شورای دستگاههای نظارتی عملکرد موفقی در مبارزه و کاهش فساد نداشته است
خبرگزاری تسنیم: مدیر مرکز مطالعات سلامت اداری و مقابله با فساد دانشگاه تهران گفت: حدود ۱۷ تا ۱۸ نهاد متولی مبارزه با فساد در کشور وجود دارد که شورای دستگاههای نظارتی متولی هماهنگی این دستگاههاست و متاسفانه این شورا، هیچ عملکرد موفقی در بحث مبارزه و کاهش فساد نداشته است.
سید داوود حسینی در گفتوگو با خبرنگار قضایی خبرگزاری تسنیم، به وضعیت فعلی فساد در کشور پرداخت و اظهار داشت: مطالعات داخلی و بینالمللی نشان میدهد که کشور ما از فساد و فقدان سلامت رنج میبرد. ابزارهای سنجش فساد در دنیا ممکن است قدری با شرایط فرهنگی ما همخوانی نداشته باشد. هرچند همواره در بررسی میزان فساد کشورهای مختلف، اغراض سیاسی علیه کشور ما وجود دارد اما اینها آن قدر پر رنگ نیستند که بگوییم نمره ما از هفت یا هشت در مقیاس صفر تا 10، زیر سه اعلام شده است.
مدیر مرکز مطالعات سلامت اداری و مقابله با فساد دانشگاه تهران افزود: به طور قطع سازمان بین المللی شفافیت، بانک جهانی و سایر نهادهایی که نمرات کشورهای مختلف را در حوزه فساد محاسبه میکنند غیر ممکن است نمره ما را بدون غرض اعلام نکنند اما اگر فرض بگیریم قدری غرض و نقد روش شناختی در اندازهگیریها وجود دارد باز هم نمی توانیم بگوییم نمره ما شش یا هفت است و آنها زیر سه یعنی فساد گسترده اعلام کردهاند.
حسینی اضافه کرد: یافتههای داخلی ما نشان میدهد نمره کشور ما تقریبا سهونیم تا چهار است و خیلی تفاوت معناداری با نمرات محاسبه شده توسط نهادهای بینالمللی وجود ندارد. بنابراین براساس یافتههای بین المللی و داخلی، فساد در کشور ما در اشکال مختلف زیاد است. متاسفانه در کشور ما فساد خرد، کلان، گروهی، شبکهای و فساد فردی به شکلهای مختلف وجود دارد که خطرناکترین آنها فساد کلان و شبکهای است.
مدیر مرکز مطالعات سلامت اداری و مقابله با فساد دانشگاه تهران گفت: شاید بتوان، فساد خرد را که برخی کارکنان دولت برای گذران زندگی و ترمیم کمبود حقوق دست به آن میزنند که در جای خود مشکل آفرین است را کم رنگتر دید اما فسادهای شبکهای که در سطوح بالا انجام می شود، مشروعیت زدا هستند، مشروعیت نظام را زیر سئوال میبرند، به اعتماد عمومی و فرایند رشد و توسعه اقتصادی خدشه وارد می کنند، ریسک سرمایهگذاری را بالا می برند و فقر گسترش مییابد.
حسینی با تاکید بر موضوع پیشگیری در بحث مبارزه و مقابله با فساد گفت: در استراتژیهای پیشگیری عمدتا بر مباحث فرهنگی و اجتماعی مانند آموزش تاکید میشود. میتوان موضوع ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد را با ادبیات خاص ویژه سنین کودکی و نوجوانی، در مدارس و حتی پیشدبستانیها آموزش داد و از همان سنین بر رعایت قانون و قانونمداری تاکید کرد.
وی گفت: همچنین میتوان در این حوزه نهادهای مردمی و رسانهها را تقویت کرد. خوشحالم که امروز برای رسانهها موضوع ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد، یک مساله و دغدغه شده است. این حوزه جزء حوزههای سخت و پیچیده برای مطالعه است. مطالعه در این حوزه حرکت روی میدان مین است و به راحتی نمیتوان وارد حوزههای مطالعاتی در این زمینه شد. یکی از کارکردهای رسانه آگاهسازی و اطلاعرسانی عمومی و بازکردن باب گفتوگو درباره فساد است. همه اینها میتواند جزء استراتژیهای فرهنگسازی باشد که موجب پیشگیری یا گسترش فساد شود.
مدیر مرکز مطالعات سلامت اداری و مقابله با فساد دانشگاه تهران در خصوص مکانیزمهای موجود برای برخورد با فساد اظهار داشت: متاسفانه ما در این حوزه با جنگلی از قوانین و دستگاههای نظارتی مواجه هستیم. امروز بیش از 17 الی 18 نهاد متولی در بحث مبارزه با فساد در کشور وجود دارد که شورای دستگاههای نظارتی متولی هماهنگی این دستگاههاست. متاسفانه شورای دستگاههای نظارتی در طول سالهای گذشته هیچ عملکرد موفقی نداشته است.
حسینی افزود: یکی از وظایف این شورا عملیاتی کردن ماده 28 قانون ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد است. این ماده، شورای دستگاههای نظارتی را موظف کرده ابزار بسازند و میزان فساد بخشهای مختلف کشور را بسنجند و نتیجه را به نهادها و مدیران ذی ربط و مردم اعلام و سالانه میزان فساد را کاهش دهند. تا جایی که خبر دارم این اتفاق نیفتاده است.
مدیر مرکز مطالعات سلامت اداری و مقابله با فساد دانشگاه تهران گفت: از سوی دیگر بررسیهای ما نشان داده مردم بر این باورند که نهادهای نظارتی، آلوده به فساد هستند و خودشان وارد شبکههای فساد شدهاند. از افراد و شبکههای فاسد حمایت میکنند و برخورد جدی نمیشود. متاسفانه هر جایی این نهادها ورود کردند، نه تنها کار پیش نرفته بلکه حتی مانع شدهاند. اگر متولی این امر نهادهای مردمی و علمی بودند، تا امروز شاخصها تهیه و راه حلها تدوین شده بود.
وی تاکید کرد: باید در این حوزه میدان را برای نهادهای علمی و نهادهای مردمی باز کنیم. باید مردم مطمئن شوند که با ورودشان امکان اثرگذاری بر فرایند مبارزه با فساد وجود دارد و خطری متوجهشان نمی شود. تصور نکنند که اگر گزارش و برخورد کردند، خودشان زیان خواهند دید. باید مطئن شوند وقتی به حوزه مخبری ورود می کنند و از کنش فاسد خبر می دهند، از آنها حمایت میشود.
حسینی با تاکید بر تقویت نهادهای علمی در حوزه مبارزه با فساد گفت: نهادهای علمی در این حوزه باید تقویت شوند. متاسفانه هنوز ابزاری برای سنجش فساد در کشور ما تدوین نشده است و ابزارهایی که ساخته شده ابزارهای محدود است و ملی نیست بنابراین ابزارها و دانش نظری در این حوزه باید تولید و روشهای سنجش و بررسی تقویت شود تا بتوانیم از این طریق خودمان نمره فساد و سلامت کشور، نهادها و سازمان ها را بسنجیم. اگر این کار را انجام دهیم می توانیم در مقابل سازمانهای بین المللی بایستیم و مدعی شویم که اندازه گیریهای آنها نادرست است.
مدیر مرکز مطالعات ارتقا سلامت اداری و مبارزه با فساد دانشگاه تهران اضافه کرد: همان طور که گفته شد، ما در حوزه ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد، با قوانین کهنه و قدیمی که گاها مربوط به 50 تا 60 سال گذشته است، مواجه هستیم. در این مدت نیز برخی قوانین جدید بدون منسوخ اعلام کردن قوانین قبلی، تزریق شده بنابراین تنقیح قوانین در مبارزه با فساد ضروری است.
انتهای پیام/