باشند. مادرش ام‌البنین که تکتم، نجمه و طاهره‌اش نیز می‌خوانند. هارون الرشید، محمد امین و عبداللَّه مأمون در زمان امام رضا (ع) خلافت کردند. تنها فرزند امام رضا (ع) حضرت جوادالائمه (ع) می‌باشد.

آن حضرت در اواخر عمر، به درخواست مامون عباسی، به مرو رفته و به اصرار خلیفه، ولایتعهدی او را می‌پذیرد. با پذیرش ولایتعهدی، مامون قصد داشت هم امام را تحت نظرِ خود داشته باشد و هم خود را دوستدار اهل بیت عنوان کرده و از محبوبیت برخوردار گردد. اما سرانجام مامون، خود، امام را به شهادت رساند.

تظاهرات عظیم مردمی ضد رژیم پهلوی به دعوت روحانیت در سراسر کشور (1357 ش)
تظاهرات روز عید فطر، در 13 شهریور سال 57، زمینه را برای تظاهرات 16 شهریور فراهم آورد. در روز 16 شهریور 57، در پی دعوت جامعه روحانیت مبارز، حدود دو میلیون نفر از مردم قهرمان تهران به عنوان اعتراض به رژیم، در میدان شهیاد تجمع کردند. در این روز، نام میدان شهیاد به میدان آزادی تغییر یافت. در این راهپیمایی، در حالی که آیت‌اللَّه طالقانی پیشاپیش جمعیت حرکت می‌کرد، مورد هتک حرمت از سوی مزدوران رژیم طاغوت قرار گرفت. ولی انبوه مردم و توقف آنها در خیابان، مانع اقدام پلیس گردید. در ادامه در میدان آزادی، قطعنامه‌ای که تهیه شده بود قرائت و مورد تأیید و تصویب مردم قرار گرفت. در این قطعنامه، آزادی و استقلال، حکومت اسلامی با رهبری امام خمینی، آزادی زندانیان سیاسی، انحلال ساواک و برچیده شدن رژیم شاه مطرح شده بود. به دنبال تظاهرات مفصل و همه جانبه امروز در تهران و شهرستان‌ها، هیئت دولت تصویبنامه‌ای صادر و به موجب آن مقرر گردید از بامداد روز هفدهم شهریور، در تهران و یازده شهر قم، تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، آبادان، اهواز، کرج، قزوین، کازرون و جهرم حکومت نظامی به مدت شش ماه برقرار گردد.

تصویب اعلام حکومت نظامی در تهران به درخواست شریف امامی نخست وزیر پهلوی (1357 ش)
به دنبال تظاهرات میلیونی و خشم‌آلود چند روز اخیر ملت انقلابی ایران علیه رژیم سفاک طاغوت، جعفر شریف امامی، نخست وزیر رژیم پهلوی، روز شانزدهم شهریور 57، از دو مجلس شورای ملی و سنا تقاضای تشکیل جلسه فوق العاده کرد و بعد از ظهر همان روز، جلسه هیئت وزیران تشکیل شد. در این جلسات، مدتی درباره تسلط یافتن به اوضاع و راه‌های جلوگیری از آشوب‌ها و آتش سوزی‌ها تبادل افکار گردید. سرانجام شریف امامی ضمن سخنانی افزود که کشور به جریان یک توطئه ضد مردمی قرار گرفته است و محرکین این توطئه نیز شناخته شده‌اند و چاره‌ای جز بازداشت آنان نیست. با قوانین فعلی نمی‌توان متعرض آنان شد و صلاح در این است که برای تسلط به امور و مهار کردن تظاهرات، در تهران و چند شهرستان ناآرام، حکومت نظامی برقرار شود. شریف امامی قول داد که اعلام حکومت نظامی صرفاً به منظور دستگیری محرکین و عوامل خارجی است و به هیچ وجه برای مقابله با مردم نمی‌باشد. به این ترتیب هیئت وزیران، برقراری حکومت نظامی را به تصویب رساند. همزمان با اولین روز از حکومت نظامی در هفدهم شهریور 57، هزاران تن از مردم انقلابی به خاک و خون کشیده شدند و این حادثه زوال رژیم ستمشاهی را سرعت بخشید.

رحلت عالم دینی، آیت اللَّه "حاج میرزا محمدباقر آشتیانی" (1363 ش)
حاج میرزا محمدباقر بن احمد آشتیانی، در سال 1284 ش (1323 ق) در خاندانی اهل علم و فضیلت در تهران به دنیا آمد. وی پس از فراغت از سطوح اولیه، به نجف اشرف رفت و در محضر درس آیات عظام: سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی، سیدابوالحسن اصفهانی و میرزای نایینی، فقه و اصول را آموخت. آیت‌اللَّه آشتیانی از آن پس در تهران اقامت گزید و سالیان طولانی در مدرسه مروی به تدریس معقول و منقول همت گماشت. ایشان همچنین مدتی نمایندگی و وکالت مطلقه از طرف آیت‌اللَّه سید ابوالقاسم خویی داشت و شهریه حوزه علمیه قم را از طرف معظمٌ له می‌پرداخت. از این دانشمند فرهیخته بیش ازسی اثر برجای مانده که کتاب النکاح، کتاب الصّوم، کتاب القضا، تعلیقاتی بر فرائد و رساله‌ای در لباس مشکوک از آن جمله‌اند. میرزا محمدباقرآشتیانی سرانجام در شب هفدهم شهریور 1363 ش برابر با دوازدهم ذی‌حجه 1404 ق در هفتاد و نه سالگی در تهران درگذشت و در شهر ری به خاک سپرده شد.

ارتحال فقیه بزرگوار، آیت‌اللَّه "سید حسین بُدَلا" (1382 ش)
آیت‌اللَّه سید حسین بدلا در سال 1286 ش (1326 ق) در قم به دنیا آمد. حضور آیت‌اللَّه بدلا در حوزه در مقطع فشارهای رضاخانی و تلاش‌های آیت‌اللَّه حائری یزدی جهت حفظ این کانون نشر معارف ناب دین، دوستی عمیق با آیت‌اللَّه سیدمحمود طالقانی، حضور مداوم و ارتباط با محافل دینی و ملی تهران، موجب گشته بود که در شناخت ماهیت جریان‌های فرهنگی و سیاسی جامعه و حوزه، از نگاهی موشکافانه و عبرت‌جو برخوردار باشد. ذهن و ضمیر او به مثابه گنجینه‌ای گرانسنگ و منحصر به فرد از گفتنی‌های تاریخ معاصر ایران و خصال و مَلکات کرداری طیف گسترده‌ای از مراجع و عالمان حوزه، میراث ارزنده‌ای برای طلاب جوان و پژوهشگر به شمار می‌رفت که در این رهگذر، تعداد زیادی از وجود ایشان بهره بردند. ایشان با اکثر علما و بزرگان حوزه علمیه قم در طی هشتاد سال اخیر مراوده و رفاقت داشت و سال‌های سال، نماز جماعت یکی از مساجد بزرگ شهر قم را اقامه می‌کرد. آیت‌اللَّه بدلا سرانجام در شب 16 شهریور 1382 ش (9 رجب 1424 ق) در 96 سالگی درگذشت و در حرم حضرت معصومه مدفون گردید.

تاسیس سلسله ی "آل بویه" خاندان مشهور شیعی ایرانی (321 ق)
خاندان آل‌بویه که به دیالمه و دیلمیان نیز معروف بودند، در ایران و عراق حکمرانی می‌کردند. بنیانگذاران سلسله‌ی آل‌بویه، سه برادر به نام‌های علی، حسن و احمد بودند. پادشاهان این خاندان در زمان حکومت خود، سرزمین‌های بسیاری را تصرف کردند و حتی احمد، بغداد را به تصرف خود درآورد. زمامداران آل بویه خدمات ارزنده‌ای به علم و فرهنگ اسلامی کردند و از نویسندگان و دانشمندانِ زمان خود، تجلیل به عمل می‌آوردند. آن‌ها به اقامه و احیاء مراسم و شعائر دین اسلام و مذهب شیعه اهتمام داشتند. از این خاندان، آثار بسیاری در ایران و عراق بر جای مانده که بیمارستان عَضُدی بغداد، از آن جمله است.

تولد عالم جلیل القدر "شیخ مفید" فقیه و متکلم نامدار شیعه (336 ق)
محمد بن محمد بن نُعْمان معروف به شیخ مفید در روستای عُکبَرا در نزدیکی بغداد متولدشد. پدر مفید شغل معلمی داشت و بدین جهت فرزندش به لقب ابن معلم مشهور بوده است. در کودکی به همراه پدر به بغداد آمد و فراگیری علم را نزد ابوعبداللَّه حسین بن علی معروف به جُعَل، آغاز کرد. سپس نزد ابوسَریا به علم‌آموزی پرداخت. ابن‌شهرآشوب لقب مفید را به اشاره‌ی امام عصر (عج) می‌داند. هرچند برخی براین‌باورند که این لقب توسط اهل‌سنت به او داده شده است. او کلام را درنزد مظفر بن محمد ابوالجیش خراسانی و حسین بن علی بصری و علی بن عیسی رمانی از مشایخ معتزله آموخته است. سیدمرتضی و سید رضی از شاگردان مشهور شیخ مفید می‌باشند. همچنین ده‌ها اثر ارزشمند در رشته‌های کلام و عقاید، فقه، اخلاق اسلامی، امامت و فلسفه‌ی سیاسی در اسلام از شیخ مفید به جای مانده است. شیخ مفید در سال 413 ق در هفتاد و هفت سالگی در بغداد درگذشت.

آغاز جنگ "نادرشاه افشار" برای تصرف هندوستان (1151 ق)
قرار بودکه محمدشاه، پادشاه تیموری هند، مرزهای خود را بر روی مخالفان نادرشاه ببندد، ولی این امر با تعلّل تیموریانِ هندی مواجه گردید. نادرشاه نامه‌ای عتاب‌آمیز به محمدشاه فرستاد و خود به همراه سپاهی گران راهی هند گردید. نادر شهرهای سر راه به سرعت تصرف کرد و در برابر مردم هند به پیروزی رسید. محمدشاه که خود را شکست خورده می‌دید، دولت خود را تسلیم کرد و برای جلب رضایت نادرشاه همه‌ی خزاین هند را به او تقدیم نمود. از جمله‌ی این غنایم، جواهرات گران قیمت تخت طاووس و کوه نور می‌باشند.

تولد "الیزابت اول" ملکه مقتدر انگلستان (1533 م)
ملکه الیزابت اول، پادشاه مقتدر بریتانیای کبیر در هفتم سپتامبر 1533 م به دنیا آمد. وی در زمانی سلطنت انگلستان را برعهده گرفت که این کشور در ضعف و آشفتگی به سر می‌بُرد. از این رو، الیزابت به تقویت نیروهای نظامی انگلیس پرداخت و بزرگ‌ترین قدرت دریایی جهان را ایجاد کرد. در زمان او دریانوردان و کاشفان این کشور در نواحی وسیعی از قطب شمال تا افریقا و از آسیا تا قاره تازه کشف شده امریکا، سرزمین‌هایی را به تصرف درآوردند و دامنه امپراتوری بریتانیا را گسترده ساختند. از دیگرحوادث زمان الیزابت اول، وقوع جنگ با اسپانیا، دیگر قدرت مطرح در آن زمان بود که با پیروزی انگلستان به پایان رسید. الیزابت اول سرانجام پس از 70 سال زندگی و 45 سال سلطنتِ همراه با قدرت و مکر و سیاست، در 24 مارس 1603 م درگذشت. مورخین در این مساله متفق‌القولند که الیزابت اول یکی از مقتدرترین و سیاست‌مدارترین و در عین حال تیزهوش‌ترین و مکارترین حکومت‌گران جهان بوده است. او معجونی از ظرافت و خشونت و انعطاف و سرسختی بود. اخلاق زنانه وی در کنار رفتاری که گاه از مردان نیز خشن‌تر بود، نمونه‌ای از روحیه متضاد وی به حساب می‌آید. با این حال، دوره سلطنت الیزابت اول دوره شکوفایی فلسفه و هنر و ادبیات در انگلستان محسوب می‌شود که پس از مرگ وی نیز این شکوفایی ادامه یافت.

بمباران هوایی لندن توسط 600 هواپیمای آلمانی در جریان جنگ جهانی دوم (1940 م)
با یورش ارتش آلمان نازی به فرانسه در ماه‌های آغازین جنگ جهانی دوم و اشغال این کشور در ژوئن 1940 م، شایع شد که هیتلر خود را برای حمله سراسری به انگلستان آماده می‌کند. قبل از چنین حمله‌ای، ضرورت داشت تا نیروی هوایی آلمان، بازوهای موثر انگلیس را فلج کند. از این رو هیتلر برای به زانو درآوردن انگلستان، فرمان اجرای طرح بمباران‌های وسیع هوایی لندن و تاسیسات صنعتی و نظامی انگلیس را صادر کرد. در این راستا، در روز هفتم سپتامبر 1940 م، بمباران وحشت‌انگیز لندن توسط شش‌صد هواپیمای بمب‌افکن آلمان که توسط چهارصد هواپیمای شکاری دیگر محافظت می‌شدند انجام شد و بمباران مناطق دیگر انگلستان نیز تا یک ماه ادامه یافت. در بمباران یازده ساعته هفتم سپتامبر، نیمی از لندن ویران شد و هزاران نفر کشته و زخمی و بی‌خانمان شدند. با این حال، این طرح با وجود خسارات و تلفات سنگینی که برانگلستان وارد آورد با شکست مواجه شد. چرا که نیروی هوایی آلمان، در جریان این عملیات‌ها، بیش از یکهزار و هفت‌صد فروند هواپیمای خود را از دست داد و هرچند در این میان در حدود نهصد هواپیمای انگلیسی نیز منهدم شدند. در این زمان، انهدام هواپیماهای آلمان توسط انگلستان بیشتر با کمک اختراع جدیدی به نام رادار صورت گرفت که می‌توانست خط سیر هواپیماهای مهاجم را معین کند. نتیجه این شد که نیروی هوایی آلمان با تحمل تلفات زیاد به اهداف مورد نظر خود نرسید. از این رو، آلمان در مقابل این مقاومت سرسختانه و پس از پذیرش خسارات فراوان، از نقشه هجوم و اشغال جزیره انگلستان صرف نظر کرد.

تسلیم ایتالیا به متفقین در جریان جنگ جهانی دوم (1943 م)
در تمام طول جنگ جهانی دوم، طراحان نظامی و کارشناسان جنگ به این نتیجه رسیده بودند که برای شکست هیتلر، باید جبهه دومی علیه آلمان نازی پدید آید. استالین، رهبر دیکتاتور شوروی هنگامی که فشار ماشین سنگین جنگی آلمان، یکباره متوجه شوروی شده بود، این تقاضا را از متفقین خود کرد، ولی آن‌ها از این کار شانه خالی می‌کردند و اگر هم جبهه دومی را هم باز کردند، به جای آن که در اروپا باشد، در جای دیگری بود. به هر حال، در نوامبر 1942 م، قوای مشترک انگلیس و امریکا در مراکش، تونس و الجزایر واقع در شمال افریقا پیاده شدند. در ماه مه 1943، سربازان مزبور که به نیروهای انگلیسی مستقر در مصر پیوسته بودند، قوای متحد آلمانی و ایتالیایی را در شمال افریقا، مجبور به تسلیم کردند. دو ماه بعد، جبهه دومی که مورد نظر بود گشوده شد و سپاه متحد امریکا و انگلیس در دهم ژوئیه 1943، به جزیره سیسیل در جنوب ایتالیا حمله کرد و پس از تصرف این جزیره، به خاک اصلی ایتالیا به عنوان متحد اصلی آلمان در اروپا هجوم آوردند. با شکست‌های پی درپی ایتالیا در این جنگ، در روز 25 ژوئیه 1943 م، رژیم فاشیستی موسولینی در ایتالیا سقوط کرد و دولت جدید ایتالیا، در روز هفتم سپتامبر، فرمان تسلیم نیروهای این کشور در برابر متفقین و ترک مخاصمه را صادر کرد با ایجاد این تغییرات، هرچند موسولینی به کمک هیتلر برای تشکیل یک حکومت جمهوری طرفدار آلمان درشمال ایتالیا به میلان بازگشت، ولی با اعلان جنگ دولت جدید ایتالیا به آلمان، سیر شکست‌های آلمان سرعت بیشتری گرفت و حکومت جمهوری موسولینی نیز دوامی نیافت.

انفجار اولین موشک جنگی ساخت آلمان در جریان جنگ جهانی دوم در لندن (1944 م)
در هفتم سپتامبر 1944 م صدای انفجار مهیبی شهر لندن پایتخت انگلستان را به لرزه درآورد و موشک جنگی جدیدی موسوم به 2- V به کار گرفته شد. تا قبل از آن موشک‌هایی با بُردهای کوتاه ساخته شده بود و این برای اولین بار بود که موشکی توانسته بود از قلب اروپا به جزیره انگلیس نفوذ کند و تا این حد مسافت و برد و قدرت تخریب داشته باشد. موشک 2-V که تحت نظارت دکتر وریز فون براوْنْ ساخته شده بود، در این حمله توانست بیش از 2500 نفر از مردم لندن را به قتل برساند و هزاران نفر دیگر را نیز زخمی نماید. ولی با توجه به محدودیت تولید این موشک‌ها و حملات هوایی مداوم متفقین که از پیشرفت کار جلوگیری می‌کرد، این سلاح جدید هم نمی‌توانست تاثیر مهمی در سرنوشت جنگ داشته باشد. با این حال، این‌گونه حملات آلمان به کشورهای دیگر، توفیقی برای هیتلر به ارمغان نیاورد و با هجوم همه جانبه متفقین، ارتش آلمان به شکست گرایید.

روز جهانی مبارزه با بی سوادی
هفتم سپتامبر، روز جهانی مبارزه با بی‌سوادی است. در طول قرن نوزدهم کشورهای صنعتی به اهمیت نقش تعلیم و تربیت در دگرگونی جوامع پی بردند. این اندیشه از آن جا تقویت می‌شد که وقوع انقلاب صنعتی و اوج‌گیری پیشرفت در ساختارهای صنعتی و تکنولوژی جامعه، نیاز به افراد خلّاق و با استعداد را که بهره‌مند از سواد باشند روزافزون می‌نمود. در واقعْ نظام سرمایه‌داری، مبارزه با بی‌سوادی در کشورهای پیشرفته را در اولویت قرار داد تا چرخ دنده‌های این نظام استعماری به راحتی به حرکت درآیند.

از سوی دیگر مسئله مبارزه با بی‌سوادی در کشورهای آسیایی و افریقایی تازه استقلال یافته به عنوان یک هدف ملی مدّنظر قرار گرفت و ریشه کنی آن را لازمه توسعه و عدالت اجتماعی برشمردند. با تمامی این تلاش‌ها به دلایل گوناگونی هنوز هم در سراسر جهان و حتی در کشورهای پیشرفته صنعتی مسئله بی‌سوادی همچنان باقی است. ناگفته نماند که یک میلیارد جمعیت جهان از جمله یک صد میلیون کودک به دلیل فقر اقتصادی و فرهنگی از نعمت سواد محروم هستند.

انتهای پیام/