تدوین برنامه ۵ ساله آموزش و پرورش استثنایی مازندران/ نبود ردیف استخدامی در مدارس

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ساری، آموزش و پرورش استثنایی استان از جمله اداراتی بوده که مدیر خود را در سال 93 شناخته است. با این وجود برای بررسی مسائل دانش آموزان و معلمان مدارس استثنایی و بیان برنامه‌های ریاست این اداره با سید شمس الله حسینی به گفت و گو نشستیم.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی مازندران گفت: آموزش و پرورش استثنایی مسئولیت ارائه خدمات آموزشی، پرورشی و توان بخشی دانش آموزان با نیاز ویژه را بر عهده دارد.

دانش آموزان با نیاز ویژه به گروهی از دانش آموزان اطلاق می‌شود که به دلیل ویژگی جسمی یا ذهنی قادر به استفاده از خدمات آموزش و پرورش عادی نمی‌باشند و باید در محتوا، روش‌های تدریس و ارزشیابی و ساختار مدرسه‌ای آنها تغییرات متناسبی ایجاد نمود که آموزش و پرورش استثنایی متولی این امر است.

حسینی بیان کرد: دانش آموزان با نیاز ویژه شامل 7 گروه کم توان ذهنی، آسیب دیده شنوایی، آسیب دیده بینایی، معلولین جسمی و حرکتی ، اختلالات یادگیری،  اختلالات رفتاری و چند معلولیتی است.

مطابق آمارهای وزارت آموزش و پرورش، هم اکنون بیش از 115 هزار دانش آموز در مدارس استثنایی کشور تحصیل می‌کنند که از این تعداد بیش از 6 هزار نفر، دانش آموز در بیش از 70 مرکز ویژ و استثنایی مازندران در حال تحصیل است.

برنامه‌های آن اداره برای جذب مشارکت‌های غیردولتی چیست؟

حسینی افزود: عمده‌ ترین عملکرد این اداره که در جهت برنامه‌های بالادستی (سند تحول بنیادین، سند چشم انداز 20 ساله، سند برنامه 5 ساله بوده که شامل تقویت پوشش تحصیلی دانش آموزان با نیاز ویژه، کیفیت بخشی به آموزش، پرورش و توان بخشی، تسهیل دسترسی به امر آموزش و توان بخشی، آموزش نیروی انسانی در جهت ارتقاء سطح علمی و مهارتی آنان که در قالب برنامه‌ی یک ساله و برنامه 5 ساله تدوین می‌ شود.

در سال 93  این رویکرد به برنامه‌های بالادستی وجود دارد ضمن اینکه سیاست‌های راهبردی وزارتخانه نیز در دستور کار قرار دارد. از جمله‌ این سیاست‌ها تقویت مشارکت‌های غیردولتی در برنامه‌های گوناگون آموزش و پرورش و تاکید بر کیفیت بخشی به آموزش و پرورش است.

با توجه به اینکه اکثریت خانواده‌های دارای فرزند معلول از قشر ضعیف اقتصادی جامعه هستند لذا کم رنگ شدن مشارکت دولتی فشار زیاد و غیر قابل تحمل بر خانواده‌ها ایجاد می‌نماید تا جایی که در برخی از موارد شاید منجر به ترک تحصیل دانش آموز شود.

مهم ترین چالش‌ و نیاز دانش آموزان استثنایی چیست؟

حسینی مطرح کرد: یکی از عمده‌ترین چالش‌های آموزش و پرورش استثنایی تامین شرایط دسترسی دانش آموزان به مدرسه می‌باشد که شامل تامین هزینه ایاب و ذهاب آنان می‌شود.

با عنایت به اینکه دانش آموزان با نیاز ویژه به دلیل مشکلات خاص و ویژگی هایشان قادر به رفت و آمد عادی به مدارس نیستند و  متمرکز بودن این مدارس در شهرها و اینکه دانش آموزان باید از روستاها و نقاط مختلف شهر به مدرسه بیایند، تامین سرویس ایاب و ذهاب یکی از عمده‌ ترین چالش‌های آموزش و پرورش استثنایی است.

سیاست‌های دولت در این بخش حمایتی بوده و برای تمام مدارس استثنایی سرویس مینی‌بوس دولتی تدارک دیده شد ولی به دلیل برخی محدودیت‌ها امکانات دولتی پاسخگوی نیاز دانش‌آموزان معلول نیست. برخی ناوگان حمل و نقل مدارس دانش آموزان استثنایی به دلیل فرسودگی نیازمند بازسازی هستند و نوسازی این ناوگان ضروری است.

برای حمایت دانش‌آموزان معلول نیازمند حمایت خیران و کمک خانواده‌ها هستیم. بودجه اندک اداره آموزش و پرورش استثنایی کفایت بسیاری از هزینه‌های مدارس، نوسازی ناوگان حمل و نقل، تأمین تجهیزات آموزشی و غیره را نمی‌کند لذا خانواده‌ها و خیران محترم می‌توانند ‌یکی از مهمترین حامیان دانش آموزان استثنایی باشند.

برنامه‌های آموزش و پرورش استثنایی برای پیشگیری از تولد فرزند معلول چیست؟

رئیس آموزش و پرورش استثنایی مازندران گفت: یکی از وظایف آموزش و پرورش استثنایی پیشگیری از تولد فرزند معلول و تامین بهداشت روانی خانواده‌های دارای فرزند معلول بوده که این برنامه نیز در سطوح ستادی و مدرسه‌ای وجود دارد. آموزش خانواده یکی از اصول اساسی مدارس استثنایی می‌باشد. لذا درب مدارس استثنایی به سوی تمامی اولیا باز بوده و مدارس مأمنی برای اولیا محسوب می‌ شود.

آموزش اولیا در مدارس به صورت ماهانه انجام می گیرد و این آموزش‌ها با موضوعات روش‌های مقابله با مشکلات دانش آموزان، چگونگی پیدا کردن راه حل تعارض‌ها، آموزش مهارت‌های زندگی، مهارت‌های خود یاری و سایر امور مربوط به داشتن فرزمد معلول است.

در مراکز آموزشی استثنایی، مشاوره خانواده جهت هدایت و راهنمایی والدین فعال است. اولیا دانش‌آموزان جهت پیگیری از اوضاع و شرایط آموزش فرزندان، نظارت، هدایت و راهنمایی با مشاوره این مراکز ارتباط برقرار می‌کنند.

مهم ترین نیازهای هزینه بر دانش آموزان استثنایی چیست؟

وی گفت: هزینه‌ های درمانی معلولان نظیر گفتار درمانی، کار درمانی، فیزیوتراپی، سمعک، کاشت حلزون و جراحی استخوان و از این قبیل بیماری‌ها بسیار سنگین است. برخی از خانواد‌ها تمکن مالی نداشته و نیازمند حمیات ارگان‌های دولتی است. اگرچه بهزیستی کمک‌هایی در این زمینه می‌نماید اما این کمک‌ها نسبت به انبوه نیازهای خانواده‌های دارای فرزند معلول چندان چشمگیر نیست.

تلاش برای همکاری با بهزیستی وجود دارد ولی تاکنون به اندازه ی مناسب نیازها مرتفع نشده است و ضرورت دارد این امر هرچه بیشتر پیگیری، تا مشکلات و نیازهای توان بخشی و درمانی دانش اموزان رفع شود.

برنامه‌های آن اداره برای رفع کمبود معلم چه می‌باشد؟

حسینی گفت: با توجه به سیاست‌های وزارتخانه‌ای در ساماندهی نیروی انسانی، از آنجایی که ورودی نیرو نداریم و ضرورت دارد تا ساماندهی نیروها با داشته های موجود صورت گیرد لذا کمبود نیروها تا حد امکان از طریق توزیع صحیح معلم در سطح مدارس تامین می‌شود و هرگونه جابه جایی باید با هماهنگی اداره آموزش و پرورش استثنایی صورت گیرد و در صورت کمبود و عدم امکان تامین نیرو باید از طریق اشتغال نیروهای حق التدریس اقدام شود. تا اینگونه مشکل کمبود معلم در سال تحصیلی جدید رفع شود.

برای تحقق قانون استخدام‌ معلولان چه اقداماتی نمودید و پیشنهاد شما چیست؟

با توجه به اینکه در استخدام کارکنان دولت باید سهمیه سه درصد معلولین مورد توجه قرار گیرد اما متاسفانه نگاه حاکم این است که صرفا آموزش و پرورش استثنایی باید آنها را استخدام نماید. در صورتی که آموزش و پرورش استثنایی وظیفه آموزش این گروه از افراد جامعه را بر عهده دارد و توانمند سازی آنان برای بدست آوردن شغلی مناسب در برنامه‌های این اداره قرار دارد.

این افراد قادر هستند در هر دستگاهی شاغل شوند اما سوق دادن تمامی معلولین به آموزش و پرورش استثنایی هم ظلم به آنها محسوب می‌شود و هم با عث ایجاد مشکلات عدیده‌ای در آموزش و پرورش استثنایی می‌گردد. با این همه تعداد معلولین جذب شده در آموزش و پرورش استثنایی استان بیش از سه برابر سهمیه قانونی می‌باشد یعنی حدود 10 درصد. لذا برنامه‌ای برای جذب بیشتر این عزیزان وجود ندارد.

وضعیت شغلی دانش آموزان استثنایی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مدیر آموزش و پرورش استثنایی مازندران بیان کرد: آموزش دانش آموزان دوره متوسطه با رویکرد آموزش مهارتی بوده که برای دانش آموزان ناشنوا شاخه‌ی کار و دانش و برای دانش آموزان کم توان ذهنی به عنوان متوسطه حرفه‌ای است، در این دوره رشته‌های مهارتی به دانش اموزان آموزش داده می‌شود.

این رشته‌ها استاندارد شده سازمان‌های فنی و حرفه‌ای، جهاد کشاورزی، ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی می‌باشد که با سازمان‌های مذکور تفاهم نامه‌ای انعقاد گردید تا پس از گذراندن دوره متوسطه و اخذ دیپلم گواهی نامه مهارتی توسط سازمان‌های متولی برای دانش اموزان صادر گردد که این یکی از اشکال ایجاد اشتغال برای دانش آموزان معلول است.

 توجه به مسائل آموزشی معلولان برای آمادگی حضور آنان در جامعه کفایت نمی‌کند. ضروری است در روند آموزش، اعتماد به نفس دانش اموزان نیز تقویت گردد و مخصوصا با توجه به مشاغل متنوع و بومی در مازندران، این امکان وجود دارد دانش آموزان استثنایی کارآفرینان صنایع دستی گردند. و این تنها با ارائه روش‌های نوین آموزش، توجه‌ همه جانبه به مسائل معلولان و همکاری امکان پذیر است.

انتظارات شما از شهرداری‌ها و سایر نهادهای دولتی چیست؟

حسینی بیان کرد: مازندران را باید از جمله استان‌های کشور است که تعداد معلولان آن قابل توجه است و از 160 هزار معلول در مازندران معلولانی وجود دارند که در وضعیت نامناسبی قرار دارند. حرکت آزادانه معلول در جامعه و بدون محدودیت به عنوان یک حق ابتدایی و معمول است که از آن دریغ شده است. و بسیاری از مکان‌های عمومی، دولتی، تجاری و حتی فرهنگی معلولان را به عنوان اقشار جامعه از یاد برده‌اند.

وی افزود: طبق آمارها از حدود 500 واحد از اماکن و خدمات عمومی استان، کمتر از 30 درصد اماکن عمومی مناسب سازی شده‌ اند. طبق همین آمار کمتر از شش درصد از مراکز آموزشی و 13 درصد مبلمان شهری استان مازندران برای معلولان مناسب سازی شده است، حتی یک دستگاه ناوگان عمومی برای استفاده جامعه هدف بهزیستی در مازندران وجود ندارد.

 گفت‌وگو از رحمت عزیزی

انتهای پیام/