نگاهی به نمایشگاه سوگواره هنر عاشورایی

به عقیده برخی از اساتید، این هنر در سالهای اخیر همواره بر روی نمادها و طرح‌های ثابت استوار بوده و هنرمندان هم چندان تلاشی برای پدید آوردن نمادهای هنری جدید انجام نداده‌اند.از سوی دیگر برخی از اساتید و صاحب‌نظران معتقدند نمادها و طرح‌های هنر عاشورایی همواره ثابت هستند و بنا به ذوق و سلیقه هنرمند، در نوع ارائه آثار تفاوت می‌کنند.

به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، در سالهای اخیر سوگواره هنر عاشورایی که توسط حوزه هنری برپا شده، مهمم‌ترین رویداد در عرصه هنرهای تجسمی عاشورایی به شمار می‌رود که در هر دوره شاهد حضور پرتعدادتر هنرمندان جوان در این رویداد هستیم.

معنا گرایی و توجه به فرم آثار از جمله مهم‌ترین مواردی بوده که داوران سوگواره هنر عاشورایی در این دوره به آن توجه جدی داشته‌اند و دور از فضاهای فانتزی به دنبال انتخاب آثاری رفتند که بیان جدیدی را در بردارند.

البته نباید فراموش کرد، تصویرگری دینی در خود با دو مدل شکلی و احساسی همراه است. عده‌ای از هنرمندان در آثار خود سعی در حفظ نقش روایی دارند و عده‌ای دیگر از هنرمندان نیز تلاش می‌کنند در آثار خود احساس مخاطب را در نظر بگیرند و بر روی آن توجه جدی دارند.

مطمئنا بدون نشان دادن عناصر حسی نشان دادن واقعیات برای مخاطب سخت و یا غیر ممکن می‌شود، بنابراین هم‌صدایی و همراهی با مخاطب برای شریک کردن او در اثر هنرمند جز با هم‌صدایی او با حادثه عظیم عاشورا میسر نیست. عاشورا که به نوعی به بخشی ثابت از سبک زندگی ما ایرانیان تبدیل شده است و زندگی همه ما از دوران کودکی با این واقعه عظیم گره خورده است.

البته پرداختن به هنر عاشورایی در سبک و سیاق هنر مدرن نیز برای هنرمند میسر نیست، مگر آنکه توانسته باشد آثارش را در قالب رفتار آیینی مطرح کرده باشد. یکی از موارد مهمی که تقریبا تمامی داوران این دوره از سوگواره‌ عاشورایی بر روی آن تاکید ویژه‌ای داشتند فاصله گرفتن از فرم‌های تکراری و رفتن به سوی خلاقیت و نوآوری در آثار بود.

البته این سوال مطرح است که چطور از نسلی که با آموزه‌های هنر غربی زندگی کرده، می‌توان انتظار خلق آثاری را داشت که کاملا مبتنی بر هنر اصیل ایرانی است.
در نسل‌های گذشته نقاشی قهوه‌خانه‌ای مهم‌ترین منبع الهام هنرمندان عرصه هنر تجسمی برای خلق آثاری با موضوع عاشورا به شمار می‌رفت، اما در حال حاضر هنرمندان نسل جدید از کدام منبع برای الهام گرفتن بهره ببرند.

البته در هشتمین دوره دوسالانه آثار به نمایش درآمده بر اساس نظر داوران کیفیت بالاتری را نسبت به دوره‌های پیشین دارند. برای مثال در بخش پرچم‌های عاشورایی(کتیبه) هنرمندان به خوبی توانسته بودند با استفاده از تکنیک‌ها و روش‌هایی متناسب با عاشورا، آثاری فاخر خلق کنند.

تجلی امروزی هنر عاشورایی مبتنی بر شرایط زمان معاصر و ضرورت‌های معنوی است که باید آرامش و صلح را برای مردم جهان به ارمغان بیاورد.
در این راستا یک اثر هنری که برگرفته از مضامین دینی، الهی و قرآنی است، باید نخست مبتنی بر فطرت بشری باشد و خصلت جهان شمولی را در خود داشته باشد.

دوم اینکه اثر هنری باید علاوه بر هنرمندان و اهالی فن قابلیت ارتباط با عموم جامعه را نیز داشته باشد.مساله سوم عزت‌مند و البته کامل بودن یک اثر هنری است و البته یک اثر در زمینه هنر عاشورایی باید اقتدار را نیز در خود داشته باشد. در گام‌های بعدی یک اثر هنری با مضمون عاشورایی باید پرورش دهنده، پروراننده و سرشار از خلاقیت باشد.

آثاری که امروزه در زمینه هنر عاشورایی مطرح هستند بیشتر بر روی وقایعی تلخ تمرکز کرده‌اند و از زیبایی‌های این حادثه عظیم صحبتی به میان نمی‌آورند. آن چیزی که حضرت زینب(س) نیز بر آن تاکید داشتند و آورده‌اند که "جز زیبایی چیزی ندیدم" را کم‌تر در آثار هنری با موضوع عاشورا می‌توان دید. حضور المان‌های ثابتی چون اسب، پنجه، تیر، مشک آب و .. سبب شده تا مخاطب نکته جدید را در بیان هنر عاشواریی از سوی هنرمندان شاهد نباشد.

امید است با انتخاب مسیری درست و به کار بردن آموزش‌های مناسب شاهد ارائه آثاری خلاقانه‌تر در عرصه هنر عاشورایی و مهم‌ترین رویداد هنری‌ آن در بخش هنرهای تجسمی یعنی سوگواره هنر عاشورایی باشیم.

انتهای پیام/خ